B
Toemet-Hooi: een haffeitje
verzen van Jodocus
I
Géssels Weekend pakt uit...
OPA
KETELAARS
Aphrodite
n Schoolstraat 5
Eerste Brabantse Dialectprijs voor Jacques Stroucken
WOENSDAG 15 JUN11994 - 19e Jaargang - Nr. 816
JODOCUS
TELEFOON 013 - 434907
TIVOLISTRAAT 75
i',
Hauwdoe...
Hij gaaf me gin haand;
mar ik naam wèttie nie mir wó geve;
Ikvuulde
de klop
van
zun
hart
aon de binnekaant
van zun leve.
Hij zaat
in zun eige gekeerd
himmaol te buiteste binne
opa te zèn;
zinde wé
dan gong ut
gelèk
laangs um hinne.
Un fles
-docht ik dik, ak um zaag-
toe den bojem toe utgedronke,
heej nog alleen mar un ziel
en den droes
die omleeg is gezonke.
Gaondeweg
wier ur vlèmke al kiener;
ge zaagt ut gebeure;
ge hield oewen aojem
hóst in
om ut wonder
nie te versteure.
Kleurwedstrijd Géssels Weekend
Schrijfwijze van het dialect
Vrijdag 10 juni om 5 uur in de middag vond in café ’De Klaore’ een kleine
sessie plaats rond de befaamde ’grote tafel’. Het meest opvallend voor
de toevallige bezoekers aan de bar moet wel de aanwezigheid van bur
gemeester Ter Veer geweest zijn...
Van anecdotisch naar serieus
dialectgedicht
25 en 26 Juni a.s. is het St. Jansplein voor de vierde maal het decor van
het Géssels Weekend.
Eerste Brabantse Dialectdag
Toemet Hooi
Waarom dialect?
Toemet-Hooi: een duidelijke keuze
MOERGESTEL
1-
Jacques met de medaille en ’n exemplaar van de bundel.
K9
ding en miheu niet tot de dialectsprekers beho
ren.
'P
ie
Tot ziens op 25 en 26 juni op het St. Jansplein
te Moergestel tijdens het Géssels Weekend!
Ook dit jaar is er weer een leuke kleurwedstrijd
voor de Moergestelse basisschooljeugd.
Over de schrijfwijze van het dialect bestaat on
derling veel meningsverschil. Het Nederlandse
alfabet bevat in wezen slechts de klankaanduidin
gen voor het weergeven van het Algemeen Be
schaafd Nederlands. Voor de weergave van de di
alectklanken gebruikt men veel tekens die een va
riatie in en bestaand klankteken moeten sugge
reren. Men kan daarvoor nauwelijks regels vast
stellen. Iedereen doet dat op zijn eigen manier.
Voor de lezers brengt dit wel vaak problemen
mee. Een goede raad: lees een dialectgedicht voor
jezelf altijd hardop...
Van de Jodocus-verzen waren zeker in de eerste
jaren de meeste anecdotisch: dat wil zeggen het
waren leuke niemendalletjes over plaatselijke ge
beurtenissen, jubilea en dergelijke. Die lagen erg
in het gehoor en werden graag gelezen. In de la
tere jaren kregen zijn gedichten vaak meer diep
gang en dwaalden af van het alledaagse. Jodocus
heeft altijd de indruk gehad dat juist deze laatste
categorie aan de lezers voorbijging. Dat was
frustrerend, en dan slibt op den duur ook de
dichtader dicht.
Net als andere jaren zullen de kleurplaten op de
scholen verspreid en weer opgehaald worden.
Op zondag 26 juni zullen alle kleurplaten op het
plein te zien zijn. En daar zal dan ook rond de
klok van 4 uur de prijsuitreiking plaatsvinden,
want natuurlijk zijn er ook dit jaar weer volop
leuke prijsjes te verdienen.
Dus doe je best!!!
Voor de Moergestelse kinderen die elders on
derwijs volgen zijn de kleurplaten af te halen
bij: Kadoboetiek Carola aan het Rootven (van
af 17 juni), de kleurplaten kunnen daar ook
worden afgegeven. Veel succes...
Aan de Eerste Brabantse Dialectdag op zondag
12 juni in Lieshout was ook een dialectschrij-
versprijsvraag verbonden. Jodocus stuurde zijn
gedicht ’OPA’ in, een van die serieuze gedichten,
waarvan hij de indruk had dat het door niemand
ooit werd gelezen, terwijl hij het zelf zijn beste
Degenen die in de voorgaande jaren het Géssels
Weekend hebben bezocht zullen beamen dat dit
evenement alles in zich heeft om uit te groeien tot
een regionale manifestatie van allure! De organi
satie, de 3 Moergestelse carnavalsverenigingen en
de Moergestelse horeca, beseft dit terdege.
Daarom ook zijn voor 25 en 26 juni a.s. artiesten
benaderd die garant staan voor muziek van uit
stekende kwaliteit.
Voor zaterdag 25 juni Koos Alberts met mede
werking van de band Enterprise. Dit allemaal
vanaf 20.00 uur op het St. Jansplein. De entree
voor deze avond bedraagt 10,- en in de voorver
koop 7,50. De voorverkoopadressen zijn: de
horecagelegenheden, Kadoboetiek Carola en
Groentehal Crisje.
Op zondagmiddag 26 juni is er een optreden van
de band Boemerang! Vanaf 14.00 uur. Het reper
toire van Boemerang loopt van top-100 tot Bei
erse muziek. De entree deze middag is gratis!!!
Wegens doorslaand succes ook dit jaar weer
een kindermiddag op zondagmiddag 26 juni
vanaf 13.30 uur. Programma-onderdelen zijn:
uitslag van de kleurwedstrijd, schminken, tim-
merkraam en niet te vergeten het luchtkussen.
Uiteraard ontbreekt ook deze middag de snoep
kaar! weer niet.
Al deze trekpleisters vinden dus plaats op het St.
Jansplein te Moergestel, dat voor deze gelegen
heid weer is omgetoverd tot het grootste terras
van Midden-Brabant.
De horeca van Moergestel bemant de bar, en al
le kasteleins en
medewerkers zullen het publiek voorzien van
consumpties.
Wordt wekelijks gratis huis-aan-huis bezorgd in Moergestel. Biest-Houtakker en Haghorst
Uitgave en redaktie: Buro 76, Oisterwijkseweg 43,5066 XC Moergestel, Tel. 04243-2268
Inleveren kopij: uiterlijk zaterdagmiddag 12.00 uur; advertenties tot en met zondagavond
Het raadsel werd pas opgelost toen om twee mi
nuten vóór vijf Joost Emmen met twee dozen
binnenholde. Net op het nippertje waren de eer
ste 100 exemplaren van Toemet-Hooi, een selec
tie uit de dialectgedichten van Jodocus, van de
pers gerold. Het eerste exemplaar werd door Jo
docus zelf aan de eerste burger overhandigd.
Waarderende woorden werden over en weer uit
gewisseld. De boreling werd met een heildronk
verwelkomd. Natuurlijk werd er ook nog wat na
gepraat. En daarmee ging men over tot de orde
van de dag.
Slechts voor de oudere generatie Moergestelna-
ren zal het woord Toemet Hooi iets betekenen.
Het was de tweede hooioogst, meestal in juni, die
nog een ’Toe-Maat’ aan hooi opleverde. Zo had
je ook ’Toemet-katjes’, katjes die laat in het jaar
geboren werden. Voor Jacques Stroucken, die in
1973 in Moergestel opdook, begon daarmee een
nieuw schrijverschap... Tot dan toe had hij voor
proza en poëzie zich gehouden aan het Algemeen
Beschaafd Nederlands. Maar nog maar net in
Moergestel raakte hij betrokken bij het toen nog
twee-wekelijks verschijnend blaadje ’Moergestel-
Nieuws’. Plotseling begonnen er regelmatig ver
zen te verschijnen en, volgens sommigen, ’min
of meer’ Moergestels dialect over allerhande ge
beurtenissen en situaties in het dorp en de naam
Jodocus werd een begrip.
Overigens was de naam Jodocus een pseudoniem
dat hij reeds jaren hanteerde, ook in A.B.N.-
geschriften. Maar in Moergestel werd het een
echte naam, waarmee hij tot op de dag van van
daag nog veelvuldig wordt aangesproken.
Voor zijn komst naar Moergestel heeft Jodocus
nooit dialect geschreven. Hij komt uit een groot
gezin in Rosmalen, waar ook niet echt dialect
gesproken werd, althans niet in huiselijke kring.
Na zijn jeugdjaren heeft hij op veel plaatsen bin
nen en buiten de provincie gewoond. Waarom
kwam pas in Moergestel de ’bekering’ tot het di
alect? Waarschijnlijk omdat hij voor het eerst in
een gemeenschap kwam waar het dialect nog een
levende functie had. Vooral de gesprekken aan de
bar in ’De Klaore’ waren een levende bron van
inspiratie. Vaak vielen er woorden en uitdrukkin
gen die hij ter plekke optekende. Dat was ook de
methode van de Vlaamse dichter Guido Gezelle
en van waarschijnlijk de meest serieuze dialect
schrijvers... Het merkwaardige feit doet zich
voor dat de meeste dialectschrijvers door oplei-
vond. Hij dacht: of het wordt meteen van de ta
fel geveegd of het scoort heel hoog. Ofwel de le
zers hebben gelijk of ik. Reeds na enkele weken
kreeg hij bericht dat zijn inzending genomineerd
was bij de vijf kanshebbers op de Brabantse Di-
alectmedaille voor dichters. Óp de Dialectendag
werd hem deze penning met een zeer eensluidend
en overtuigend oordeel toegekend.
In zijn bundel, die vrijdag met enige barens
weeën ter wereld kwam, heeft Jodocus een dui
delijke keuze gemaakt voor zijn serieuze gedich
ten. De grappige en speelse eendagsvliegen zal
men er niet in terugvinden. Zij hebben hun
dienst gedaan. Wat er overgebleven is zijn ge
dichten waar Jodocus ook nu nog volledig achter
staat, en waarvan hij hoopt dat ze ook hun weg
naar de lezers zullen vinden. Hij vindt de Dia
lectpenning die hem als eerste is toegekend aller
eerst een opvat
ting dat er in dialect ook serieuze gedichten ge
schreven kunnen worden. Misschien dat het hem
weer inspiratie geeft.
De bundel is verkrijgbaar a 7,50 bij de auteur
J.A. Stroucken, Voorbrugstraat 3, Moergestel
en bij Drogisterij Kemps, Rootven 8.
Tel. 04243 -1474
ijl Aangesloten bij de Ziekenfondsen (C.Z. en V.G.Z.) fjj
2
al
e-
