Met open oog
door de natuur door G. Kuijpers
nr
ff
DR. V. DELFT SR.
DR. V. DELFT JR.
BURO '76
Kienseizoen weer van
start
Gilde ’’Sint
Catharina”
Attentie a.u.b.
NOUWENS
VERHUIZINGEN
i lil
I
Help uw kind om gezond
te leren eten
Wordt waargenomen
door:
Afwezig wegens
vakantie:
van 24 sept. t/m
dinsdag 14 oktober
I-
i
Hl
5 I
'MOERGESTEL NIEUWS" - WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1980
X6
PAGINA 7
4,
Nr. 39 De Egel.
4,
0.
6,
i-
g
r
5
1
De Vlooienmarkt was weer een denderend sukses! (foto Theo van Nuenen)
I
Lage Witsiebaan 102 - 112 - 136
Telefoon 013 - 670526 - 674796 - Tilburg
le
ie
)f
it
e
e
o
16-
>st,
uif
lat
gt-
>a-
k
s
it
i-
e
e
>t
1
s
Oisterwijkseweg 67
tel. 04243-1424
6-
L.
ok
□el
it
:t
:t
it
en
je-
lif
ï-
:n
Oisterwijkseweg 43 - MOERGESTEL - Tel. 04243 - 2268
Voor drukwerk houden wij ons steeds aanbevolen, doch, door diverse
omstandigheden gedwongen, verzoeken wij U beleefd bij voorkeur
's avonds tussen 19.00 en 20.00 uur bij ons aan huis te komen of te
telefoneren.
Schikt deze tijd U echter niet, maakt U dan even telefonisch een
afspraak?
Bovenstaande geldt ook voor informatie over advertenties bestemd
voor "Moergestel-Nieuws".
ook rekening worden gehouden met de
spijsvertering bij kinderen. Vet voedsel -
zoals rijke salades en zware zoetigheden -
wordt in de vroege jaren slecht verdra
gen en moet dus worden vermeden. Bij
het ouder worden kunnen nieuwe voe
dingsmiddelen in de maaltijden worden
verwerkt.
Het kennen van al deze feiten garandeert
echter nog niet dat de kinderen goed en
gezond zullen eten. Velen hebben toch
verkeerde eetgewoonten en eten snacks
van slechte kwaliteit met weinig voe
dingswaarde. Dit geeft vaak aanleiding
tot slechte groei, irritatie, vermoeidheid
en problemen met de stofwisseling.
Het aanmoedigen van betere eetgewoon
ten en gunstige omstandigheden gedu
rende de maaltijden moeten het kind
helpen goed te leren eten.
Breng niet uw eigen vooroordelen bij het
eten over op de kinderen en geef ze re
gelmatig drie maaltijden per dag. Sla
nooit het ontbijt over. Het is gebleken,
dat maar een op de vijf kinderen genoeg
voedsel eet bij de andere maaltijden om
het verlies van de morgenmaaltijd goed
temaken. De Kellogg Nutrition Council
beveelt aan om de dag te beginnen met
een voedzaam ontbijt, bestaande uit
vruchtensap, een kant-en-klaar graan-
produkt met melk en brood met beleg.
Lunch en diner moeten bestaan uit
voedsel van de diverse voedingsgroepen,
zoals vlees vis, kaas, melk, graanpro-
dukten. groente en fruit. Snacks kunnen
ook voedzaam zijn als zij bestaan uit
crackers, eenvoudige koekjes, melk en
fruit.
Bedenk dat het belangrijk is veel ver
schillende voedingsmiddelen te gebrui
ken. Veel verandering maakt vaak van
een verantwoorde maaltijd tevens een in
teressante. Verschillende manieren van
bereiden en opdienen maken de maaltij
den voor kinderen dikwijls aantrekkelijk.
De ’’Gezwiene Waai” gaat, nu de vacanties
achter de rug zijn, weer kienen en wel bij H. de
Brouwer. Onze eerste kienavond is op vrijdag
19 september. We kienen weer met sterronde’s
en een extra prijs en Jackpot. Verder heeft de
Gezwiene waai weer een groot aantal prachtige
prijzen voor U die U kunt winnen: Delftsblau
we vaas, rolkit, Föhnset, medicijnkastje met
verlichting enz. enz. Dus kom kienen bij de
Gezwiene waai op vrijdag 19 september bij H.
de Brouwer.
De egel of het stekelvarken of, zo we in Moer
gestel meestal zeggen, de pinegel kennen we al
lemaal. Waarschijnlijk zien we ze het meest als
verkeersslachtoffer, wanneer ze op of langs de
weg aangereden dood liggen. U zult het mis
schien wel een vreemde sprong vinden van de
kastanje naar de egel, maar in de natuur wor
den wij ook als wij rondkijken met een onmo
gelijke verscheidenheid geconfronteerd. En
van de puntige bolster van de kastanje naar de
stekelige egel is dan misschien nog niet eens
zo’n gekke sprong.
Voor vele dingen zijn kinderen afhanke
lijk van volwassenen,maar de twee be
langrijkste zijn: leiding geven bij het
aanleren van goede eetgewoonten en
voedzame maaltijden voor normale groei
en goede gezondheid. Goede eetgewoon
ten,die in de kindertijd zijn ontwikkeld,
kunnen het hele leven door in stand blij
ven. Daarom is het nodig om zo vroeg
mogelijk goede eetgewoonten aan te
kweken en daarmee een fundatie te bou
wen voor de gezondheid in het verdere
leven.
De voedingsstoffen voor kinderen zijn
gelijk aan die voor volwassenen mine
ralen,eiwitten, vitaminen, koolhydraten,
vet en water. Het verschil voor beide
groepen zit alleen in de benodigde hoe
veelheden.Ten eerste zijn de energie
behoeften per gewichtseenheid voor kin
deren groter dan voor volwassenen. Ten
tweede moet hun voedsel meer vitami
nen en weefsel-opbouwende materialen
(eiwitten en mineralen) bevatten. Ten
derde moet het voedsel zijn aangepast
voor de spijsvertering in de kindertijd.
Omdat kinderen erg beweeglijk zijn, ge
bruiken zij veel energie bij werk en spel.
Zij hebben dan ook veel energie-leverend
voedsel nodig, zoals graanprodukten en
brood om te groeien en op te slaan in
de nieuw te vormen weefsels. Voor be
hoorlijke weefselgroei en onderhoud zijn
eieren, melk, vlees, gevogelte en vis de
beste voedingsmiddelen.
De vereiste hoeveelheid mineralen en vi
taminen is voor kinderen ook hoger dan
voor ouderen. Calcium is belangrijk
voor de groei van het beendergestel en
versterkt de botten en tanden,terwijl ij
zer nodig is voor aanmaak van hemoglo
bine in de rode bloedcellen bij het gro
ter wordende bloedvolume tijdens de
groei.
Bij het samenstellen der maaltijden moet
INTERNATIONALE
VERHUISONDERNEMING
EN OPSLAG VAN
INBOEDELS
VERPAKKINGEN I L
OVERZEE I’
RIJKSVERHUIZERS N,
De egel is een zoogdier, behorende tot de fami
lie van de insecteneters evenals de mol en de
spitsmuis en is enkele jaren wettelijk be
schermd. Hij komt nagenoeg overal in Europa
en Azië voor, vooral op plaatsen waar vol
doende ruigte van planten en losse bladeren te
vinden is. Een mannetjes-egel kan ongeveer 30
cm. groot worden met inbegrip van kort staart
je van 3 cm. Vrouwtjes zijn als regels iets klei
ner. Eén volwassenen exemplaar weegt om en
de nabij 1 kg. Ze lijken nogal plomp van vorm,
wat veroorzaakt wordt door de 2‘/z cm. lange
tot stekels vergroeide beharing. Het aantal ste
kels bedraagt ongeveer 5000. Ze kennen geen
echte ruitijd, de stekels vallen onregelmatig
uit. De onderkant is grijsbruin grof behaard.
Egels zijn nachtdieren. Op een stille zomera
vond kun je ze wel eens tegenkomen op een
bospad. Bij het minste gerucht of een andere
vorm van gevaar trekt de egel zich samen tot
een stekelige bol. Ze hebben een scherp ge
hoor, zien slecht, ruiken goed, kunnen uitste
kend zwemmen en vrij snel lopen. Zoals wij
boven zagen, behoort hij tot de insecteneters,
maar hij is niet kieskeurig. Het zijn verwoede
jagers. Ze vangen muizen, wormen, spinnen,
slakken en insecten, ja zelfs slangen. Óp hun
menu staan verder nog vele soorten bessen en
ander fruit, ook eieren van grondbroeders, zo
als fazanten en meeuwen. Jonge egels worden
geboren van april tot september. Dikwijls zijn
er twee nesten per jaar. Het nest stelt weinig
voor. Het bestaat uit wat dorre bladeren of een
graspol, meestal onder een heg. De draagtijd is
ongeveer een maand. Er worden twee tot acht
H I 1
blinde, dove, hulpeloze jongen geboren. Ze
zijn spaarzaam bedekt met rubberachtige ste
keltjes. Na twee dagen verschijnt er een tweede
vacht met hardere stekels tussen de andere in.
Het geboortegewicht is 15 gram. Na 50 dagen
bedraagt hun gewicht het 10 voudige, na 100
dagen het 40-voudige van hun geboortege
wicht. De zoogtijd is 4 weken.
Na 6 weken moederlijke zorg zijn ze volledig
zelfstandig en gaan hun eigen weg. De winter is
voor de egel een moeilijke tijd. Van eind okto
ber tot eind maart houden ze een winterslaap.
Ze zoeken een ruimte tussen de wortels van een
boom of flinke struik, maar bij voorkeur zoe
ken ze een plaats onder een hoop bladeren of
kompost. Ze bekleden hun slaapplaats met
mos en bladeren. De egel bezit een merkwaar
dige klier. Deze produceert grote hoeveelheden
vetcellen, die als een warme deken om het egel-
lichaam ligt, die de temperatuur op peil houdt
als een soort thermostaat. De hartslag loopt te
rug van 180 tot 15 slagen per minuut, terwijl de
ademhaling vrijwel stilstaat. De temperatuur
daalt aanzienlijk.
Het gevaarlijkst voor de egel is een overstro
ming tijdens zijn winterslaap, waardoor hij
dan verdrinkt. Verdere vijanden zijn vos, bun
zing, hermelijn, bruine rat, wezel, ekster en
uil. Hun geluid is van weinig betekenis. Ze
kunnen wat sissende, fluitende tonen produce
ren. Ze kunnen 8, in gevangenschap 12 jaar
oud worden.
Het is moeilijk de geslachten te onderscheiden.
Één feilloos middel hebben we: Het mannetje
heeft een stekeltje meer dan het vrouwtje!
Op zaterdag 13 september kon men de schut
ters weer zien strijden op het schietterrein in de
Heuvelstraat.
Aan deze onderlinge broederschap werd deel
genomen door de schutters van Gilde St. Joris,
Gilde St. Catharina uit Moergestel en Gilde St.
Ambrosius van Baardwijk.
De uitslag van deze wedstrijd over de eerste 10
geplaatste schutters was als volgt:
1. Hein Bruurs St. Cath.; 2. Bertus van Daelen
St. Ambr.; 3. Mary van Daelen St. Ambr.; 4.
Frans Becx St. Cath.; 5. Sjef Op ’t Hoog St.
Jons; 6. Adrie Op ’t Hoog St. Cath.; 7. Sjef
Op ’t Hoog sr. St. Joris; 8. Jan van Daelen St.
Cath.; 9. Henk Klein St. Ambr.; 10. Harrie
Wolfs St. Cath.
Zondag 21 september gaan we met onze gehele
Gilde naar het ’’Liefdadigheidsfestijn” te
Hoogeloon. Onze plaats in de optocht is nr.
31. Opstellen om 12.30 uur op het feestterrein
bij ”De Oude Toren”.
Aanvang der wedstrijden is om 14.30 uur.
VtWHUlS O M0*U*
en
je-
tif
i»
U*
Mil
