k
^4
w
00IM
Lieve meneer God
1
RONDOM DE KERK
V
Cursiefje
$T. JMfONTWOFMft
Wat betekent Pasen
voor jou?
Kent u deze werkgroep?
Kerkwaar denkt u aan bij dit woord? Na
tuurlijkdat imposante gebouw op het St.
Paaseieren zoeken
PAGINA 11
MOERGESTEL-NIEUWS’ - WOENSDAG 31 MAART 1999
Pastor H.J. van den Broek
vaarten, gebruikelijker worden.
De werkgroep in vergadering bijeen.
TvE
Leonie Schellekens en Ad Dirkx voorgaand in
een avondwake.
Redactie: Ton van Elsdingen
Sjef Nijtmans
X. Jo van Os
Ireen Stieger
Peter Verheijen
Ji Ad Wolfs
JHarrie van Boxtel
In de Goede Week zijn de kinderen op de Moer-
gestelse basisscholen nog volop bezig met de
voorbereiding op het Paasfeest. De redactie
vroeg zich af wat het Paasfeest voor de kinde
ren tegenwoordig betekent. We hebben de
scholen benaderd met de vraag of zij wilden
meewerken aan het verzamelen van reacties
van de kinderen. Dat kunnen tekeningen, vers
jes of andere teksten zijn. De vraag daarbij is:
“Wat betekent Pasen voor jou?” De scholen
hebben hun medewerking toegezegd. De kin
deren zijn nu in de afrondende fase van de
paasvoorbereiding. Wij zijn heel benieuwd naar
hun reacties en willen daar in de volgende edi
tie van 'Moergestel-Nieuws’ uitgebreid aan
dacht aan schenken.
deze werkgroep doet, zal bij de meeste pa
rochianen wel min of meer bekend zijn, maar
onderstaand gaan we er toch even wat meer
over vertellen.
Gebedsdiensten
Wanneer onze pastor niet kan voorgaan in een
viering (door wat voor oorzaak dan ook, terwijl
het ook niet mogelijk is een andere priester te
niet onbelangrijk is om, ale je de mensen later
nog eens tegenkomt, te vragen hoe het er mee
gaat.
Er wordt wel eens gevraagd of het moeilijk is
op gesprek te gaan bij mensen die een dier
bare hebben verloren. Ondervinden jullie dat
ook zo?
Corrie:We hoeven geen wijze woorden te zeg
gen. Dat verwachten de mensen ook niet. Het
is ‘t belangrijkst dat we goed kunnen luisteren.
Nabestaanden willen aldoor maar weer hun
verhaal vertellen en soms ook even uithuilen.
En binnenkomen bij mensen met verdriet is een
voorrecht voor je eigen vorming: 't verrijkt je
enorm!
Ad: Zoals ik al eerder zei, ben ik door dit werk
anders met de dood gaan omgaan. Er worden
soms heel persoonlijke dingen verteld. En in
derdaad: luisteren is dan ‘t belangrijkst. In zo'n
gesprek geloofszaken ter sprake brengen daar
komt 't niet van. Dat is op dat moment ook niet
zo belangrijk. Wellicht later bij de rouwverwer
king. Nu gaat ‘t er om een steun te zijn voor
mensen die ‘t moeilijk hebben. En dat geeft
voldoening.
Motivatie
In dit artikel is getracht u een indruk te geven
van het werk en de inzet van een aantal vrijwil
ligers die proberen anderen van dienst te zijn.
Zij doen dit veelal naast het vervullen van een
drukke werkkring, de zorg voor hun gezin en
het vervullen van andere vrijwilligerstaken.
Het is voor de coördinator daarom soms moei
lijk om voor een avondwake telkens weer men
sen beschikbaar te vinden, met name speelt
dit-bij de mannelijke leden van de groep.
Wanneer u zich dan ook, na het lezen van
dit relaas, gemotiveerd voelt om het team te
komen versterken, weet dan dat u zeer wel
kom bent. Een telefoontje naar een van de
leden wordt dan zeer op prijs gesteld en de
groep zal u van harte verwelkomen en met
zorg op dit werk voorbereiden.
Avondwaken
De tweede taak van de werkgroep is het ver
zorgen van de avondwake aan de vooravond
van een uitvaart voor een overleden parochi
aan. Wanneer parochianen aan de pastor het
overlijden melden van een familielid, vraagt de
pastor altijd of men prijs stelt op een avondwa
ke. Wanneer hierop bevestigend wordt geant
woord - en dat gebeurt in ongeveer 90 van
de gevallen wordt de coördinator van de groep
ingelicht. Deze zoekt dan twee werkgroeple-
den. In principe een dame en een heer, om de
avondwake te gaan verzorgen. Na een telefo
nische afspraak melden de twee zich bij de
familie en dan vindt er een gesprek plaats
waarin wordt teruggeblikt op het leven van de
overledene en waarin tenslotte afspraken en
keuzes worden gemaakt ten aanzien van ge
beden, lezingen en gezangen voor de betref
fende avondwake.
Een van de werkgroepleden schrijft na het ge
sprek m.b.v. de in het gesprek ontvangen in
formatie het “in memoriam’, dat als begroeting
aan het begin van de-avondwake wordt uitge
sproken. Het verdere verloop van de avond
wake is in grote lijnen vastgelegd in de teksten
van het voor de betreffende avondwake geko
zen tekstboekje. Hieraan kunnen nog andere
dingen worden toegevoegd, zoals bv. een ge
dicht, of het noemen, tonen en bespreken van
een zogenaamd treffend teken of symbool,
waarmee de overledene kan worden gety
peerd.
De familieleden hebben de keuze uit vier
avondwaketeksten. Omdat bij de avondwaken
helaas niet kan worden beschikt over een koor,
wordt muziek van een geluidsdrager ten geho
re gebracht. Voor drie tekstboekjes bestaan
Nederlandstalige gezangen, voor één-tekst-
boekje Latijns-Gregoriaanse gezangen.
Bij alle nu beschikbare avondwakevieringen
wordt de communie uitgereikt. Op dit moment,
is de werkgroep bezig met het ontwerpen van
een vijfde tekst, waarbij geen communieviering
is gepland. De gedachte hierbij is dat een ech
te avondwake van origine eigenlijk geen com
munieviering kent. Die is er in geslopen door
dat vroeger - en dan spreken we over meer
--
I avondmis, werd herdacht.
groep avondwake en gebedsdiensten. Wat Werkgroepleden
.j—» u.. -i- i De werkgroep bestaat momenteel uit tien le
den: vijf dames (Corrie Kastelijn, Corrie Ceule-
mans, Leonie Schellekens, Annie van Oort en
Lia van de Zanden) en vijf heren (Ad Dirkx, Jan
Geerts, Rien Ceulemans, Ton van Elsdingen
en, zeer recent, Frans Poppelaars). Onlangs
heeft een van de mannelijke leden (Carel van
de Velden) afscheid van de groep genomen,
Jansplein. Maar kerk, dat zijn wij ook samen,
de gemeenschap van parochianen, hier in
Moergestel. Veel van die parochianen zijn ac
tief in de parochie. Wist u, dat in onze parochie
zo ongeveer 200 vrijwilligers werkzaam zijn?
Goed, een kwart daarvan, zo’n dikke 50, zijn
lid van het kerkkoor. Maar dan blijven er toch
nog ongeveer 150 over, verdeeld over vier ra
den met samen 23 werkgroepen. Is dat niet
indrukwekkend? Dat zegt toch wel iets over de
inzet van gelovigen. Inderdaad, samen zijn wij
kork
Een van deze 23 werkgroepen willen we in dan 15 jaar geleden - een overledene in een
dit artikel wat naar voren halen: de werk- avondmis, werd herdacht.
Bij ons in de Oostelvoortjes doen ze dat nog,
geloof ik: paaseieren zoeken.
Ook grootouders verstoppen hier en daar eie
ren in de tuin voor de kleinkinderen en die maar
zoeken! Leuke traditie. Waarom met Pasen ei
eren zoeken? Het schijnt, dat kippeneieren in
de lente het lekkerst zijn en licht verteerbaar.
Daarom? Ik weet het niet, maar ik vermoed, dat
dit gebruik iets te maken heeft met: nieuw le
ven. Een ei is de aanzet van nieuw leven. Een
bevrucht ei draagt de kiem in zich van een
schattig donzig kuikentje. Nieuw leven, ja: dat
past wel bij Pasen.
Vroeger trokken mensen nieuwe kleren aan met
Pasen. En dan maar hopen, dat het mooi weer
was Iets nieuws met Pasen: ja dat past wel.
Als je wenskaarten ziet voor Pasen, dan zijn
dat bijna altijd kaarten met bloesemtakjes, met
lammetjes in de wei, vogelnestjes en zoiets...
en dan staat er nooit op: “zalig” of “gelukkig
Pasen", maar “Vrolijk Pasen!” Dat zegt men van
Kerstmis of Nieuwjaar niet, alleen van Pasen:
Pasen schijnt vrolijk te moeten zijn....
Vraag je aan mensen, wat we nou vieren met
Pasen, dan heb je kans, dat je als antwoord
krijgt: De komst van de lente of zoiets Nou
klopt dat ook wel een beetje, want Pasen valt
altijd op de eerste zondag na de volle maan in
de lente. Dat stamt uit de tijd van de oude
Egyptenaren. Die lieten dan het vee naar de
zomerweiden gaan. Ze brachten dan eerst een
offer, smeerden het bloed van het offerdier aan
de tentpalen, om gespaard te blijven van de
boze geesten. Voor “sparen” hadden zij het
woord: "pascha".
De Joden hebben later dit gebruik enigszins
overgenomen. Die slachtten een lam en smeer
den het bloed aan de deurpost, toen zij bevrijd
werden uit slavernijen elk jaar vierden zij dat
bevrijdingsfeest met het eten van een lam en
noemden dat bevrijdingsfeest: Pascha.
Op hun beurt hebben christenen dat feest over
genomen. Zij vieren met Pasen ook bevrijdings
feest, maar voor christenen heeft dat alles te
maken met Jezus. Die gaf ons te verstaan, dat
God van mensen houdt, ondanks, wat er met
mensen kan zijn... Heel bevrijdend! Hij gaf ons
ook te verstaan, dat God nieuw leven voor ons
in petto heeft, als wij gestorven zijn. Jezus heeft
zich in dat nieuwe leven na. zijn dood laten
zien. Dat nieuwe leven noemen we ook: verrij
zenis. Wel, en DAT vieren wij nu met Pasen: de
verrijzenis van Jezus als voorbode ook van
onze verrijzenis.
Pasen: een lentefeest, een feest van nieuw le
ven.
Dus goed kijken maar naar de bloesem, naar
de lammetjes, de vogels...
Dus: Paaseieren zoeken, zoeken naar tekens,
van nieuw leven! Een nieuw pak aandoen, er
zelf als nieuw uitzien! Zelf een voorbode van
nieuw leven zoals God dat bedoelt.
Ik hoop, dat u veel paaseieren vindt.
Zalig Pasen! En: waarom zou je ook niet vrolijk
zijn?
vinden die in de betreffende viering kan voor
gaan, wordt een beroep gedaan op de werk
groep. Met behulp van o.a. teksten, die reeds
voor de betreffende viering voorhanden zijn,
verzorgen dan twee leden van de werkgroep
een zogenaamde gebedsdienst. Dit is een vie
ring die door leken kan worden verzorgd. Het
is dus geen eucharistieviering met consecra
tie. Wel wordt in de meeste gevallen een
communiegebed gebeden, waarna gelovigen
de communie kunnen ontvangen. Er worden
dan hosties uitgedeeld, die in een voorgaande
eucharistieviering geconsacreerd zijn. Een
gebedsdienst kan ook gevierd worden zonder
communie. Eigenlijk is dat een vorm die door
het episcopaat wordt geprefereerd, teneinde
verwarring met een eucharistieviering te voor
komen.
Aangezien onze pastor gelukkig goed gezond
is, is een gebedsdienst in onze parochie tot
nog toe een vrij zeldzaam fenomeen. Anders
dan de “vaste” gebedsdiensten op 2e Kerst
dag en 2e Paasdag, is een gebedsviering door
inzet van leken nog maar enkele keren nodig
geweest. Als onze pastor al eens niet aanwe
zig was, kon in de meeste gevallen worden te
ruggevallen op een collega. Maar de tijd gaat
komen, dat weten we allen, dat dat niet alle
maal meer zo gemakkelijk zal gaan. In de toe
komst zullen gebedsdiensten, als vervanging
van eucharistievieringen in de weekends, maar
ook bij andere gelegenheden, zoals bij bv uit-
na zo ongeveer 15 jaar lang, vanaf het begin
van het functioneren van de groep, voor velen
in Moergestel een waardig afscheid te hebben
verzorgd. De groep heeft hem in haar laatste
vergadering hiervoor uitvoerig bedankt.
Inzet
Bovenstaand relaas is eigenlijk een technisch
verslag van de werkzaamheden van de werk
groep. Over de waarde van hun vrijwilligers
werk voor de nabestaanden, de reden van hun
inzet en de betekenis die het verzorgen van
een avondwake voor hen zelf heeft, is nog niet
gesproken. We willen daartoe twee leden van
de groep het woord geven: Corrie Kastelijn en
Ad Dirkx.
Doen jullie dit werk al lang?
Corrie:Vanaf het begin: september 1984. Ad-,
Ik ben er een jaar later mee begonnen.
Waarom heb je je indertijd voor dit werk aan
gemeld, Corrie?
Corrie: Dat was om verschillende redenen' Ten
eerste vond ik 't een goed idee om de pastor
wat te ontlasten, zeker bij een sterfgeval, waar
in hij tot tweemaal toe moest voorgaan m.b.t.
dezelfde overledene aan de vooravond in een
gedachtenisviering en op de dag van de be
grafenis in een eucharistieviering. Ten tweede
vond ik het belangrijk dat mensen uit de paro
chiegemeenschap nauwer bij een uitvaart wer
den betrokkene. Vroeger was het gebruikelijk
dat de mensen uit de buurt hun hulp aanbo
den bij het ten grave dragen van een overle
dene. In enkele buurten van Moergestel leeft
die burenhulp overigens nog steeds.
Wat betekent het verzorgen van een avondwa
ke voor jou, Ad?
Ad: Ik ben altijd actief geweest voor de paro
chie: eerst het jongerenkoor, toen lectoren-
groep. Vandaar uit werd ik op een gegeven
moment gevraagd om ook avondwaken te
gaan verzorgen. Ik heb toen niet zo stilgestaan
bij de consequentie dat ik bij mensen op be
zoek moest gaan die een dierbare hadden ver
loren. Ik keek wat op tegen de gesprekken, ik
stapte er als het ware argeloos in. Maar ik ben
gaandeweg anders gaan aankijken tegen de
dood. De dood hoort bij het leven. Als je nog
jong bent raakt de dood je niet zo. Ouder wor
dend wordt de dood gewoon, je raakt ver-
trouwd met de gevoelens van mensen, die de
dood in eigen kring meemaken. Dat resulteert
in een intensief gesprek, soms heel persoon
lijk, en in een gedegen voorbereiding bij het
schrijven van het “in memoriam’. Dat doe je niet
in een verloren halfuurtje. Het gaat over af
scheid nemen en dat raakt me diep.
Hoe denken jullie het beste dienstbaar te zijn
aan nabestaanden van een overledene?
Corrie:De eerste jaren waren wat moeilijk: je
voelde wat weerstand bij de mensen. Waarom
komt de pastoor niet? Je moest steeds verant
woording afleggen. Later werd het geaccep
teerd dat leken een avondwake gingen verzor
gen. Nu komen er dikwijls opmerkingen in de
trant van “wat knap, dat jullie dat doen!” Het
voornaamste wat je moet doen is goed luiste
ren. Daarnaast is het belangrijk om de teksten
van de avondwake goed voor te bereiden. En
si i
