090008844
SS
RONDOM DE KERK
GEBROEDERS JANSSEN
AANNEMERSBEDRIJF B.V.
rM
Van vader op zonen op zonen...
Kankerbestrijding
zoekt collectanten
DO 00
ijs van de Wouw
Moergestelse dartcompetitie
’Pteocwz
$T.
Sorry Sorry Sorry
Iedereen kan iets doen tegen kanker.
Gewoon, door een paar uurtjes te gaan
lopen als collectant, in de collecteweek
van KWF Kankerbestrijding.
De collecte wordt dit jaar gehouden van 6 t/m
11 september. Wie zich als collectant wil inzetten
of meer informatie wil over het collecteren kan
bellen met Annette Donders, 513 3361 of Els
van Houtert, 513 1749. Meer informatie staat
ook op www.kwfkankerbestrijding.nl
BIJ DOKKUM
VERMOORD!
(Veerkes M) 2x; 2. Kees Kouwenberg (Plok) 2x
3. Steven v.d. Elzen (Plok) 2x;
Top 3 finishes boven de 75: 1. Mark van Riel
(Veerkes J) 141; 2. Evert van Esch (Veerkes M)
141; 3. Barry van Roemburg (Epi’s Madhouse)
110
Stichting Welzijn Ouderen
WEDSTRIJDEN VAN
DEZE WEEK
Woensdag 7 juli: D’n Egels
- Veerkes Z; Plok - Epi’s i
Madhouse; Veerkes A -
Draaiboompje I jtj
Donderdag 8 juli: t
Draaiboompje II - D’n
Egelantier; Veerkes J -
Veerkes M
STIJLDANSEN
Op zaterdag 31 juli is er een gezellige avond in
Verenigingsgebouw Den Donk aan de Bosstraat.
De zaal is geopend van 20.00 tot 24.00 uur.
Met dans, muziek en Oud-Hollandse spelen
hopen wij er weer een gezellige avond van te
maken.
Iedereen vanaf 50 jaar, is van harte welkom, ook
als U geen lid bent van de K.B.O.
Mensen die niet op dansles willen, maar kiezen
voor een gezellig avondje uit, zijn eveneens
van harte welkom!
Tijdens deze avond worden er diverse hapjes
en drankjes tegen kostprijs verstrekt en is de
entree gratis!
Wellicht wordt U door ons samenzijn zo ge
charmeerd, dat U ook nog besluit om op dansles
te komen. De lessen zijn op woensdag van 13.30
uur -14.30 uur, aansluitend is er dan nog tot
16.00 uur vrijdansen.
Er zijn deze week slechts 2 wedstrijden gespeeld.
Dit wegens het uitvallen van de 3 wedstrijden
die op de avond van Nederland - Portugal ge
speeld moesten worden. Donderdag zijn er 2
wedstrijden gespeeld, waardoor Draaiboompje
I de 3e plaats heeft ingenomen ten koste van
Epi’s Madhouse.
Uitslagen speelweek 12: Veerkes M-Plok 5 -
7; Draaiboompje I-One hundred and Epi 8 - 4
Stand na speelweek 12: 1. Plok 11-86; 2.
Veerkes J 9 - 77; 3. Draaiboompje I 11 - 75; 4.
Epi’s Madhouse 10 - 74; 5. Veerkes Z 9 - 72; 6.
Veerkes M 10 - 54; 7. One hundred and Epi 10
- 47; 8. Veerkes A 8 - 44; 9. D’n Egelantier 6 -
29; 10. D’n Egels 9 - 24; 11. Draaiboompje II
7-18
Ranglijst 180-worpen: 1. Willem Poirters
Als U van plan bent om te komen, of als U
meer informatie wilt, maakt U dit dan voor
20 juli even kenbaar bij onze contactpersoon:
Kees Buiter, Kriekenakker 25, 5066 MJ
Moergestel, tel. 513 3348 of bgg. 06-25333267;
e-mail adres: c.buiter@hetnet.nl
PAGINA 6
TvE
e
r
Namens de OKG
Graaf van Urselschool
bungalow- en villabouw
fabrieksbouw
woningbouw
renovatie en nieuwbouw
Natuurlijk is het ons niet gelukt
om de sponsorlijst in één keer
compleet te maken.
Meubelstoffeerder!) Jan Smits
heeft ook een bijdrage geleverd
aan de speelplaats van
de Graaf van Urselschool.
Jan bij deze nog: BEDANKT!
Naar eigen wens en ontwerp
Alle merken keukenapparatuur J
Bezoek aan huis
Gratis offerte, geheel vrijblijvend
Redactie: Ton van Elsdingen
Hans Festen
Jo van Os
Ireen Stieger
Ad Wolfs
Harry van Boxtel
Prinses Irenestraat 9
5066 BD Moergestel
Tel /Fax (013)513 0648
GEEN SPOED, WEL POLITIE
’DE GÈSSELSE’ WOENSDAG 7 JULI 2004
I
In de gemeente olsterwijk
BONIFATIUS, WELDOENER OF
ROUWDOUWER? (1)
Het jaar 2004 en in 't bijzonder de datum 5
juni 2004 staan in het teken van Bonifatius.
Op de basisschool hebben we allen geleerd
dat op 5 juni 754 Bonifatius in Dokkum door
de Friezen werd vermoord1250 jaar geleden
dus. Maar daar blijft het zo'n beetje bij.
Voorzover we die datum overigens nog kun
nen herinneren, is het wat en het waarom
eigenlijk in de vergetelheid verdwenen.
Bovendien leerden we het allemaal enigs
zins gekleurd, overgoten met een nogal
"Roomsch” sausje, terwijl alles zich ook nog
eens afspeelde op kleine schaal in ons eigen
landje. Dat de werkelijkheid er anders moet
hebben uitgezien, zowel in groter verband,
alsook in een wat minder vredelievende set
ting, kunt u in twee afleveringen lezen.
Vandaag de eerste aflevering met het suc
cesverhaal van Bonifatius, dat op het eind zo
bruut werd beëindigd.
FRIEZEN
In het jaar 716 vertrok hij naar het noord
westen van Europa, om aan de Friezen, de
Saksen en de Franken het christendom te
brengen. De Friezen woonden toen in een
strook van Zeeland over Zuid- en Noord-
Holland tot en met Friesland. De Saksen
woonden in Groningen, Drente, Overijsel en
de aangrenzende Duitse gebieden. De
Franken in de rest van Nederland en de rest
van Duitsland, in Frankrijk en in Zwitserland.
De Franken onder leiding van hun
Karolingische vorst Karei Martel hadden
gedeeltelijk reeds het christelijk geloof aan
vaard. Dat was voor een zeer belangrijk deel
te danken aan Willibrord, die met grote ijver
zijn bekeringswerk had verricht en daarvoor
in 695 werd beloond met zijn benoeming tot
bisschop van Utrecht (op de rand van het
Frankenland). De Friezen en de Saksen waren
echter nog heidens. Willibrord had gepro
beerd bij de Friezen het christendom te bren
gen, maar keer op keer werd hij door de
Friese koning Radboud verdreven.
Wynfrith ging het daarom ook maar eens pro
beren bij de Friezen. Maar het tijdstip was
ongelukkig gekozen: Radboud had met zijn
Friezen juist Karei Martel met zijn Franken een
gevoelige nederlaag bezorgd. Het christen
dom moest een stapje terugdoen en Wynfrith’s
actie had dan ook weinig succes. Teleurge
steld ging hij terug naar het klooster in Nuts-
haling.
Toen in dat klooster de abt overleed, werd
Wynfrith tot abt gekozen. Hij vervulde dat
ambt een jaar lang tegen zijn zin en na een
goede opvolger gevonden te hebben, vertrok
hij voor de tweede maal uit Engeland. De
druk die hij voelde om heidenen te bekeren
onderging hij als een persoonlijke en zware
opdracht.
ANDERE AANPAK
Hij pakte het nu beter aan. Hij reisde eerst naar
Rome en ontvouwde daar zijn plannen aan
paus Gregorius II (715-731), bij wie hij begrip
vond voor zijn passie. De paus verleende
Wynfrith op 15 mei 719 het recht om het
MISSIEDRANG
Na zijn terugkomst in onze streken ging hij
voortvarend te werk, stichtte bisdommen en
richtte tal van kerken, kloosters en instellin
gen voor religieus onderwijs op. Door zijn
organisatorisch werk legde hij het fundament
voor de gehele Duitse kerk. Door zijn goede
relaties met zowel de paus, als met de
Karolingische vorsten, droeg Bonifatius in
Oisterwijkseweg 30
5066 XD Moergestel
Tel. 013-513 3604
www. gebrjanssen. nl
BEELD
In onze kerk staat een beeld van de H.
Bonifatius, direct rechts bij binnenkomst in de
kerk. Het beeld toont Bonifatius met een min
der aangename gezichtsuitdrukking.
Waarschijnlijk heeft de kunstenaar hiermee
een relatie willen leggen naar zijn geweld
dadige dood.
machinaal houtbewerking
verkoop woningen
vrijblijvend prijsopgave
gratis adviezen
evangelie te gaan verkondigen onder de hei
denen in de gebieden die nu Nederland en
Duitsland omvatten. Bij die gelegenheid gaf
de paus hem ook een nieuwe naam: Boni
fatius. Overeenkomstig een oud gebruik koos
hij de naam van de heilige van de voor
gaande dag en dat was Bonifatius van Tarsus
- 307). Bonifatius betekent: "hij die goed
doet", "weldoener", het eerste epitheton dat
in de kop van dit artikel is vermeld. Het ande
re epitheton wordt in de volgende aflevering
besproken.
K.B.O. AFDELING MOERGESTEL
BRUTE MOORD
Op Pinksteren, 5 juni 754, is hij met een groot
gevolg van medewerkers op weg naar een
door hemzelf afgekondigd doopfeest in
Dokkum. Onderweg wordt hij door een bende
overvallen en tezamen met ongeveer vijftig van
zijn medewerkers, onder wie Eoban, ver
moord. Hij zou nog geprobeerd hebben de
zwaardslagen af te weren door zijn bijbel
boven het hoofd te houden. In latere voor
stellingen wordt hij daarom vaak afgebeeld
terwijl hij een boek boven zijn hoofd houdt.
Bonifatius’ lichaam werd in eerste instantie bij
gezet in de Sint Salvatorkerk in Utrecht. Op
verzoek van bisschop Lullus van Mainz werd
het al spoedig overgebracht naar Mainz.
Uiteindelijk werd Bonifatius, op eigen tijdens
zijn leven geuit verzoek, begraven in de Abdij
van Fulda, door hemzelf in 744 gesticht. Die
abdij vormde het begin van wat nu de Dom
van Fulda is, die in 1712 werd gewijd.
Bonifatius werd als martelaar direct na zijn
dood heilig verklaard.
grammatica- en literatuuronderwijs. Hij ver
wierf faam door zijn bijbelcommentaar, zijn
preken en de Engelstalige grammatica van
het Latijn die hij schreef.
Bovendien schreef hij nog gedichten. Een
eminent kamergeleerde, zo op t oog. Hij had
in de Engelse hiërarchie nog veel en veel
hoger kunnen klimmen, maar daar had hij
geen zin in.
Hij voelde dat zijn roeping elders lag: de mis
sie. Hij koos ervoor om persoonlijk de hei
denen te gaan bekeren, om "pelgrim te wor
den voor Chistus” zoals hij het zelf uitdruk
te. Van zijn bisschop kreeg hij daartoe de ver
eiste toestemming.
PELGRIM VOOR CHRISTUS
Winfred, Winfried of Wynfrith, zoals Bonifatius’
naam eigenlijk luidde, werd rond 675 gebo
ren in het toenmalige koninkrijk Wessex (nu
Devon), in het stadje Crediton (of Romeins:
Crediodunum) in Zuid-Engeland. Toen hij nog
maar zes jaar oud was, gaf hij aan dat hij koos
voor een religieus leven in een klooster. Een
dergelijke keuze op zo jonge leeftijd was niet
zo ongebruikelijk in die dagen. Zijn ouders
waren van adellijke afkomst en konden daar
door zijn opleiding wel betalen. Wanneer we
heiligenlevens gaan bekijken, zien we dat
heel veel heiligen afkomstig zijn uit adellijke
milieus. Dat houdt verband met de financië
le mogelijkheden van de ouders om hun kind
een goede opleiding te geven. Wynfriths’
ouders zagen het eigenlijk niet zo zitten, maar
brachten hem toch naar het klooster in Exeter,
vlak bij huis, om daar opgeleid te worden.
Wynfrith bleek een voortreffelijke leerling te
zijn. Na zeven jaar in het klooster in Exeter te
hebben doorgebracht, vertrok hij naar een
ander klooster: Nutshaling (tegenwoordig:
Nursling) bij Winchester. Daar legde hij uit
eindelijk zijn gelofte af als benedictijner mon
nik. In 701 werd hij tot priester gewijd. Hij werd
hoofd van de kloosterschool en gaf daar
belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van
Midden-Europa. Het netwerk van bis
schopszetels dat hij tot stand bracht, vorm
de de basis waarop Karei de Grote later zijn
staatsstructuur kon gronden.
Als dank werd Bonifatius in 732 dan ook
benoemd tot aartsbisschop (in eerste instan
tie zonder zetel), tot pauselijk vicaris van het
oostelijk deel van het rijk der Franken, en in
738 tot pauselijk legaat voor het gehele
Frankische Rijk.
In 744 overleed Willibrord. Bonifatius nam
het bisdom onder zijn hoede en benoemde
zijn medewerker Eoban als assistent-bis-
schop. Zelf liet hij zijn oog vallen op hef bis
dom Keulen, waar de bisschop ook net was
overleden. Maar ondanks steun van de.paus
verzette de clerus van het bisdom Keulen
zich heftig tegen de kandidatuur van
Bonifatius. Dat gekrakeel was nog aan de
gang toen in 747 de bisschop van Mainz
overleed. De paus benoemde Bonifatius toen
tot bisschop van Mainz en primaat van
Duitsland.
Maar Bonifatius’ missiedrang bleef. In 754,
toen hij ongeveer 80 jaar oud was, droeg
Boni-fatius het bisschopsambt van Mainz
over aan zijn leerling en neef Lullus. Het bis
dom Utrecht droeg hij over aan Eoban. Zelf
ging hij weer op missioneringstour en weer
bij de Friezen. Al veel eerder had hij de paus
om ontheffing gevraagd van zijn functie als
aartsbisschop, maar deze weigerde dat. In
754 vond Bonifatius het desondanks genoeg;
de weerbarstige Friezen moest en zou hij
kerstenen.
Na zijn bezoek aan de paus ging Bonifatius
drie jaar in de leer in Utrecht, bij Willibrord,
om van hem een missioneringsopleiding in
praktijk te krijgen, met steun van het staats
geweld van de Franken. Hij reisde met Willi
brord door Friesland en Thuringen. Willibrord
leerde Bonifatius bij zijn missioneringsactivi-
teiten terdege rekening te houden met poli
tieke tegen-stellingen. Willibrord had Bonifa
tius willen aanstellen als zijn assistent en later
opvolger in het bisschopsambt in Utrecht.
Weer weigerde Bonifatius een hoge post te
aanvaarden. De paus had hem immers voor
missiewerk op pad gestuurd.
Hij had zijn eigen missie daarna net hervat,
toen de paus hem in 722 naar Rome riep om
hem tot missiebisschop te wijden, met de
opdracht de Kerk in Duitsland te organise
ren. Hij kreeg een aanbevelingsbrief mee
voor Karei Martel, de Frankisch-Karolingische
heerser. Bovendien kreeg hij nog brieven
mee voor alle betrokken bisschoppen en vor
sten in het gebied waarover hij missiebis
schop werd.
