Rode Kruis:
Hulp over de gehele wereld
moergestel
Kempische beiaardtrip
op Hemelvaartsdag
De beiaard
irifo
I lijn §070-614614
9l
I
ir
i!
"ZOEKERTJES" SCHRIFTELIJK OPGEVEN
-BON
Het Nederlandse Rode Kruis is paraat, komt meteen in aktie. In alle
omstandigheden waarin hulp van levensbelang is. Die hulp is onder te
verdelen in de volgende 4 werkterreinen:
1. eerste hulpverlening bij rampen en conflicten in eigen land
2. internationale hulp en organisatiebijstand
3. medische dienstverlening
4. sociale dienstverlening
De woorden beiaard, klokkenspel
en carillon hebben dezelfde
betekenis. Beiaard komt van
baren/beren, waaruit ’beyeren’, dit
betekent ’klank geven’.
Collecte
Rode Kruis Korps
Welfare
Hulp aan vluchtelingen,
hulp bij natuurrampen
Zieken, bejaarden en gehandicapten
op vakantie
Het Jeugd Rode Kruis
Telefooncirkels
Op Hemelvaartsdag (28 mei) is het
mogelijk om op één dag kennis te
maken met vier beiaarden in de
Nederlandse en Vlaamse Kempen.
Enkele beiaardverenigingen hebben
voor die dag een ’beiaardtrip’ uit
gezet die voert langs de carillons
van Hilvarenbeek, Turnhout, Mol
en Postel.
rfflTTTTnTn
nedertandse hartstichting
vrienden van de hartstichting
rrwrnTiw^
HEhksSH
"MOERGESTEL-NIEUWS" - WOENSDAG 20 MEI 1987
>INA 4
PAGINA 5
Woonplaats
Naam
Telefoon
Straat
Frans Vos
Beiaardier te Mol en Postel
Om aan bovengenoemde werkterreinen te kun
nen voldoen heeft het Rode Kruis veel geld no
dig. Daarom vindt zoals ieder jaar in de periode
van 25 mei tot 7 juni de collecte plaats om door
middel van de collectebus bij u aan huis aan vol
doende geldmiddelen te komen.
Wat doet het Rode Kruis concreet met het door
u gegeven geld in de collectebus?
Oisterwijk hiervoor enkele duizenden guldens
uitgeeft.
Uw "Zoekertjes” kunt U uitsluitend tegen kontante
betaling opgeven bij ons redaktie-adres:
Oisterwijkseweg 43, Moergestel.
Ook kunt U gebruik maken van onderstaande bon.
(gewoon stukje papier mag ook). Wilt U de bon
duidelijk invullen? Achter elk woord een hokje
openlaten; elke punt of komma is ook een hokje.
Voor brieven onder nr. betaalt U f 2,50 extra.
De opgave moet uiterlijk de zondagavond vóór
plaatsing in ons bezit zijn.
(Bon geld in envelop in de bus stoppen s.v.p.l)
Op beiaardgebied waren we in De Nederlanden
een genie. Onze voorouders hebben een rijk cul-
1 Keer per jaar doet het Rode Kruis een beroep
op u en vraagt een bijdrage voor al het werk wat
door het Rode Kruis gedaan moet worden.
Veel collectes zijn er de afgelopen week al ge
weest, allemaal voor een goed doel. Laat het Ro
de Kruis ook dat goede doel zijn en GEEF
HELP, HET RODE KRUIS.
t/m
10 regels
f 7,50
t/m
6 regels
(HEL
Dit korps bestaat in Nederland uit ruim 13.000
vrijwilligers. In Oisterwijk bestaat het korps uit
ongeveer 40 vrijwilligers, te weten 2 artsen, 3
verpleegkundigen, 35 helpers en helpsters wel
ke binnen het Rode Kruis een opleiding gevolgd
hebben in EHBO en een basisopleiding in de
Rode Kruis-taken. Daarnaast hebben de meeste
help(ster)s een opleiding in de gewondenzorg on
der rampomstandigheden gevolgd.
De primaire taak van het Rode Kruis Korps is de
georganiseerde hulpverlening in geval van ram
pen en conflicten.
Daarnaast is de colonne nauw betrokken bij ve
lerlei activiteiten voor gehandicapten en chro
nisch zieke mensen. Eerste hulpverlening tijdens
manifestaties en andere (sport)evenementen be
hoort eveneens tot de taak van het korps. Een
toekomstige taak is de thuiszorg aan zieken. Om
het korps goed te kunnen laten functioneren
heeft het Rode Kruis goed lesmateriaal nodig
om de opleidingen te verzorgen evenals voldoen
de verbandmiddelen. Enkele honderden guldens
worden hiervoor uitgegeven. Om de taken zo
optimaal mogelijk te kunnen uitoefenen heeft
het Rode Kruis afdeling Oisterwijk de beschik
king over een PAM (personeel-ambulance-
materiaaljwagen en verbindingsapparatuur (mo
bilofoons en portofoons). Deze onderdelen
kosten per jaar meer als duizend gulden aan on
derhoud, afschrijving en/of vervanging.
Door leeftijd, ziekte of handicap dreigen veel
mensen in een isolement te belanden. De welfare
activiteiten van het Rode Kruis zorgen voor af
leiding, contact en gezelligheid. Wekelijks wor
den een tiental mensen in Oisterwijk en
omgeving op verzoek door welfare vrijwilligsters
bezocht. Door het maken van gebruiksvoorwer
pen als activiteit heeft de welfare een inkomsten
bron om materialen aan te schaffen. Om te
zorgen dat iedere individuele deelnemer krijgt
wat hem of haar toekomt heeft de welfare ook
een financiële bijdrage nodig welke moet komen
uit de jaarlijkse collecte.
Veel plaatsen op de wereld worden geteisterd
door oorlogen. Bijna altijd vallen de meeste
slachtoffers van dit oorlogsgeweld onder de on
schuldige burgerbevolking. Om de ergste nood
op te vangen, helpt het Rode Kruis met medi
sche voorzieningen, tijdelijk onderdak, voedsel
en kleding. Maar er zijn ook regelmatig aardbe
vingen, vulkaan uitbarstingen, overstromingen
enz. Meestal komt een natuurramp onverwacht,
en vrijwel altijd zijn de gevolgen rampzalig. Het
Rode Kruis is snel ter plaatse met voedsel, me
dicamenten, dekens, tenten en andere hulpgoe
deren. Voor deze taak geeft het Rode Kruis
enkele miljoenen guldens per jaar uit.
Ook mensen met beperkte bèwegingsmogelijk-
heden hebben recht op vakantie. In de speciaal
ingerichte Rode Kruis bungalow in het plaatsje
Someren gaan ieder jaar uit Oisterwijk en om
geving (Berkel-Enschot, Haaren, Moergestel) 9
gasten op vakantie. Daarnaast bevaart de be
kende vakantieboot de J. Henry Dunant de Ne
derlandse binnenwateren en gaan er ieder jaar
uit Oisterwijk 6 gasten mee die voor het groot
ste deel betaald worden door de afdeling Oister
wijk van het Rode Kruis.
De vakantiegasten worden begeleid door vrijwil
ligers van het Rode Kruis korps. Hoe duur een
vakantie is is bij de meeste mensen wel bekend
hetgeen dan ook betekend dat het Rode Kruis in
Je medemens helpen moet als het ware met de
paplepel worden ingegoten. Het Jeugd Rode
Kruis, een springlevend onderdeel van het Ro
de Kruis organiseert een scala van activiteiten
voor jeugd en jongeren met hart voor hulp. On
der het motto ’kijk eens om je heen en help een
handje’ wordt de deelnemers bijgebracht dat
helpen niet alleen noodzakelijk is maar ook fijn
kan zijn. De activiteiten omvatten ondermeer
omgaan met gehandicapte jeugd en jongeren,
projecten voor derde wereldlanden, jeugd EH
BO en preventie van ongevallen.
Om al deze aktiviteiten te financieren is ook
weer veel geld nodig.
Eenzaamheid is wellicht een van de grootste pro
blemen in onze moderne samenleving. Vooral
chronisch zieken, bejaarden maar zeker ook
jongeren hebben daar sterk onder te lijden. Een
simpel telefoontje naar deze mensen doet vaak
al wonderen, kan heel bevrijdend werken. Via
de telefooncirkels van het Rode Kruis kan een
groep mensen elkaar dagelijks even bellen voor
een gezellig praatje. Het klinkt zo eenvoudig,
maar het betekent zoveel. Voor menigeen is dit
dagelijks telefonisch contact een enorme steun.
Met dit initiatief willen de beiaardorganisaties uit
de betrokken gemeenten het beiaardspel, en al
les wat daarmee te maken heeft, meer bekend
heid geven. Omdat de bustocht langs karakte
ristieke plaatsen voert belooft het een interessante
en aantrekkelijke trip te worden.
De deelnemers aan de beiaardtrip stappen ’s mor
gens om 11.00 uur bij de abdij van Postel om om
1110 bij het station in Tilburg in de bus en wor
den vervolgens naar Hilvarenbeek gebracht. In
dat schilderachtige dorp met zijn fraaie Kempi
sche Vrijthof kan men vervolgens de imposante
toren beklimmen en en kijkje nemen bij de bei
aard. Om 12.15 uur geeft Carlo van Ulft een con
cert op de 43 klokken tellende beiaard, dat men
onder meer vanaf de terrassen op het Vrijthof
kan volgen.
Na dat concert bestaat er gelegenheid om in Hil
varenbeek een maaltijd te gebruiken. Daarna
wordt de reis voortgezet richting Turnhout voor
een concert in het historisch centrum van dit
Vlaamse provinciestadje. Beiaardier Jul de Wae
le bespeelt er de nog grotendeels authentieke 18e
eeuwse beiaard van de beroemde klokkengieter
Andreas Jozef van den Gheijn.
Om 16.00 uur vertrekken de deelnemers aan de
beiaardtrip weer richting Mol, waar niet alleen de
werking van het carillon zeer goed is te volgen,
maar waar ook een torenmuseum is ingericht.
Ook voor mensen die slecht ter been zijn is het
mogelijk om een kijkje te nemen bij de beiaard,
omdat in de toren een kleine lift is aangebracht.
Frans Vos zal op het klokkenspel van Mol om
17.00 uur een concert geven. Als laatste staat een
bezoek aan de abdij van Postel op het program
ma. Om 18.15 uur zal Guy van Leemput op de
beiaard van deze rustiek gelegen Norbertijnen
abdij een concert verzorgen. Aansluitend bestaat
er gelegenheid om de vespers bij te wonen en een
maaltijd te gebruiken. Na 20.00 uur wordt de
’beiaardtrip 1987’ afgesloten met een manifestatie
op de abdij, waaraan onder meer meewerken het
Mol’s Percussion Orchestre en de plaatselijke
VVV’s. Aan de dag is bovendien een luister-
wedstrijd verbonden.
De kosten voor deelname aan deze beiaardtrip be
dragen f 17,50 of 350 Bfr. per persoon. Een do
cumentatieboekje met uitgebreide informatie over
deze beiaardtrip is verkrijgbaar tegen betaling van
f 2,50 of 40 Bfr. Het geld kan overgemaakt wor
den op de volgende rekeningen:
Stichting De Beekse Beiaard, Diessenseweg 46,
5081AK Hilvarenbeek, Postgiro 164398, Rabo
bank 1223.89085.
tuurpatrimonium met een universele betekenis
nagelaten. De klok en dus ook de beiaard beho
ren tot de groep der slaginstrumenten, en als zo
danig is de klok ook een der oudste cultuurgoe
deren van de mens. In China gebruikte men reeds
in de 15e eeuw voor chr. rammelende en rinke
lende instrumenten, zoals gedroogde vruchten,
kalebassen en pompoenen om geluid voort te
brengen. Later werden deze in brons gecopieerd
en gebruikt als ’paardebel en rinkelbel’. Nog la
ter gebruikte men bronzen offerketels en omge
keerde vazen.
In de beginperiode van het christendom waren
het de monniken die zich in onze streken bezig
hielden met het gieten van klokken. Rond 660
werden door paus Gregorius de klokken inge
schakeld in de rooms-katholieke liturgie. Die
klokken werden dan ook gewijd.
In de middeleeuwen ging het klokkengietersberoep
geleidelijk over van kloosterlingen naar leken. Er
kwamen zwaardere klokken en men gaf er namen
aan als poortklok, banklok, boefklok, tiendeklok,
enz. In 1370 kwam de eerste 'uurklok'. Daarop
volgde de voorslag, enkele klokjes die de uurslag
op de grote klok vooraf gingen, ook wel 'appeel-
kens'genaamd. Rond het einde van de 14e eeuw
had men een wekkering geconstrueerd, waarbij
pinnen op een trommel gestoken de aria's
speelden.
In de 16e eeuw zijn het wederom de monniken
die het aantal klokken uitbreidden tot 20 en er
een stokkenklavier voor bouwden. Daarmee was
het ontstaan van de beiaard een feit; in 1506 in
Mechelen en in 1510 in Oudenaerde. Tegenwoor
dig bestaat een beiaard uit 47 tot 49 klokken,
maar in Amerika zelfs 72. Iedere klok moet als
kenmerk bezitten: voldoende sonoriteit, zuiver
heid van toon en een mooi klank-timbre. De le
gering van brons (78%), zuiver koper (21%) en
nikkel (1%). Enkele voorname gieters uit onze
streken zijn familie Van den Gheyn (16e tot 18e
eeuw), gebroeders Hemony (de beste gieters van
de 17e eeuw), Demury, Van Aerschodt en Mi-
chiels (20e eeuw) en in Nederland Eijsbouts en
Petit Fritsen.
In de 18e eeuw was de belangstelling voor het
klokkenspel sterk afgenomen, maar in het begin
van de 20e eeuw steeg de waardering voor dit in
strument weer, vooral dankzij de voorvechter Jef
Denijn (1862-1941) uit Mechelen. Zijn grondre
gels waren: logische opstelling der klokken, in rij
en regelmatig boven mekaar, de basklokken on
der de beiaardkabine, en soepele maar stevige
draadverbindingen. Zijn grootste droom was het
oprichten van een Beiaardschool, die hij opende
te Mechelen in 1922. Deze school werd wereldbe
roemd en staat thans bekend als ’Koninklijk Ho
ger Instituut voor Beiaard’.
Jef Denijn was een groot kunstenaar. Hij kon
schitterend improviseren, bezat een grote virtuo
siteit in zijn spel en was een 'romantieker' die dui
zenden luisteraars kon begeesteren. Staf Nees
volgde hem op als directeur en later Piet Van den
Broek en Jo Haazen.
Nederland heeft zijn beiaardschool in Amersfoort
staan, aanvankelijk onder leiding van Leen 't Hart
en thans zijn opvolger Jacques Maassen. In Bel
gië bevinden zich 114 beiaarden en automatische
klokkenspelen, in Nederland zijn dat er 271.
Tegenwoordig is de beiaard een vol waardig
concert-instrument, althans in die plaatsen waar
hij voldoet aan de eerder genoemde kenmerken.
Van belang is vooral dat de beiaardier een har-
moinie zoekt tussen zijn juist uitgebalanceerde li
chaamsbewegingen en de assimilatie van zijn
geest, en die virtuoos speelt maar tevens ragfij
ne nuanceringen aanvoelt.
