RONDOM DE KERK
98L
00
p
I
GEBOORTE
KERSTMIS VRUUGER
L
PMWCME
ST JfiKOWWOFM/C
•TC
lil
JIJ BENT WAAROP
DE WERELD WACHT
OP BEZOEK BIJ DE
ST. JANSZANGERTJES
MODERN KERSTFEEST
DRIEKONINGEN
’DE GÈSSELSE’ - WOENSDAG 22 DECEMBER 2004
PAGINA 11
I
J
HF
TvE
Jan Groenleer
N.N.
Ik waar amper twee torve hoog
Toen ik mee noar de nachtmis moog
'n uur te vruug gonge we al
vur ’n goei plaatske bij de stal.
Daor zaat ik me dan te vergaope
Aon de kemeel en aon de schaope
Terwel m’n rug vol kriebels kroop
As ’t kersvet op ’nen herder droop.
M’n maogske knorde, want ge zult wel weete
Degge vur de kemmunie toen nie moogt eete.
Ik docht "Worom preekt ie zo lang?"
Want ik was stiekum vuist te bang
De 't pitje thuis onder 't k’nen
Misschien wel te hoog zo zen.
De kreeg ik nie uit m’n gedaachte
Al laage de herdekes dan bij naagte.
Kind van onze stoutste dromen,
ster, voor dag en dauw verwacht,
licht, van verre aangekomen,
wees gegroet in deze nacht.
Redactie: Ton van Elsdingen
Hans Festen
Jo van Os
Ireen Stieger
Ad Wolfs
Harry van Boxtel
MAIKE
Maike heeft er duidelijk de wind onder, maar op
een prettige en kundige wijze, die door de
kinderen als weldadig wordt ervaren. Uit heel
Uit het dorre hout gesneden,
op het sterven aangelegd,
zul je bloeden voor de vrede,
schreiende kom je terecht.
CORRY
Corry op ’t Hoog is op een heel andere manier
met de kinderen bezig. Zelf zegt ze niet zozeer
in staat te zijn om de muzikaliteit van de kinde
ren te ontwikkelen. Ze dirigeert het koor
weliswaar, maar ze relativeert dat door het ”de
maat slaan” te noemen. De parochianen zien
overigens dat ze dat doet met veel aanstekelijk
enthousiasme en grote mimiek, zoals ieder die
Corry kent van haar gewend is. Zij is echter de
grote drijvende kracht achter het koor als be
zorgde "moeder”, met aandacht, compliment
jes en bedankjes voor de kinderen. Daar zitten
ze echt op te wachten. En als iemand daar
goed in is, dan is dat Corry wel.
REPETITIE EN SCHOLING
Sonia heeft indertijd gezorgd voor het basis
repertoire. Maike heeft dat met een aantal lied
jes uitgebreid. Momenteel kan het koor zo'n 30-
35 liedjes zingen. De leidsters proberen bij de
tijd te blijven door het brengen van nieuwe lied
jes, maar de traditionele liedjes blijven toch ook
altijd op het repertoire staan. Een van de kin
deren vertelt dat ook kinderen met ideeen voor
nieuwe liedjes kunnen komen. Irmy kwam eens
met een boekje met liedjes, dat ze in de biblio
theek had geleend, met het voorstel om deze
liedjes allemaal in te studeren.
Zoals bij elk koor komt het ook hier voor dat
kinderen soms niet geheel zuiver zingen.
’’Maar" zegt Maike, "dat is van tijdelijke aard;
na enige tijd zijn die "brommers" ook op toon.
Scholing van stemmen blijft nodig, ademha-
lingstechniekèn en het leren van ritme ook.
Donderdagsmiddags zo tussen half vier en
halfvijf is het een drukte van belang in het Paro
chiecentrum. Zo’n vijfentwintig meisjes tussen
7 en 14 jaar bevolken dan de grote zaal onder
supervisie van twee grotere "meisjes": diri-
gente Maike Horsten en koster Corry op 't
Hoog. Nu moet u niet denken dat 't dan chao
tisch is, niets is minder waar. Maike Horsten
klapt in haar handen en het is muisstil en het
zingen begint opnieuw.
Frederik Barbarossa bij het beleg van Milaan,
uiteindelijk in Keulen terecht gekomen alwaar
ze nog steeds vereerd worden. Vanwege deze
relieken is dte Dom van Keulen gebouwd en
nog steeds zijn het vooral reizigers die zich tot
de Heilige Driekoningen wenden.
Vanuit de diepte van mijn welvaartsstaat
roep ik tot U, tot Gij U vinden laat.
Want ik heb alles wat mijn hart begeert
alleen t geloven heb ik afgeleerd.
De woorden van het oude kerstverhaal
spreken voor ons een
onverstaanbare taal.
Want wie gelooft er in
een engelenlied
als hij het duivelse op
aarde ziet?
Wie laat er nu nog
alles in de steek
alleen omdat hij naar
de hemel keek?
Wij geven U geen
mirre of wierook meer
en 't goud kunnen we
zelf gebruiken, Heer.
Wanneer men nu de kinderen vermoordt
wordt er nog nauwelijks protest gehoord.
De herders vonden 't kind en spraken over Hem
wij zwijgen nog na twintig eeuwen Bethlehem.
Ak 't aachteraf bekeke moet
Vierde we Kerstmis vruuger goed.
Mee 'n k’nentje zelf gemist
Ha hil 't huishouwe groot feest.
Naaw is 't fondue of babekjoe
Alles volop en toepertoe
Daorom besef ik naaw pas
Hoe heerlijk vroeger Kerstmis was.
Laura vindt het optreden altijd heel spannend.
Die vijf minuutjes interview duren heel lang voor
haar; ze zit te springen om weer weg te gaan.
Ze heeft het dan ook zo druk: ze doet aan bal
let, aan turnen en aan zwemmen. En nu ook
nog het kinderkoor. Ja, kinderen hebben het
druk, van wie zouden ze dat hebben?!
Corry en Maike weten ervan. De kinderen zijn
soms druk en zeggen ineens wat er in hen
opkomt, soms midden in een liedje. Bij de
Eerste Communieviering werd verteld over
zaadjes. Bij een jongen ging toen ineens een
lichtje op. Hij riep uit: "Corry, ik ben ook een
zaadje geweest!" Corry zegt: "Het is heerlijk te
merken hoe open ze zijn en de verhalen te
horen die ze vertellen, maar je kunt ook merken
dat ze op TV en op internet dingen zien en
horen waarmee ze nog niet kunnen omgaan”.
"Maar ze leren zeer snel", zégt Maike, "ik zou
willen dat de leden van het kerkkoor zo snel
zouden leren. Ze steken er ook veel van op. In
hun later leven zullen ze nog vaak aan deze
jaren terugdenken. De kinderen voelen ook
alles heel goed aan. Ze komen dan misschien
niet zoveel in de kerk, maar wanneer het "Onze
Vader" wordt gebeden, vouwen ze instinctief
de handen”.
haar doen is haar kundigheid en ervaring als
zangpedagoge op te maken. Ze is vakleer
kracht muziek aan twee Tilburgse scholen ge
weest en onderrichtte daarbij tussen de 500 en
600 kinderen in de week. Ze is als sopraan ook
lid van het Tilburgs Vocaal Ensemble, dat uit
voeringen geeft op ’t hoogste niveau. Maar in
Moergestel is ze natuurlijk het meest bekend
als dirigente van ons kerkkoor "Cantate
Domino”.
Maike Horsten is nog maar sinds kort (septem
ber 2004) betrokken bij het kinderkoor. De
bedoeling is dat dat geschiedt op basis van
tijdelijkheid. Na het vertrek van Sonia van
Sprang wordt gezocht naar een permanente
oplossing voor de opvolging van Sonia van
Sprang.
Maike zelf vindt het werken met kinderen heel
leuk. Corry: "Maike doet het heel leuk, de kin
deren hangen aan haar lippen. Ze zitten te
wachten: wat gaan we nu weer doen? Maike
kent de technieken om de kinderen iets te leren
en ze heeft duidelijk overwicht”.
De H.Helena heeft ook de overblijfselen van het
kruis van Christus teruggevonden. Deze relie
ken van de driekoningen zijn in Constantinopel
terecht gekomen en bij de ondergang van
deze stad in 1453 via Venetië naar Milaan ge
gaan. Vandaar zijn ze, als geschenk aan de
bisschop van Keulen voor zijn hulp aan keizer
www.parochiemoergestel.nl
www.kerk-in-oisterwijk.nl
Het grote ruisen van de regen
Weeft nu een mantel van geluid
Over de natte, duistre wegen
En dooft de herdersvuren uit.
Maar binnen is de stilte veilig,
Zodat er elk gerucht ontroert.
Het rinkelen klinkt bijna heilig
wanneer een koe haar kop verroert.
Maria, met verschrikte ogen
Is rusteloos van angst en pijn;
En Jozef, over haar gebogen,
Weet zich onmachtig en te klein.
Zijn donkere, verlegen handen
Zoeken het wit van haar gezicht;
De regen ruist aan alle wanden
Van zondvloed en het laatst gericht.
Maar wondre wijzen gaan zich mengen
In 't ruisen, zwaar en monotoon:
De zang van regen en van engelen
Verheerlijkt Jezus, mensenzoon I
Willem de Mérode
Ten langen leste was 't toch gedaon
Us moeder was al we eerder gegaon.
Waorveur de kunde toch wel raoje
Om 't k’nen vast aon te braoje
Dan snee ze irst de witte mik
En 't kuntje daorvan de kreeg ik.
De smaok daorvan de vergeet ik noot
Nao alle daoge roggebrood.
SONIA
Het kinderkoor werd in 1997 op instigatie van
emeritus pastoor Herman van den Broek opge
richt onder leiding van Sabine van Sprang, de
dochter van Sonia. Sabine dirigeerde, Sonja
speelde. In 1999 nam Sonia de taak van haar
dochter over en zocht Corry op 't Hoog aan als
ondersteuning.
Ook Sonia beschikt over veel muzikale erva
ring. Ze heeft het conservatorium gevolgd en
nog eens twee jaar orgelbegeleiding gestu
deerd bij niemand minder dan Maurice
Pirenne. Aan de I.V.O-mavo in Tilburg is ze ver
volgens 21 jaar verbonden geweest als lerares
muziek, godsdienst en Spaans. Ze is lid van
een Tuna-groep, heeft 15 jaar ervaring als
begeleidster van een Antilliaans koor, 14 jaar
als begeleidster van ons kerkkoor Cantate
Domino en vijf jaar als dirigente en begeleid
ster van de St Janszangertjes.
In die vijf jaar heeft ze heel veel betekend voor
het kinderkoor en de kinderen zijn ook altijd dol
op haar geweest. Maar Sonia wilde het zo
langzamerhand wat kalmer aan gaan doen. Ze
ervaart haar vertrek als heel dubbel. Enerzijds
is het een bevrijding: de rust op de donder
dagmiddagen is weer terug. Anderzijds ervaart
ze het toch als een groot gemis: het gevoel
"weg te zijn", er niet meer bij te horen, valt haar
niet mee. Ze mist de kinderen echt.
DE KINDEREN
Het aantal kinderen, in de begintijd zo'n twintig,
schommelt de laatste jaren rond de 25.
Er vallen regelmatig enkele kinderen af, maar
er komen er ook telkens weer bij. De kinderen
brengen soms zelf nieuwe leden mee en Corry
werft ook zo hier en daar. Ook na de Eerste
H.Communieviering komen ouders hun kind
opgeven. Er zijn in het verleden ook jongens lid
van het koor geweest, maar op dit moment zijn
er alleen meisjes.
Onder Sonia repeteerde het koor eenmaal in
de veertien dagen, maar nu wordt er eenmaal
in de week gerepeteerd, op de donderdagmid
dag na school tussen 15.30 en 16.30 uur. Het
lidmaatschap is gratis, de kinderen krijgen te
drinken en bij het afscheid een honingdropje.
Ze zingen in de kerk eenmaal in de 2 a 3 maan
den. Behalve in de kerk wordt ook op andere
plaatsen gezongen. Zo zongen ze een keer
een kerstviering in Stanislaus, waar ze erg wer
den verwend door de zusters. Marlou weet te
vertellen dat ze ook eens in Den Boogaard
hebben gezongen, gestoken in speciale leuke
kleren, met K3-liedjes; kei-leuk.
Maaike, die inmiddels op de middelbare
school zit en 41/2 jaar geleden lid werd van het
koor, vertelt dat het koor ook eens in Den Bosch
gezongen heeft in de St.Jan. Dat maakte erg
veel indruk toen en het was ook geweldig dat
ze daarna getrakteerd werden op Bossche
Bollen. Ze vertelt dat sinds de komst van Maike
Horsten er tal van andere liedjes zijn inge
studeerd, erg leuk. Maar ook de oude liedjes
blijven interessant. Ze vindt dat het repeteren
heel veel zin heeft om de liedjes goed te kun
nen zingen.
ONTSPANNING
Het gaat er in het koor ontspannen aan toe. De
kinderen mogen zich uiten, maar als er gezon
gen moet worden, dan moet er aandacht zijn.
En Maike weet wel hoe ze dat moet bereiken.
Als er eens ruzie is, is dat meestal een vervolg
van onenigheid op school; bij de repetities is
dat dan zo over. Daar zorgen Corry en Maike
wel voor.
Elk jaar gaan de kinderen voor de grote
vakantie er ook op uit. Ze hebben dan een
"kampvuur” zonder vuur. In ieder geval is het
een heel leuke bijeenkomst, waarin wordt
geplaybackt, waarin gedanst wordt en gezon
gen. Dan worden er groepjes gevormd, die
stukjes opvoeren die ze zelf hebben gemaakt.
Onder oneindig veel lol wordt dat dan te berde
gebracht. De kinderen snappen wat er alle
maal wordt gedaan en gezegd, maar voor de
leidsters is het nog wel eens abacadabra.
Marlou vindt het ook altijd gezellig als een van
de kinderen jarig is en dat ze dat dan mogen
vieren in de groep. Maar het leukste van alles,
en daar zijn alle kinderen het over eens, is toch
altijd het optreden zelf.
In de hal stonden na de repetitie de moeders
klaar om de kinderen op te halen. Laura vloog
op haar moeder af en riep luid: "Mam, we wor
den beroemd!!"
Kerstmis en driekoningen horen wat ons betreft
bij elkaar en zijn onlosmakelijk met elkaar ver
bonden. Driekoningen is een soort afsluiting
van de Kersttijd. Na driekoningen wordt onze
versiering definitief opgeborgen. Toch is drie
koningen omstreden omdat het nergens als
zodanig in de Bijbel staat. Hoe onzeker het is
blijkt ook uit de verschillende woorden waar
mee het driekoningenfeest wordt aangeduid
zoals: epifanie, feest der openbaring of feest
van de verschijning des Heren. Alleen het
evangelie van Matheus doet melding van ma
giërs of wijzen uit het oosten. Bedoeld worden
waarschijnlijk sterrenwichelaars of sterrenkun
digen die een abnormaal hemelverschijnsel
zien en daarop reageren.
Via oude voorspellingen of profetieën komen
ze bij het Jezuskind terecht. Hun aantal is niet
bepaald. Pas veel later werd hun aantal op drie
vastgesteld, eerst nog als wijzen, later als
koningen. Het getal drie is een soort magisch
getal dat in veel verhalen terugkomt. Bijvoor
beeld een koning heeft altijd drie zonen, men
sen mogen steeds drie wensen doen enzo
voort. Bij de mens heeft het getal drie betrek
king op de drie fasen van het leven, jeugd, vol
wassenheid en ouderdom. Ook heeft het getal
drie betrekking op de in de middeleeuwen be
kende drie continenten waaruit ook de zwarte
koning is te verklaren. Reeds in de vierde eeuw
ziet men op Romeinse sarcofagen het kerstge
beuren afgebeeld met drie figuren, als wijzen
uit het oosten. Ook inderdaad als oosterse per
sonen gekleed in aanbidding voor Maria die
Jezus toont.
Epifanie is afkomstig uit de Oostersekerk die
het geboortefeest van de zonnegod Aion, dat
gevierd werd op 5 of 6 januari, hiermee tot een
christelijke feestdag maakte. De zonnegod
Aion werd ook geboren uit een maagd. Het kan
ook zijn dat het feest van de verschijning werd
ingesteld als antwoord op het Griekse Diony-
sosfeest eveneens gevierd op 5 of 6 januari.
Het feest van de god van de drank en de roes.
Het is waarschijnlijk dat deze verklaring mede
is gezocht vanwege het feit dat er ook een
soort wereldlijk driekoningenfeest werd gevierd
dat eigenlijk erg veel weg heeft van onze huidi
ge carnavalsfeesten. Hierbij werd aan de voor
avond van 6 januari in de kring van het huis
gezin of een gemeenschap (zelfs in bijvoor
beeld een nonnenklooster) iemand tot koning
gekozen, ofwel doormiddel van de zoge
naamde bonenkoek(die de boon had was de
koning) dan wel door loting. Liefst zocht men
iemand van eenvoudige komaf, soms zelfs een
kind. Eigenlijk was de bedoeling de normale
verhoudingen om te keren. Bij dit feest werd
zeer veel gedronken en in de schilderkunst van
de zeventiende eeuw worden de genrestukken
die dit uitbeelden dan ook aangeduid met de
titel "de koning drinkt"
Heel in het begin werd samen met het feest van
de epifanie ook de doop van Christus en de
bruiloft te Kana herdacht dus ook hier weer een
vorm van drieëenheid. In Duitsland leeft de
driekoningencultus zeer sterk. Zo worden de
beginletters van de namen die de driekoningen
hebben gekregen, te weten Caspar, Melchior
en Balthasar vaak aangebracht boven deuren
in de vorm van de letters C+M+B als bescher
ming tegen boze geesten. Deze letters kunnen
ook gelezen worden als de bede "Christus
Mansiorem Benedicat”. (Christus zegen deze
woning). In Duitsland zijn ook de relieken van
de driekoningen onderwerp van verering. Het
zijn dan de Heilige Driekoningen geworden.
Deze relieken of gebeenten zou’den door de
H.Helena, de moeder van de eerste Christelijke
keizer van Rome, zijn gevonden.
De St. Janszangertjes. Bij het maken van de
foto waren Britt, Elle en Danielle niet aanwezig,
(foto: Ton van Elsdingen)
