Word vriend
n
3.00
1.59
1.59
Shoarmareepjes
Gehaktballetjes
in pangangsaus
van een
vluchteling
0.90
Slagerij J. van Zon-Reyrink
3.50
Gèsselse saucijsjes
1.63
as aal
Audacia-
nieuws
RONDOM DE KERK
J. Smits MEUBELSTOFFEERDERIJ
Goede generale voor
de Transalp
Geen kienen meer
bij Audacia!
Mensen van
Moergestel...
Sportvereniging ’’ROEF!”
soiatex
Bestuur en kiencommissie S.E Audacia
500 gram
Verse worst
BIJ DOKKUM
VERMOORD!
Bestuur/Activiteitencommissie Roef!
afdeling Korfbal
Woensdag-.
500 gram
Gehakt
Rauwe ham
100 gram
Gek. ham
100 gram
Mountainbiker Richard Bruurs van het Merida-
Vogels Fiets Sport team van Schaatsclub De
Vennen heeft in de laatste wedstrijd voor de
Transalp getoond dat het met de vorm wel goed
zit. In de Duitse Bilstein Marathon wist hij als
5e overall te finishen. ’’Nummer 1 was onbereik
baar, maar een plek op het podium had er
ingezeten. Het was echt loodzwaar. Door de
hevige regenval ’s nachts en tijdens de wedstrijd
was het erg modderig, waardoor het op veel
stukken erg zwaar liep. Maar ik ga met een
goed gevoel naar de Transalp. Vooral de 7e dag
is ziekelijk zwaar. Het is dus zaak de krachten
goed te verdelen, maar dat kun je wel aan de
mannen overlaten.”
In het klassement voor de Marathon Cup 5
heeft Richard zijn 3e plaats weten te verstevi
gen.
Veteraan Theo Jacobs wist ook weer de nodi
ge punten bij elkaar te sprokkelen met een top
tien klassering in zijn leeftijds-categorie. ”Ik ben
2 keer goed gevallen. De toch al lastige afdalin
gen, waren nu echt spekglad geworden. We
hebben het nog niet echt getroffen met het
weer dit jaar, maar dit sloeg echt alles.”
Van 17 juli t/m 24 juli neemt Richard voor de
2e keer deel aan de Transalp, de zwaarste moun
tainbike wedstrijd van Zuid-Duitsland naar
het Gardameer in Italië. Niet alleen een zware
beproeving voor de mens, maar ook voor het
materiaal. De prestaties kunnen iedere dag
gevolgd worden via www.datasport.com
In het nieuwe winterseizoen zullen er geen
kienavonden meer plaatsvinden bij Audacia.
Jammer natuurlijk voor de vaste groep kieners.
De vernieuwing die zich ook bij een verenig
ing als Audacia van tijd tot tijd aandient leverde
niet meer voldoende vrijwilligers op om de
kienavonden nog verantwoord door te laten
gaan. Daarbij kwam dat ook het aantal kieners
steeds minder werd. Vandaar werd dus besloten
aan de traditie van het kienen bij Audacia een
einde te maken. Jammer, maar het is zo. Audacia
wil langs deze weg dan ook al haar kieners
bedanken die hen zo vele jaren hebben ge
steund!
die de Korfbalvereniging van Roef! hebben
gesteund door een pakketje te kopen tijdens
onze marsactie van afgelopen zaterdag, alle
maal ontzettend bedankt voor uw bijdrage.
Ook onze leden en ouders (spontane aan
meldingen!) die deur voor deur door het hele
dorp zijn getrokken, heel veel dank. Dankzij jul
lie is de actie geslaagd!
Mochten er nog mensen zijn die een pakketje
willen kopen t.w.v. 2,50 bel dan even 513
3412 dan komen we deze graag bezorgen. Dit
kan nog tot en met a.s. zaterdag.
500 gram
Shoarmareepjes
samen
3.40 6.50
1 'PftROCWf
$1 JfiKOWWOFMM
A
i 4 Hamburgers
4.40
salade van de week
uit eigen keuken:
Ei salade
6 Worstenbroodjes voor
ROOTVEN 74 - MOERGESTEL - TELEFOON (013) 513 1769
PAGINA 6
TvE
www.vluchteling.org
Redactie: Ton van Elsdingen
Hans Festen
Jo van Os
Ireen Stieger
Ad Wolfs
Harry van Boxtel
Herstoffering in leder en meubelstof
Gespecialiseerd in kapitonneerwerk
Ruime sortering in exclusieve meubelstoffen
Uitstekende service
3 Jaar productgarantie
Specialist in projecten
Sinds 1982
Tilburgseweg 6, 5066 BV Moergestel
Tel. 013-5132345, fax 013-5133817
privé 013-4632827
DONDERDAG, VRIJDAG EN ZATERDAG
STICHTING
VLUCHTELING
4 stuks
500 gram
DE GÈSSELSE’ - WOENSDAG 14 JULI 2004
I
BONIFATIUS, WELDOENER OF
ROUWDOUWER? (2)
Vorige week kon u in de eerste aflevering
van dit verhaal de successtory lezen van
Bonifatius, de grote organisator van de Kerk
in Duitsland en Nederland, voorafgaand aan
het keizerrijk van Karei de Grote. U kon ook
lezen dat het buitengewoon werkzame leven
van Bonifatius,
toen hij als tachtigjarige nog druk in de weer
was met missioneringsactiviteiten, op brute
wijze door een moord werd beëindigd. Maar
waarom werd deze gedreven man nu ver
moord?
HEIDENEN
U moet zich in gedachten even terugver
plaatsen naar een heel andere tijd, 1250 jaar
geleden, voorzover dat mogelijk is.
We zagen al dat we in deze contreien te
maken hadden met drie Germaanse volken,
de Friezen, de Saksen en de Franken, stam
men die leefden op gespannen voet met
elkaar. De Franken waren al gedeeltelijk geker
stend door Angelsaksische monniken, afkom
stig uit Engeland,maar vooral uit Ierland en
Schotland. Vooral Willibrord, die afkomstig
was uit Ierland (we zullen later zien dat dat
een belangrijke factor is) heeft daar een groot
aandeel in gehad. Saksen en Friezen waren
nog heidens en vereerden de god Fosite (of
Forseti), de zoon van Balder en Nanna. Veel
heiligdommen en tempels waren aan deze
GEWELD
Ook Bonifatius had de grootste moeite om bij
de wilde Friezen een voet aan de grond te
krijgen. U en ik mogen achteraf nu dankbaar
zijn voor het werk dat talloze Angelsaksische
monniken hier hebben verricht en dankbaar
zijn voor de christelijke beschaving die zij
hier gebracht hebben, die gestoeld is op lief
de tot God en de medemens, maar de manier
waarop dat destijds gebeurde was niet al te
netjes en had met liefde niet zoveel te-maken.
Stel u eens voor het irreële geval, dat de
Islamitische voorman Abu Jaja vanuit België
nu ons land zou binnentrekken om u met
geweld te bekeren tot de Islam, ondertussen
kerken en kloosters in brand stekend. Dan zou
toch onmiddellijk de ME op hem worden
afgestuurd en de man zou wegens terroris
tische activiteiten voor jaren achter de tralies
gaan. De Friezen losten dat anders op, meer
passend bij hun tijd. Toen Bonifatius met een
groot aantal gezellen weer eens hun ver
trouwde góden wilden verdrijven, wilden ze
er voorgoed en letterlijk een einde aan maken.
Maar met Bonifatius’ dood kwam nog geen
einde aan de gewelddadige bekeringsacti-
viteiten bij de Friezen door Angelsaksische
monniken, gesteund door Frankische wape
nen. Uiteindelijk is ook dit hoge Noorden
gekerstend, maar wel tegen een hoge prijs.
Wij leerden vroeger dat het een ordinaire
roversbende is geweest die het gezelschap
van Bonifatius overviel. Zoals uit bovenstaand
relaas wel duidelijk is geworden, was het
echter een doelgerichte heidense vergel
dingsactie.
god gewijd; er waren ook veel heilige wou
den, heilige bronnen en heilige eiken. Die
volken voelden zich daar wel bij en hadden
weinig behoefte om andere ideeën over te
nemen, zeker niet wanneer deze met hulp van
hun Frankische vijanden werden opgedron
gen. En dat opdringen moet wel letterlijk
genomen worden. Willibrord en later Bonifatius
met hun gezellen gingen echt niet fijnzinnig
te werk. Laten we wel wezen: het zou hen wei
nig succes hebben opgeleverd. Op de harde
tour dus maar! Het christelijk geloof werd de
volken min of meer in de strot geduwd en ging
met nogal wat geweld gepaard. Heidense
tempels werden verwoest, heilige eiken en
heilige wouden werden omgehakt. Het hout
daarvan werd weer gebruikt voor de bouw van
christelijke kerken. Het is geen wonder dat
de Friese koning Radboud Willibrord vele
malen uit zijn gebied verdreef. Willibrord was
bij de bekering van de Franken ook niet zacht
zinnig te werk gegaan, maar dat was dan toch
op een gegeven moment voor een groot deel
gelukt.
Maar bij de Friezen wilde het niet lukken en
dat lag, zoals we gezien hebben, ook aan de
politieke situatie.
ganiseren (lees: te onttrekken aan de Ierse
invloed en te brengen onder gezag van
Rome). Toen Willibrord Bonofatius als zijn
assistent en opvolger wilde benoemen, wei
gerde Bonifatius dat, zeggende welke
opdracht hij van de paus had ontvangen.
Willibror-dus ontsloeg Bonifatius toen op
staande voet als zijn assistent. Bonifatius
zette veel kwaad bloed bij de zittende clerus,
door Ierse bisschoppen te ontslaan (hij had
daartoe de macht), of aan te klagen in Rome
wegens "heidense” praktijken en te vervan
gen door Rome-gezinde functionarissen. Er
zijn nu theorieën dat de overval in Dokkum ook
wel eens een afrekening zou kunnen zijn
geweest in de lijn van deze tegenstellingen,
waar behoudende Ierse krachten gebruik
zouden hebben kunnen gemaakt van vijan
dig gezinde Saksische of Friese groepe-rin-
gen. Wat daarvan ook waar moge zijn, uit
eindelijk heeft de Romeinse lijn de overhand
gekregen, weer gesteund door de wereldlij
ke (Karolingische) macht. De Ierse, wat vrij
gevochten traditie is geleidelijk aan geheel
teruggedrongen.
SLOTOPMERKING
Het is goed om bepaalde gegevenheden bij
een jubileum te gedenken. Het geeft ons de
gelegenheid de historie weer eens in te dui
ken en lang vergeten feitelijkheden en tegen
stellingen te bestuderen. Want het is slecht
gesteld met onze kennis van de historie.
Onlangs legden het Historisch Nieuwsblad en
de Stichting Actueel Verleden aan 683
Nederlanders een proefwerk geschiedenis
voor. De antwoorden op de vragen lieten een
ont-hutsend en ontmoedigend beeld zien van
onze historische kennis. Om dat verslag nu
hier maar eens te beperken tot de kennis
betreffende Bonifatius: er kwamen heel apar
te antwoorden binnen: Was dat niet een rid
der? Nee, een stadhouder! Nee, hij had iets
te maken met de VOO. Zat hij niet bij de
Geuzen, vroeg een ander zich af. Nee,
Bonifatius was een homo, wist een ander. Hij
was een predikant van Calvijn. Nee, hij kwam
naar Friesland om vacantie te vieren. Hij kwam
vechten tegen de Batavieren.
In 't licht van het hierboven vermelde relaas
zat de laatste opmerker nog het dichtst bij de
waarheid.
DERDE THEORIE:
ROMEINS CONTRA IERS
Er is echter nog een derde theorie, die wei
nig bekendheid geniet.
We zagen reeds dat grote delen van het
Karolingische Rijk bij de komst van Bonifatius
in deze contreien reeds gekerstend was. Dat
was gebeurd door Ierse monniken. Deze
Ierse monniken beleefden en predikten het
christendom op een eigen, vrijzinnige en niet
zozeer met de bepalingen uit Rome stro
kende wijze. Overal in het Frankische Rijk
waren inmiddels Ierse bisschoppen aange
steld en lers-georienteerde kerken en kloos
ters opgericht. Ook Willibrord was een Ier.
Monniken uit Engeland, zoals Bonifatius, ver
kondigden de christelijke leer meer overeen
komstig de Romeinse traditie. En nu wordt juist
Bonifatius, de Engelsman, door de paus aan
gesteld als missiebisschop met vergaande
bevoegdheden over alle in het Frankische Rijk
opererende (Ierse) bisschoppen. Deze wer
den door de Kerk van Rome eigenlijk min of
meer als ketters beschouwd en zelfs heide
ns genoemd. Begrijpelijk is dat het werk van
Bonifatius bij de separatistisch ingestelde
vrijzinnige Ierse clerus in het Frankenland
niet met enthousiasme ontvangen werd. Toen
Bonifatius bij Willibrord in de leer ging, ver
telde hij aan Willibrord niets over de aposto
lische opdracht die de paus hem had gege
ven om de Kerk in de Duitse gebieden te reor-
MAANDAG EN DINSDAG:
Speklappen
kilo
4.55
WO gram A
IEDERE WOENSDAG:
