O KVO
Joke van Asch en Martien Oerlemans
hebben hun huis verkocht,
maar of Sint Jozef heeft geholpen...???
Geslaagd
Cultuurhistorische
stadswandeling
Nieuws en advertenties:
buro76@planet.nl
Pleegvader van Jezus was in het
volksgeloof een pantoffelheld
Sint Jozef woonde een
tijdje in het ‘Stalleke’ en
dat promoveerde hem tot
patroon van de woningnood
Nieuw gebruik van volksgeloof en bijgeloof bij huizenverkoop in Moergestel
U -
PAGINA 5
een moeilijk onder woorden te brengen gevoel
je van Sint Jozef onlangs weer ongeschonden
Het beeldje uit de kerststal komt ongeschonden uit de plasticverpak-
king. Sint Jozef heeft niks geleden.
Ook in de vakantie is de KVO actief bezig. U
bent van harte welkom deel te nemen aan de
activiteiten. Wel graag opgeven bij het bestuur,
t.n.v. Rikie, Past. Jansenstraat 10.
Woensdag 20 juli brengen we een bezoek aan
Assisië. We worden verwelkomd met een kopje
koffie en er is een rondleiding. De bedoeling
is om per fiets te gaan en we vertrekken om 13.00
Joke en Martien zijn blij dat ze hun huis hebben verkocht. Ze zijn er
nog niet over uit of Sint Jozef heeft geholpen.
Na enig zoeken heeft Joke het beeldje van Sint Jozef weer terugge
vonden.
Michel van de Wouw, Pijnendijk 4, is afgestu
deerd aan de HAS te ’s-Hertogenbosch, vee- en
dierhouderij.
Eveneens geslaagd: Josi Hamelink. Zij voltooi
de de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpver
lening (SPH) aan de Avans Hogeschool in Den
Bosch.
Van harte proficiat!
bouwen. Bij de sloop van dit pand, waarin tan
darts De Haan geruime tijd zijn praktijk heeft
gehad, wist Martien het mozaïek-plastiek in
de voorgevel van het vroegere politiebureau te
redden. Het is vermoedelijk gemaakt door Jan
Dijker, de in 1993 overleden Moergestelse kun
stenaar waarvan onder meer in de kerk van
Moergestel het mozaïek in de Mariakapel is. Jan
Dijker ligt op het kerkhof van Moergestel begra
ven. Het kunstwerk dat Martien Oerlemans
wist te redden, stelt onder meer een uil voor.
Hij kan niet zeggen wat de relatie is tussen een
uil en de politie. De uil staat namelijk zowel
symbool voor domheid als voor wijsheid. Het
Als je vanaf Reusel naar Postel fietst, dan
staat links van de weg direct over de grens
een onder een immense lindeboom verscho
len kapelletje waarin Sint Jozef wordt ver
eerd. Dit kapelletje heeft hier voor de Belgen
een symbolische betekenis omdat Sint Jozef
de patroon is van België. Het kapelletje
waarschuwt de passant als het ware dat hij
het land binnengaat dat door Sint Jozef
wordt be-schermd.
En Sint Jozef maakt impliciet duidelijk dat
Belgen harde werkers zijn - Hij is immers
ook patroon van de arbeiders, zoals de pleeg
vader van Jezus bescherming biedt aan
opvoeders, wezen en reizigers. Hij bekleedt
het patroonschap van woningnood en voor
het verkrijgen van een huis. Dit is terug te
voeren op zijn verblijf in het stalletje van
Bethlehem. Uit dat laatste is het ritueel te ver
klaren dat door Joke en Martien is toegepast.
Het eigenlijke ritueel van het begraven van
een beeldje om de verkoop van een huis te
bevorderen is pas recent ergens door iemand
verzonnen.
Van de Heilige Jozef is niet veel bekend. De
enige bron over zijn leven is het Nieuwe
Testament. Het bekendste Bijbelverhaal met
een rol voor Jozef is de tocht naar Bethlehem
en de befaamde vlucht naar Egypte. Dat hij
bij zijn verloving met Maria al wel 80 jaar
zou zijn geweest en tal van andere ‘feiten’ zijn
pas in de eeuwen daarna verzonnen; het
volksgeloof geeft altijd veel kleur. Hij was het
voorbeeld voor een goed huisvader, maar
omdat hij werd neergezet als een pantoffel
held konden mannen ten tijde van het Rijke
Roomsche Leven zich afvragen of ze daar wel
blij mee konden zijn.
Op bijna alle afbeeldingen staat Jozef op de
achtergrond en Jezus en Maria vooraan. Om
dat hij timmerman was, zijn onder meer de
zaag en de winkelhaak kenmerkende attri
buten. Een volksbijnaam van de koekoeks
bloem is Sint Jozeftranen. De gele morgen
ster wordt ook wel Jozefbloem genoemd
omdat het pluizige zaad eruitziet als een
baard. Jozef werd vaak met een baard afge-
beeld. Een belangrijke en tevens zeldzame
bedevaartplaats ter ere van Sint Jozef is de
kapel van Smakt in de buurt van Venray.
Van oudsher wordt daar vooral gebeden om
een deugdelijke levensgezel te mogen ont
moeten, maar niet uitgesloten is dat er tegen
woordig ook volop wordt gebeden om het
huis toch maar snel te kunnen verkopen.
Bron: 366 Heiligendagen, door Paul Spapens
en Kees van Kemenade.
uur vanaf St. Jansplein. Echter de mogelijkheid
om met de auto te gaan bestaat ook, u dient dit
even te melden bij het bestuur dan wordt er ver
voer geregeld.
De eerste dinsdag van de augustus is het weer
fietsen. Vertrek 2 augustus om 13.30 uur vanaf
St. Jansplein en zijn plm. 17.00 uur weer thuis.
De jaarlijkse dagfietstocht is op woensdag 24
augustus. We vertrekken om 9.30 uur vanaf St.
Jansplein. Dit jaar bestaat de mogelijkheid om
met de auto te komen en mee te lunchen en een
gepland spel mee te spelen. Wij nodigen u uit
om samen mee te genieten. Voor meer informa
tie graag bij het bestuur.
De najaarsvergadering is op woensdag 21 sep
tember.
uit de grond gehaald. Het komt uit de kerst
stal van Martien. Daar zal het tegen Kerstmis
dit jaar weer in terugkeren, maar tot dat mo
ment krijgt Sint Jozef een ereplaats in de
nieuwe woning aan de Kloosterlaan. Bij ande
re huizenverkopers in Moergestel is de nood
soms zo hoog dat ze zelfs drie of vier beeld
jes van Sint Jozef in de tuin hebben begraven.
“Blijven geloven”, adviseert Joke van Asch.
Op woensdag 20 juli 2011 is er een stadswan
deling door het centrum van Oisterwijk. De start
is om 14.00 uur bij het Raadhuis op de Lind.
De rondleiding duurt ongeveer 2 uur en voert
de deelnemers over De Lind, via de Dorpsstraat
en Stationsstraat, door de Kerkstraat naar het
Kerkplein. Yvonne van Bilsen, stadsgids van
de Heemkundekring de Kleine Meijerij, geeft
in de oude dorpskern uitleg over monumenta
le panden en markante figuren uit het rijke
verleden van Oisterwijk. De kosten bedragen
3.= U hoeft zich van te voren niet te melden.
2005 geeft geen informatie over het begraven j
SINT JOZEF IN DE GROND
j Iemand vertelde Joke van dit gebruik en ze
besloot het toe te passen. Het besluit was
gestoeld op een mengeling van geloof en van
een moeilijk onder woorden te brengen gevoel
van het geluk een handje te helpen. Het Sint
Jozef-gebruik bij huizenverkoop balanceert
dan ook op het randje van authentiek volks- j
geloof en bijgeloof. Zulke rituelen zijn er
steeds meer sinds de ontkerkelijking. Voorzag
de kerk vroeger in tal van rituelen, wie niet
j meer naar de kerk gaat zal daar zelf iets op
moeten verzinnen. Het Sint Jozef-gebruik
lijkt sterk op de traditie die rond Sint Clara
is ontstaan en die iedereen wel kent van de
bedank-advertenties die onder meer ook wel
eens in Moergestel Nieuws kunnen worden
Joke en Martien voor hun woning aan de Oisterwijkseweg. aangetroffen. Het zijn gebruiken die ooit eens
Voorzichtig steekt Joke van Asch de schop in de grond in het voortuintje van haar J^n He" typiwhe alnTolkSLu?^
woning aan de Oisterwijkseweg. Nog wat dieper duwt ze de schop, maar resultaat ff», ju.-- „„i
blijft uit. Ze verplaatst de schop een centimeter of tien, zet nu wat steviger aan
en dan klinkt een doffe tik van contact. “Gevonden”, zegt ze tegen haar partner
Martien Oerlemans die het tafereel gadeslaat. Een in blauw plastic verpakt bun
deltje komt uit de aarde. Ze wikkelt het omhulsel los en dan verschijnt een beeld
je van Sint Jozef. In september vorig jaar stopte ze het beeldje in de grond in de
hoop dat dit ritueel de verkoop van de woning zou bespoedigen.
Of het geholpen heeft? “Ik geloof toch van
wel”, antwoordt Joke (1950) “Ik roep ook Anto-
nius aan als ik iets verloren ben. En dat helpt.
Dus waarom zou Sint Jozef niet helpen?” Een
stuk zuiniger is de mening van Martien (1948):
“Baadt het niet, het schaadt ook niet. Ik zou het
hebben geloofd als ons huis binnen zes weken
na het in de grond graven was verkocht.”
Joke en Martien zetten vorig jaar eind juli hun
huis te koop. Het werd in 1934 gebouwd naar
een ontwerp van de Moergestelse architect
Toon Vriens. De opdrachtgever was de fami
lie Van Hulten, eveneens uit Moergestel.
Martien Oerlemans kwam in 1972 in het huis
te wonen, dat daarvóór werd bewoond door
Jan van Gorp. Hij was een broer van direc
teur Kees van Gorp van het bekende ‘gasbe
drijf’ Van Gorp-Bolsius uit Tilburg. De wo
ning heeft voor de huizen aan de Oisterwijk
seweg een kenmerkende tuin met een diep
te van honderd meter. Het leek Martien en
Joke wel iets om samen met de buren achter
in de tuin een bungalowtje te bouwen om op
een gerieflijke manier de oude dag te slijten.
POLITIE-KUNSTWERK
Daarvoor werd geen vergunning verleend, waar
op Martien zei: “Als ik ooit verhuis, dan wil ik
dichter bij het centrum wonen.” Deze gelegen
heid deed zich voor toen het plan bekend werd
om aan de Kloosterlaan op de plaats van het
vroegere politiebureau twee patiobungalows te
’MOERGESTEL NIEUWS’ - WOENSDAG 13 JULI 2011
in de verkoop was, besloot een beeldje van Sint
Jozef in de grond te graven. De laatste tien jaar
hooguit is dit gebruik zomaar vanuit het niets
ontstaan. Dat het een pas kort bestaande tradi
tie is, blijkt onder meer uit het feit dat gegevens
hierover ontbreken in het boek ‘366 Heiligen-
dagen’ van de Moergestelse specialist in volks-
devotie Paul Spapens. Dit standaardwerk uit
I a\J\JJ ^V>^AA 1111V1111U14V MV^4U.V»1
van Sint Jozef om een huis sneller te verkopen.
zijn ontstaan en die een geheel eigen leven
woning aan de Oistenvijkseweg^Nóg wat dwper duwt ze de schop, maar resultaat d^Tacht“n^
geschreven zodat over het hoe en wat weinig
kennis bestaat.
Zo is dat ook gegaan met het gebruik om een
beeldje van Sint Jozef in de grond te begraven
om op deze manier de verkoop van het huis een
handje te helpen. Een keer googelen op inter
net geeft een hele hoop informatie, ook over de
beeldjes die ter verkoop worden aangeboden.
In de kunsthandel van Van Erp-Broekhans
(sinds een paar maanden ter ziele) aan de Willem
Il-straat in Tilburg werden jaarlijks tientallen
Sint Jozefbeeldjes voor dit doel verkocht. Op
internet kan ook uitgebreide informatie wor
den gevonden over hoe te handelen. Joke heeft
de handleiding exact gevolgd: “Je zet het Sint
Jozefbeeldje op zijn kop in de grond met het
gezicht naar de woning die verkocht moet wor
den”, vertelt ze hoe ze in september vorig jaar
heeft gehandeld. Daarbij moest een noveen
(een gebed van negen dagen) worden gehouden.
kunstwerk krijgt een plaats in een bïoemenbak ZAKKEN MET DE PRIJS
aan de straatzijde van de nieuwe woning die Joke
en Martien ergens eind september hopen te
betrekken.
Ze verhuizen naar de Kloosterlaan in de pret
tige wetenschap dat ze hun huis aan de Oister
wijkseweg kwijt zijn en dat is tegenwoordig al
heel wat. Iedereen kent wel verhalen van hui
zen waarvoor jarenlang geen koper wordt gevon
den. In Moergestel staan momenteel meer dan
J__J1TA 1J_
voortuinen spreken boekdelen. Een hele tijd zijn
ook Joke en Martien geplaagd door de onzeker
heid of ze hun huis aan de Oisterwijkseweg
wel kwijt zouden kunnen. Toch was daar nog
geen sprake van toen met name Joke in septem-
irnrirr mor tnon nine not moonnon
Volgens Joke hebben zij en haar Martien zich
keurig aan deze noveen gehouden. Daarna heb
ben ze zelfs nog een tweede noveen gedaan. Er
was dus alle reden om te verwachten dat het huis
binnen zes weken van de hand zou gaan. Dat
is althans de belofte die wordt gedaan als vol
gens de beschreven methode wordt gehandeld.
Maar na zes weken gebeurde er niks en het
wachten op een koper duurde nog maanden en
ucu wmueigcsLci suiau muuieuiee* meei urn. maanden. Uiteindelijk werd op 10 juni pas het
honderd woningen te koop. De bordjes in de huis aan een Moerg’estels verPkocht.
Joke gelooft stellig dat het ritueel met het Sint
Jozefbeeldje iets heeft geholpen. Martien ziet
het anders: “Volgens mij heeft het vooral gehol
pen dat we de prijs flink hebben laten zakken.”
ber vorig jaar, toen het huis net twee maanden Nu het huis is verkocht, heeft Joke het beeld-
-
