Janus Rooyakkers
Herinneringen uit de
Tweede Wereldoorlog
fl
at!
i
4
GESLAAGD!
r
HENK SCHEPENS
TWEEWIELERS
Oisterwijkseweg 19, Moergestel,
Tel. 04243-1282
I
I
I
J
r
I
1
"ZOEKERTJES" SCHRIFTELIJK OPGEVEN
-BON
I
r
r
r
r
r
r
r
r
r
UIDGAS
4
PROPAAN - BUTAAN - LPG
INBOUW
LPG-INSTALLATIES
Vorige week plaatsten we ’n eerste artikel over de 2
jachtopzieners, geschreven door pater Vermeulen. Deze week het
beloofde en tweede verhaal dat handelt over Janus Rooyakkers.
Op 22 en 23 april j.L heeft
onze jongste werknemer
Dion Schepens, het examen
"Fiets-Bromfietsmonteur"
met goed gevolg afgelegd,
zodat ook hij nu een
gediplomeerd vakman is.
Wij feliciteren hem hiermee
van harte.
HILD 2 - MOERGESTEL
TELEFOON 04243-1778
Janus bracht hun regelmatig brood. Wanneer
dit verhaal doet veronderstellen, dat alles zo
rustig verliep alsof er niets aan de hand was,
dan moet dan onmiddellijk rechtgezet worden.
De Duitsers zaten niet stil. In Hilvarenbeek
werd plotseling een razia gehouden. Vele on
derduikers konden ontsnappen, waaronder
een joods gezin. Dit gezin geholpen door Piet
Leermakers vluchtte en kwam bij... juist, bij
Janus. Ook hij vertrouwde de situatie niet en
groef tegenover zijn boerderij, aan de overzij
de van de verharde weg, een nieuwe schuil
plaats. De vloer werd bedekt met stro en men
kon er goed in zitten en slapen. Het grootste
aantal gehuisvesten was 18 personen. Deze
schuilplaats heeft vooral veel nut bewezen,
toen Janus inkwartiering kreeg van drie duitse
soldaten. Deze Duitsers waren tijdelijk in
Moergestel ingekwartierd om te rusten en om
op verhaal te komen, daar dezen naar het
Oostfront weer moesten vertrekken.
f
t
De laatste maanden van de oorlog waren onge
meen spannend. Razia’s werden in de omge
ving opgevoerd, vrienden uit het verzet werden
gevangen en gefusilleerd. De familie Rooyak
kers bleef waakzaam en werd uiterst voorzich
tig, toen 2 vrienden uit Oisterwijk in Moer
gestel werden gevangen en naar het kamp
Vught afgevoerd: Jan Linthorst en Brunne
Kreef. Janus had altijd zo weten te zwijgen dat
zelfs zijn buurman van de Meijdenberg en zijn
knecht Rinus de Kort die toch dagelijks bij
hem over de vloer kwamen, nooit iets van zijn
illegale hulpverlening ooit iets gemerkt heb
ben.
De bevrijding van 25 oktober was werkelijk
een einde aan alle ondergane spanningen. De
grote Generaal Dwight Eisenhower en de
maarschalk van de geallieerde luchtvloot Ted
der hebben later spontaan de familie Rooyak
kers bedankt voor de vele hulp aan geallieer
den. Janus en zijn vrouw zijn dan ook terecht
onderscheiden met het Verzetsherdenkings-
kruis.
had Piet een grote praktijk en was dus veel op
pad. Zijn aktieradius sterkte zich uit over
Oostelbeers, Middelbeers, Westelbeers, Ves-
sem, Hilvarenbeek, Moergestel, kortom een
groot gebied en hij was dus vrij vlug op de
hoogte, als in die contreien iets aan de hand
was. We weten allemaal wel, dat hele vloten
geallieerde vliegtuigen Nederland moesten pas
seren en ook helaas dat vele toestellen hun
thuishaven niet bereikten. Het lot van de pilo
ten was heel verschillend: het leven verliezen,
in handen vallen van de vijand, maar gelukkig
kwamen velen in de beschermende handen van
het Nederlandse verzet.
Vermeld moet worden, dat het geallieerd
luchtmachtpersoneel instructies meekreeg van
het instructiekader. Eén daarvan hield in, dat
de vliegtuigbemanning, mochten zij in bezet
gebied terecht komen, zich altijd veilig konden
melden bij iemand in priestertoga of habijt.
Daar zouden ze veilig zijn, althans voorlopig.
In elk geval was het nodig, de slachtoffers op
verschillende plaatsen onder te brengen. Een
groot steunpunt in deze organisatie was de
boerderij van Janus Rooyakkers. Leveranciers
van mensen die geholpen moesten worden wa
ren: Piet Leermakers, Mulderij, Pater Lam-
bertus, Jan Lentink en Jan Dolman. Via pater
Lambertus kwamen uit Oisterwijk nog 14
Franse krijgsgevangenen in deze boerderij.
Dezen werden na ontvangst onmiddellijk
doorgebracht naar de villa Hildsven. Hier was
het heerlijk rustig in een verloren hoek van
Moergestel. Op het grondgebied van Berkel,
tegen Tilburg aan lag de grote abdij van de Pa
ters Trappisten, de Schaapskooi geheten. Op
een 500 meter afstand van de landbouwgron
den van de abdij werd een grote schuilkelder
door Jan Dolman gegraven en 12 onderduikers
kwamen daar... wonen...
Janus had alle geluk van de wereld, toen daar
vóór inspectie kwam van Duitse zijde, om te
kijken of de boerderij wel geschikt was voor
inkwartiering. Op dat moment waren 3 geal
lieerde piloten in de opkamer! Gelukkig gin
gen ze deze niet binnen, hetgeen wel een
opluchting voor Janus en zijn vrouw beteken
de. Deze drie werden natuurlijk wel zo spoedig
mogelijk naar de grote schuilkelder buiten
overgebracht. Na ongeveer een half uur arri
veerden de drie Duitsers en installeerden zich
in de boerderij, waar alles weer rustig was. Het
dochtertje van Janus, Riekske, verzorgde re
gelmatig de ondergedokenen en bracht voe
ding en drinken, alles verliep onopvallend tot
dat... een Oisterwijks vriend Bim van der Klei
naar Janus kwam en vroeg... kun je nog een
Duitse spion gebruiken? Ook hiermee had Ja
nus geen moeite. Bim bracht hem de volgende
dag en werd in de grote schuilkelder eveneens
gehuisvest. Deze sprak vloeiend 7 talen. Was
dat niet gevaarlijk? Was dat wel zuivere kof
fie? Pater Lambertus probeerde deze spion in
Frans, Duits en Engels te testen... hij leek wel
betrouwbaar, doch het bleef een griezelige
aangelegenheid. Gelukkig heeft Bim hem na
drie dagen weer opgehaald en verder gebracht.
Onroerend was het in veiligheid brengen van
een joods kindje. De ouders waren gevlucht en
het kind was toevertrouwd aan een katholieke
moeder.
Moeder en baby kwamen door bemiddeling
van Piet Leermakers bij Janus. Pater Lamber
tus vond het veiliger beiden onder te brengen
op een ander adres n.l. bij de familie Mast.
Deze familie woonde in het huis van de vroege
re burgemeester van Moergestel meneer May
er. Hier waren ruime kamers met een schitte
rende tuin en prachtige fruitbomen met heer
lijke appels.
Janus kwam in mei 1940 in Moergestel wonen.
Getrouwd in 1938 met Petronella de Lepper,
ging hij voorlopig in Biesthoutakker wonen.
Janus startte in Moergestel een boerenbedrijf.
Het begon met een paard, dat gevolgd werd
door koeien, varkens en kippen. De boerderij
lag rustig in de schaduw van de Oisterwijkse
bossen en deze boerderij zou een heel belang
rijke rol gaan spelen in het verzet tijdens de 2e
wereldoorlog. In de eerste 2 jaren vroeg en
kreeg een twintigtal jonge lui daar kans dagen
te verblijven, te schuilen, om dan vervolgens
verder te trekken. Janus bakte zelf zijn brood
en velen hebben, gesterkt door zijn baksel, de
reis kunnen voortzetten. Het spreekt vanzelf
dat Janus’ zijn vrouw een grote rol speelde in
dat ontvangen van dolende en vluchtende rid
ders te voet.
Leveranciers van hulpzoekenden waren de vee
arts Piet Leermakers al vele jaren met Janus
bevriend, en de jachtopzieners Jan Lentink en
Jantje Dolman. Het jachtgebied van deze
laatsten was zo’n 500 HA groot en op hun
tochten hebben ze menige - zwerver - opgepikt
en bij Janus onder de vleugels gestopt.
In 1942 kwam in het verzorgingswerk van het
gezin Rooyakkers een belangrijke uitbreiding.
Het begin was komisch. Een van de onderdui
kers, Fransje genaamd, kreeg bezoek van de
gemeenteagent, Mulderij. Ze hadden vroeger
samen gestudeerd en kenden elkaar dus goed.
Er had een gesprek plaats waarna ze samen
met de fiets op stap gingen. De fiets was na
tuurlijk van Janus. Ze vertrokken om 5 uur in
de morgen en twee uur later kwamen ze terug.
De familie Rooyakkers zat aan tafel de inwen
dige mens te versterken, toen Fransje de keu
ken binnenstormde met de niet zo duidelijke
mededeling: - Ik heb hem in de kippenkooi zit
ten. - Niet ten onrechte vroeg Janus: - Wat
hedde daor zitten?... Fransje zweeg in alle ta
len. Janus onmiddellijk op weg naar de kooi
en vond een Engelse Piloot, nog volop in te
nue. Die man vertelde met handen en voeten,
dat zijn toestel was neergehaald en dat hij met
zijn parachute was geland.
Mulderij was van het bestaan van de piloot op
de hoogte gebracht door boer P. Wolfs, die de
Engelsman in zijn schuur had gevonden. En
via via was hij dus nu bij Janus. Paniek? Mis
schien wel een beetje, maar hij werd vriende
lijk opgenomen in het gezin en ondergebracht
in de opkamer. Tot het einde bijna van de oor
log zou deze kamer onderdak bieden aan me
nigeen, soms drie man tegelijk. Mannen van
verschillend ambacht: boordschutters, kaartle
zers, piloten, mecaniciens. Uit veiligheidsmo-
tieven werd in beginsel nooit gevraagd naar
naam en adres. Ze bleven naamloos. Enkele
vliegers, die langer zijn gebleven, zijn met na
me bekend: Davidson, Levi, Norman...
In een werkproject van het catechetisch cen
trum te Tilburg (1980) staat op bladzijde 26
het volgende te lezen: - Tijdens het samenstel
len van dit project hoorden we het bericht van
het overlijden van de heer Adrianus Rooyak
kers op 81 jarige leeftijd. De heer Rooyakkers
heeft in de Tweede Wereldoorlog grote ver
diensten voor het verzet gehad. In zijn boerde
rij aan de Heiligenboom in Moergestel heeft
hij in de periode van 1942 tot oktober 1944 on
derdak verschaft aan ongeveer 40 neergescho
ten Engelse, Amerikaanse en Canadese pilo
ten. Ook een aantal Nederlandse onderduikers
en 3 joden bewees hij dergelijke diensten. Op
een gegeven moment waren er bij hem zelfs
Duitsers ingekwartierd, terwijl zich elders in
zijn boerderij Engelse piloten bevonden. Van
zowel Engelse, Amerikaanse als Canadese zij
de heeft hij als dank voor zijn verzetsaktivitei-
ten diverse onderscheidingen ontvangen. En
gelse piloten hebben de familie Rooyakkers al
toegezegd een gedenkteken op het graf van de
overledene te zullen plaatsen. De heer Rooyak
kers heeft van de oorlog verschillende kwalen
overgehouden, die uiteindelijk geleid hebben
tot invaliditeit. In verband daarmee genoot hij
van een buitengewoon pensioen van de Stich
ting 1940-1945.
Tot zover de aanhaling. Naast Janus waren er
anderen, van wie de aktiviteiten niet onver
meld mogen blijven. We hebben het al gehad
over de vriendschap van Janus met Piet Leer-
makers en dat betekende hier ook samenwer
ken. Als veearts (eigenlijk veeverloskundige)
'X
3
f
X
.^6
PAGINA 11
"MOERGESTEL-NIEUWS" - WOENSDAG 8 MEI 1985
k
Naam
Woonplaats
Straat
Telefoon
Uw ''Zoekertjes” kunt U uitsluitend tegen kontante
betaling opgeven bij ons redaktie-adres:
Oisterwijkseweg 43, Moergestel.
Ook kunt U gebruik maken van onderstaande bon.
(gewoon stukje papier mag ook). Wilt U de bon
duidelijk invullen? Achter elk woord een hokje
openlaten; elke punt of komma is ook een hokje.
Voor brieven onder nr. betaalt U f 2,50 extra.
De opgave moet uiterlijk de zondagavond vóór
plaatsing in ons bezit zijn.
(Bon geld in envelop in de bus stoppen s.v.p.l)
F
t/m
10 regels
f 7,50
t/m
6 regels
f 5,—
r
r
f
F
k
F
Kerkstraat 21, Oisterwijk,
Tel. 04242-17326
P. S. Dion zal hoofdzakelijk in onze
zaak in MOERGESTEL werkzaam zijn.
rt
h
T-
