LU jks
B
Hij kwam die goede Sint!!!
Indrukwekkende documentaire
’Tropenjaren tellen dubbel’ op MTV
I
I
R
t
Donderdag 11 oktober 20.30 uur - zondag 14 oktober 13.00 uur:
Marktkramenverhuiir
C. VAN DIJK
DE WARME BAKKER
JOHN MENSINK
Première
Raadsvergadering van donderdag 27 september
Hij kwam! Hij kwam!
’Voordat Sinterklaas de Zwarte Piet krijgt toegeschoven stel ik voor
de grote investeringen op te schorten tot vaststelling van de volgende
begroting’. De opmerking in ’Het Nieuwsblad’ van wethouder
Financiën, Theo Op ’t Hoog, dat in het verleden voor Sinterklaas
gespeeld was trok voormalig wethouder en huidig oppositieleider
Noud Smits duidelijk op z’n fatsoen. ’Dat kan dan wel zo zijn’, aldus
Smits, ’maar dit dorp beschikt dan ook wel over hoogwaardige
voorzieningen waar zorg voor gedragen moet worden’. Op ’t Hoog
liet zich zelf niet uit over de ware identiteit van de Sint. Dat hoort
trouwens ook zo. ’Wij van de SPM vinden in ieder geval dat niet de
schuld bij de ambtenaren ligt’, zo lichtte Frans Goris een tipje van de
sluier op.
Rooie roos
’t Kwartierke
Openbreken
Ruim ’n half jaar hebben samenstelster Petra Spaninks en technicus/
cameraman Theo Verbakel nodig gehad om in de vorm van een werkelijk
indrukwekkende documentaire ’n ’standbeeld’ op te richten voor onze
vierenveertig oud-Indiëgangers.
Voor de V.O.I.G. (Vereniging Oud-Indië Gangers) betekent dit
anderhalfuur durende dokument ongetwijfeld een van de hoogtepunten
in haar 40-jarige geschiedenis.
Camerawerk
60 Uur montagewerk
Orde en rust!
Half jaar
-
WOENSDAG 3 OKTOBER 1990
ir
i
I
n
I
i
15e Jaargang - Nr. 638
Rootven 60, Moergestel, Tel. 04243-2414
Partytenten compleet ingericht,
met verwarming voor elk seizoen!!!
KERKSTRAAT 17
TEL. 04243-1259
x MOERGESTEL
Toch worden er veel dingen verteld waarvan ’de
buitenwereld’ waarschijnlijk geen notie heeft ge
had en ook nooit gehoord heeft.
De politiek die in het hele gebeuren ’n belan
grijke rol speelde is bewust ongeroerd gebleven.
Op de vaderlandse t.v. is daar in het verleder
al voldoende over verteld. Deze keer zijn de
’hoofdpersonen’ zelf aan het woord.
Het is juist daarom dat deze documentaire zc
uniek is: ’n prachtig stuk werk waaraan met bij
zonder veel aandacht is gewerkt.
Verleden week woensdag waren zo’n tachtig per
sonen in ’Den Boogaard’ uitgenodigd (ook het
Ministerie van Defensie was uitgenodigd, had
haar aanwezigheid schriftelijk bevestigd, maar
ii J w Huidverzorgingsinstituut
Schoolstraat 5 Moergestel Tel. 04243 - 1474
Wordt wekelijks gratis huis-aan-huis
verspreid in Moergestel, Biest-Houtakker en Haghorst
liet alsnog verstek gaan) om de première mee te
maken van ’Tropenjaren tellen dubbel’, ’n Ti
tel die bijzonder goed gekozen is omdat de ge
beurtenissen met de oud-Indiëgangers in de
periode 1945-1951 hun leven voor ’n groot ge
deelte heeft beïnvloed.
’n Serene stilte viel dan ook na afloop van an
derhalf uur gespannen kijken.De aanwezigen
moesten het allemaal even verwerken...
Petra Spaninks en Theo Verbakel werden ver
volgens door voorzitter Jan Swinkels terecht ’in
het zonnetje’ gezet.
Daarna bleven de oud-Indiëgangers nog gezel
lig wat bij elkaar om na te praten over de docu
mentaire.
We kunnen niet anders aanbevelen dan dat u
zeker tijd vrij moet maken om dit unieke do
cument te bekijken. Volgende week donderdag
11 oktober om 20.30 uur (let op het tijdstip!)
zendt MTV de documentaire uit, waarna de
ze op zondag 14 oktober om 13.00 uur wordt
herhaald.
U krijgt ’n stuk gescheidenis voorgeschoteld die
voor u naar alle waarschijnlijkheid nieuw is, hoe
raar dat ook moge klinken.
’Tropenjaren tellen dubbel’.Onze welgemeen
de complimenten aan samenstelster Petra Spa
ninks en technicus/camerman Theo Verbakel.
Het ’financiële plaatje’ is in alle politieke omge
vingen natuurlijk een dooddoener van jewelste.
Maar in Moergestel overschaduwen de zorgelij
ke financiële randvoorwaarden welhaast ieder te
nemen besluit. En, zo verstouten sommigen zich,
als de gemeentelijke herindelers aan onze deur
komen dan is het omwille van onze krakkemik
kige begroting dat ons bestuurlijke zelfstandig
heid uit de handen wordt gerukt. Het laatst te
dichten gat was ongeveer 100.000,- diep.
Rente- en salariskosten bleken in eerste instan
tie te laag begroot; bovendien moest voor het we-
genonderhoud een andere methode van financie
ring gevonden worden. De door de raad donder
dagavond aanvaarde opvulling, bestaande uit het
leegschudden van enkele potjes, moet eindelijk
leiden tot goedkeuring van de begroting door
Gedputeerde Staten. Let wel: de begroting voor
1990, het lopende jaar dus. Wethouder Op ’t
Hoog, jarig maar met een rooie roos als cadeau
waar hij een goed gevulde enveloppe kon gebrui
ken, timmert alweer aan de begroting voor het
komend jaar. Voor dat die rond is worden grote
uitgaven, met name ten behoeve van de verbouw
van het gemeentehuis, op verzoek van Smits op
geschort. ’U hebt een weinig benijdenswaardige
positie’, deelde Smits de wethouder mee. Diens
knikje naar de PGB-er was er een van onderlin
ge verstandhouding. Een unicum.
Financieel mag het dan allemaal wel niet zo best
er voor staan, in het collegeprogramma (zeg maar
het regeerakkoord van dit CDA-SPM-kabinet)
wordt voor twee zaken met evenveel woorden fi
nanciële ruimte vrij gehouden: het milieubeleid
en totstandkoming van structureel jeugd- en jon
gerenwerk. Al geruime tijd is een groep jongeren,
zich noemend: ’t Kwartierke, bezig om een jon
gerencentrum op poten te zetten. Zowel voor de
Uitgave en redaktie: Buro '76 - Oisterwijkseweg 43 - 5066 XC Moergestel - Tel. 04243-2268
Inleveren kopij: uiterlijk zaterdagmiddag 12.00 uur; advertenties tot en met zondagavond.
groep van 12-16 jarigen als voor de 16-25 jarigen
wil deze groep in een zelf te beheren lokaal akti-
viteiten gaan organiseren. ’Vóór de jeugd maar
dan ook dóór de jeugd’, zo luidt de filosofie ach
ter het beleidsplan van ’t Kwartierke. ’t Kwar
tierke vroeg een startsubsidie van 1800,- aan.
De gemeentelijke kaasschaaf ging over dat be
drag heen en haalde daar een plakje van 300,-
van af. Men wil vooral niet de indruk wekken
nog steeds te kwistig met gemeenschapsgeld om
te gaan, vandaar. Volgens het College is het na
melijk verstandig om subsidie-aanvragen nimmer
voor de volle 100 procent tegemoet te komen.
Snuggere verenigingsbesturen weten hier wel
raad mee. Men diene een iets te ruime aanvraag
in om op het gewenste bedrag uit te komen.
Met de 1500,- voor ’t Kwartierke was de kous
nog niet af. ’Zit hier wel een beleid achter?’ vroeg
WD-er Paul Gerlach zich af. ’Nog niet’, zei bur
gemeester ter Veer, ’de startsubsidie was voor
ons geen aanleiding om met een beleidsnotitie te
komen, maar binnenkort komt die er wel aan’.
Noud Smits sneed en passant het kardinale punt
voor het jeugd- en jongerenwerk aan: gebrek aan
huisvesting. Hij attendeerde het college op mo
gelijkheden in de Postelstraat (Houtepen). Voor
alsnog wacht het college echter de besprekingen
tussen de KPJ en ’t Kwartierke af over samen
werking in d’n Tob. Morgen ontmoeten de twee
elkaar. De gemeente huurt d’n Tob van het pa
rochiebestuur en verhuurt op haar beurt de voor
malige fabriekskantine aan de KPJ. ’Moeten we
niet denken aan openbreken van het huurkon-
trakt met de KPJ?’, opperde Smits. Zo ver wil
de het college niet gaan. Portefeuillehouder ter
Veer: ’Huurkontrakten lopen gedurende enige
jaren en kun je niet zomaar ongedaan maken’.
Verder niets te melden. Vergadering was zo ge
piept. Geen pauze, toch koffie: ’Zit hier wel een
beleid achter?’. -pj.
Petra schreef het scenario en stelde vragen sa
men. Ze nam de gescheidenisboeken ter hand
maar moest concluderen dat daarin veelal niets
uit die periode was terug te vinden, terwijl het
hier toch het grootste troepentransport betrof uit
onze vaderlandse gescheidenis.
Vervolgens zocht ze kontakt met Moergestel TV
om haar te helpen. Onze plaatselijke omroep
hapte gretig toe en vond in de persoon van Theo
Verbakel ’n cameraman/technicus die zich samen
met Petra in het karwei vastbeet.
Samen gingen ze op pad en legde alle oud-In-
diëgangers op video vast.
Er werden gesprekken met hen gevoerd, evenals
trouwens met enkele dames die in die tijd ver
kering hadden met naar Indië vertrekkende
Moergestelse jongens.
Resultaat: ruim negen uur filmmateriaal waaruit
’n documentaire zou moeten komen die onge
veer ’n uur zou gaan duren.
Petra en Theo gingen met het materiaal de stu
dio van MTV, toen nog niet beseffend dat hun
verblijf achter de montagetafel ruim zestig uur
zou gaan duren. Was het oorspronkelijke idee
om ’n documentaire van ’n uur te maken, het
definitieve werkstuk duurt precies 91 minuten,
ruim anderhalf uur dus: boeiend van de eerste
tot de laatste minuut.
Het hele verhaal komt voorbij: het vertrek, het
verblijf, de gedachten van het thuisfront, de te
rugkeer van de jongens en de invloed van de ’tro
penjaren’ in hun verdere leven. De belevenissen
van de Indiëgangers wordt door enkelen van hen
uitvoerig verteld, hoewel bij het zien ervan, het
geen Petra in haar inleidend woord ook al zei,
je moet concluderen dat waarschijnlijk niemand
het achterste van zijn tong heeft laten zien.
Het Katholieke Thuisfront was ’n groep personen die akties en fancy-fairs organiseerden om geld
in te zamelen voor ’onze jongens’ in Indië. Regelmatig kregen zij pakjes toegestuurd (o.a. met Kerst
mis). Deze foto werd gemaakt bij de H. Eik te Oirschot. Hier zien we enkele leden van het Katho
lieke Thuisfront in gezelschap van ’n aantal personen uit Oirschot. We herkennen: zittend rechts:
Broeder Realino (de 'oud-papier’ broeder); links achter hem Annie Willems; zittend Riet Wolfs;
uiterst rechts Janus van den Meijdenberg. De derde persoon van links (met pet in de hand) is Pater
Lambertus.
De documentaire ’Tropenjaren tellen dubbel’
vertelt de ervaringen en belevenissen van de vie
renveertig Moergestelse jongens die in de jaren
1945-1951 ’orde en rust’ moesten gaan brengen
in Nederlands-Indië. Jongens in de leeftijd van
19, 20 jaar, die nog nooit iets van de wereld had
den gezien gingen op die manier 't onbekende
tegemoet: niemand wist wat het precies inhield.
29 Dagen duurde de reis naar dat verre land. Het
grootste troepentransport uit de Nederlandse ge
schiedenis.
Hun verblijf daar varieerde door omstandighe
den van enkele maanden tot enkele jaren; er was
het enige kind uit ’n gezin; de enige zoon uit ’n
gezin, maar er was ook ’n gezin waarvan drie zo
nen werden uitgezonden. Het thuisfront moest
het tijdens het verblijf van ’hun zonen’ doen met
de krakkemikkige berichtgeving en vaak nega
tieve persberichten.
Ook bij terugkeer ondervond men weinig erken
ning en waardering. Nog steeds missen velen van
hen de pensioenopbouw van de jaren dat zij in
de tropen ons land ’dienden’.
Het onbegrip is er dan ook de reden van geweest
dat velen nooit - of heel weinig - over die tijd
spraken. Het is daarom dat deze documentaire
is gemaakt. Voor velen echter is deze waarde
ring al te laat...
Ruim ’n half jaar geleden’, zo vertelde inleidster
Petra Spaninks bij de voorvertoning voor de le
den van de V.O.I.G. vorige week woensdag in
Den Boogaard’, kreeg ik tijdens ’n wandeling
met mijn vader (Kees Spaninks red.) het idee om
deze documentaire te gaan maken.
Uit de verhalen die hij me ooit vertelde werd me
duidelijk dat velen best hun verhaal kwijt zou
den willen, maar veelal onbegrip weerhield de
oud-Indiëgangers ervan over hun tropenjaren te
vertellen’.
Petra ging aan de slag en overtuigde de 'Moer
gestelse jongens’ van haar bedoelingen: ’n do
cumentaire waarin de meest elementaire
gebeurtenissen uit de jaren 1945-1951 nog eens
de revue zouden passeren.
Waarom het juist Petra was die aan dit karwei
wilde beginnen moge blijken uit ’n artikel elders.
