Algemene
Beschouwingen
WD 1991
M
in
4
VEI
Begroting 1991
’t
SU
Inleiding
Het afgelopen jaar is voor de Moer-
gestelse politiek in het algemeen en
voor de oppositiepartijen PGB en
WD in het bijzonder een moeilijk,
beter gezegd moeizaam verlopen
jaar geweest, was er voorheen
meestal sprake van open overleg,
luisteren naar elkaar en besluitvor
ming op basis van argumenten over
en weer, thans is daarvan geen spra
ke meer. Sinds de verkiezingen van
maart 1990 en de vertaling van de
uitslag daarvan in het college van B
en w en in een bestuurlijk conve
nant tussen de coalitiepartijen is er
verder ook niets van enige beteke
nis gepresenteerd, is er een onbe
grijpelijke windstilte ingetreden,
komen aangekondigde nota’s (mi-
lieunota) niet naar buiten, is er nog
slechts sprake van een collectieve
dans om 't standbeeld van de slech
te financiële positie die verwijtbaar
schijnt aan de voormalige bestuur
ders (alsof niet vrijwel steeds raad-
breed steun werd verleend aan alle
voorstellen gericht op versterking
van de locale infrastructuur).
vvD-fraktievoorzitter Paul Gerlach
PAGINA 14
MOERGESTEL-NIEUWS” WOENSDAG 16 JANUARI
"M
i
De WD meent dat we deze desastreuze ont
wikkeling, die slecht is voor de burgers, voor de
gemeenschap, die de interesse in onze politie
ke situatie en activiteiten onnodig verder doet
afnemen, juist op een moment dat we die hard
nodig zullen hebben in het streven naar een
acceptabel bestaan als gemeente in de toe
komst, moeten keren. We zijn verplicht als po
litici om ons met volle inzet in te zetten voor
al onze medeburgers, laten we dat dan ook
doen en laten we ook blijken dat we daarbij re
kening houden met alle belangen.
Na deze cri de coeur willen we thans overgaan
tot de actualiteit van de algemene beschou
wingen 1991.
in de komende jaren zal het voortbestaan van
Moergestel als zelfstandige gemeente het cen
trale thema vormen van de politieke ontwikke
lingen, ondanks het feit dat hierover in de be
groting met geen woord wordt gerept. Lang
zamerhand wordt het onontkoombaar dat de
beslissing valt ontrent Moergestel; de eerste
voornemens zijn reeds uitgelekt of bewust ver
spreid en daaruit zijn al de nodige conclusies te
trekken. Als deze voortekenen niet bedriegen
zal Moergestel opgaan in de gemeente Oister-
wijk, na afronding van alle voorgeschreven in
spraak, overleg en besluitvorming op alle ni
veaus.
Nu zijn er in deze herindelingsontwikkeling bij
gemeenten drie reacties waarneembaar, ook
in onze eigen omgeving. De eerste respons op
die ontwikkeling is die van gemeentebesturen
die actief en enthousiast zelf met voorstellen
komen om in de herindeling tot zelf voorgesta
ne combinaties met andere gemeenten te ko
men, zoals bijv. Esch/Haaren of Eersel/Reusel.
En veelal blijkt dan dat ook de hogere overhe
den die wensen honoreren, omdat consensus
tussen betrokkenen natuurlijk een belangwek
kend gegeven is. Er zijn ook gemeenten die al
les in lijdzaamheid afwachten, ofwel omdat ze
voldoende gewicht hebben om de dans te ont
springen dan wel zullen worden uitgebreid, of
wel omdat ze eigenlijk niet willen worden her
ingedeeld doch niet weten op welke gronden
dat zou moeten worden gebaseerd. De derde
categorie gemeenten, ten slotte, is die van zich
In plaats van samenspel is er voortdurend ge
krakeel, kinnesinne tussen de huidige en de
voormalige coalitie, is er kennelijk een schei
ding der geesten, een breuklijn tussen partijen
ontstaan, en wel een van een hardnekkig soort,
een soort ook dat de attractiviteit van het po
litieke gebeuren aantast.
Er wordt nog nauwelijks wederzijds geluisterd
naar argumenten en men laat zich er al hele
maal niet meer door overtuigen. Als overleg
tussen partijen en het college in commissies en
raad verwordt tot een ritueel, waarbij slechts
geldt dat het moet plaatsvinden en dat het
slechts tot doel heeft de eigen achterban te
bevoordelen, dan hebben niet alleen partijen
verloren bij de laatste verkiezingen doch dan
heeft de gehele Moergestelse bevolking zwaar
verlies geleden. Van tenminste 40% van die be
volking worden de belangen door dit bestuur
niet goed behartigd.
Hiermee is meteen aangegeven hoe de VVD
deze vier maanden te laat gepresenteerde be
groting 1991 heeft beschouwd en gewogen,
namelijk op de kracht en de uitstraling van het
bestuurlijke product. Want hoe fraai ook te
genwoordig verpakt, het gaat bij een begro
ting toch altijd om de inhoud, om de vertaling
van cijfers in beleid en om prioriteiten, en dat
alles wordt politiek gewogen bij de beschou
wingen.
Hoewel het College krampachtig pogingen in
het werk stelt om in de begrotingspresentatie
te benadrukken dat er in vergelijking met een
onbekende eerste ambtelijke versie van de be
groting 1991 een zeer belangrijke operatie ge
richt op sanering der financiën is uitgevoerd
moet worden geconstateerd dat zich de be
oordeling daarvan aan het waamemingsver-
actief tegen herindeling verzettende gemeen
ten, die voor het behoud van hun zelfstandig
heid te hoop lopen en de trom roeren.
Het is thans voor Moergestel sedert 1987 dat
deze herindelingsontwikkeling is gaan lopen en
dat de klok almaar doortikt. Zodra de eerste
rapporten van de Commissie Schampers zijn
verschenen, waaruit al snel bleek welke crite
ria voor zelfstandig voortbestaan zouden gaan
gelden, werd duidelijk dat de situatie voor
Moergestel kritiek zou gaan worden en dat dan
met name door de factoren zelfstandig en or
ganisatorisch vermogen en numerieke om
vang. Reeds bij de allereerste besprekingen
heeft de VVD naar voren gebracht dat, als
Moergestel zelfstandig wenst voort te be
staan, dan actie genomen diende te worden in
de zin van sterkte-Zzwakte-analyse, volwaardi
ge voorzieningen, een sterk ambtelijk appa
raat, kortom een positieve presentatie en per
formance noodzakelijk zouden zijn. Geconsta
teerd móet worden dat daarvan tot op de dag
van vandaag weinig tot niets terecht is geko
men. Ook bij de recente gemeenteraadsverkie
zingen was het alleen de VVD die gepleit heeft
voor een actieve opstelling op dit punt. Het
enige dat B en W hebben gedaan is in 1990 eni
ge nieuwe rapporten en stukken aan de raad
beschikbaar stellen en een discussie gaan voe
ren eind januari 1991, aan de hand van een
stuk dat aansluiting bij Oisterwijk plausibel
acht. Dat is toch bepaald iets anders dan een
actieve opstelling of moeten we hieruit impli
ciet een ambtelijk en bestuurlijk reeds vastlig
gende stellingname afleiden’
de sanering van de financiën tot de enig wer
kelijke doelstelling van het beleid te moeten
maken. De beide overige doelstellingen, parti
cipatie van de burger en leefomgeving, wor
den weliswaar genoemd doch absoluut ontoe
reikend en onvergelijkbaar in omvang uitge
werkt. En dat zegt wat over de beleidsmatige
aandacht.
Natuurlijk was de raad al zeer geruime tijd op
de hoogte van de structurele financiële zwak-"
te en problemen van onze gemeente en van
de noodzaak om daaraan grote aandacht te
schenken, doch dat dit zou gaan leiden tot een
non-beleid is toch wel een erg rigide oplossing,
een oplossing die ook met nodig is, zoals we zul
len laten zien.
Wat heeft het College gedaan om het tekort
- op termijn - weg te werken? Voor 1991 wordt
daarbij gekozen voor een pakket van belasting
verhoging, bezuiniging en besparing tot een
bedrag van fl. 286.000.-. Dat is een combinatie
van ordinaire lastenverhoging, oplossingen
met de zachte hand met risico's van stinken
de wonden in de toekomst en schrapen. Voor
de periode 1992-1994 komt daarbij nog eens
fl. 424.000 - aan belastingen, besparingen en
bezuinigingen.
Op zichzelf is het College te prijzen voor zijn
vaste voornemen om te komen tot ëen gezon
de financiële positie voor onze gemeente. En
op zich is er dan niets op tegen om de lasten
druk voor de burger, waar daartoe nog ruim-
het verwerven van additionele gelden door:
- verkoop van zich daartoe lenende bezittin
gen, zoals grond, aandelen, woningen en
groenstroken;
- privatisering van voorzieningen, zoals sport
accommodaties en woningen;
- introductie van nieuwe belastingen of heffin
gen.
het minder uitgeven aan:
- onderhoud groenvoorzieningen;
- uitbesteed advieswerk nu Fl. 100.000, waar
van Fl. 25.000 nieuw);
uitbesteed werk aan de DSW nu Fl 155.000);
het goedkoper extern laten uitvoeren van
specifieke zaken zoals:
- typen, mailings, financiële administratie;
het aangaan van samenwerking met ande
re overheden, op het vlak van milieu, onder
houd wegen en gebouwen, bouw- en woning
toezicht, bijv, met:
- het SMB, buurgemeenten, gemeente
Oisterwijk;
het heroverwegen van de noodzaak van be
paalde reserveringen voor investeringen,
bijv, voor automatisering, dorpsvernieu
wing; sporthal;
het eventueel nog omzetten van enkele du
re geldleningen;
het voeren van een actief kasgeld-Zdeposito-
beleid;
het doorvoeren van tariefwijzigingen voor
sportaccomodaties;
het verlagen of afschaffen van specifieke
subsidies.
Langs deze lijnen kan de gehele saneringsope
ratie worden gerealiseerd Doch dat vergt po
litieke moed, anticiperen op komende ontwik
kelingen en visie op resultaat (met structure
le doorwerking). En daarvan is in deze begro
ting weinig te bespeuren. Deze door de VVD
bepleite benadering zet meer zoden aan de
dijk dan het door de betrokken ambtenaren la
ten kaasschaven binnen de eigen afdelingen.
Dat is gedoemd om veel te beperkt te blijven,
en n
ui
Door
lopei
ganr
Moei
gedr
dat;
vita)
keen
van i
zoals
fl.1(
alsb
niet;
amb
den
ders
ge n
Alsh
mee
ken,
omg
Op c
en jo
De
gebo
De r
were
dure
ken
Tijd
zellij
del
mogen van de raad onttrekt. Rest ons derhal
ve slechts de voorgelegde begroting.
Als we de begroting naar inhoud beschouwen
dan valt op dat deze er beleidsmatig, inhoude
lijk bedroevend uitziet. Heel kort gezegd: in
1991 gebeurt er vanwege de gemeente niets,
en misschien in 1992 een marginaal iets. An
ders gezegd, het beleid van dit College is erop
gericht om op de winkel te passen en vooral te
korten weg te werken, waarbij vooral niet kri
tisch naar de eigen organisatie gekeken mag
worden. Wie zo bezig is, bestuurt niet echt. Dit
is bepaald geen toonbeeld van slagvaardig be
leid of van de juist voorgestane bestuurs
kracht, Je zou van een nieuwe ploeg, een
nieuw College, toch meer mogen verwachten,
alhoewel de in de afgelopen 9 maanden opge
treden windstilte al het een en ander deed ver
moeden.
Natuurlijk is hiermee niet gezegd dat het Col
lege de financile problematiek had kunnen ont
lopen, maar het had wel heel wat anders kun
nen gebeuren, heel wat minder troosteloos
dan nu het geval is, met pessimisme waar mo
gelijk. En het is uiterst navrant dat we met de
ze boodschappen, dit product, thans worden
geconfronteerd op deze wijze. Cijfermatig en
qua presentatie ziet het er allemaal fraaier uit
dan ooit, doch inhoudelijk stelt het echter
niets noemenswaardigs voor. Dat kan toch niet
de bedoeling en de opzet zijn van het BBI-
project. Kennelijk heeft het College er niet bij
stil gestaan dat een nieuwe verpakking ooj<
Verwachtingen wekt op een nieuwe inhoud.
Het College heeft zich in deze begroting be
perkt tot het vooral fraai presenteren van cij
fers, cijfers en nog eens cijfers, die zelfs te dor
zijn voor een technische behandeling in de
commissie. En het College heeft gemeend om
^1
Men doet op dit moment niets, men wacht
maar af, men past slechts op de winkel totdat
de VUT daar is en de winkel kan worden over
genomen, de hogere salarissen een feit zijn.
Met een dergelijke opstelling worden kansen
gemist, ofwel om zich als zelfstandige gemeen
te in de toekomst te profileren, ofwel om zich
alvast actief te storten op de mogelijkheden
die het samengaan met een groter gemeente
kan bieden. En dit laatste had reeds aantrekke
lijke uitwerkingen kunnen bieden voor de zor
gelijke budgettaire situatie waarin Moergestel
verkeert.
De benadering van deze toch zo wezenlijke
kwestie voor Moergestel is symptomatisch
voor het bestuurlijke product te Moergestel.
te bestaat, wat te verhogen. Maar wat niet ge
waardeerd wordt is dat het eigen aandeel van
het gemeentelijk apparaat in de saneringsope
ratie zo beperkt is, dat de formatie al op voor
hand onaangetast moet blijven, en dat de
lastendruk jaren lang alleen hierdoor moet
worden opgeschroefd. Alsof het College niet
bekend is wat er zoal aan verhogingen van hef
fingen in de toekomst op ons af gaat komen.
De benadering van het College is ook helemaal
niet nodig; deze saneringsoperatie hoeft hele
maal niet alleen via de rug van de burger ge
realiseerd te worden. Allereerst, het kwam
hiervoor al ter sprake, is het zo dat het Colle
ge zelf al een onwrikbaar doch op termijn ook
onhoudbaar standpunt heeft ingenomen dat
de personeelsformatie niet mag worden aan
getast. Juist daar had structureel kunnen wor
den ingegrepen, als maar was gekozen, met
een open oog voor sterkten en zwakten in de
eigen organisatie, voor samenwerking met an-
dere overheden, concentratie en overdracht
van taken. En wellicht dat aldus ook reeds lang
bestaand oud zeer binnen de secretarie einde
lijk tot heil van alle betrokkenen en van de
werkverhoudingen had kunnen worden weg
genomen. Anders gezegd, er had een stap ge
zet kunnen worden in de richting van een klei
nere maar slagvaardiger, hoogwaardiger orga
nisatie, naast een controleerbaar geheel van
op kwalitatief hoog niveau uitbestede taken.
Doch ook als men, om wat voor reden dan ook,
de eigen organisatie buiten schot wenst te
houden (uit angst voor represailles?), dan nog
zou een groot aantal mogelijkheden tot inci
dentele en veelal structureel doorwerkende
mogelijkheden voor de sanering in beschou-
wing genomen kunnen worden. Hierbij kan ge
dacht worden aan de volgende zaken.
Het
deb
niet
daar
Sleet
nem
post
vanc
men
Dat i
Hoe
gedi
gie
gwei
leid,
at
fit
at
't
re
at
m
de
ac
Braz
praa
gran
Uitc
Lobi
diaai
