CS*.
Jaap Drabbel
vertelt in de kerk
over collectie kerk
schatten
Info over
Gèèsel Verzamelt
in infostand van de
WV
Oisterwijk
In het zaaltje van Café De Brouwer
draait alles om bier
Bijna dertig doopjurkjes en doopspreien
in Parochiecentrum
De fokboeken van Frans Kuijpers en
de schetsen van Annie van Roessel
Gèèsel Verzamelt concentreert zich in
Den Boogaard
Trappistenbier tegen
gereduceerde prijs
en een lezing door
Paul Spapens toe
Het blauwe glas van mevrouw Riet de Groot
Met dank aan onze sponsors
Verzamelingen van monnikenwerk, glazen, bierflesjes, boeken,
ansichtkaarten en
Ook te zien: kerststallen, kerkboeken en missaais
Ruim 400 objecten bij verzamelaarster thuis te bezichtigen
Manege Fevior: elf verzamelingen met nadruk op agrarisch verleden
Moergestel
*°or ?°ndt
o/4*cv|Wu’
Alleen al in cultureel centrum collecties van 25 verzamelaars samen
gebracht
Zeer goed passend in het Parochiecentrum zijn
Bier blijkt een onuitputtelijke verzamelaars
bron, al heeft de collectie van Jan van de Loo
niet direct met dit geestrijke vocht te maken.
De Moergestelse WV is nauw betrokken bij
Gèèsel Verzamelt. De informatie over dit eve
nement wordt vertrekt vanuit de infostand van
de WV. Deze infostand staat in Den Boogaard,
het 'thuis' van de WV. De informatiestand van
de WV is dezelfde die een paar weken gele
den veel lof oogstte tijdens de Oisterwijkse
Uitmarkt. Iedereen was het er over eens dat
de Moergestelse VW-stand de mooiste was
van allemaal. In deze stand zijn onder meer
het programma van Gèèsel Verzamelt en het
gelijknamige boekje verkrijgbaar.
Behalve de 'fokboeken' van Frans Kuijpers zijn
er de collecties (zie programma op deze pagi
na) te zien van Ko Rijen, Jan Ketelaars, Piet
Ketelaars, Jan Hoeven, Johan van Dijk, Theo
Raaijmakers, Ton van de Sande,“Frank Vogels,
Theo Roozen en Annie van Roessel. De collec
tie van Annie van Roessel sluit mooi aan bij de
'fokboeken' van Frans Kuijpers. Annie van
Roessel toont 'schetsen'. Dat zijn tekeningen
die gemaakt werden van koeien. Elke koe ziet
er anders uit. Een schets is als het ware een
In het zaaltje achter Café de Brouwer zijn
'bierverzamelingen' geconcentreerd. Er is
ook aandacht voor de trappistenbrouwerij
Koningshoeven. Veel Moergestelaren hebben
hier ooit gewerkt. Vorig jaar bestond de
bouwerij 125 jaar. Ter gelegenheid daarvan
werd het bier Isid'Or uitgebracht. Dit bier
kan tegen de gereduceerde prijs van één
euro worden geproefd, dit met dank aan
Moergestelaar Christian Roozen, vertegen
woordiger van La Trappe. Een andere
Moergestelaar, Paul Spapens, schreef een
boek over 125 jaar trappistenbrouwerij. Hij
geeft zondagmiddag om 15.00 uur in het
zaaltje van de Brouwer een lezing van een
halfuur over de trappistenbrouwerij. Met een
glas Isid'Or-bier in de hand is dat natuurlijk
een goede combinatie.
De in 1944 geboren Jan van de Loo heeft een
uitzonderlijke verzameling prentbriefkaarten,
boeken en doodsprentjes van trappisten en
abdijen in voornamelijk Nederland en België.
Dan is een relatie met trappistenbrouwerij De
Koningshoeven gauw gelegd. Bij de Brouwer
toont tiny Jansen zijn uitgebreide collectie
voorwerpen van deze brouwerij 'onder de rook'
van Moergestel. Ad van Stappershoef liet zich
weer op een heel andere manier inspireren.
Zijn onderwerp is 'monnikenwerk', hetgeen wil
zeggen dat hij boeken, beelden, pullen, glazen
enzovoorts verzamelt van monniken en hun
producten. Moergestelaar Ad Linkels kan heel
goed van het bier afblijven. Hij legde een ver
zameling 'vólle'(l) bierflesjes aan.
Toos Nouwens en hare mens Tinus Schilders
zijn in februari aanstaande veertig jaar
getrouwd, een robijnen huwelijk. In 1972 werd
Sandra geboren, in 1974 Sylvia. Toos liet van
haar trouwjurk een doopjurkje en een doop-
sprei maken. Het doopjurkje en de doopsprei
zijn te zien op de tentoonstelling over doop-
jurkjes in het Parochiecentrum. Hier worden
ook verzamelingen kerststallen en kerkboeken
tentoon gesteld.
In het Parochiecentrum zijn rond de dertig
doopjurkjes en doopspreien bijeen gebracht.
De Stichting WieKentKunst verwacht met deze
expositie veel mensen een plezier te doen,
juist door de achtergrond die ze hebben.
Doopkleding kent een lange geschiedenis. In
de Middeleeuwen werden dopelingen in de
mooiste kleertjes gestoken met daaroverheen
een mooie cape, mantel of wikkelkleed. Vanaf
de zestiende eeuw ontstond de witte doopkle
ding. Dit witte kleed gaf aan dat het nieuwe
mensje nu als het ware bekleed was met Jezus
en daarmee met nieuw leven. Hieraan hebben
de rooms-katholieke en protestantse gemeen
schappen de doopjurk overgehouden. In de
negentiende eeuw ontwikkelde deze traditie
zich zeer sterk.
In de tijd dat Toos Nouwens haar twee kinde
ren kreeg, was het nog gebruikelijk dat van de
trouwjurk doopjurkjes, doopspreien en bekle
dingen van wiegjes werden gemaakt. Door
deze combinatie van huwelijk en gezinsvor
ming hebbende doopjurkjes een zeer hoge
emotionele waarde. Ze worden dan ook veelal
zorgvuldig bewaard, zoals ook door Toos
Schilders die er tegen de mot een stukje zeep
bijlegt.
kenteken van een koe. Volgens specialist Frans
Kuijpers bereikten de Moergestelse boeren
goede resultaten met hun fokactiviteiten. Hij
zegt dat de Moergestelse koe bovengemiddeld
melk gaf en daar was het bij het fokken vooral
om te doen.
De enorme variatie aan verzamelingen is in
een oogopslag te zien in het programma. Het
voert te ver om alles op deze plaats nog eens
te herhalen. Bij de presentatie van de collec
ties wordt gebruik gemaakt van de extra
mogelijkheden die den Boogaard biedt. Zo
worden de foto's van branden en ongevallen
van voormalig vrijwillig brandweerman Piet
Fonken op een groot scherm afgebeeld. Op
gezette tijden geeft hij bij deze foto's tekst en
uitleg. Joost Wagemakers loopt met een micro
foon rond om de verzamelaars bij hun collec
ties te interviewen.
de verzamelingen kerststallen en kerkboeken.
De kerststallen zijn van Tonnie van lersel, Toon
Timmermans en Ida en Peter Diemen. De
kerkboeken worden ter beschikking gesteld
door gertruud Terwindt en Wil van de Ven. De
invoering van de kerststal wordt toegeschreven
aan Franciscus van Assisi die rond 1200 leefde.
In veruit de meeste huishoudens van
Moergestel is het nog steeds traditie een kerst
stal te zetten. Dat zijn vaak familiestukken.
Wat je bijna niet meer ziet is dat mensen met
een kerkboek naar de kerk gaan. In de tijd van
het Rijke Roomsche Leven had iedereen een
kerkboek of een missaal. Nu zijn het verzame
laarsobjecten geworden.
Een van de verzamelingen die in Den
Boogaard is te zien zijn de miniatuur brand
weerwagens van Ad van den Boer. Aan de
Prinses Margrietstraat is zijn bedrijf 'Scharen
Toen de kinderen van Toos Schilders werden
geboren, liet ze van haar trouwjurk een
doopjurkje maken en van de sleep een
doopsprei.
Zoals gebruikelijk is alles wat WieKentKunst
organiseert gratis toegankelijk. Dat is ook
weer het geval met Gèèsel Verzamelt. Gratis
toegankelijkheid is om drie redenen moge
lijk: de inzet van vrijwilligers, de deelname
van veel Moergestelaren en de sponsors en
subsidiegevers. We willen iedereen hartelijk
danken. De hoofdsponsors en -subsidie
gevers zijn: gemeente Oisterwijk, Prins
Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant en
Nederlands Centrum voor Volkscultuur.
De overige sponsors zijn: Ondernemend
Moergestel, A. op 't Hoog Ramenfabriek,
Blue Monkey Architects B.V., Becx
Tuinmachines, Gebackerij van Hulten,
W. Ketelaars Bestratingen en Groenvoor
zieningen b.v., V.D.K. products, Bouwbedrijf
Van Laarhoven, Horeca Moergestel.
Tijdens Gèèsel Verzamelt is de kerk geopend.
In de kerk wordt de verzameling kerkschatten
van de Moergestelse parochie tentoongesteld.
Jaap Drubbel vertelt over de kunstzinnige en
historische achtergronden van de objecten. De
Moergestelse kerk bevat een zeer grote collec
tie kerkelijke kunst. Daardoor is deze kerk wel
eens vergeleken met een museum. De eeu
wenoude objecten verkeren in uitstekende
staat, dit dankzij de goede zorgen van vrijwilli
gers als Jaap Drubbel. Hij heeft een grote ken
nis van al deze kerkschatten.
en Messentechniek' gevestigd. In zijn wat jon
gere jaren was hij 29 jaar lang lid van de vrij
willige brandweer van Oisterwijk. Daar ligt de
oorsprong van zijn enorme collectie van circa
350 miniatuur brandweerwagens. Omdat het
ondoenlijk is ze allemaal mee te nemen, ver
huist een deel van de collectie naar Den
Boogaard.
gemeente
’MOERGESTEL NIEUWS’ WOENSDAG 6 OKTOBER 2010
"Mijn man leefde nog", zegt Riet de Groot over het begin van haar verzameling. Het was een jaar
of 35 geleden dat zij van hem een blauw flesje met reukwater kreeg. "Die kleur blauw vond ik
mooi. Ik besloot het flesje te bewaren", zegt Riet de Groot (1931). De kleur die haar zo goed
bevalt is korenblauw. In haar bejaardenwoninkje aan de Oostelvoortjes 15 staan nu meer dan
vierhonderd objecten in deze kleur. Ze laat ze bij haar aan huis zien tijdens Gèèsel Verzamelt.
Het is zo'n omvangrijke collectie glazen, potten, vaasjes en dergelijke dat die met geen mogelijk
heid naar een centrale locatie is te verplaatsen. Het is beslist een aanrader om bij haar tijdens de
manifestatie van WieKentKunst op bezoek te gaan. De collectie is indrukwekkend mooi en Riet de
Groot kan er heel leuk over vertellen. Overigens, wie nog iets blauws heeft - Riet de Groot ver
zamelt het nog steeds.
"Driehonderd ongeveer", schat Arjan Timmer (1976) het aantal bierglazen
waaruit zijn verzameling bestaat. De meest interessante glazen laat hij zondag
zien in het zaaltje achter Café De Brouwer. Daar zijn de collecties van nog vier
verzamelaars meer te bewonderen. Het zal geen verbazing wekken dat ze zich
allemaal hebben gespecialiseerd in bier. De uitzondering op de regel is de vijfde
verzamelaar op deze locatie van Gèèsel Verzamelt, Hans de Brouwer met zijn
pispotten.
Arjan Timmer ontwikkelde zich van een lief
hebber van speciaal bieren in een kenner van
deze materie. Tien jaar lang is hij al lid van de
Vereniging Bierproeven in Moergestel. Als
twaalfjarige verzamelde hij zijn eerste bierfles
je. Daar kwamen al snel glazen bij. "Als je het
over bier hebt, heb je het over flessen en gla
zen", verduidelijkt hij de vorming van zijn ver
zameling. De glazen die hij bij De Brouwer laat
zien, hebben allemaal een verhaal. Zoals het
flesje dat hij van een vriend kreeg. Die vond
het in de spouwmuur van een sloopboerderij.
Op het flesje staat 'H. Puts, Oisterwijk'.
Tijdens zijn arbeidzame leven was Frans Kuijpers fokkerij-voorlichter; hij advi
seerde de Noord-Brabantse boeren over hoe ze hun melkveestapel het beste
konden verbeteren. In Moergestel begonnen de boeren in 1928 samen aan een
fokprogramma. De resultaten werden opgetekend in zogeheten 'fokboeken'.
Frans Kuijpers heeft een groot aantal van deze Moergestelse fokboeken
bewaard. Hij toont zijn unieke verzameling tijdens Gèèsel Verzamelt in de rijhal
van Fevior aan de Heiligenboom.
Het is voor de tweede keer dat de rijhal van
Fevior (Fier En Vlug Is Ons Ros) een locatie is
van een activiteit van WieKentKunst. Vorig jaar
deed Fevior mee aan het ambachtenweekein
de. Nu was Fevior weer bereid onerdak te ver
lenen aan de verzamelingen een circa tien
Moergestelaren. De nadruk van de verzamelin
gen bij Fevior ligt op het agrarisch verleden en
het buitenleven van Moergestel.
Frans Kuijpers bladert door een 'fokboek' uit
1929. De tekening van de vacht van een koe
werd met rode inkt ingekleurd.
Ad van den Boer bekijkt de eerste miniatuur-
brandweerwagen die hij kocht toen hij 18
was. De kast achter hem laat zien hoezeer
de verzamelwoede hem in de greep heeft
gekregen.
Het eerste wat opvalt als je de verzameling
ziet is de vuurrode kleur. Het is frappant om te
zien dat deze kleur rood overal ter wereld het
zelfde is, althans afgaande op de wagentjes
van Ad van den Boer (1952). Hij was 18 jaar
toen hij zijn eerste brandweerwagentje aan
schafte. Dat was een zogeheten crashtender
waarmee vliegtuigbranden worden geblust.
Sommige van de miniaturen werken echt; je
kunt er mee spuiten. De meest waardevolle
miniaturen zijn van het roemruchte merk Dinky
Toys. Deze Engelse modelauto zijn een begrip
en een gewild verzamelobject.
PAGINA 8
Gèèsel Verzamelt van de stichting WieKentKunst speelt zich af in tien verschil
lende locaties. De grootste concentratie Moergestelse verzamelingen biedt ech
ter Den Boogaard. Dat is per slot van rekening als cultureel centrum het hart van
het Moergestelse reilen en zeilen. In Den Boogaard zijn liefst 25 collecties
samengebracht en er vinden andere activiteiten plaats zoals de nieuwe ruilbeurs
Rèülen en Tèütelen. Ook de infostand is hier gevestigd.
Prins Bernhard Cultuurfonds geeft cultuur de kans
