foute ouders’ in Moergestel
weekblad van eigen bodem
brengt het nieuws en uw reclameboodschap
tot aan de voordeur!
Onbekend lot kinderen
Probeer het eens en vraag naar onze tarieven!
Eén muisklik is voldoende: buro76@planet.nl
(Door Paul Spapens)
Een jeugdig gezinslid van NSB-er overhandigt Mussen op 11-05-1941 een boeket op diens verjaardag.
De 50ste verjaardag van Mussen. Links Seyss-Inquan, midden Mevr. Mussen.
“Ik kan het niet zeggen”, zegt Graad Ketelaars op de vraag of na de oorlog
kinderen van Moergestelse NSB-ers met de vinger werden nagewezen.
Ook Gerrit van ’t Klooster moet het antwoord op deze vraag schuldig blijven.
Graad Ketelaars is 94 jaar en Gerrit van ’t Klooster hoopt binnen afzienbare tijd
90 te worden. De twee Moergestelaren zijn van een dusdanige leeftijd dat ze
de Tweede Wereldoorlog bewust mee hebben gemaakt. Toch kunnen ze
geen klaarheid bieden in een onderwerp dat door de werkgroep Herdenking
Oorlog en Bevrijding is uitgekozen om bij de Moergestelse schooljeugd onder de
aandacht te brengen.
In de lesbrief schrijft Noud Smits dat
Moergestel weinig NSB-families met naam
en toenaam kende. Als ze al lid waren van de
Nationaal Socialistische Beweging, dan was
dat niet bekend in de dorpsgemeenschap. En
toch zeker niet helemaal op de Heikant waar
Graad Ketelaars in de oorlog een jong gezin
had. Omdat hij zover van het dorp afwoon
de, kan hij niet zeggen of kinderen in
Moergestel na de oorlog de dupe waren van
Militair Gezag het verzoek om NSB-kinderen
op te nemen. In de lesbrief stelt Noud Smits vast
dat dit verzoek voor de hand lag. De zusters
waren immers gespecialiseerd in het geven van
zorg in het klooster ‘dat helaas niet meer bestaat’,
verwoordt hij het gevoelen van vermoedelijk
veel Moergestelaren. Het klooster werd ges
loopt, maar doorstond het oorlogsgeweld. Het
opblazen van de brug over de Reusel had ech
ter aan het klooster veel schade aangericht De
zusters zeiden dat ze wel vijftig kinderen onder
dak konden verlenen, maar dat dan eerst het
gebouw moest worden hersteld. Het Militair
Gezag stemde in met deze deal. De groep kin
deren werd tijdelijk ‘gelegerd’ op de open vlie
ring van het klooster.
In 1935 haalde de NSB tijdens de verkiezin
gen van de provinciale staten 7,94 procent
(landelijk) van de stemmen, waarna het met
de populariteit snel bergafwaarts ging. Maar
daarmee was de rol van de NSB nog lang niet
uitgespeeld. Toen ‘de mof’ Nederland was
binnengevallen, bood Mussert zijn medewer
king aan bij het besturen van het land. De lei
der van de NSB kreeg de titel ‘Leider van het
Nederlandse volk’. Direct na de bevrijding
werd op 5 mei 1945 de NSB ontbonden.
Mussert kreeg de doodstraf en werd in 1946
geëxecuteerd.
Lesbrief Oorlog en Bevrijding stipt pijnlijk onderwerp aan
Elk jaar wordt een ander thema gekozen om in
verband met de jaarlijkse herdenking van de
oorlog en de bevrijding de jeugd op de hoogte
te brengen van zoveel mogelijk aspecten van
deze mondiale ramp. Dit jaar is het onderwerp
‘kinderen van foute ouders’, waarover Noud
Smits weer een interessante lesbrief heeft samen
gesteld onder de titel ‘geen schuld en toch straf’.
De aangeboden huisvesting in het St.-
Antonius-gasthuis stak schril af tegen de
manier van opvang elders in het land.
Kinderen werden soms samen met hun
ouders in kampen ondergebracht. Daar deel
den ze de vernederingen die hun ouders moes
ten ondergaan. Thuis moesten ze zich de
schimpscheuten van buren of medeleerlingen
op school laten welgevallen. Noud Smits:
“Ze waren nu eenmaal kinderen van foute
ouders.”
kinderen van voormalige NSB-ers. In hun nieu
we vaderland werden zij niet langer belast door
de fouten van hun ouders.
Volgens Noud Smits werden sommige
Moergestelse NSB-ers beschouwd als ‘brood-
NSB-ers’, mensen die letterlijk om den brode
zich hadden aangesloten bij de beweging die
op 14 december 1931 door Anton Mussert en
C. van Geelkerken was opgericht. Op het hoog
tepunt telde de Nationaal Socialistische
Beweging in 1936 52.000 leden. In Moergestel
waren toen ook twee meer fanatieke families,
die - na hun straf uitgezeten te hebben -
Moergestel verlieten en elders in de anonimi
teit een nieuw bestaand opbouwden.
Volgens Noud Smits emigreerden nogal wat
In de periode 1944-1945 werden tussen de
100.000 en de 120.000 mensen gearresteerd op
verdenking dat ze in de oorlog fout waren
geweest. De grootste groep bestond uit NSB-
ers. Als gevolg van dit enorme aantal arresta
ties, kwamen talrijke kinderen in de problemen.
Ze werden soms zelfs aan hun lot overgelaten,
schrijft Noud Smits. Gepoogd werd ze onder
te brengen bij pleeggezinnen. De Missiezusters
van St.-Antonius in Moergestel kregen van het
de misstap van hun ouders. Voor Gerrit van
’t Klooster geldt min of meer dezelfde reden:
hij zat ondergedoken en had daardoor per
definitie weinig contact met het dagelijks
leven in het dorp.
I
PAGINA 6
Weekblad voor Moergestel
MOERGESTEL NIEUWS’ - WOENSDAG 22 OKTOBER 2008
