’t
De reuzen van de naaste
Belgische buur Turnhout
De gemeenteraad vergaderde...
HET
SMEULENDE
VUUR
VAN
DE
SMID
Oisterwijk, Moergestel en Heukelom
in kleurrijk historisch millenniumboek
De reuzen komen
7
Boekenbon
Een muzikale komedie
van Koos van Elderen,
opgevoerd door
Zangvereniging 'Crescendo'
Donderdag 11 november
Vrijdag 12 november
Zaterdag 13 november
'DEN BOOGAARD'
'Dag twintigste eeuw’afscheidsgroet imponerende eeuw
T' W N? 3059
Aanvang 20.00 uur - Entree 10,-
Voorverkoop:
Super de Boer, Jumbo Denissen,
Kadoshop Broers, Slijterij 'In den
Korenmaaier', Rabobank
Moergestel en Riet Janssen,
Pr. Margrietstraat 17, tel. 513 1816.
Van den Bosch (66) is als Gepensioneerd bankdi
recteur de penningmeester van de Turnhoutse
Reuzenclub. Deze organisatie heeft het beheer
over dat respectabele aantal van liefst 32 reuzen.
De Reuzenclub is 25 jaar geleden opgericht.
Door middel van dat initiatief is de Turnhoutse
reuzencultuur nieuw leven ingeblazen. In veel
meer plaatsen in België is dat precies zo gegaan.
Zelfs ’reuzenhoofdstad’ Ath, waar de traditie
teruggaat tot in de middeleeuwen, maakte in de
jaren zeventig een herstart nadat de reuzen
gewoon vergeten waren. In Turnhout begonnen
ze opnieuw nadat iemand op een zolder de
overblijfselen van twintig reuzen had terug
gevonden. Deze reuzen waren ongeveer hon
derd jaar oud. Ze zijn door de Turnhoutse
Reuzenclub keurig opgeknapt.
De twintig oudste reuzen verbeelden samen
een dorpsgemeenschap. Zoals daar zijn: een
burgemeester met zijn vrouw, de pastoor met
zijn meid, een rechter, een postbode, een
kastelein, een boer, een boerin... Deze Turn
houtse reuzen zijn dus een zeer sterk voorbeeld
van de symbolische betekenis daarvan: ze verte
genwoordigen een gemeenschap. De dorps-
reuzen meten drie meter. Ze zijn daarmee iets
kleiner dan de reuzen Heukelomse Mie, Gèè-
selse Ermelindis en Peer Paorel, Heer van
Oosterwijck. Volgens Van den Bosch, 25 jaar
geleden bij de her-introductie betrokken, was
dat geen gemakkelijke opgave. Ouderen herin
nerden zich de reuzencultuur nog wel, maar jon-
Op zaterdag 23 oktober organiseren we een
knutselmiddag voor de basisschooljeugd.
Je kunt dan lekker creatief bezig zijn met aller
hande materialen, zoals hout, papier, lijm enz.
Dus heb je zin om met je handen iets te maken
kom dan naar ’t Kwartierke aan de Bosstraat
1b.
Het begint om 14.00 uur. Tot dan!
De ’harten’ van de Turnhoutse speelkaarten
reuzen aan de •wandel.
’Dag twintigste eeuw’ heet het kleurrijke boek waarmee Oisterwijk, Moergestel en Heukelom
afscheid nemen van het oude millennium en vol goede moed beginnen aan het nieuwe. Het
216 pagina’s tellende boek is geschreven door een kleine twintig mensen uit deze drie
gemeenschappen die samen de gemeente Oisterwijk vormen. ’Dat twintigste eeuw’ geeft in
26 hoofdstukken en meer dan 350 historische- en actuele foto’s een leuk en laagdrempelig
overzicht van de veranderingen in Oisterwijk, Moergestel en Heukelom in de twintigste eeuw.
Het is een zeer sympathiek boek geworden omdat de mens in al zijn grote en kleinere daden
centraal staat.
MOERGESTEL-NIEUWS’ - WOENSDAG 20 OKTOBER 1999
In België lopen honderden reuzen rond. Logisch, want deze tot de verbeelding
sprekende traditie is van Belgische oorsprong. De meeste plaatsen hebben er een
of twee. Het stadje Ath in Frans Vlaanderen, dat zich de slimme toeristennaam
’reuzenhoofdstad van België’ heeft aangemeten, beschikt over twintig reuzen. De
overtreffende trap echter is Turnhout. Als het gaat om aantallen, is deze stad op
slechts 35 kilometer van Heukelom, Moergestel en Oisterwijk, de reuzenhoofd
stad van België. De Tumhouters brengen in totaal 32 reuzen op de been. “Geen
plaats in België waar er zoveel zijn”, zegt Paul van den Bosch dan ook.
De hele wereld bereidt zich voor op de
millenniumwisseling, maar Oisterwijk,
Moergestel en Heukelom hebben weer
eens iets bijzonders: reuzen. Ter gelegen
heid van dit unieke nieuwjaar worden op
nieuwjaarsdag 2000 Peer Paorel, heer van
Oisterwijck, Gèèselse Ermelindis en Heu
kelomse Mie in het bevolkingsregister van
de gemeente Oisterwijk bijgeschreven.
Daarna moeten ze worden opgenomen in
de drie gemeenschappen. In een serie
verhalen geeft ’Moergestel-Nieuws’ de
komende weken de achtergronden van dit
unieke initiatief.
PAGINA 9
Op de gebruikelijke manier opende burgemeester Kortmann de vergadering. Na
de gebruikelijke agendapunten kwam de nota ’Wonen in Oisterwijk’ aan de orde.
geren zeiden: “Wat is dat nu weer”, aldus Van
den Bosch.
FOLKLORE
Nu zijn de Turnhoutse reuzen volkomen geac
cepteerd. Ze horen er zogezegd bij. Geen man
ifestatie van een beetje gehalte in Turnhout of
ze zijn van de partij. “Ze zijn een vast onderdeel
van het Turnhoutse leven”, zegt Van den Bosch.
Gemiddeld twintig keer per jaar wordt ook
buiten de stad, in binnen- en buitenland opge
treden. Op 30 oktober aanstaande zijn de reuzen
te zien tijdens de Sinterklaasintocht in Antwer
pen. Van den Bosch signaleert een groeiende
belangstelling voor de reuzencultuur in zijn
algemeenheid en voor de Turnhoutse reuzen in
het bijzonder. “Folklore staat zeer sterk in de
belangstelling”, aldus de penningmeester van
de Turnhoutse Reuzenclub.
Door de inspanningen van de Reuzenclub
schoot de reuzencultuur zo voorspoedig wor
tel dat het toch al respectabele aantal van twintig
reuzen in 1979 gezelschap kreeg van twaalf
nieuwe collega’s. De beheerscommissie vond op
een heel leuke manier aansluiting bij het eigene
van Turnhout. Deze stad herbergt sinds het
begin van de vorige eeuw een speelkaartenin
dustrie. Het bedrijf Carta Mundi is de op een
na grootste speelkaartenfabrikant ter wereld. De
twaalf nieuwe reuzen stellen samen een kaart
spel voor. Er zijn vier heren, vier dames en vier
boeren van ieder vier meter hoog.
amateurs deel van uitmaakten en dat ze afkom
stig zijn uit alle drie de kernen. Er is nauwlet
tend voor gewaakt dat alle drie de kernen ook
goed aan bod komen in de onderwerpen en in
de foto’s. Met name voor Heukelom is dat iets
bijzonders: voor zover bekend is deze kleinste
kern van de gemeente Oisterwijk nooit op een
dergelijke manier voor het voetlicht gebracht.
“Dag twintigste eeuw’ belicht niet alle facetten
van de voorbije eeuw; het is geen encyclopedie,
maar het aantal onderwerpen is wel zo afwis
selend dat de lezer een heel goed beeld krijgt
van wat in de voorbij honderdjaren zoal is
gepasseerd. Een veelheid aan onderwerpen
komt aan bod. Een paar voorbeelden: de jeugd
vroeger en nu, kindersterfte en vergrijzing,
hondenkar en massa-automobiliteit, muziek
en toneel, volksdevotie en ontkerkelijking, tel-
raam en computer, natuur en milieu, industrie
en boeren, sport en spel, autoch- en allochto
nen. Alle hoofdstukken waarin deze onder
werpen worden beschreven, hebben een actuele
invalshoek. Daarom staan in dit historisch boek
ook door Jan Vlaminckx gemaakte foto’s van
hangjeugd met hun scootertjes, van gsm-mas-
ten en van een asielzoeker die met zijn pasge
boren kind op bezoek is bij de kraamzorg.
OUD EN JONG
Al bladerend en lezend krijgt men in het boek
een goede indruk van de ontwikkelingen in
deze eeuw. Door de aanpak van ’verleden tot
heden’ (of omgekeerd) is dit boek niet iets
geworden dat zwelgt in de nostalgie. Het is een
absoluut vernieuwende opzet dat alle nu levende
generaties zich in de inhoud zullen herken
nen. Er is naar gestreefd deze herkenning wed
erzij ds van oud naar j ong en omgekeerd te
maken, wat bij draagt aan begrip voor elkaar en
daarmee aan de versterking van de samenle
ving. Een jongere kan lezen over wat voor
gehannes het was met de eerste telefoons in de
tijd van opa; een oudere kan lezen waarom een
jongere het handig vindt een vriendje met een
mobieltje te bellen. Dit alles is zeer herkenbaar
gebracht in de eigen omgeving van Oisterwijk,
Moergestel en Heukelom.
’Dag twintigste eeuw’ is een warme afscheids
groet van een imponerende eeuw. En het is het
dikste boek dat ooit over Oisterwijk, Moergestel
en Heukelom is verschenen.
Deze week begint de voor-verkoop van het
boek dat in nóg een opzicht iets aparts is. Door
zijn sjieke uitvoering, zijn omvang en zijn full
color-kleurendruk is de werkelijke prijs f49,50.
De Stichting Millenniumviering Oisterwijk,
initiatiefnemer en uitgever, geeft per boek een
subsidie van liefst bijna 35 gulden. Daarom
kost het boek slechts 15 gulden. Iedereen kan
bovendien een onbeperkt aantal boeken aan
schaffen. Een uitgelezen kans om een voor
raadje cadeaus (verjaardagen, bezoekjes aan een
verre vriend) uit de eigen omgeving aan te
leggen.
BOEKENBON
De voor-verkoop is geconcentreerd op twee
plaatsen: bij de Rabobank Moergestel en bij de
Rabobank Oisterwijk. Wie een boek koopt,
krijgt per boek een speciaal voor dit project
ontwikkelde ’boekenbon’. Deze genummerde
bon kan bijvoorbeeld als Sinterklaas- of Kerstge
schenk cadeau worden gedaan. De bon is tevens
een tegoedbon die vanaf 3 januari op de twee
voorverkoopadressen kan worden ingeleverd.
Voor de boekenbon is gekozen om belangstel
lenden nu al in de gelegenheid te stellen een
boek te bestellen dat pas op 1 januari wordt gep
resenteerd.
Vast staat dat de koper van ’Dag twintigste
eeuw’ een bijzondere herinnering in handen
krijgt aan de millenniumviering. De inhoud is
dan wel toegesneden op Oisterwijk, Moergestel
en Heukelom, de onderwerpen zijn ’universeel’
Brabants. De initiatiefnemers houden er dan
ook rekening mee dat het boek buiten deze
Mevr. C. Steffens WD) sprak haar teleurstel
ling uit dat de gemeente niet in aanmerking
kwam voor het door de provincie ingestelde
experiment t.a.v. ’inbreidingslokaties’. Zij kon
wel instemmen met het beleid voor jongeren
en ouderen en vroeg aandacht voor het opplus
sen van woningen, tijdige rapportage in de
commissie maar vond de gevolgde procedure
niet de schoonheidsprijs verdienen.
De heer van Roessel (D’66) vond de marges erg
smal. Hij pleitte voor goed overleg en afstem
ming en vond dat jongeren moeten wijken voor
urgente gevallen.
De heer N. Kersten (PvdA) vond de nota te
weinig toegespitst op de toekomst en meent
dat er meer betaalbare huurwoningen moeten
komen voor starters.
De heer Van den Oord (GrL) wilde bouwen in
samenhang met de natuur, omdat wonen meer
dan bouwen is en pleitte voor duurzaam
bouwen. Tevens vroeg hij zich af of de 55 be
drijfswoningen van het contingent afgingen.
De heer Pörtzgen (AB) sprak waarderende
woorden over de nota maar vond het een verdel
ing van de armoede vanwege het kleine con
tingent en wilde daarom een twee sporenbeleid,
opplussen en bouwen voor jongeren.
De heer G. Bertens (CDA) wilde duidelijkheid
omtrent de hoeveelheid te bouwen woningen
en extra contingenten.
De heer P Meeuwis (GB) wilde ook betaalbaar
bouwen voor jongeren en vroeg i.v.m. het ver
liezen van woningen om een ’echtschei-
dingsverbod’.
Wethouder Hora constateerde dat de raad tevre
den was over de nota en ook over de in de nota
uitgesproken visie over het bouwen voor jon
geren. Hij wees tevens op het feit dat vele plat
telandsgemeenten in Brabant dezelfde proble
men kennen als Oisterwijk, maar sprak de hoop
uit dat bij zorgvuldige doorzetting van beleid
’wij wel respons bij de provincie mochten
verwachten’.
In de huidige situatie zijn de beschikbare con
tingenten tot 2005 voor een groot gedeelte opge
soupeerd vanwege gedane toezeggingen. Wel
kondigde hij in overleg met Woningstichting
St. Joseph een experiment aan met groepswo
ningen voor jongeren.
In tweede termijn wilde Van den Oord (GrL)
niet meedoen aan de jacht op meer contingen
ten. Vervolgens werd de nota vastgesteld.
Afvalverwerking
Alle fracties vonden dat de nota een stap in de
goede richting is, vooral omdat de schaal van
Oisterwijk te klein is voor een eigen organi
satie. Een goede partnerkeuze is belangrijk
(Wagenmakers, VVD).
Alle fracties vonden dat aandacht voor het per-
De ’boekenbon’ van het millenniumboek voor
Oisterwij k, Moergestel en Heukelom. Inzetje:
de omslag van het boek.
drie plaatsen eveneens aftrek zal vinden. ’Dag
twintigste eeuw’ is per slot van rekening een van
de weinige in het kader van het nieuwe mil
lennium aangekondigde boeken dat er daad
werkelijk is gekomen. Het siert de Stichting
Millenniumviering Oisterwijk dat ze dit am
bitieuze project heeft opgestart en tot een goed
einde heeft gebracht.
Om het boek te kunnen laten verschijnen is
door tientallen mensen belangeloos zeer veel
werk verzet. Aan het samenstellen is leiding
gegeven door een redactie met als hoofdredac
teur Jacques de Kok. Wim de Bakker sjouwde
stad en land af voor de foto’s. Bernard van Dijk
tekende voor de eindredactie van de productie
van een bijzonder schrijversteam. Het bijzon
dere daaraan is dat er zowel professionals als
I* jongerenwerk moergestel
rjyj; IwiyUgSlf «fUW
tw 49.50
o» sjx*t>xs V’XraNt
n- IbSoxx Ite «w»’WWxn -w, M tfrrroAw 1W
-AAS.'
soneel van de reinigingsdienst mede in de
besluitvorming moet worden betrokken. Er
liggen toch nog kansen voor het personeel.
Nota ouderenbeleid
Mevr. Bergman (CDA) kon instemmen met de
nota en gaf prioriteit aan de éénloket-functie.
Mevr. Oldenhof (WD) vroeg ook aandacht
voor de éénloket-functie. In het kader van
nieuwe ontwikkelingen in de zorgsector kan dit
veel betekenen. Ze vond het aanhouden van de
nota op verzoek van de ouderenorganisaties
geen goede zaak.
De heer Rijnen (GB) wilde resultaat zien en der
halve snel overleg.
De heer van Roessel (D’66) wilde ook geen uit
stel omdat zo snel als mogelijk is iets gedaan
moet worden aan de wachtlijsten.
De heer Van den Oord (GrL) stelde tevreden
vast dat er al 10.000,- was toegezegd voor
onderzoek in het jaar 2000.
Mevr. Hulskes AB) vond dat het voorstel geen
onderdeel van de beraadslaging moest zijn.
Voor AB is deze nota niet aan de orde.
In de beantwoording stelde wethouder Dep-
mann dat het een goede nota is en dat de sub
sidie een zijdelings probleem is. Er is een voors
tel om tot een koepel te komen maar eerst een
inventarisatie in overleg met de ouderen om te
komen tot ’n éénloket-functie waar een breder
zorgpakket kan worden aangeboden.
De uitrukkleding van de brandweer vond men
erg duur. De heer Smits (AB) pleitte voor geza
menlijke inkoop, waardoor mogelijk inkoop-
voordeel te behalen was. De burgemeester zou
het een en ander uitzoeken.
Klankbordgroep Algemene Bijstandswet
De raad kon zich, met uitzondering van het
voorstel het voorzitterschap bij wethouder Van
den Bosch te leggen, unaniem in het voorstel
vinden.
Wethouder Van den Bosch die bij de beant
woording over dit onderdeel vertelde aan wet
telijke verplichtingen te voldoen inzake de op
richting van deze groep, wilde het voorzitter
schap toch maar voor max. 1 jaar bekleden.
De raad was echter onverbiddelijk. Na schors
ing, voor overleg in het College, werd het voor
stel van de raad, om in de eerstvolgende ver
gadering deze groep uit haar midden een eigen
voorzitter te laten kiezen, door het College
overgenomen.
Na het aanbieden van de nieuwe begroting
werd om 22.20 uur de vergadering gesloten.
-
