RONDOM DE KERK
[M
'flDOO
Giro 26000
In ons land krijgt 1 op de 9 vrouwen borstkanker.
Daarom heeft de Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin
Wilhelmina Fonds (KWF) samen met BorstkankerVereniging
Nederland oktober uitgeroepen tot jaarlijkse borstkanker-
maand. Het gaat ook om jouw toekomst.
www. kan kerbestrijd i ngn I
NEDERLANDSE
KANKERBESTRIJDING
DE ACOLYTHEN
VOOR DE UITVAART
PAGINA 9
AvE
Ga borstkanker
te lijf!
Rijnen, Bart van de Ven, Jan van den Meij-
denberg, Willeke van Dijk, Kees Copal, Jan
Wolfs, Willeke Smetsers en Rinie Jonkers.
De huidige leden vinden, dat de leeftijd van
de leden van de groep zo langzamerhand
wel hoog wordt. Ze zouden het toejuichen,
wanneer er enkele jongere krachten bij
zouden komen.
meestal Theo Witlox of Harrie Smolders. Het
kruis wordt meestal gedragen door Cees
Jansen (ook wel eens door Wim op 't Hoog
of Frans van Dijk). Verder wordt er van te
voren afgesproken wie meehelpt met het uit
reiken van de communie (onder twee ge
daanten).
EUCHARISTIEVIERING
De rouwplechtigheid begint in de kerk.
Nadat de acolythen in de sacristie hun witte
kovels hebben aangetrokken, gaat de groep
(het zijn er altijd vier) samen met de pastor
de lijkkist met de overledene ophalen bij de
ingang van de kerk. De acolythen dragen
Redactie: Ton van Elsdingen
Hans Festen
Jo van Os
Ireen Stieger
Ad Wolfs
Harry van Boxtel
FUNCTIEVERDELING
De hoofdacolyth is degene die naast de
pastor loopt met het wijwatervat. Dat is
SFEER
Wie zou denken dat alles rondom deze man
nen droevig is, vergist zich toch. De groep
vormt een hechte groep mannen, die samen
soms veel plezier hebben. Zelfs wel eens tij
dens het werk, zonder dat ze dat natuurlijk
laten merken, zoals die keer dat de twee
functionarissen van de begrafenisonderne
ming, die een eindje voor de stoet uit lopen,
bij de Postelstraat aangekomen, rechtdoor
de Raadhuisstraat vervolgden in de richting
van de Reusel en daar pas tientallen meters
later achter kwamen. De mannen hadden
toen moeite hun lach in te houden.
Maar buiten de plechtigheid wordt in ieder
geval veel gelachen en tekenend voor de
groep is de nonchalante manier, waarop de
groep na de begrafenis via het Pastoors-
paadje weer naar de kerk terugkeert. Maar
het is niet de bedoeling dat u dét ziet.
KONINGIN WILHELMINA FONDS
’DE GÈSSELSE’ - WOENSDAG 29 OKTOBER 2003
II
kruis, twee flambouwen en de wijwaterbak.
Wanneer de priester achter het altaar gaat
staan brengen de acolythen deze attributen
weg en knielen of zitten daarna voor het al
taar. Bij het klaarmaken van de offergaven
gaan twee acolythen bij het altaar staan om
de pastor te assisteren. Bij het uitreiken van
de communie assisteren wederom twee
acolythen. Vóór de absoute halen de aco
lythen kruis, flambouwen en wijwaterbak
weer op in de sacristie, de koster brengt
wierook en acolythen assisteren vervolgens
de pastor met de bewieroking en de be-
sprenkeling van de kist met wijwater. Onder
leiding van de medewerkers van de begra
fenisonderneming wordt na de viering de
lijkkist met de overledene weer in de auto
geplaatst en daarna zet onder klokgelui de
stoet zich in beweging naar het kerkhof.
KOSTER
Corrie, de koster, wordt door de acolythen
ervaren als een grote steun. Vóór de plech
tigheid zorgt zij ervoor dat de mannen zich
netjes in hun kovel steken en dat wordt zeer
gewaardeerd. Op bijgaande foto hebben de
acolythen overigens hun oude kovels aan:
het was nogal vies weer en de nieuwe,
enige tijd geleden aangeschafte mooiere
kovels werden dus maar in de kast gelaten.
Jammer dat net nu die foto werd gemaakt,
want de mannen zijn toch wel trots op hun
kleding. Het is een teken van hun waardig
heid en functie bij dit gebeuren.
Wanneer het regent zorgt Corrie ook voor
paraplu’s. Wanneer het erg koud weer is,
beschikt de groep ook nog over zwarte
warme mutsen, maar die zijn maar eenmaal
gebruikt tot nog toe.
DE ACOLYTHEN
Er zijn op dit moment 11 acolythen voor de
uitvaart, van wie er tijdelijk twee voor enige
tijd niet functioneren. In alfabetische volg
orde zijn dit: Frans van Dijk, Jan Hoeven,
Jan op 't Hoog, Wim op 't Hoog, Cees Jan
sen, Piet Ketelaars, Geert de Laat, Dennis
Mulders, Ad Oerlemans, Harrie Smolders en
Theo Witlox. De groep staat onder leiding
van Harrie Smolders, die door de overigen
zeer wordt gewaardeerd om zijn eenvoud
en enthousiasme. Hij staat bij wijze van
spreken dag en nacht klaar. Theo Witlox is
het oudst fungerende lid (15 jaar) en Ad
Oerlemans is het jongste lid. Vroegere, veel
al overleden, acolythen waren: de legenda
rische Janus Jonkers, die de groep onge
veer 20 jaar geleden heeft opgericht, Piet
Over enkele dagen zullen overal in de ker
ken en huisgezinnen weer onze overleden
huisgenoten, vrienden en kennissen worden
herdacht: het is dan weer Allerzielen.
In vroegere jaargangen van 'Rondom de
Kerk’ brachten wij u in de stemming door te
schrijven over werkgroepen in onze paro
chie, die zich bezighouden met zaken rond
om overlijden en begraven. Zo las u eerder
een artikel over de ’Werkgroep Avondwake’,
de groep die op de vooravond van een uit
vaart zorgt voor een stemmige viering rond
waken en bidden voor een overledene. In
een later jaar kon u in 'Rondom de Kerk’ een
artikel lezen over de ’kerkhofwerkers’, de
groep mannen die o.a. zorgt voor een piek
fijn onderhoud van onze parochiële begraaf
plaats. Om de trilogie rond te krijgen, kunt u
vandaag kennismaken met de 'Acolythen
voor de uitvaart’.
DE WITTE MANNEN
U kent ze wel, de mannen (nogal op leeftijd)
met hun witte kovels, die met kruis, flambou
wen en wijwaterbak in de begrafenisstoet
vooroplopen, nog voor de priester uit. Na de
eucharistieviering trekt de stoet vanuit de
kerk over het Sint Jansplein de Postelstraat
in naar het kerkhof. Achter hen rijdt de rouw-
auto met de kist met het stoffelijk overschot
van de overledene en daarachter lopen zwij
gend de bedrukt kijkende familieleden,
vrienden, buren en kennissen. Dat gebeurt
gemiddeld zo’n 45 tot 50 maal per jaar.
Aangekomen op de begraafplaats trekt de
stoet naar de 'Calvarieberg', waar de kist
wordt neergezet. Terwijl de acolythen rond
om staan en assisteren, spreekt de priester
daar enkele gebeden uit. Een van de familie
leden spreekt soms nog een kort woord en
daarna neemt iedereen afscheid van de
overledene en gaat weer huiswaarts. De
acolythen verlaten als eersten het kerkhof.
EMOTIES
De mannen zijn gewend om hun werk te
doen in droevige omstandigheden. Ze ge
ven aan dat dat niet altijd even gemakkelijk
is. Met name, wanneer jonge mensen, fami
lieleden of bekenden moeten worden be
graven, is het ook voor hen wel eens moei
lijk om met de emoties om te gaan, of zelfs
om deel uit te maken van de groep van vier
acolythen die voor een uitvaart nodig zijn.
Het is duidelijk dat hiermee terdege reken
ing wordt gehouden.
WENSEN
De groep geeft aan dat er eigenlijk nooit pro
blemen zijn. Het werk wordt met enthousi
asme verricht. Wel zou de groep graag zien,
dat er een paar nieuwe leden bij zouden
komen, wat jongere mannen, maar waarom
ook niet eens vrouwen; die zijn nl. ook van
harte welkom. Maar de fungerende leden
horen wel eens zeggen, dat mensen wel
graag lid van de groep zouden willen wor
den, maar eigenlijk een beetje opzien tegen
de rondom zo'n uitvaart heersende droevige
sfeer. Maar er wordt verzekerd, dat dat geen
hindernis hoeft te zijn, omdat voldoende op
vang wordt geboden en de werkgroep een
hechte vriendengroep vormt. De groep komt
tweemaal per jaar in z’n geheel samen o.l.v.
Theo Schepens en Petra van Nunen.
De plechtigheid op het kerkhof, die nu al
sinds jaren op de Calvarieberg gehouden
wordt, vond vroeger plaats bij het gegraven
graf. Daar heeft men later van af gezien,
omdat door de mensen veel zerken kapot
werden gelopen. Alleen wanneer leden van
de gilden worden begraven, wordt de kist na
de plechtigheid op de Calvarieberg en na
vertrek van het publiek, met gilde-eer in het
gegraven gat neergelaten.
Een wens van de acolythen zou nog zijn,
dat, in navolging van andere parochies, op
het kerkhof een columbarium zou worden
geplaatst, een muur met nissen, waarin de
urnen met de as van gecremeerde parochi
anen zouden kunnen worden bijgezet. Nu
worden de urnen nog geplaatst onder een
klein zerkje van 75 x 75 cm. Vooral Christ
Hoeven heeft hier indertijd voor geijverd,
maar er waren helaas geen gelden voor.
