98
19
98
’79
198
98
98
98
25
Jan Welten: al 32 jaar ’n vijand
voor de bisamrat
II
19
159
148
79
De rattenvanger
25
69
I
I
cl
I
Buurtbus
I
II1
•I
I
S3
ff
Door diverse
omstandigheden wordt
deze week door de
harmonie géén oud papier
opgehaald.
Bewaart U het een week
langer, dan halen we het
volgende week weer graag
bij U op!
f - U ti j1
♦'•II lijf. T
i 'f
1T1
-
4.
41
UNA 8
1 T
Jodocus.
1*
Met grote zekerheid wijst Jan de verse" pijpen aan.
■V
M.O.
De klem pakte deze rat vlak achter de kop.
Harmonie Pr. Juliana.
Den dieje van Gèssel heej nog gin fluit,
en toch nimt ie die bisjes te graoze;
hij haolt zelfs de ratte ut waoter uit
die van Hameien dur in heej gebiaoze.
Hoe dèttie ut doe? Dèst gehèm van de post!
Dé gift ie oe nie op un briefke!
Hij heej ai veul volk van zun ratte verlost,
vur per stèrt mar un hit klèn tariefke!
dan naar buiten komen (ze komen altijd één
voor één en springen dan als ze de kans krijgen
tot kniehoogte tegen je op, zegt Jan) is ’n tik met
de schop voldoende om de rat te doden. We
kunnen ze wat dat betreft het best vergelijken
met de mol.
Niet altijd even gemakkelijk.
Ook is er verschil in het gebied waar de rat zich
ophoudt tussen zomer en winter, ’s Zomers
houdt de rat zich meestal op bij zacht stromen
de riviertjes of kabbelende beekjes; ’s winters
daarentegen zijn vennen of stilstaand water zijn
geliefd terrein. Dan ook dienen er vaak tochten
ondernomen te worden door metershoog riet en
diep water, met links en rechts stokken in de
hand om het evenwicht te bewaren.
Hoeveel ratten Jan in de achter hem liggende 32
jaar heeft gevangen weet hij niet, ’n Record
aantal heeft hij wel. Hij ving op het eind van de
60-er jaren eens 85 ratten in één week. Dat was
trouwens ook de tijd dat er het meeste waren,
zegt Jan.
De grootste die hij ooit ving was 63 cm. lang
van kop tot staart en éénmaal had hij ’n oude
rat met 7 jongen tegelijk in één klem. (De jon
gen zuigen zich in het begin vast aan de buik
van dc moeder). Dit gebeurde op de Broekzijde.
Wordt wekelijks gratis huis-aan-huis
bezorgd in geheel Moergestel.
Uitgave en redaktie:
Buro '76 - Oisterwijkseweg 43,
5066 XC Moergestel Tel. 04243 2268
Inleveren kopij en advertenties:
tot uiterlijk 's zondagsavonds vóór 't
verschijnen van dit blad,
op bovenstaand adres.
We hopen U door dit artikel wat meer verteld te
hebben van het nut van de vrijetijdsbesteding
van deze sympathieke man.
Hij stond ons graag te woord en nam ons mee
op een van zijn vele tochten. We hopen dat Jan
nog vele jaren zijn geliefde bezigheid mag uitoe
fenen en wensen hem daarbij alle sukses.
Tot slot willen we U wijzen op de rubriek ”Met
open oog door de natuur”, waarin G. Kuypers
deze week de muskusrat behandelt.
Blijkbaar maakt nog niet iedereen op de
juiste manier gebruik van onze buurt
bus.
WOENSDAG 8 OKTOBER 1980
5e Jaargang - Nr. 161
Het buurtbuscomité deelt ons het vol
gende mee:
Den dieje van Hameien blies op zun fluit,
en de ratte die kwame gelope!
Hij stapte dur stomweg ut durrep meej uit
en ie hisse int waoter verzope.
Veel mensen denken namelijk, dat zij
naar een van de gele bushaltes moeten
gaan om te mogen meerijden. Bij gewo
ne bussen is dat wel zo, maar bij de
Buurtbus hoeft dat niet. Daar mag iede
reen onderweg instappen, en ook uit
stappen waar hij maar wil. Als U maar
langs de weg gaat staan en op tijd duide
lijk een teken geeft, zal de chauffeur
voor U stoppen.
En dan nog iets over de kaartjes. Duur
zijn ze niet, maar toch zijn de tarieven
met 1 oktober iets omhooggegaan, net
als bij de spoorwegen en bij al het ande
re openbaar vervoer. De tarieven zijn
nu: 1,10 per enkele rit, en 3,20 voor
een vier-rittenkaart. (Halfgeld voor kin
deren van 4 t/m 9 jaar en voor bejaar
den als zij hun pasje bij zich hebben;
dan dus 55 ct. per enkele rit en 1,60
voor een vier-rittenkaart.)
r
H I
t*
Nauwkeurig en zeker.
’n Imponerende bezigheid, dat vangen. Kilome
terslange wandelingen door de vrije natuur, al
moet je er wel aan wennen net als wij, dit op
laarzen te doen. Voor Jan is dat echter geen pro
bleem meer. Hij is er na zovele jaren (op lieslaar
zen nog wel) aan gewend.
Op uiterst nauwkeurige wijze gaat hij te werk,
dikwijls bijgestaan door Ad Smolders. Ze con
troleren nauwkeurig hun gebied en Jan durft
dan ook te zeggen dat, wanneer er ratten zitten,
hij ze vangt.
Vandaar ook de kop van dit artikel. De muskus
rat is bang voor de bunzing, maar voor Jan Wel
ten kunnen ze misschien nog wel meer schrik
hebben. Hij is voor hen zo mogelijk ’n nog gro
tere vijand.
We kennen natuurlijk allemaal de fabel van de rattenvanger van Hameien, die, op zijn
fluit spelend, door het stadje trok en het zodoende bevrijdde van de ratten.
Zo gemakkelijk gaat het in de praktijk natuurlijk niet, maar om dat te weten te komen
zijn we gaan praten met Jan Welten, woonachtig op de Opslag, die nu al 32 jaar jacht
maakt op de muskusrat (bisamrat). Deze rat dient bestreden te worden omdat hij ’n
voor onmogelijk gehouden schade aanricht langs de waterkant. Hij graaft tientallen
pijpen met een aanzienlijke doorsnee en soms wel tot 'n lengte van 15 meter uit de kant.
Op den duur stort dan de hele oever in, reden om door afvanging zijn aktiviteiten sterk
te verminderen.
Jan heeft weer beet, haalt de rat eruit en
neemt de klem weer mee.
Maar dan moet U wel aan de goede kant
van de weg gaan staan. Namelijk aan dit
kant waar de ingang van de bus is. U
moet er dus goed op letten in welke rich
ting de buurtbus rijdt; en dan zó gaan
staan dat de bus vlak voor U kan stop
pen.
rnnftrnRstpl-
.■Tu nieuws
f 1
■hi
1
•.1, i
Op weg naar de plaats waar hij daags tevoren een klem heeft gezet.
Vergunning.
V oor het vangen (niet iedereen mag het) is Jan
in het bezit van een vergunning, verstrekt door
het Ministerie van Landbouw en Visserij. Deze
heeft ook het toezicht op de vangst en stelt z.g.
rijksvangers aan. Jan Welten is dus ’n helper
van de rijksvanger en levert de ratten ook bij
hem in. In 1948 ving Jan de eerste rat in de Reu
sel. Van lieverlee werden dat er meer en hij reed
heel Brabant af om de dieren te pakken te krij
gen. Sinds 1978 is zijn gebied, tot verdriet van
Jan echter, beperkt tot de eigen omgeving.
Moergestel, Oisterwijk, Haaren, Boxtel, Oir-
schot, Berkel-Enschot en Tilburg is zo ongeveer
zijn terrein. Ook is er een beperkting wat betreft
de tijd van het vangen. Dat mag alleen gebeuren
tussen zonsop- en -ondergang.
Veel tijd.
Dat het vangen heel wat tijd vergt hebben we
zelf ondervonden toen we enkele weken geleden
eens mee op pad zijn geweest.
Meestal gaat hij eerst kijken of er ratten aanwe
zig zijn. Dat betekent dan uren lopen langs de
waterkant om het gebied af te zoeken naar ge
graven pijpen. Daarna volgt het zetten van de
klemmen en ’n dag of wat later kijken of er wat
inzit. Meestal gaat Jan zo’n drie keer per week
te veld.
De klemmen (verstrekt door het rijk) slaan de
ratten meestal in één klap dood. Soms graaft
Jan de nesten wel eens uit. Wanneer de ratten
i Til
Bi
o'"
1 J
If
Ét- d
F"'
