Kees van Dijk, beroepsgrafdelver van Moergestel I -- hem het bericht dat Bresson was overleden. lees het vervolg op pagina 9 ders gekocht van ome Kees de Beer. Die ver huisde toen naar de Torentjeshoeve, in de hui dige situatie de villa-achtige boerderij links, naast de geitenhouder. sensatie. Zoals hij over zijn ervaringen vertelt, komt het allemaal over als doodnormaal. Op 10 november 1991 overleed Cornelia Picokrie-Smetsers. Het was het eerste graf dat Kees van Dijk groef. Bayer, van de chemiefabrieken. Haar ouders kwamen per helikopter in Moergestel op bezoek. Zij heette Moncia, hij Ruud. Er werd met geld gesmeten. De nu verwilderde park achtige tuin werd voor een miljoen gulden opgeknapt. Het beste was niet goed genoeg. Kees van Dijk vertelt hoe hij een grote maai- machine kocht, een tweedehandse voor 25.000 gulden. Maar hij kon mooi terug omdat een tweedehandse niet passend werd gevonden. Het moest een nieuwe zijn, waarde 45.000 gul den. Er golfde onvoorstelbaar veel emotie door Moergestel in de tijd dat Kees van Dijk graf delver werd. Iedereen kan aanvoelen dat je dit vak niet zomaar kiest, dat er een bijzondere aanleiding moet zijn. Nou die was er. Alle oudere Moergestelnaren weten zich te herin neren hoe op een dag bekend raakte dat de stoffelijke overschotten niet diep genoeg begra ven waren. Volgens Kees van Dijk zette een nabestaande een bloempot op een graf en ont dekte dat de kist door slechts een klein laagje zand werd bedekt. Terwijl boven een kist een halve meter zand moet liggen. Een kist zelf is zestig centimeter diep. Tel dit bij elkaar op en Lichtreclames Het harde werken zit hem in het bloed. Zijn moeder Jans de Beer was boerendochter van de Broekzijde, zijn vader Ties van Dijk woonde als boerenzoon tegenover haar. Het echtpaar kreeg zes kinderen. Eerst zag het er naar uit dat Jans en Ties kinderloos zouden blijven. Jan van Dijk werd als zoon aangenomen. Toen volgen er twee tweelingen op een rij. Kees van Dijk is er eentje van de tweede tweeling. Jos is de andere helft. Ties van Dijk werkte op de AaBe-fabrieken. Het toeval wil, dat terwijl hij dit vertelt, naast hem een reclameverlichting van de roemruchte Tilburgse textielfabriek staat. Al een jaar of vijftien verzamelt hij licht reclames. Zijn collectie is zo uniek dat hij geregeld verzoeken krijgt van gezelschappen om te mogen kijken. Een paar jaar geleden tijdens WieKentKunst kwamen er meer dan duizend mensen kijken, terwijl zijn bedrijf aan de rand van Sonman II toch ‘een end öt de gooi’ ligt. ‘Het graven van het graf van ons moeder werd me ontraden, maar het was het laatste wat ik voor haar kon doen’ (DOOR PAUL SPAPENS) “Hier moeten ze ergens liggen”, zegt Kees van Dijk, de beroepsgrafdelver van Moergestel. In de tijd dat er nog nauwelijks werd gecremeerd delfde hij tussen de veertig en de vijftig graven per jaar op het prachtig bijgehouden kerkhof aan de Postelstraat. Nu zijn het er toch nog vijfentwintig tot dertig per jaar en onder het lopen over het kerkhof vertelt Kees van Dijk terloops dat hij er onlangs nog zes in een week had. Hij begint zijn tocht over de begraafplaats bij het graf van Cornelia Picokrie-Smetsers, overleden op 10 november 1991. Het was het eerste graf dat Kees van Dijk groef. Dan stopt hij bij het graf dat hij wil laten zien. Zijn ouders liggen er begraven: Martinus van Dijk, overleden in 1977 en zijn echtgenote Johanna van Dijk-De Beer die haar veel te jong gestorven man 37 jaar overleefde en op 6 december 2012 stierf. “Haar graf heb ik ook gegraven”, zegt Kees van Dijk, de schop waarmee hij dit handwerk verricht in de hand. Villa Dennenhoef Na de lagere school doorliep Kees van Dijk de middelbare tuinbouwschool in Breda. Hij kwam in dienst van Jos van Alphen tuinaanleg en -onderhoud. Onder andere de tuinen in het Groot- en Klein Bungalowpark zijn door Kees van Dijk (mede) aangelegd. Na zijn mili taire dienst kon hij niet bij zijn oude werkgever terugkeren. Anderhalf jaar werkte hij bij boom kweker Van letsel en werd vervolgens aange nomen als tuinman voor Villa Dennenhoef, de overburen van Zonnewende. De meest kleurrijke periode uit zijn leven brak aan. Op Dennenhoef woonde toen het kinderloze, schatrijke echtpaar Bresson-Bayer. De vrouw deze huizes was een telg uit het Duitse geslacht D’n Brizzi Villa Dennenhoef stond anderhalf jaar leeg. In die tijd werkte Kees van Dijk voor de eigen aar van villa Mariahoeve aan de weg naar Oisterwijk. Toen het echtpaar Weggelaars Dennenhoef kocht trad hij bij hen in dienst. Hij was de eigenaar van een fabriek in Tilburg waar plastic tasjes voor winkels werden ge maakt. Een jaar of zeven later maakte hij kennis met de volgende eigenaar, de beruchte Antonio Brizzi naar wie de volksmond Dennenhoef heeft omgedoopt. In Moergestel weet iedereen wat met ‘de Villa van Brizzi’ wordt bedoeld. Deze kleinzoon van een Italiaanse gastarbeider stond in zijn tijd aan de top van de criminele piramide in Brabant. De graven die hij maakt zijn net zo diep als zijn grafdelversschop lang is. Het is zijn tweede schop sinds hij in 1991 begon met delven. Hij laat de schop zien. De steel is als gevolg van het vele graven licht gebogen ter hoogte van waar hij hem met de rech terhand vasthoudt. De schop is letterlijk naar zijn hand gaan staan. “Ik laat de schop dan ook nooit achter op het kerkhof.” Met zijn pony’s had Ties van Dijk een bijver dienste. Óp een plat wagentje bracht hij leer- afval van schoenfabriek ‘De Duifjes’ naar een stortplaats ter hoogte van De Baars, het ver keersknooppunt tussen Moergestel en Tilburg. Na zijn overlijden heeft Kees van Dijk dit werk als bijverdienste voortgezet. Dat kwam vooral doordat hij zich over de pony’s ont fermde uit respect voor zijn vader. De dieren betekenen zoveel voor hem dat, toen zijn einde naderde, een pony naar zijn sterfbed in de huiskamer werd geleid. Kees van Dijk werd overigens geboren aan de Hippelpad. De wo ning aan de Tilburgseweg werd door zijn ou- Kees van Dijk zei ja tegen het verzoek om een gemeenschap in nood vooruit te helpen. Later is zijn functie van beroepsgrafdelver in dienst van de parochie formeel geregeld. Al die jaren later weet niemand in Moer gestel beter dan dat.Kees van Dijk de graven graaft. Dat moet in Moergestel met de hand omdat op het kerkhof geen ruimte is voor een graaftnachientje. Op het nieuwe gedeelte kan dat overigens wel, maar het praatje dat de grafdelver maakt met nabestaanden en bezoekers, de persoonlijke aandacht die er op momenten van intens verdriet is, geven de functie van Kees van Dijk een grote meer waarde. In andere gemeenten waar men geen eigen grafdelver heeft en dit werk aan een particulier bedrijf wordt uitbesteed, wordt dit toch als veel afstandelijker erva ren. Groot lijf, klein hartje Maar het bekendst is Kees van Dijk toch als de grafdelver die niet alleen de graven van 1.20 meter diepte graaft, maar ook de nabe staanden helpt bij het uitkiezen van een plek. “Hoor eens”, zegt hij bij een begin oktober vers gedolven graf. Achter de haag van het kerkhof klatert het water van de Reusel bij een kleine stuw. De herfstbruine bladeren van de bomen ruisen. De sfeer is goed, passend bij een kerkhof. “Toen we deze plek uitkozen heb ik op deze elementen gewezen. Dat doet de mensen goed”, zegt Kees van Dijk, een man met het bonkige lijf van iemand die met zware lichamelijke arbeid de kost moet ver dienen. In dat lijf klopt een klein hart vol emotie. Kees van Dijk met de schop waarmee hij de graven delft. Toen de 93-jarige Jans van Dijk werd bediend, vroegen bezorgde familieleden aan Kees van Dijk: ‘Hèdde al iemand?’ Ze gingen er voet stoots van uit dat hij het graf voor zijn eigen moeder niet zou delven, door emoties over mand niet zou kunnen delven. “Maar dat was het laatste wat ik voor haar kon doen. Toen ik haar graf groef herhaalde ik het steeds opnieuw: ‘Dit is het laatste wat ik voor je kan doen moe der.’ Daardoor was tijdens de begrafenis ieder een in zijn goej pak, maar ik was in mijn kaoj pak. Achteraf ben ik heel blij dat ik het gedaan heb en heel mijn familie vond het prachtig.” De in 1953 geboren Kees van Dijk is een BM- er, een bekende Moergestelnaar. Dat heeft een aantal redenen, zoals zijn maatschappelijke betrokkenheid. Hij was medeoprichter van carnavalsvereniging De Dors(t)vlegels. Meer dan dertig jaar was hij voorzitter. De jaarmarkt op de eerste zondag van mei, die altijd veel bezoekers naar Moergestel brengt, is tientallen jaren geleden er mede op zijn initiatief geko men. Vele jaren heeft hij de jaarmarkt met zijn vrouw Marjan (geboren Ligtvoet) geor ganiseerd. Als eigenaar van een marktkramen en partytentenverhuurbedrijf kent iedereen hem in Moergestel en verre omstreken als een harde sjouwer die met zijn eeltige knuisten honderden kramen per dag wegzet. Van zulk soort werk wordt wel eens gekscherend gezegd dat je er grote neusgaten en lange armen van krijgt. Volgens Kees van Dijk had Bresson kapitalen verdiend omdat hij een monopolie had op schoenen die in Brazilië waren gemaakt. Op een dag ging hij rond acht uur ’s avonds naar huis, zijn gewone tijd om de pannen er op te gooien. De volgende dag was hij al weer om 08.00 uur paraat. Wat hij toen aantrof vertelt hij met een stem verwondering: “De villa was helemaal leeg. Hélemaal! In één nacht leeg geruimd. Je moest eens weten hoeveel er in dat huis stond. Léég. Er stond nog een staande klok en er lag een envelop. De klok was voor mij, in de envelop zat geld en de opdracht voor het huis te blijven zorgen. Volgens Kees van Dijk was het echtpaar uit elkaar. Via weder zijdse kennissen in Tilburg is hij steeds min of meer op de hoogte gebleven van het reilen en zeilen. Nog niet zo lang geleden bereikte Brand Breda’s Welvaren Voor zijn hobby hield boerenzoon Ties van Dijk een paar ‘ponniekes’ en enkele tientallen varkens in het huis aan de Tilburgseweg. Dit huis staat tegenover de plaats waar vroeger Breda’s Welvaren stond. Kees van Dijk was ooggetuige van de rampzalige brand die Christ- je Timmermans het leven kostte. Deze brand staat in het collectieve geheugen van Moerges tel gegrift. De bij de brand omgekomen jon geman lag tot voor kort begraven meteen links bij de hoofdingang van het kerkhof. Tijdens de rondgang over de begraafplaats staat hij stil bij deze plek. Onlangs was hij het die dit graf heeft moeten ruimen. Nu heeft Frans van de Wouw er zijn laatste rustplaats gevonden. Grafdelver van beroep Toen het schandaal van de niet diep genoeg begraven stoffelijke overschotten landelijk nieuws was, werd Kees van Dijk op het ge meentehuis van Moergestel uitgenodigd. Men zocht een nieuwe grafdelver en de vraag die aan hem werd gesteld: ‘Hèdde gij daor mis schien tèèd vur Kees?’ Mevrouw Picokrie, toe vallig de buurvrouw van de zus van zijn moe der, was de eerste voor wie hij een graf groef. Hij bekent hoe de schrik hem de adem deed stokken toen hij met zijn eerste schop plots op iets hards stootte. Dat zal toch geen schedel zijn....? Nee, het waren wortels van berken bomen die er toen nog stonden. je komt aan een grafdiepte van 1.10 meter. Kees van Dijk speelt op zeker en graaft stan daard tien centimeter dieper. De weelde was gigantisch, de levensstijl na venant excentriek. Kees van Dijk zegt dat hij ‘boeken vol’ over zijn bizarre ervaringen kan vertellen en dat lijkt niet overdreven. Van tuinman evolueerde hij tot manusje van alles. Hij stuurde het overige personeel aan; een man of zeven, waaronder een butler en een paar tuinlieden. Hij was privéchauffeur. Bresson had zeven auto’s, de een nog exclu siever dan de ander. Voor elke auto moest Kees van Dijk een ander pak aantrekken. “Ik kreeg zelf elk jaar een nieuwe auto van de zaak.” Als een lamp in een schemerlamp kapot was, belde hij Kees van Dijk midden in de nacht op om een nieuwe in de fitting te draaien. Veel Moergestelnaren zullen zich nog herinneren hoe langs de weg in het die rentuintje niet alleen herten, maar ook kan goeroes en emoes liepen. Ondanks de onal ledaagse baas-knecht-verhouding waren Kees van Dijk en zijn vrouw Marjan zeer ‘dik’ met de familie. In tegenstelling tot ande ren die van de machtige Bresson afhankelijk waren, kon hij er alles tegen zeggen. “Ik laagde ‘r mèr ’s mee.” Dat aan Kees van Dijk werd gevraagd of hij grafdelver wilde worden, kwam doordat hij toen net begonnen was met de verhuur van marktkramen. Hij deed dat twintig uur per week. De andere tijd kon hij aan iets anders besteden omdat een andere vaste baan toen ophield. Nu is hij een grafdelver die honderduit kan vertellen over de kneepjes van het vak en wat hij zoal meemaakt. Als hij vertelt hang je aan zijn lippen; Kees van Dijk kan goed buur ten, maar zijn ambacht roept nu eenmaal inte resse op. Iedereen is bang voor de finale van het leven, maar is tegelijk geïnteresseerd in dood en begraven. Het is letterlijke en morbide onderwerp, waar Kees van Dijk op een leven dige manier kan vertellen, gespeend van elke PAGINA 8 MOERGESTEL-NIEUWS’ - WOENSDAG 23 OKTOBER 2013 L.

Kranten Regionaal Archief Tilburg

Weekblad Moergestels Nieuws | 2013 | | pagina 8