Van
aan
Theo
Theo
Vroeger
ZOEKERTJES’ SCHRIFTELIJK OPGEVEN!
(5)
Geef om vrijheid
I
ON
'DE GÈSSELSE' - WOENSDAG 25 AUGUSTUS 2004
Geachte pater Raaijmakers, beste Theo,
Telefoon
Naam
Vroeger, ja vroegerdit is voor iedereen die vóór 1980 geboren is. Als je na 1980
geboren bent, dan heeft dit niets met jou te maken. De kinderen van tegenwoordig
worden in de watten gelegd. Ben je als kind opgegroeid in de 40er, 50er, 60er
of 70er jaren, dan is het terugkijkend, onvoorstelbaar, dat je zo lang hebt kunnen
overleven!
nog niet klaar), zo willen we ook afscheid nemen
met een H. Mis. Dat zal zijn op zondag 26 sep
tember.
Het zijn nu veelal oude vrouwen, maar velen
hebben in hun tijd leidinggevende functies
gehad op allerlei gebied. Ik sprak met een zus
ter die een school had gesticht in Aruba, met
een voormalige directrice van een bejaardenhuis
in Groningen, een zuster die de leiding had
over een zwakzinnigeninrichting, een zuster
die de catechese in een bisdom in Brazilië
coördineerde. Ze keken er met tevredenheid op
terug, maar gingen er niet prat op. Ze hadden
gedaan wat hun was opgedragen of waarvoor ze
gevraagd waren. Hun leven was zinvol geweest.
Met vriendelijke groeten,
Theo Schepens,
pastoraal werker
t/m
10
regels
4,00
t/m
6
regels
2,75
AMNESTY
International
Een dagje Asten
Laatst ben ik met zuster Tonny, de teamleid-
ster van de zusters in Moergestel, een dagje
naar het Moederhuis in Asten geweest. Ik was
's avonds doodmoe van alle indrukken die ik
had opgedaan. Ik heb een rondleiding gekre
gen (kapel, eetzaal, gastenkamers, vroegere
kloostercellen, keuken, wasruimte, tuin, kerk
hof - waar verschillende zusters uit Moergestel
liggen -, bibliotheek, recreatieruimte), maar
wat me het meest bijstaat zijn de korte gesprek
ken die ik in de loop van de dag heb gehad met
verschillende zusters.
Zusters Antoniushuis
Dat doet mij denken aan de zusters van het
Antoniushuis hier in Moergestel. Bijna zeven
tig jaar geleden zijn zij het geweest, die met een
voudige en primitieve middelen het beste van
zich hebben gegeven voor de gezondheidszorg
in Moergestel. Het was een tijd van grote armoe
de en kindersterfte, van slechte hygiëne en van
veel onkunde door gebrek aan medische hulp.
In die tijd (1935) hebben het kerkbestuur en het
gemeentebestuur van Moergestel een beroep
gedaan op de Zusters van Asten om in
Moergestel te komen helpen. En dat hebben ze
gedaan. Zij hebben aan de basis gestaan van de
kraamhulp en de wijkverpleging in Moergestel
en zij waren het die de bejaardenzorg in het
Antoniusgasthuis op zich namen. Waar nu hele
organisaties en instituten voor bestaan, zijn
deze zusters in alle eenvoud, maar met grote
inzet mee begonnen. Onder vaak moeilijke
omstandigheden, denk maar aan de oorlogs
jaren. En zo hebben zij niet alleen in Moergestel
gewerkt, maar in verschillende andere plaatsen
van Brabant: Asten, Heusden (bij Asten) en
Ommel, Liessel, Someren en Lierop. En zij
hebben uiteraard in de missie gewerkt, want zij
heten officieel: Missiezusters Franciscanessen
van de H. Antonius van Padua. Zij hebben
gewerkt (en sommigen werken er nog) in
Indonesië, Kongo, Brazilië, Aruba en
Noorwegen. Mensen die het hebben meege
maakt en die ik erover hoor vertellen, spreken
met grote waardering over wat deze zusters
gedaan hebben.
Vertrek en afscheid
Maar deze zusters zijn zelf oud geworden, net
zoals die Amerikaanse zuster bij u, en een paar
weken geleden is het besluit gevallen dat de
overgebleven zusters van Moergestel naar het
Moederhuis in Asten zullen vertrekken. Dat zal
in de loop van oktober zijn. Gelukkig hebben
we dat een tijd geleden zien aankomen en we
hebben toen het plan opgevat om dat vertrek
van de zusters niet ongemerkt voorbij te laten
gaan. Aan de ene kant zal het afscheid heel
sober zijn. De zusters zijn te oud en het zou voor
velen te vermoeiend zijn om er veel heisa over
te maken. Maar zoals de zusters ooit hier begon
nen zijn met een H. Mis in de kerk van
Moergestel (want het Antoniushuis was toen
Beste Theo, er is over Moergestel nog zoveel
meer te schrijven, maar ik moet nu echt stop
pen. Ik wens jou sterkte toe bij jouw werk dat
in vele opzichten te vergelijken is met het pio
nierswerk dat onze zusters hier in Moergestel
en elders in de wereld hebben verricht. Ook
jouw werk verdient onze warme belangstel
ling. En daarom hoop ik dat de Toer Mee ook
dit jaar weer een succes wordt voor jou, maar
vooral voor jouw straatkinderen. Het ga jullie
goed!
Het loopt al weer tegen eind augustus en ook
al is het hier nog volop vakantie, de voorbe
reiding voor de Toer Mee is in volle gang. En
daarbij hoort - dat is zo langzamerhand tra
ditie geworden - een brief aan u in 'De
Gèsselse'.
Hoe is het met u? En met die 84-jarige
Amerikaanse zuster waar u over schreeP
Want zij is in al die jaren de stimulator en
gangmaker van uw project in Bolivia geweest.
Is zij weer wat opgeknapt? En kan zij zich weer
inzetten voor de vele straatkinderen in
Cochabamba? Of moet zij zich langzamer
hand gaan terugtrekken en steeds meer aan
u en de andere medewerkers gaan overla
ten? Het zal er, gezien haar leeftijd, wel een
keer van moeten komen, maar het is onge
twijfeld een gemis, als zo'n bevlogen en inspi
rerende zuster wegvalt.
Boekje met verhalen
Maar er is nog wat anders. Met het vertrek van
die zusters verdwijnen ook de verhalen. Zo
gaat dat met een oudere generatie. Het meest
merk je dat, als je vader of moeder zijn overle
den. Dan kun je niet meer vragen: "Hoe was dat
toen? Wat is er precies gebeurd? Waarom was
dat?" Zo hebben natuurlijk ook de huidige zus
ters van het Antoniushuis hun verhalen: ver
halen over Moergestel of andere plaatsen in
Nederland of over hun werk in het buitenland.
Want verschillende zusters die op dit moment
in het Antoniushuis verblijven, hebben vroe
ger gewerkt in Aruba of Indonesië of Brazilië.
En ze kunnen daar echt schitterend over ver
tellen. Maar met het vertrek van die zusters, met
het overlijden van een oudere generatie, ver
dwijnen die verhalen natuurlijk. En dat is eigen
lijk jammer. Daarom is Ad (E) Wolfs (van de
Raadhuisstraat) al een tijdje geleden begonnen
om de verhalen van die zusters op te schrijven,
alsook de geschiedenis van die zusters in
Moergestel. Ik heb de conceptteksten gelezen
en met veel plezier. Er zitten werkelijk parel
tjes in van levensverhalen en geschiedenissen:
over het leven in een Brabants gezin van
vóór de oorlog, over het overleven in de
Jappenkampen in Indonesië, over hoe een
kloosterroeping tot stand kwam of op de proef
werd gesteld, over de armoede en de erbarme
lijke omstandigheden waaronder soms gewerkt
moest worden, over de teleurstelling als uit
zending naar de missie om lichamelijke rede
nen definitief niet door kon gaan, over de vreug
de en dankbaarheid waarmee wordt terugge
keken op het leven. Een van de zusters vertelt
dat ze in Aruba een baby heeft weten te redden
die door een oma in een beerput was gegooid.
Je kunt het je niet voorstellen, wat die zusters
allemaal wel niet hebben meegemaakt.
Als kind zaten we in de auto, zonder gordel en
zonder airbags. Onze bedjes waren geschilderd
in prachtige kleuren met verf vol met lood en
cadmium, waar we onze tandjes op konden
testen. De medicijnflesjes uit de apotheek kon
den we gewoon open krijgen, evenals overi
gens de fles met chloor. Niets geen veilig-
heidssluiting. Deuren en ramen bedreigden
voortdurend onze vingertjes. Je vingertjes klem
men was de beste leerschool om voor een vol
gende keer op te passen. De praktijk is immers
de beste leermeester! Op de fiets hadden we
nooit een helm op. We dronken water met de
mond aan de kraan in plaats van uit een fles.
We bouwden zeepkisten en kwamen er pas op
de eerste rit, bergafwaarts, achter, dat we geen
rem hadden. Na enige ongelukken konden we
daar prima mee omgaan, 's Morgens gingen we
naar buiten om te spelen. We bleven de hele dag
weg en moesten pas thuis zijn als de straatlan
taarns aangingen. Niemand wist waar we waren
en we hadden geen mobiele telefoon bij ons.
We sneden ons, braken onze botten en tanden
en er werd niemand aangeklaagd. Het waren
gewoon ongelukken en de enige die schuld had
waren we zelf. We hadden vechtpartijen en
sloegen elkaar een blauw oog. Daar rhoesten we
mee leven. Volwassenen interesseerden zich
daar niet voor. Hun reactie was: "Je moet je
haar maar terughalen!" We aten brood met
dikke roomboter, genoten van de vette "kanen",
dronken Cola en werden evengoed niet te dik.
We dronken met vrienden uit dezelfde fles en
niemand ging daar dood aan. Als we "gewond"
raakten en er bloed vloeide, dan waren er geen
speciale handschoenen uit voorzorg om niet
besmet te raken. We hadden geen Playstation,
geen Nintendo, geen X-box, geen videogames,
geen 64 tv-zenders, geen surround-sound, geen
eigen tv, geen computer en ook geen internet
chatrooms. Wat wij wél hadden waren VRIEN
DEN. We gingen gewoon naar buiten en daar
kwamen we elkaar tegen. We gingen naar hun
huis en belden aan. Of we gingen soms gewoon
naar binnen zonder aan te bellen, gewoon ach
terom. En dat zonder van tevoren af te spreken
en zonder dat onze ouders dat wisten.
Niemand bracht ons en niemand haalde ons
weer op. Hoe was dat in godsnaam mogelijk?
We bedachten zelf spelletjes met stokken en ten
nisballen. We vermaakten ons met slootje sprin
gen. We aten wurmen en die leefden echt niet
voor altijd in onze magen verder en we konden
Deze zusters gaan nu Moergestel verlaten en ze
verdienen onze sympathie en dankbaarheid.
Zoals ook die oude zuster uit Amerika die voor
u en uw werk zoveel betekent. Ik hoop dat we
op een passende en waardige wijze afscheid
kunnen nemen van de zusters van het
Antoniushuis.
rustig kauwen op zuring. Met de stokken prik
ten we elkaar bijna nooit in de ogen en als dat
tóch eens gebeurde, dan was dat niet "expres".
Met voetballen op straat mocht je alleen mee
doen als je goed genoeg was. Als je niet goed
genoeg was, moest je met teleurstellingen leren
omgaan. Sommige kinderen waren niet zo goed
op school als anderen. Ze haalden onvoldoen
des en bleven zitten. Dat leidde niet tot emo
tionele ouderavonden of zelfs tot veranderde
prestatienormen. Als je met een mes naar school
ging, dan deed je dat om op de speelplaats "land
je te veroveren" of katjes af te kunnen snijden
voor je moeder.
Soms hadden onze daden consequenties. Dat
was logisch en daar kon zich niemand voor
verstoppen. Als iemand van ons iets gedaan
had wat verboden was, was het normaal dat je
ouders je er niet uithaalden. Integendeel, ze
waren het met de politie en de onderwijzer
eens! Stel je voor! En je kreeg nog extra straf
op de koop toe. "Je zult het wel verdiend heb
ben. Ze geven geen straf voor niks", was hun
commentaar. Onze generatie heeft veel pro
bleemoplossers en uitvinders, die bereid zijn
risico's te nemen, voortgebracht.
Ik ben blij dat dit boekje geschreven is en ik
hoop dat het uitgegeven kan gaan worden. Op
dit moment is Ad Wolfs bezig om de laatste
hand eraan te leggen en hij is op zoek naar
sponsors om het gefinancierd te krijgen.
We hadden vrijheid, we kenden onze plichten,
we hadden succes en namen verantwoording.
Met al die zaken konden we zeer goed omgaan.
Bij die generatie hoor jij ook. Wees blij, dat je
er toen bij was.
Zoekertjes’ UUSLUITEND
schrlttelljk opgeven en samen
met hel verschuldigde bedrag
in de bus stoppen.
PAGINA 3
020 626 44 36 www.amnesty.nl giro 454000
Woonplaats
I Onderstaand gedeelte ook invullen.
Straat
Support our fight for human rights
Uw 'Zoekertjes' kunt u uitsluitend schriftelijk tegen
contante betaling inleveren op ons redactie-adres.
Iduidelijk a.u.b. of gebruik onderstaande bon!
'5^ Achter elk woord een hokje openlaten.
elke punt of komma is ook een hokje
Voor brieven onder nummer betaalt u 1,40 extra.
U kunt uitsluitend contant betalen!
De bon kunt u in een envelop met daarbij het te
betalen bedrag in de bus stoppen op ons adres:
Oisterwijkseweg 43, 5066 XC Moergestel.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
J
Met zijn of haar naam op de Gedenkplek in het KWF Koningin Wilhelminabos kunt u een dierbare herdenken
die - onlangs of lang geleden - aan kanker is overleden.
Kijk voor meer informatie op www.wilhelminabos.nl of vraag de gratis folder aan via de
KWF Hulp- en informatielijn 0800-0226622 (gratis).
KWF
