Rund Hause’ en toch ffkes naar het buitenland
Poppel
Ml .Ml"
1 Moergestel y|
gem. OisterwijK
,|kl
Fietsroute van Moergestel naar Poppel (46 km)
I
f
Door Hennie van Schooten en Paul Spapens
5 Annanina’s Rust, landgoed genoemd naar
Russische maitresse
27 (begin bebouwde kom Diessen)
6 Kapelletje
RA: in centrum Diessen, RI Hilvaren-
beek
RD: op rotonde
13 Roverts kapelleke
14 grenspaal
RD: Na 200 meter over de grens bordje
‘fietsknooppunt 50 linksaf’ negeren en
rechtdoor fietspad langs zandweg volgen,
8 Schotel, een reusachtige schilder
FIETSROUTE
MOERGESTEL-POPPEL
(46 kilometer)
is een bezienswaardigheid.
Ravels
uit Moergestel. Want Poppel is niet alleen met
de auto, maar ook op de fiets heel goed bereik
baar. Je fietst er naar toe langs mooie dorpen
en door mooie natuur en over de landerijen
die door onze boeren zo goed worden beboerd.
Her en der wachten terrassen om bij aan te
leggen. De afstand is goed om te doen: Moer-
gestel-Poppel is 46 kilometer uit en thuis. Een
ebiker draait daar zijn/haar hand niet voor
om, maar op een gewone fiets haal je het ook
gemakkelijk.
3 Antoniuskerk Biest-Houtakker is verkocht
Poppel is niet alleen het meest dichtbije stukje
buitenland, het is tevens een deel van België
waar meer Nederlanders dan Belgen wonen.
Je komt er door op weg naar Turnhout of die
per de Kempen of het Antwerpse achterland
in met historische heerlijkheden als de abdijen
van Averbode en Tongerlo, de brouwerij waar
de West Malle dubbel en tripel op gezag van
Onze Lieve Heer zelf door de paters worden
gebrouwen.
7 De leemkuilen van Esbeek
2 Het graven van het Wilhelminakanaal
Speciaal voor de thuisblijvende Gèèselse mens
hebben wij een fietsroute uitgezet om te laten
ervaren hoe het is om ‘Rund Hause’ vakantie
te vieren en toch ffkes met de fiets naar het
buitenland te gaan. Op deze pagina in Moer-
gestel-Nieuws staat de route afgedrukt. Verder
hebben we een aantal interessante of merk
waardige toeristische bezienswaardigheden
beschreven. De terrasjes en de eetgelegenheden
wijzen zichzelf.
Veel plezier en doe ze in Poppel de groeten
van ons...
4 Door de Duitsers vermoord
Veel Moergestelnaren zijn of gaan nu op vakantie. Er zijn altijd mensen die
thuis blijven. Zij gaan ‘Rund Hause’ op vakantie, wordt dan gekscherend gezegd.
Deze past in het rijtje bijzondere bestemmingen hier in de buurt. Blijf je thuis
en wil je de indruk wekken dat je toch naar een exotisch oord gaat, dan noem
je voor de grap ‘Lago Mièrda’ als bestemming. Lage Mierde dus. Of‘Rièl’(Riel)
en ‘Ravèlli’(Ravels). Klinkt allemaal ver weg en zonnig.
Ravels ligt in de buurt van Poppel. De twee
dorpen vormen samen met Weelde zelfs een
gemeente. Poppel is voor de Moergestelnaren
het meest dichtbije buitenland. Over de A 58
en via de afslag Goirle ben je er zo - bij de
Bierschuur en de benzinepomp pal op de grens,
het beroemde café Mieke Pap en de bakker
waar ze Poppelse Jan Hagel verkopen. Jan
Hagel is een traditionele lekkernij die om een
sterk gebit vraagt.
6 Mariakapelletje gebouwd door Eindhovense
studenten
Maar, daar zijn we Poppel al lang voorbij, ter
wijl dat toch het doel is van een fietsroute van-
1 Een zeldzaam Manategeltje
LA: RI Lage-Mierde/Reusel, wordt fiets
pad
8 Tegenover Rustoord reusachtig
beeld kunstenaar Schotel
9 Landgoed de Utrecht
RA: Tegenover golfclub. Prins Hendrik-
laan, Landgoed De Utrecht. Eindje ver
derop staat bordje knooppunt 95
Knooppunt 45, fietspad (Belgische
grens)
10 Boerenbondkapel
Knooppunt 40, hier rechtdoor naar cen
trum Poppel.
11 heemkundig museum in
voormalig gemeentehuis
12 Kerk van Poppel
START:
ST-JANSPLEIN MOERGESTEL
KERKSTRAAT
RA: Schoolstraat
RD: op rotonde, over viaduct
Knooppunt 10
1 Mariategel
Knooppunt 05
2 Wilhelminakanaal
Kanaal oversteken en rechts/links, Ak-
kerstraat weg vervolgen
LA: na 200 meter naast huisnummer RA: drukke weg
12 zandpaadje, Besoijenpadje. Dit komt RA: na 200 meter, Beekseweg. Na twee
uit bij de kerk van Biest-Houtakker. kilometer bij huisnummer 51 op t-krui-
3 Kerk Biest-Houtakker sing links aanhouden
LA: tegenover wokrestaurant, weg ver- Knooppunt 50 (terug naar Nederland)
volgen door Biest-Houtakker
4 Monument oorlogsslachtoffers,
Biestsestraat 1
Knooppunt 02
5 Annanina’s Rust
RA: Echternachstraat, bij huisnummer RI Hilvarenbeek. Fietspad en weg vol
gen tot in centrum (Vrijthof) Hilvaren
beek.
15 Vrijthof en kerk/toren van
Hilvarenbeek
RD: Paardenstraat (langs VW)
LA: tegenover crematorium (Water- RD: RI Biest-Houtakker (bordje‘fiets-
straat) routenetwerk 02-05’)
RA: bij huisnummer 14A (wordt fiets- RA: over viaduct meteen RA
pad) RA: onder viaduct door, fietspad langs
7 leemskuilen snelweg steeds volgen
RD: op splitsing fietspaden, bordje RA: bij bord‘doodlopende weg’en lan-
knooppunt 01 rechtsaf negeren taarn met nummer 37
RA: einde fietspad, RI Esbeek RA: Akkerstraat, steeds volgen
LA: Groenstraat (bij begin bebouwde LA: Biestsestraat (knooppunt 06)
kom Esbeek) Kanaal oversteken en de weg naar Moer-
Deze weg steeds volgen. Verderop bordje gestel steeds volgen
‘knooppunt 49 links’ negeren. Tot aan LA: Vinkenberg, RI Moergestel. Over
rotonde grote doorgaande weg viaduct
RD: rotonde recht oversteken (Gevaar- RA: op rotonde en weg terug volgen tot
lijke weg!) aan St.-Jansplein
l
’MOERGESTEL-NIEUWS’ - WOENSDAG 29 JULI 2015
PAGINA 4
Moergestel heeft een eigen reuzin, Ermelindis, maar in
Esbeek kunnen ze over hun cultuur ook groots denken.
aannemers. In 1923 werd een grote, industriële steenoven
gebouwd. De leem werd met een treintje vanaf de leem
kuilen aangevoerd. In 2008, dus nog maar kort geleden,
viel het doek voor de steenoven. De vroegere leemkuilen
zijn nu geliefde plekken om te vissen.
3^4^53®
Boven de ingang van de kerk van Biest-Houtakker staat
een beeld van Antonius van Padua. Hij is de patroon van
verloren zaken. Sinds de kerk aan de eredienst is onttrokken
is men, om in de sfeer van de Heilige Antonius te blijven,
een beetje de bestemming van dit monument verloren.
Net buiten de bebouwde kom van Biest-Houtakker, als je
het bruggetje met het kapelletje bent gepasseerd, staat
rechts van de weg (Biestsestraat 1een vrijstaand huis.
Boven in de gevel is een gedenksteen aangebracht die
herinnert aan de moord door de Duitsers op Jan van
Dongen en Piet Leermakers. Jan van Dongen was een
student die zat ondergedoken bij Piet Leermakers en zijn
gezin. Piet Leermakers was veeverloskundige van beroep.
Hij was een van de belangrijkste illegale werkers van
Hilvarenbeek, een dorp waar het verzet welig tierde. Samen
met zijn buurman Piet van Gestel zorgde Piet Leermakers
dat vluchtelingen bij de boeren in de verre omtrek - ook
in Moergestel - een veilig onderkomen vonden. Op 7 sep
tember 1944, toen de bevrijding er aan zat te komen, zijn
Piet Leermakers en Jan van Dongen door de Duitsers
doodgeschoten. Dat gebeurde hier op deze plek, maar
niet in dit huis. Het huis van de familie Leermakers is
door de Duitsers in brand gestoken. Diens vrouw bleef
met acht kleine kinderen alleen en ontheemd achter.
Het Wilhelminakanaal is in twee delen aangelegd. In 1916
kon het eerste schip in Tilburg afmeren. Het duurde nog
zeven jaar voordat heel het kanaal bevaarbaar was. Dat
kwam door de Eerste Wereldoorlog. Het grootste deel
van dit 68 kilometer lange kanaal is met de hand gegraven.
Dit zeer zware werk werd gedaan door ‘Polderjongens’,
mannen uit West-Brabant die beroepsmatig in de polders
sloten groeven. De samenleving keek neer op deze hard
werkende mannen die in keten langs het kanaal waren
gehuisvest. Overal langs het kanaal, ook in biest-Houtakker,
wonen nazaten van de kanalengravers. Het laatste stuk
werd niet meer met de hand gegraven. In België waar de
loopgravenoorlog had gewoed werden machines gekocht
waarmee loopgraven werden gegraven. Deze werden nu
ingezet om het Wilhelminakanaal te voltooien.
generaties van onderdrukking maakte de katholieke ge
meenschap in Brabant vanaf het begin van de vorige eeuw
een sterke ontwikkeling door. Jonge mensen gingen stu
deren. Het achtergestelde Brabant had gene eigen uni-
versiteiten. De katholieke notabelen waren bang dat als
de jongeren buiten de provincie naarde universiteit gingen,
dat ze mogelijk nooit meer terug zouden keren of dat ze
beïnvloed werden door minder welgevallige ideologieën
als het communisme. Om deze studenten aan Brabant te
binden werd het Brabants Studentengilde van O.L. vrouw
opgericht. De leden hielden zomerkampen. Een van de
activiteiten was het bouwen van ene kapelletje, zoals in
Diessen. Het is ontworpen door F. ververst. Het beeld is
gemaakt door de Tilburgse pater Frans Siemer.
De waterplassen langs dit fraaie fietspad zijn leemkuilen,
of ‘limskèiile’ op z’n Biks. De leem die hier werd gewonnen
en waardoor deze piassen ontstonden werd verwerkt tot
stenen in de steenoven langs de weg van Hilvarenbeek
naar Esbeek. Nu ligt op de plek van de vroegere steenoven
een groot bedrijventerrein. Met het vervaardigen van
stenen werd in Esbeek rond 1900 begonnen. Dat gebeurde
zeer kleinschalige door een familie van metselaars en
Net buiten Moergestel op het adres Broekzijde 12 zit
rechts van de voordeur van de boerderij een bijzonder
terracotta tegeltje. Op het eenvoudig uitgevoerde tegeltje
zie je Maria, een persoon die de armen in gebed naar
haar opheft en een koe. Het opschrift luidt: Boerenbond,
Lourdes 1954. Dit zeer zeldzame tegeltje herinnert aan
een Lourdesreis die de Boerenbond in het Mariajaar 1954
heeft gemaakt. In 1954 zijn overal in katholiek Nederland
huldeblijken aan Maria gerealiseerd, zoals kapelletjes,
Mariagrotten, beelden en tegeltjes. Het tegeltje aan de
Broekzijde staat in een traditie die rond de bevrijding is
ontstaan. Toen zijn op veel plaatsen, ook in Moergestel,
Mariategeltjes tegen huizen geplaatst.
De patroon van verloren zaken heeft er nu voor gezorgd
dat een nieuwe bestemming is gevonden. Althans, er is
een coöperatie opgericht die de kerk heeft gekocht en die
er nu een nieuwe bestemming voor gaat vinden. De oprich
ting van de coöperatie is een zeer belangrijke stap naar
een definitieve oplossing en daarmee behoud. Het gebouw
is belangrijk voor Biest-Houtakker omdat het zo beeldbe
palend is. De kerk is in 1922 ingewijd. Omdat een deel
van de bouw is gefinancierd door het Antoniusfonds heet
de kerk naar de patroon voor verloren zaken. Tot 1972
kende Biest-Houtakker een bedevaart ter ere van deze
heilige.
Tussen Biest-Houtakker en Diessen passeert de fietser
Annanina’s Rust, een bij veel mensen niet zo bekende
natuurparel. Tip: ga er in het najaar of in de winter een
keer wandelen. Het natuurgebied is 151 ha groot. De
eigenaar is Brabants Landschap. Het meest intrigerend
is de naam: Annanina’s Rust. Het is niet precies bekend
hoe deze naam is ontstaan, maar vermoedelijk is het bos
genoemd naar een Russische vrouw, ze had een huisje
op het landgoed dat in 1899 is gesticht door notaris Emile
Hijsmans. De Russische Annanina was zijn maitresse.
Het Mariakapelletje aan de Echternachstraat/hoek Willi-
bordusstraat is in 1950 gebouwd door studenten uit Eind
hoven. Zij waren lid van het Brabants Studentengilde van
O.L. Vrouw. Dit gilde - dat overigens nog steeds bestaat
- is in 1926 opgericht met een nogal specifiek doel. Na
”4?,
