Milieu
Spaar voor uw haar!
I
i i
Zfl
hm
Processierups verovert Moergestel
Nieuwe uitgave
gemeentegids
ww <1
Milieuzorg Daemen van der Zanden B.V.
Zandstraat 14a - 5066 CA Moergestel - Telefoon 04243 3310 - Fax 04243 2910
Bodem- en grondwater
saneringen
Wat zijn het voor insecten?
Tanksaneringen
Asbestverwijderingswerken
Bodem- en grondwater-
onderzoek
Waarom de naam processierups?
Bestrijding
Vanaf nu kunt u bij ons sparen
voor gratis haarcosmetica: met de
Goldwell Beauty Card. Loop snel
even binnen, dan leggen we u uit
hoe eenvoudig dit werkt. Zo'n
spaarkaart heeft u immers zó vol.
En u kunt zoveel sparen als u wilt!
'M|
i
uk Wil*®
PAGINA 7
MOERGESTEL-NIEUWS’ WOENSDAG 14 JUNI 1995
Pieter Witteman, goed beschermd, zuigt de rupsen van de boom.
Gerard Kuijpers
Naam vereniging/organisatie:
Adres secretariaat:
Postadres (incl. postcode):
Telefoon:
Toch is in de geschiedenis bekend dat deze ’jeu
kerige’ rupsen al eerder in onze streken zijn
waargenomen. Het is zeker dat rond 1880 in de
buurt van Nijmegen een grote plaag heerste. De
last was zo groot dat toen verschillende landwe
gen moesten worden afgesloten omdat de over
last ondraaglijk was geworden.
Rootven 35
5066 AT Moergestel
TeL: 04243-2221
Als de dag van gisteren herinner ik mij dat ik voor de eerste keer de processierups heb
gezien. Het was een wandeling in de buurt van de stad Avignon in Zuid-Frankrijk. Va
kantiegangers die in Italië en Spanje waren geweest hadden er mij al eens over verteld.
Het blijkt, als je er in boeken over leest, dat Zuid-Europa inderdaad de bakermat van
deze merkwaardige insecten is.
De eerste ’lading’processierupsen klaar
af gevoerd te worden.
In Europa komen twee soorten van de processie
rups voor: de dennenprocessierupsvlinder en de
eikenprocessierupsvlinder. In Moergestel hebben
we met de laatste te maken.
Rond augustus/september komen de vlinders uit
de cocons. De vlinders hebben voorkeur voor ei-
kebomen die ongeveer 15 cm. stamdoorsnee heb
ben. In bomen die een dikte hebben van meer
dan 70 cm. hebben ze over het algemeen minder
interesse. Merkwaardig is verder dat ze het meest
te vinden zijn op laanbeplantingen. Binnen de ei-
kebossen worden ze weinig of niet gevonden.
Amerikaanse eiken en moeraseiken die aange
plant zijn langs de Heizenschedijk werden niet
aangetast.
Het volwaardige insect, de vlinder, is min of
meer een nachtvlinder, dus eigenlijk een mot.
Het mannetje is het kleinst. Hij heeft een vleu
gelspanwijdte van ongeveer 3 cm. De voorste
vleugels zijn lichtgeel tot grijs getint en de ach
tervleugels zijn iets lichter. Dwars over de vleu
gels lopen wat donkere beaderde strepen.
Het wijfje is wat groter en de kleuring is ongeveer
hetzelfde doch in het geheel iets Echter. Typisch
is ook de grote kamvormige antenne. Het is daar
door duidelijk dat de mannetjes de wijfjes tot op
grote afstand kunnen vinden. Door hun nachte
lijke leefwijze vallen ze weinig op. Als het licht
is rusten ze met gevouwen vleugels ergens op ’n
eiketak of -stam.
Er komt maar één generatie per jaar voor. De eit
jes worden in augustus/september gelegd in een
hoeveelheid van ca. 250 a 300 stuks. De vlinde-
reitjes worden bedekt met haartjes van de vlin
der.
Bij een niet te strenge winter komen de larven uit
in het voorjaar rond april. De rupsen blijven in
een gezamenlijk nest waar ze 5 a 6 keer vervellen
totdat ze volwassen zijn en de lengte hebben be
reikt van plm. 4,5 cm. De rupsen zijn blind en
bezitten een redelijk grote zwarte kop. De rug
zijde is grijs/blauw gekleurd en de zijkanten zijn
wat witter.
Het gehele rupslichaam is bedenkt met lange
stekelige haartjes die zijn ingeplant op roet-
bruin gekleurde wrattenvormige bulten. Die
wratten zijn eigenlijk huidplooien en bij nade
rend gevaar worden de plooien gladgetrokken
en dan komen de duizenden zéér kleine brand-
haartjes vrij. Deze beruchte haartjes hebben
Insturen of bezorgen
voor maandag 26 juni 1995
In oktober 1995 zal er een nieuwe uitgave van de
officiële gemeentegids van Moergestel verschij
nen in een oplage van 3.500 exemplaren. Even
als de vorige editie wordt ook deze gids uitge
bracht in samenwerking tussen de gemeente
Moergestel en City Tourist Promotions BV te
Waalwijk.
Het is uiteraard van groot belang dat alle gege
vens die de gids bevat zo actueel mogelijk zijn.
Om alle wijzigingen in de gids 1995-1996 te kun
nen opnemen, doet de gemeente en beroep op
eenieder die hierin belang heeft.
Door bestuurswisselingen en andere oorzaken is
van veel verenigingen en organisaties de informa
tie, zoals die nu in de gids staat vermeld, niet
meer juist of volledig. Voor correcties en aan
vullingen kunt u gebruik maken van de bon die
u achterin de gids aantreft. Veranderingen in de
opname of nieuwe vermeldingen kunt u ook ver
strekken via de hierna volgende strook. Het ver
zoek aan u is alle gegevens bij voorkeur in blo-
kletters weer te geven.
Maandag 26 juni a.s. is de sluitingsdatum voor
het insturen van alle informatie. Het adres is: Ge
meente Moergestel, bureau Voorlichting, Post
bus 90, 5066 ZH Moergestel. Afgeven kan ook
aan de centrale balie van het gemeentehuis.
Voor de ondernemers bestaat de mogelijkheid
zich via reclame in de gemeentegids te presente
ren. De werving van advertenties is in zijn geheel
in handen van City Tourist Promotions BV te
Waalwijk. Voor eventuele nadere inlichtingen
hierover kunt u bellen met 04160- 44333. De
nieuwe gids zal eind oktober 1995 in heel Moer
gestel gratis huis-aan-huis worden verspreid.
aan de basis een gifkliertje. De rups kan met
zijn normale haren tegen die brandbaren aan
zwiepen en vervolgens breken die af. De klei
ne brandhaartjes worden dan als gifpijltjes al
le richtingen in geschoten. Gevolg voor de
mens: irritatie, gepaard gaande met heel veel
jeuk.
Eind juni t/m juli verpoppen de rupsen in hun
nesten en augustus/september komen de vlinders
weer uit hun poppenomhulsel. Daarmee is de
kring weer rond.
Het is een bizar gezicht als een kolonie rupsen 's-
avonds tot leven komt. Om aan voedsel te komen
moeten ze een flinke wandeltocht naar boven
naar de bladertoppen maken. Eén rups, de zgn.
willekeurige leider, begint uit het nest te lopen,
de tweede rups volgt op de tast. Het aanvoelen
van de achterkant van de voorganger schijnt een
prikkel te geven tot doorlopen. Elke rups is dus
de ’leider’ van zijn achterbuurman. De enige
rups echter die de richting bepaalt is de aller-
voorste. Maar nogmaals, uit onderzoek is geble
ken dat die eerste rups louter toeval is. Ze kun
nen nesten vormen die duizenden rupsen bevat
ten. Het is een wonder van de natuur dat deze
rupsen dan processies vormen van wel meer dan
13 meter lengte. Toch is dat echt waar. Ga 's-
avonds rond 8, 9 uur maar kijken op de Herd-
gangseweg, Elsdijk, Heizenschedijk, Floraweg,
Driehuizerweg enz.
Het beste en het voordeligste zou zijn de biolo
gische of natuurlijke bestrijding. Over enkele ja-
ren zal dat ook beslist wel kunnen, dan zullen er
weer verschillende insecten in de natuur voorko
men die leven van de processierups. De natuur
zoekt immers altijd evenwicht. Natuurlijke vij
anden zijn de in de pers al vaker omschreven
poppenrover en verschillende soorten sluip
wespen. Deze parasitair levende insecten leggen
eieren zowel op de rups als op de cocon en de dan
later uitgekomen larven vreten de rups of de ver
popte rups volkomen leeg. Deze insecten zijn in
Nederland al gesignaleerd.
In Moergestel heeft de gemeente opdracht gege
ven aan de Gebr. van der Zanden aan de Zand
straat. Deze firma heeft o.l.v. Edwin Daemen
MDZ-Milieu opgezet. Twee van hun medewer
kers, Pieter Witteman uit Goirle en Pieter van
Beijsterveldt uit Moergestel zijn volop bezig om
de rupsen op milieuvriendelijke wijze te verdel
gen. De insecten worden daartoe met een grote
stofzuiger van de stam gezogen. De eerste 3 a 4
meter zijn dan rupsvrij. Na enkele dagen wordt
deze methode herhaald want de rupsen die boven
in de takken zitten komen ook weer in procesie
naar beneden.
Voorlopig zal de gemeente alle wegen behande
len die verhard zijn en alle zandwegen voorlopig
niet.
En tenslotte: als je gaat kijken, blijf niet te lang
onder of bij die grote rupsennesten kijken, want
de onzichtbare brandharenpijltjes worden on
herroepelijk afgeschoten. Ik kan er over mee
praten...
om
I Z /w
M.-00W
Bij een volgespaarde kaart ontvangt u gratis
haarverzorgingsprodukten t.w.v. tl. 25,-.
Rootven 35, 5066 AT Moergestel
Tei. 04243-2221. na 10 okt 1995: Tet. 013-5132221
