van ’Moergestel-Nieuws’
in het dialect
Oisterwijksche en Moergestelsche
’De Gèsselse’: Nieuwe titel
I
faa
HOERGESTELSE
COURANT
Kapsalon
Barbers
E.J. van Delft
'ïyl
Aphrodite
«va
geen praktijk
van maandag 26
t/m
vrijdag 30 maart
Zonnebloem
Theater
Tournee
AGRO CLEANING
Schepens Tweewielers
A
y
Wie is er toch die zijn moedertaal niet liefheeft?
Hij moet helemaal stoïcijn zijn geworden
En ver van het ware gevoel zijn afgeweken...
Huidverzorgingsinstituut -
Praktijk Terwindt/Blessing
Oirschotseweg 2
Tel. 513 1204
Laat tijdig uw medicijnen aanvullen
HUISARTS
Snel en vakkundig uw terras of
gevel reinigen?
Hel: Agrocleaning Swinkels
Moergestel b. v.
Tel. 513 3284 of 06-53354149
Nieuws- en Advertentieblad
voor MOERGESTEL VDENHOUT en BER-
KEL-ENSCHOT OISTERWMK gedeeltelijk
Voor een vakkundig en vriendelijk advies...
PROFILE Eigen parkeerplaats via Vloeiweg
de FIETSSPECIALIST s-Maandags gesloten
Oplaag: 2»»
VOOH
WS4
Openingstijden:
Rootven 35, Moergestel, TeL: (013) 513 22 21
BBVtG
<3-0
’t Strumke ’werd uitgegeven door het
Katholieke Thuisfront.
”n Aantal voorlopers van ’Moergestel-Nieuws’, of wel zoals het nu heet ’De Gèsselse’, uit het
archief van Ad Wolfs.
IsrisR, w fcamf
II
ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK
Industrieweg 21b, 5066 XJ Moergestel
a.s. Zaterdag in ‘t Draaiboompje:
Mottoverkiezing Carnaval 2002...!
Waarneming:
Vmaiwm&Ujk bewerker iw comati»
A, tuSöTlfcMAS VA.S OÖO,
gsK&iki,
wmka» barekead #w
letter» a**r ptaiUrtiimu».
3EFTEMBER 1899.
Kermis-Courant
'DE GÈSSELSE' - WOENSDAG 21 MAART 2001
Op woensdag 18 april organiseert de Zonne
bloem een theatervoorstelling in Den Herd in
Bladel.
Carry Tefsen en Dick Rienstra verzorgen dezè
show met als titel “Een lach en een lied.”
Zij worden bijgestaan door een aantal veelzij
dige muzikanten.
Carry Tefsen is met name bekend door haar
komische rol van Mien Dobbelsteen in de tele
visieserie “Zeg ‘ns AAA.”
Maar zij speelde ook in een groot aantal musi
cals als “Anatevka”, Rooie Sien” en “de Jantjes”.
Ook zanger/acteur Dick Rienstra heeft in een
aantal bekende televisieseries gespeeld, zoals
“Medisch Centrum West” en de “Fabriek”.
Tevens speelt en zingt hij in enkele musicals.
Deze twee rasartiesten verzorgen een mid-
dagvullend programma boordevol nostalgie,
humor en muziek.
Voor f 20,- hebt u een onvergetelijke middag.
We vertrekken om 12.45uur vanaf de Reuselhof.
Voor vervoer wordt gezorgd.
U kunt zich tot 1 april aanmelden bij: Joke
van Beers, tel: 513 2368; Mia van de Laak, tel:
513 3717 of Ria Smits, tel: 513 2241.
Als u om 18.00 uur belt hebt u de meeste kans
dat u iemand thuis treft.
Oisterwijkseweg 43, Moergestel
Tel. (013)513 2268
Dialect staat dichtbij het gevoel van mensen.
Het is een gevoel van een vertouwde omge
ving, herkenning en geborgenheid. Kort gele
den viel bij Martien Oerlemans een briefje in
de bus. Het was geschreven door de koster,
Corrie op ’t Hoog. Ze vroeg of een berichtje
over de grote schoonmaak van de kerk ge
plaatst kon worden in ’Moergestel-Nieuws’.
Op de envelop had ze geschreven: ’Aan de
Gèsselse.’
Dit geeft aan dat de dorpskrant van Moergestel
zo’n vertrouwd begrip is onder de inwoners
dat ze ’Gèsselse’ wordt genoemd. Het is een
beetje een ‘ons-kent-ons-titel’. Nu ’Moergestel-
Nieuws’ 25 jaar bestaat heeft de uitgever Buro
76 gemeend deze gelegenheid aan te kunnen
grij-pen vooreen titelwijziging. Martien Oerle
mans: ’Toen ik eind februari 1976 zat te dubben
over een naam voor een krantje wat ik tweewe
kelijks uit zou gaan geven, kreeg ik niet echt
een heldere ingeving. Vandaar dat he’t simpel
weg ’Moergestel-Nieuws’ werd. In de hoop
misschien dat deze naam wel zou gaan inburge
ren. Niets is echter minder waar. ’Moergestel-
Nieuws’ wordt door bijna iedereen gewoon
’Gèsselse’ genoemd.’
Door voor een titel in het dialect te kiezen,
sluit de uitgever aan bij een ontwikkeling van
de laatste jaren. Het dialect staat volop in de
belangstelling. De volkstaal is ontdekt als een
groot cultuurgoed. Bij heel veel mensen, bij
jongeren niet in de laatste plaats, is het dialect
blijven leven. Jan Naaijkens uit Hilvarenbeek
schreef in 1992 het woordboek Dès Biks. In het
voorwoord stelde Jan Naaijkens: ’De moeder-
PAGINA 7
De chroniqueur van Moergestel heeft zijn verza
meling Moergestelse krantjes chronologisch
geordend. De volgende uitgave na de Moerges
telse Courant is ’De Gestelse’ van 1964. Twee
perioden is dit krantje in een noodeditie ver
schenen. De noodkrantjes zijn gestencild. In de
collectie zit een ’Nooduitgave d^. Gestelse’ van
4-1-68 en een nooduitgave van juli 1971. De
nooduitgave van 1971 begint als volgt: ‘Na tal
loze besprekingen is de oplossing van de pro
blemen rond ’De Gestelse’ nu nabij. Dit is de
laatste gestencilde uitgave die u ontvangt. Vol
gende keer 12 augustus hopen we met een inleg
vel in de Hilverbode te verschijnen.’
Ad (Adr.Zn.) Wolfs laat door middel van een
exemplaar van donderdag 21-10-71 zien dat
’De Gestelse’ een onderdeel geworden is van
’De Hilverbode’. Vervolgens verschijnt ’De
Gestelse’ opnieuw als zelfstandig blad. Het
wordt gedrukt bij Henri Bergmans in Tilburg.
In 1976 komt Martien Oerlemans met ’Moer
gestel-Nieuws’. Ter gelegenheid van het zil
veren jubileum van de eigen Moergestelse
dorpskrant verandert de naam in ’Gèsselse’.
De cirkel is rond.
vandaag kan het dialect een zekere vitaliteit
niet ontzegd worden. Tegelijk zie ik een sterke
opwaardering van de taal die langs verre
voorgeslachten tot ons is gekomen. Onze taal
met haar eigen geur en kleur, beeldend ver
mogen, karakteristieke uitdrukkingen en eigen
humor.’
Het gevoel van het eigene dat dialect oprocju
is een reden geweest om ’Moergestel-Nieuws’
om te dopen in ’De Gèsselse’. Daarnaast heeft
de uitgever een tweede reden. De eigen dorps
krant wordt door de inwoners zo gemakkelijk
’Gèsselse’ genoemd omdat ons dorp al een keer
een krantje met deze titel heeft gekend.
Ad (Adr.Zn.) Wolfs verzamelt alles wat met
Moergestel te maken heeft. In zijn grote col
lectie zitten exemplaren van de krantjes die
ooit in Moergestel zijn verschenen. Een van
deze krantjes heette ’De Gestelse’. Het ver
scheen in 1964 voor het eerst.
De verzameling van Ad (Adr.Zn.) Wolfs maakt
duidelijk dat daarvoor het ’Nieuws- en Adver
tentieblad Moergestelse Courant’ werd uit
gegeven. De uitgever was N.J. van der Kwartel.
InT959 is hij daarmee begonnen. Het drukken
deed hij zelf in een kippenhok achter het huis
waar Ad (Adr.Zn.) Wolfs woont. Natuurlijk
kan hij meteen een foto van dat ’drukkerij kip
penhok’ laten zien.
taal behoort tot de existentie van de mens. Zij
vormt zijn allerinnigste bezit en bepaalt daar
door in hoge mate zijn identiteit.’
De nieuwe titel ’Gèsselse’ drukt de identiteit
van Moergestel uit. Taal is taai. In het taal
bezit zijn enorme gaten geslagen door mo
dernisering, nieuwe middelen van commu
nicatie en door het doorbreken van het isole
ment van dorpsgemeenschappen. Ondanks
dat is dialect nog altijd veel gebruikt. Dialect
is taai, net zo taai als ’Moergestel-Nieuws’. De
dorpskrant van Moergestel bestaat al 25 jaar.
De belangstelling voor het dialect is overal
waarneembaar. Overal zijn mensen bezig het
dialect vast te leggen. Woordenboeken ver
schijnen. Op veel plaatsen zijn evenementen
rondom het dialect. Tilburg was een van de
eerste plaatsen in Brabant waar een dictee in het
dialect werd georganiseerd. Dit dictee is al twee
keer gewonnen door Corrie van den Heuvel
uit Moergestel. Noud Smits uit Moergestel
heeft meerdere keren meegedaan. Telkens
eindigde hij bij de besten.
De voorzitter van het organiserend comité is de
journalist Paul Spapens. Hij woont ook in
Moergestelnaar. Hij zegt over het dialect: ’Het
dialect is te horen op scholen, in winkels, in
spreekkamers, op sportvelden, tijdens ver
gaderingen en repetities. Tot op*de dag van
-c- ,.r?
Reduktie en administratie
N, 3 vkn der Kwartel
Oisterw^ikseweg S4, Moergestel
Telefoon M243 - 414 - Giro 283«»
di - vr: 9.00 - 18.00 u
zaterdag: 8.00 - 15.00 u
LAAGHARTIGE IHKPSTAl.
la 4e nacht van 23 op 24 juni hebben
Johannes Goropius Becanus wordt een van
de grootste zonen van Hilvarenbeek genoemd.
'Jan van Gorp uit Beek’ leefde in de zestiende
eeuw. Hij schreef een boek waarin hij pro
beerde te bewijzen dat in het paradijs door
Adam en Eva Brabants werd gesproken. Deze
Johannes Goropius Becanus schreef de
bovenstaande ontboezeming over de moe
dertaal.
Voor velen is het dialect altijd nog de moeder
taal. Zij praten misschien wel niet meer in het
dialect, dénken doen ze nog wel in het dialect.
Wanneer zij een diepe emotie uit willen
drukken, doen ze dat in het dialect omdat het
dialect hun eerste taal was. Bij een aangeleerde
taal moet altijd even worden nagedacht. Dat gaat
onbewust. Het werkt remmend op momenten
dat iemand uit het hart spreekt. Het dialect
kent dat euvel niet omdat het met de paplepel
is ingegoten.
en uw terras of gevel wordt weer z.g.a.n.
Pm
fete
de gestelse
Red, adrewen: Matraat 2? Uitpave: H.V,. WwtdatawiMfi 30, Tilburg T»t. 71920’
3 Rij niat ontvangen vóAr wcensdegavond 7 uur gefteve te bsiSen 5 0 T of 3 7 7
*33r93nS 3 !sio' 33 20 december 1S67
PrsjgrasKBs:
vis A, Arend Harsn. Q Kow>nt
Cr.
i.< «im;
Wiegelwd btabms h.
N:» «jt welMwtre:
Schoolstraat 5
MOERGESTEL
Tel. 013-513 1474 J
TL
dj 1 Aangesloten bij de Ziekenfondsen (C.Z. en V
2e jaargang ZATERDAG 8 Jt LI Htël No, 20
dese opening heeft de eigenaar 'n
«éér sjpsmlo «UraMie gegeven, door &»n iedere
Altijd leuke aanbiedingen
Kerkstraat 2I. Oisterwijk, Tel. 5217326
E-mail: Profileschepens@hetnet.nl
Ruim 75 jaar ffetspteder!
