QuiSpel
Het Mariakapelletje aan
de Oisterwijkseweg
io,-
€8,50
Ook hebben we overheerlijke erwtensoep met roggebrood en katenspek 5,50
Bij afhaal
Wie voorbij het Mariakapelletje komt er of binnen gaat, wordt vaak getroffen
door een zee van flonkerende waxinelichtjes en dat is voorwaar niet om het
interieur op temperatuur te brengen.
Het is weer herfst en de temperaturen dalen weer...
Het is weer tijd voor de heerlijke winterse kost!
Daarom hebben wij voor u weer heerlijke huisgemaakte stamppotten
uit grootmoeders tijd:
Boerenkoolstamp met jus en rookworst
Hutspot met spek en jus
Zuurkoolstamp met spekstukjes en rookworst
Rodekoolstamp met heerlijke hachee
Andijviestamp met een gehaktbal uit de jus
Spruitenstamp met jus en verse worst
'MOERGESTEL-NIEUWS' - WOENSDAG 19 OKTOBER 2016
PAGINA 4
Rootven 43, Moergestel, Tel. (013) 889 2806
Tijdens de Openluchtmis in 2014 was de familie
Schade in grote getale aanwezig. Belangrijk,
omdat vader CABAM. Schade in 1939 de oprich
ter was van de Mariakapel, toegewijd aan Onze
Lieve Vrouw van de Vrede.
Nog niet zolang geleden werd ik aangesproken
door Tonnie van Elderen, die verantwoordelijk
is voor de beheerstaken van het kapelletje en
zich daarbij op een prachtige manier invulling
geeft van zijn impliciet opdracht. Hij vertelde
mij in het kort, dat de altaarsteen, die in het
kapelletje staat, voorheen deel uitmaakte van
de kapel van De Hondsberg. Voldoende reden
om me nader te oriënteren en iedereen van de
achterliggende historie ervan deelgenoot te
maken.
De altaarsteen, waarop in het Mariakapelletje
naast het Mariabeeld, de kandelaars en talrijke
bloemen bij binnenkomst de aandacht vraagt,
komt inderdaad van De Hondsberg. Toen daar
de kapel gesloopt werd - de toog of wel de entree
ervan is bewaard gebleven en staat nog op dezelf
de piekwaar de vroegere ingang was en is opge
nomen in het tuinplan van de Hondsberg - kon
voor de altaarsteen in het Mariakapelletje in
Moergestel een goede bestemming gevonden
worden. Bij navraag bij de Heer Frits van Dooren,
die van 1970-2003 facilitair manager was van
De Hondsberg en daarin ondersteund door Piet
van Velzen, oud-tuinman en oud-koster van De
Hondsberg werd relevante informatie verkregen.
De oorsprong van de altaarsteen voert in feite
terug naar het Sint Liobaklooster in Egmond.
Het klooster is een monastieke gemeenschap in
de orde van de Benedictijnen. In 1935 heeft
Hildegard Michaelis het klooster gesticht en in
1952 - na de verkregen kerkelijke goedkeuring
- kreeg de gemeenschap de officiële naam "Con
gregatie van de Sorores Benedictinae Sanctae
Liobac Egmundensis”.
Hildegard Michaelis (1900-1982) had een oplei
ding gevolgd op de kunstschool Larchenfeld in
Hamburg. Na haar specialisatie vertrok ze naar
Nederland en tonem nam het idee om een kloos
tergemeenschap op te richten steeds vastere
vormen aan. Het eerste klooster in Egmond-Bin-
Het Quispelteam bedankt iedereen, die heeft meegeholpen
aan het slagen van Quispel 2016. Dit geldt natuurlijk ook voor al
die enthousiaste deelnemers en hun ondersteuners.
Wij zijn Moergestel Nieuws veel dank verschuldigd voor haar
onbaatzuchtige medewerking aan de promotie van de vierde
editie van onze eigen Gèsselse quiz.
Carol Schade jr. met zoon en kleinkind.
religieuze benodigdheden.
In 1962 gaf de voorzitter van de Sint Jozefstichting
uit Den Bosch opdracht aan de Zusters van de
Sint Lioba communiteit om een kapel in te richten
op De Hondsberg in Oisterwijk. En deze te voor
zien van religieuze kunst. De kapel was een ont
werp van Ir. Kramer uit Rotterdam.
Het natuurstenen altaar, dat nu in het Mariakapel
letje aan de Oisterwijkseweg in Moergestel staat,
was van het ontwerp van zuster Hildegard. Samen
met twee medezusters, zr. Agnes en zr. Lioba,
werd uit zeer hard kalksteen uit Beieren het
altaar in het Liobaklooster met de hand gebeiteld.
Samen met zuster Romana kreeg het viertal vol
ledige vrijheid en de financiële middelen om een
prachtige kapel te verwezenlijken. An de rech
terzijde is is een voorstelling van "Abraham, die
zijn zoon Isaac’’ offert en aan de linkerzijde is
De "Goede Herder" afgebeeld. Oorspronkelijk
was het deurtje van het tabernakel bekleed met
kleurrijk emaillie dat niet langer aanwezig is en
een deurtje van het tabernakel laat zien van ko
per.
De kapel van De Hondsberg werd een multifunc
tionele ruimte en rond 1983 werd het altaar
geschonken aan het Mariakapelletje aan de Ois
terwijkseweg in Moergestel. Van de kapel op De
Hondsberg resteert nu nog de entree, die opge
nomen is in het tuinplaan.
Het Mariakapelletje heeft de laatste tijd een flinke
metamorfose ondergaan. De Stichting Vrienden
van St.-Jan is sinds januari 2015 eigenaar gewor
den van de Mariakapel. Om de degenen, die met
nen kreeg navolging in 1957 met een klooster
in Orselina, Zwitserland en met een studiehuis
in Ottrott-Strassbourg in 1963. Daar bekwaam
den enige zusters zich in theologie, kerkelijk
recht en journalistiek. In 1966 stichtte Moeder
Hildegard haar laatste klooster in Aix en Provence,
waar ook een kleine broedergemeenschap ont
stond. De grote verdienste van deze vrouw is,
dat zijn verborgen talenten wist te stimuleren
en verder te ontwikkelen, waardoor er steeds
meer zusters in de kloosters kwamen, die zich
voornamelijk bezighielden met het maken van
de plaquette vermeldt onder het jaartal 1940 de
gesneuvelde Nederlandse militairen. Destijds is
verzuimd daar een naam aan toe te voegen, reden,
waarom de Stichting Vrienden van Sintjan deze
omissie een passende invulling heeft gegeven.
Het betreft Antonius Johannes (Toon) van der
Wensch, op 2 oktober 1906 in Herpt geboren en
op 11 mei 1940 aan de Oirschotseweg in Moer
gestel, nabij het voormalig café "De Vier Winden"
dodelijk getroffen werd door mitrailleurkogels
van laag overvliegende Duitse toestellen. Toon
van der Wensch was getrouwd en vader van vier
kinderen, respectievelijk 5, 4 en 2 jaar en de
jongste slechts 5 maanden oud.
Op 14 augustus 1940 bij de uitvaart van Toon
van der Wensch schrijft "De Echo van het Zuiden”
het volgende. "Waalwijk brengt z'n laatste en
grootsche hulde aan twee oorlogsslachtsoffers.
Dinsdag en woensdag zijn we getuige geweest
van de posthume hulde, die de ingezetenen van
Waalwijk brachten aan twee medeburgers, die
hun leven lieten, de een ten gevolge der oorlogs
gruwelen, de andere op het slagveld zelve. Woens
dagochtend ten 09.30 uur had in de Parochiekerk
van St. Clemens de plechtige teraardebestelling
plaats van den voor het vaderland gevallen Waal
wijken, den heer A.J. van der Wensch, die op 11
mei 1940 in Oisterwijk sneuvelde en aldaar voor-
loopig begraven werd. Door de goede zorgen van
het daartoe samengestelde comité, waarvan het
dagelijksch bestuur der gemeente bestond uit de
Weleerw. Heer Kapelaan Mutsaers en de heeren
G. Veltman en W. van der Mee, resp. voorzitter,
secretaris en penningmeester, en met de volledige
medewerking van den burgemeestervan Oisterwijk
en tal van ingezetenen, die op diverse wijzen hun
instemming betuigden, werd hedenmorgen het
stoffelijk overschot per lijkauto van Oisterwijk
naar zijn woning aan 't Hoog einde vervoerd.
Inmiddels had zich daar een heele stoet opgesteld
van hen die mede den gevallene de laatste eer
kwamen bewijzen. Voorafgegaan dooreen aantal
verkeerde bedoelingen de kapel willen bezoeken
en eventuele vernielzucht voor zover mogelijk
een halt toe te roepen is er cameratoezicht ge
plaatst. De firma Kerkhof uit Moergestel heeft
het gebedshuisje zowel binnen als buiten een
fikse opknapbeurt gegeven en het gebed heeft
een eigentijdse oproep van troost en bemoediging
willen meegeven aan de talloze bezoekers, die
dagelijks "de kapel even aandoen". Degenen, die
met de auto komen, kunnen hun voertuig op een
daartoe bestemde parkeerplaats kwijt.
Wie in het kapelletje rondkijkt, ontwaart daar
diverse borden en een grote bonzen plaquette,
waarop diverse namen voorkomen, herinnerend
aan de oorlogstijd. Voor wat die laatste bronzen
plaquette is er door de Stichting Vrienden van
Sint Jan gedacht aan een aanpassing.
kransen, o.m. van de burgerij, de oud-militairen
uitv.m. Baardwijken Waalwijken den heer André
van Dongen, schreed daarna de lange rij ker
kwaarts. De lijkkoets werd gevolgd door 't dage
lijksch bestuur der gemeente, deputaties van tal
van vereenigingen o.m. WaalwijksBelang, deRK
Werkliedenver. Baardwijk, deRK Werkliedenver.
Waalwijk, metalsonderafd. De bouwvakarbeiders,
de handboogschutterij "Eendracht maakt macht",
de Harmonie St. Jan, de VV. Juliana, hetAmbrosius-
gilde, de Gymnastiekvereniging "Kunsten Kracht",
het Roode Kruis, het Patronaat en verder een zeer
groot aantal oud-gemobiliseerden, die daarna
voor in de kerk een eerehaag vormden.
Bij de kerk werd het stoffelijk overschot overge
nomen door oudstrijders en gedekt met de natio
nale driekleur binnen gedragen. Het mooie kerk
gebouw was geheel gevuld en in bewogen stilte
volgden de aanwezigen de plechtige H. Mis, opge
dragen door de ZeerEerw. Heer Pastoor van Erp,
daarbij geassisteerd door de Weleerw. Heren kape
laan Mutsaers en pater Verhoeven. Het zangkoor
voerde de tweestemmige Requiem-Mis van Haller
uit. Na deze indrukwekkende plechtigheden begaf
de droeve stoet zich naar het kerkhof, waar den
gevallene een laatste rustplaats zou worden bereid.
Hier werd aan de geopende groeve het woord
gevoerd door den Edelachtb. Heer burgemeester
Moonen. Deze sprak als volgt: Wij staan hier
geschaard om de geopende groeve die weldra het
stoffelijk overschot zal omsluiten en tot den jong-
sten dag omsloten zal houden van een man, die
zijn leven heeft gegeven bij de verdediging van
zijn vaderland. AntoniusJohannes van der Wensch
werd doodelijk getroffen dooreen mitrailleurkogel,
afgevuurd uiteen vijandelijkvliegtuig, toen de 2e
Mitrailleur-Compagnie, waarbij hij was ingedeeld,
zich moest verplaatsen naar een nieuwe opstelling.
Hij is bij de vervulling van den soldatenplicht
gevallen op het veld van eer. Een soldaat, en hier
mede omvat ik allen van laag tot hoog, die den
soldatenrok dragen, moet gehoorzamen aan de
hem gegeven bevelen, ook al zou hij daarvoor het
hoogste offer, het offer van zijn leven moeten bren
gen. Dat is soldatenplicht. De soldatenplicht is een
eereplicht, maar ook een harde plicht. Hoevelen
onzer zouden vrijwillig de plichtsbetrachting zoo
ver doorvoeren, dat daarvan een ernstige bedrei
ging van het eigen leven het gevolg zou zijn? Het
rustig uitvoeren van militaire bevelen onder de
moeilijkste omstandigheden is ongetwijfeld een
daad van grooten moed, welke onzen eerbied en
bewondering afdwingt. Antonius Johannes van
der Wensch heeft zijn soldatenplicht gedaan; hij
heeft het offer van zijn leven voor het vaderland
gebracht; hij heeft zijn militaire roeping vervuld.
Hij zal in onze herinnering blijven voortleven als
een goed soldaat, als een trouw echtgenoot en
een zorgzaam vader. Het zal een troost zijn voor
zijn vrouw en ook voor zijn kinderen, als deze later
den vollen omvang zullen beseffen van de omstan
digheden waaronder hun vader zijn leven heeft
gegeven, te weten dat ook zijn dood voor ons
geliefd vaderland niet vergeefs zal zijn geweest.
Hij ruste in vrede.
Diep getroffen met een laatsten groet voor hem
die zijn leven op het slagveld liet, verlieten daarna
allen den doodenakker, waar een passend monu
ment later zal getuigen van de zorg en het mede
leven die de Waalwijksche burgerij overhad voor
hem die stierf voor zijn vaderland. Voor zijn vrouw
en kindertjes zal deze mooie begrafenis, deze
groote deelneming een troost en steun zij, nu en
in de toekomst."
Bronnen:
Kapel De Hondsberg door Theo van Dooren met Piet van
Velzen en Nico van Velzen
Lioba Kloostergemeenschap Egmond
Gesprek en email met Theo van Dooren facilitair manager van
De Hondsberg
Historicus dr. Ad van den Oord heeft een lijvig artikel geschreven
over Toon van der Wensch, "de vergeten soldaat” in het Vlug
schrift van heemkundekring "De Kleine Meijerij"
Het boek van jack Didden en Maarten Swarts, "Provinciestad
in oorlogstijd"(Drunen, 1991, pag. 33, wordt aandacht besteed
aan soldaat AJ. van der Wensch, die uiteindelijk op het Eereveld
"Grebbeberg" in Rhenen zijn laatste rustplaats vond.
Noud Smits
Daarnaast een speciaal woord van dank voor onze sponsoren:
Den Boogaard
Cultureel Centrum
Basisschool De Vonder
Samen sterk in leren
Bas Smits
Trouw- en evenementenfotografie
Van Dijk
Verhuur partytenten, enz.
MTV
Radio -TV - Internet
Van der Zanden
Grondwerken en milieu
Martine's
Administratiekantoor
Café 't Centrum
Moergestel
Popa
Lichtmasten
Ruud Donkers
Autoschade
Van Erve
Installatiebedrijf
Pixelbits
Websites - grafisch ontwerp
Expert
Tilburg
B J. van Gestel
Handels- en verhuurmaatschappij
Moorman
Automobielbedrijf
Seiso
Facilitair bedrijf
Dirk Kemps
Verhuur licht/geluid/interieurbouw
Het Draaiboompje
Partyboerderij
Quispelteam; Anita, Bas, Carlo, Claudia, Hans, Inge, Jack, Jos, Mariëlle, Marit, Sjak.
Een voorlopige aanpassing betreft het aanbren
gen van een kleine plaquette onder de grote
bronzen plaat, waarop de namen vermeld staan
onder meer de Nederlandse soldaten die in de
meidagen het leven lieten. De linker kolom op
Het mag als bekend verondersteld zijn, dat Maria
binnen de katholieke kerk een belangrijke plaats
inneemt. Er zijn in de loop van het jaar talrijke
liturgische feesten, die daarmee de verering en
belangrijkheid van haar nog eens onderstrepen.
Vooral de maand mei is liturgisch toegewijd aan
Maria en de maand oktober wordt de rozen-
kransmaand genoemd en is daarmee een belang
rijk gegeven in de Mariaverering. Wie zou denken
dat de "aanloop” zich beperkt tot mei en oktober,
vergist zich enorm. Dagelijks flakkeren de talloze
waxinelichtjes en geven duidelijk aan, dat menig
een het kapelletje aandoet om er troost en bemoe
diging te vinden. Nu het kapelletje aan de Oister
wijkseweg zowel van binnen als van buiten een
facelift heeft gekregen, is het vanzelfsprekend
om bij wat zaken, die in het kielzog van de op
knapbeurt om nadere opheldering vragen, nader
onder de loep te nemen.
3