Over Polen
REGIO DANSAVOND
OME GIJS
I
p
ONTMOETINGSCENTRUM
"DEN BOOGAARD"
Moergestel - Tel. 04243-1665
I
Vurhaai-Nieuws
0
Elke vrijdag en zondagavond
DISCO DISCO DISCO DISCO
R
Want... UIT IS GOED VOOR U!
Aanvang: 20.30 uur.
De muziek wordt verzorgd door:
Wilt U nog meer dansplezier?
Kom dan a.s. zaterdag 11 mei
naar onze
Voorverkoop van ROBERTO JACKETTI AND
THE SCOOTERS elke vrijdag- en zondagavond aan de zaal.
Het op handen zijnde bezoek van Paus Johannes Paulus II aan
Nederland, a.s. zaterdag om 13.45 uur, leek ons een goede
gedachte om u wat meer te vertellen over zijn geboorteland
Polen. In bijgaand artikel, geschreven door een Belgische
journalist, wordt een idee gegeven van het dagelijkse leven in
Polen, en dat is heel anders dan bij ons...
.X
"MOERGESTEL-NIEUWS" - WOENSDAG 8 MEI 1985
IA 4
PAGINA 5
Hemelvaartsdag,
Voorbereiding op kerstmis
Het kerstfeest wordt zeer zorgvuldig voor
bereid. Ze leven naar dat hoogfeest toe. In
de kerken wordt het ’’Kerstbrood” ter be
schikking gesteld. Het is een soort hostie-
brood van ongeveer 20 cm. lang x 9 cm.
breed, dat bij het kerstmaal verdeeld wordt
en genuttigd. Op dat ’’Kerstbrood” staan
afbeeldingen van kerstmis, O.L. Heer en
afbeeldingen die we ook bij ons op de grote
hosties terugvinden.
In de kloosters en scholen worden veel
kerstkaartjes getekend. Te koop lijken die
zaken niet erg te zijn.
Werk
Alle Polen moeten werken en hebben of
krijgen werk. Wat ze verdienen is een ande
re zaak. De Poolse arbeiders kennen de
vijfdaagse werkweek, maar moeten daarbij
ook één zaterdag in de maand werken.
Godsdienst en kerkenbouw
Voor de Polen is godsdienst en vaderland
één. Het Poolse volk is zeer godsdienstig,
trouwe kerkbezoekers. Ze bidden veel en
zingen in de kerk zeer goed mee. Ze kennen
hun liederen ook van buiten. Ze gebruiken
nog kerkboek en rozenkrans.
Op vele plaatsen is de opbouw van nieuwe
kerken te zien. De kosten hiervan worden
door de parochianen zelf gedragen.
De meest gevierde heiligen zijn O.L.
Vrouw van Czestochowa (De Zwarte Ma
donna) en Pater Kolbe. De moord op
priester Popielusko sloeg diep in. Zijn be
graafplaats is, na Czestochowa, thans op
dit ogenblik, de meest bezochte bedevaart
plaats.
De Polen zijn ook enorm trots op hun
Paus, Johannes Paulus II.
163
114
42
33
5
Wodka
Wodka is de nationale drank in Polen. Die
wordt gemaakt uit graan, maar blijkbaar
ook uit rijst en aardappelen. Is betrekkelijk
duur in het land zelf. Aan de grens in de
’’Free shop” koopt men 6 flessen voor de
prijs van één in het binnenland.
De Polen zouden zelf ook veel alcohol sto
ken.
Kloosters
De kloosters zijn nog druk bewoond door
zusters. Hoopgevend voor hen is ook dat er
jaarlijks nog heel wat novicen binnen ko
men. (In het huis der Ursulinen te Poznan
waren 38 zusters en 14 novicen, die 56 zieke
vrouwen verzorgden. In Wodzislaw waren
er 27 zusters, waarvan 14 zeer jong waren.
Ze hadden 63 gehandicapte kinderen te ver
zorgen). De meeste van de zusters stralen
rust en geluk uit.
Hotels
In een grote stad als Poznan (700.000 inwo
ners) vind je vier a vijf grote staatshotels.
Buiten de grote steden lijken die instellin
gen zeer raar.
Taal-kennis
De gewone Poolse mensen kennen slechts
Pools. In de scholen wordt thans Pools en
Russisch geleerd. Als westerlingen moet
men zich behelpen met duits, frans en en
gels. Veel ouderen spreken die talen goed.
Benzine
Op de bon. Taxi-houders krijgen per auto
400 liter per maand. Als buitenlanders kun
je zoveel benzine krijgen als je wilt. Je
hoeft alleen maar benzinebonnen te kopen
aan de grens.
Boeren-karren
Op de landerijen worden veel tractoren ge
bruikt. Maar in de dorpen zijn nog veel
boerenspannen met vierwielers. Karren
waar bijna niets op kan en die ook niet om
gekipt kunnen worden.
Huizen - woningen
Van buitenuit laten de Poolse huizen en ge
bouwen een triestige indruk. Geen verf,
geen onderhoud. Binnen zijn die woningen
meestal zeer zuiver en netjes, aangenaam
ingericht. Op de buiten zijn alle huizen vol
ledig omheind, meestal met houten afslui
tingen. De poort is er, vooral ’s avonds,
meestal op slot.
Winkels
De winkels zijn staatswinkels. Weinig te
krijgen. Meestal grote magazijnen.
Typisch bv. is de Pewex te Poznan. Een
rond gebouw van 10 verdiepingen. Op elke
verdieping een aparte afdeling (kleding,
schoenen, behangpapier...). Er is zeker
meer voor handen dan een half jaar gele
den. Op de zevende verdieping kunt je alles
krijgen wat je in de winkels niet kunt kopen
(koffie, chocolade, zeep...) maar dan tegen
harde dollar. Wie enkel over Poolse Zloty’s
beschikt kan er niets gaan doen.
Behuizing in de (groot)steden
In de steden bestaat nieuwbouw hoofdza
kelijk uit ’’kazerne-gebouwen”, verschil
lende verdiepingen hoog, allemaal apparte
menten bij elkaar. Hier is de leefruimte niet
groot, (misschien wel gezellig).
Paus Johannes-Paulus II
De Paus is een bijzonder hooggewaardeer
de persoon in Polen. Het is hun Paus. We
mogen wel zeggen dat zijn foto in elk huis,
in elke kamer te vinden is en er staat of
hangt. De Polen zijn enorm trots op hun
Paus en niet in het minst om zijn moed en
durf en grote persoonlijkheid.
Pater Kolbe
Is de laatste grote heilige van Polen. Stierf
op 14 augustus 1941 in het concentratie
kamp van Auschwitz, waar hij vrijwillig in
de hongerbunker de dood stierf om het le
ven van een medegevange te redden. Hij
werd op 12 oktober 1982 heilig verklaard.
Bij zijn bezoek aan Polen bezocht de Paus
deze hongerbunker, die gelegen is in BLOK
11 bunker nr. 18.
Priester Popieluzko
Wordt op dit ogenblik als een held vereerd
en als een heilige aanbeden. Zijn graf is nog
dagelijks bedolven onder de bloemen en
kaarsen.
Na Chestochowa is zijn graf momenteel de
meest bezochte plaats en bedevaartplaats in
Polen.
20,2
14,2
5,2
4,1
0,6
Pensioenen
De pensioenen zijn er laag. In Wodzislaw
bijv, heeft een gepensionneerde een
maand-pensioen van rond de 6.000 Zloty’s,
dat is amper 180,
Buiten-mensen
De Polen hebben hun rantsoenkaart. Wie
nu op de buiten woont en een varken of an
der dier houdt en dat slacht (of mag slach
ten) krijgt natuurlijk geen vleeszegels.
Hospitalen
Overbevolkt. Te weinig plaats, te weinig
middelen. Geneeskundige apparatuur en
medicamenten zijn er ten zeerste welkom.
Café’s en restaurants
Zijn bij ons te vinden in elk dorp. In Polen
zijn ze zo raar als de koffie. Als men hier
onderweg is en men moet dringend naar het
toilet dan zeg je: ”Ik
spring het eerstvolgende café binnen”. In
Polen moet je daar een andere oplossing
voor vinden.
Handwerkers-specialisten verdienen het
hoogste loon, hoger meestal dan de intel
lectuelen.
Lonen
De Poolse lonen liggen zeer laag in vergelij
king met de onze. Als voorbeeld een pro
fessor aan de universiteit. Hij verdient
18.000 Zloty’s per maand 540,—.).
Een bediende aan de receptie in een zieken
huis heeft 8.600 Zloty’s zo’n 240,
Rantsoenering
In Polen bestaat de rantsoeneringskaart
nog, zoals wij die gekend hebben tijdens de
oorlog. Vlees, suiker, boter, benzine...
staan nog op de bon.
Producten als koffie, thee, sinaasappelen,
zeep, chocolade, aspirinen,... zijn raar,
luxe... Een werkman schijnt twee volle da
gen te moeten werken om 100 gr. koffie te
kunnen kopen. Voor een pakje van een
half pond betekent dat een hele week.
h
I
Polen
- Oppervlakte van 312.683 km2
- Bevolking: 37.000.000 inwoners
- In Polen zijn 805 steden en 2110 gemeen
ten, waarvan 337 gemeenten en kleine ste
den gemeenschappelijke bestuurseenheden
vormen. De andere steden zijn stedelijke
gemeenten.
- Sinds juni 1975 is er een nieuwe, slechts
tweetrappige bestuursstruktuur met 49 re
gio’s die, onafhankelijk van de verstedelij
king, oppervlakte, economische ontwikke
ling, industrialisatie en vele andere facto
ren, van 4 tot 47 steden en van 12 tot 842
gemeenten omvatten.
- Meer dan 60% van de bevolking woont in
de steden.
- 95,3% van alle steden hebben minder dan
100.000 inwoners.
- De meerderheid van de Poolse steden
werd gesticht in de 13e en 14e eeuw.
- Grootsteden in Polen zijn steden met
meer dan 100.000 inwoners.
- 261 steden hebben minder dan 5.000 in
woners 32,4%).
- Samengevat kunnen we de Poolse steden
indelen als volgt:
- minder dan 10.000 inw. 448 of 55,7%
- van 10 tot 20.000
- van 20 tot 50.000
- van 50 tot 100.00
- van 100 tot 500.000
- meer dan 500.000
- Vóór de bestuurshervorming van 1975
waren er in Polen 17 districten en 5 stads
districten Krakow, Lodz, Poznan,
Warszawa en Wroclaw).
Thans zijn er 49 bestuurseenheden, waar
van er 29 hun zetel hebben in steden met
minder dan 100.000 inwoners.
- Tussen 1970 en 1980 groeide de bevolking
met 9,4%.
Het aantal auto’s groeide in die periode
met 397,1%.
Het aantal fietsen met 31,8% (12 maal
minder dan het aantal auto’s).
- Het aantal motoren (2-wielers) vermin
dert.
Het produceren van Poolse motoren zal va
naf 1 oktober 1985 afgeschaft worden om
technische-economische redenen.
Taxi’s
In Poznan alleen zijn 4.000 taxi’s, maar el
ke taxi krijgt slechts 400 liter benzine per
maand. Diesel kan onbeperkt verkregen
worden. Maar heel weinig taxi’s rijden met
diesel.
Telefoon
Vanuit Nederland kan men zo Polen berei
ken. Maar in Polen zelf moet men tijd en
geduld hebben. In de plaatselijke zone
gemeente) geen probleem. Wil men bui
ten de zone gaan dan moet men aanvragen.
Soms moet men dan van een kwartier tot
een uur wachten.
Verplaatsingsmogelijkheden
Trein, tram, autobus, taxi... In de steden
zijn het vooral de trams die het volk ver
voeren. Meestal oude, verroeste, slecht on
derhouden voertuigen, maar steeds stamp
vol. De auto’s die er rijden zijn kleine wa
gens meestal van de ’’Fiat Polski”. Moto
ren zijn er niet te zien en fietsen zeer wei
nig.
In de steden en ook daarbuiten gaan de
mensen zeer veel te voet.
De wegen tussen de grote steden zijn be
trekkelijk goed. Er is niet overdreven veel
verkeer op. Maar het feit dat er veel trage
voertuigen rijden is wel hinderlijk.
Belangrijke data:
Maandag 13 mei a.s. onze halfjaarlijkse le
denvergadering om 20.30 uur bij Breda’s
Welvaren.
*Donderdag 16 mei,
fietstocht naar de H. Eik.
Verzamelen bij Henk Steijger, Heistraat. Ver
trek 9.00 uur met begeleiding van de bezemwa-
gen voor eventuele lekke banden etc. Ca. 12.00
uur zijn we weer terug.
Tot ziens op beide gelegenheden.
-V.
