“Ben lief voor elkaar. Dat hebben we nu gewoon nodig.”
John Merkus presenteert een dichtbundel
Zo lang ik kan praten ga ik niet dood.”
Weten we nog hoe het voelt?
BABS LEVENS OVER HAAR ERVARING MET CORONA: “HET IS NIET ZOMAAR WAT.”
Liesbeth Koenen-Rakhorst over haar ervaring met corona
OVER HEEL VEEL VERSCHILLENDE ‘BELEVINGEN’
>en'n
’enli
rezi
’etfi
liere
levr
lei
verst
Erwt
Ik voel me nu gewoon een oude
vrouw. Mijn lichaam kan niks meer
Cohort
Oud vuil
Dit voorjaar mogen we weer gaan voelen.
En zien we weer die smoelen,
maar weten we nog hoe het is om echte warmte te voelen?
Dichter bij mij
WEEKBLAD GILZE EN RIJEN - WOENSDAG 10 MAART 2021
PAGINA!
:eki
het snel beter zal gaan.”
echt niet zomaar wat.”
DOOR: WERNER VAN LOOY
BabsLevens
DOOR: WERNER VAN LOOY
John Merkus presenteert zijn eerste dichtbundel, (foto: Brigitte]
IMen;
steed
het
'eel k
DOOR BRIGITTE LAURIJSEN
John Merkus
tiënt overleden op vijfentwintig
jarige leeftijd. Het personeel was
nog van slag.” Liesbeth kreeg
bloedverdunners en vijf liter
zuurstof. ‘‘Ik heb daar vier dagen
gelegen. De eerste nacht was ver
schrikkelijk. Je ligt op een zaal met
meer mensen en iedereen ligt te
snakken naar adem. Later hoorde
ik dat ik er op dat moment zo erg
aan toe was dat het niet veel had
gescheeld of ik had naar de IC
gemoeten. Ze dachten dat ik het
niet ging redden.”
Al snel bleek dat ook haar man en
kinderen besmet waren. “Twee
weken was ik ziek op een manier
datje het kan vergelijken met een
zware griep. Daarna knapte ik op,
maar dat bleek kortstondig. Na
het weekend werd ik opnieuw
ziek. We besloten onze huisarts
te bellen.” Het zuurstofgehalte in
Liesbeths bloed bleek veel te laag
en zakte in de dagen daarna nog
verder terug. “Ik ben nog nooit
zo ziek geweest. Omdat mijn si
tuatie levensbedreigend werd
hebben ze me uiteindelijk met
de ambulance naar het zieken
huis gebracht. Op dat moment
was ik echt bang dat ik daar nooit
meer levend uit zou komen.” Als
ze terugdenkt aan de angstige blik
in de ogen van haar kinderen op
dat moment wordt ze nog altijd
emotioneel.
Liesbeth moest een tijd wachten
voordat ze naar de cohort af
deling werd gebracht. Er moest
meer plaats worden gemaakt.
“Daar was alles met plastic afge
zet. Je gaat door een sluis naar
binnen. In de kamers waar ik
langs kwam zag ik veel mensen
van middelbare leeftijd of jonger.
Eerder die dag was de jongste pa
in november werd Babs zelf ziek.
“We hadden al maanden nie
mand gezien toen we toch een
vriendin langs lieten komen. We
zaten aan tafel, maar hielden af
stand. Op zondag belde ze op dat
haar collega positief was getest
en dat ze zichzelf had laten tes
ten en ook positief bleek. Waar
schijnlijk is ze besmet geraakt
via een bakje chips. Daar denk je
Longembolie
Gelukkig knapte Liesbeth op. “Ik
had geen extra zuurstof meer
nodig en vroeg of ik thuis verder
uit kon zieken onder het toeziend
oog van mijn man en de kinderen.
Ze lieten me gaan, maar wel met
de boodschap dat ik niks mocht
doen, nog geen kopje thee zet
ten.” Ze kreeg een eiwitrijk dieet
voorgeschreven en na een tijd
aansterken mocht ze proberen te
gaan revalideren met hulp van fy
siotherapeut Bart van Osta. “Maar
ik kon amper twintig minuten
fietsen. Van een beetje wande
len sloeg mijn hart al op hol. Dan
kreeg ik geen lucht.” In plaats van
verbetering zag Liesbeth haar toe
stand opnieuw verslechteren. De
huisarts onderzocht haar bloed
waarden en vermoedde een lon
gembolie. Opnieuw moest ze in
een ambulance naar het zieken
huis.
Uitrusten
Liesbeth kreeg opnieuw bloed
verdunners. Er moest een scan
worden gemaakt maar het duur
de vijf dagen voordat ze aan de
beurt was. “Veel mensen die co
rona hebben gehad ontwikkelen
kleine bloedpropjes die een lon
gembolie veroorzaken, maar na
vijf dagen aan de bloedverdun
ners was er op de scan niks meer
te zien." Ze mocht terug naar huis,
maar haar longen en lijf hadden
zo’n klap gehad dat de arts haar
waarschuwde dat het zeker een
halfjaar zou gaan duren voor
dat ze daarvan opgeknapt zou
niet over na. Je zet wat lekkers op
tafel.” Een van de kinderen bleek
het coronavirus te hebben. “Dan
moet zo’n kind de hele dag apart
in de slaapkamer blijven, dat was
echt verschrikkelijk.” Kort daarna
bleken de andere gezinsleden
ook door het coronavirus te zijn
geveld. “Het enige positieve daar
van was dat we weer bij elkaar
mochten zijn.”
Liesbeth Koenen-Rokhorst
(foto: Jacomijn Dijkers)
Vaccinatie
Liesbeth is blij dat er nu goede
vaccins zijn. “Anders komen we
niet van dit virus af. Hetzelfde
gebeurde met polio. Mijn moe
der kreeg polio en was haar hele
leven verlamd aan haar rechter
arm en linkerbeen. Ze heeft altijd
gestreden voor het poliofonds.
Er is in twee jaar tijd een vaccin
ontwikkeld dat vanwege gebrek
aan geld maar op duizend men
sen werd getest voordat iedereen
het kreeg. In het nieuwe vaccin is
meer onderzoek gestoken. En van
een deel daarvan was de basis al
gelegd vanwege eerdere SARS en
MERS uitbraken. Ik weet zeker dat
negentig procent van de Neder
landers zich uiteindelijk laat vac
cineren. Ik denk vooral omdat zé
straks het buitenland niet in kun
nen zonder vaccinatiebewijs.”
Trappen
Dat mensen de coronamaatre-
gelen beu zijn begrijpt Liesbeth
goed. “Van mij mogen de winkels
en horeca open, maar mensen
moeten zich dan wel aan de maat
regelen houden en dat gebeurt
vaak niet. Ik denk dat mensen
pas zien wat er gaande is wanneer
iemand in hun directe omgeving
ziek wordt. Het is jammer dat zo
veel mensen hard trappen terwijl
er heel veel mensen ziek zijn. Ik
ken mensen uit het dorp die co-
vidpatiënt zijn maar het niet op
Facebook durven te zeggen om
dat ze dan nare reacties krijgen. Ik
denk dat die reacties van mensen
komen die zo bang zijn van het vi
rus dat ze de werkelijkheid ervan
niet durven te zien.”
“Voordat ik ziek werd was mijn
werkgever erg tevreden over mij.
Het is wrang dat nu mijn contract
niet wordt verlengd.” Liesbeth is
lid van een Facebookgroep voor
coronapatiënten met langdurige
klachten. “Daar zijn wel al met
meer dan 18.000 lid van. Voor
Q-koorts was er destijds ook zo’n
groep en de mensen daarvan
helpen ons nu. Zij bleven destijds
ook langere tijd klachten houden
en werden niet geloofd. Via die
groep weet ik dat veel zorgperso-
neel met langdurige klachten zon
der baan zitten omdat contracten
niet worden verlengd. Vorig jaar
werd er voor die mensen geklapt
en nu worden ze als oud vuil aan
de kant gezet. Dat vind ik echt
heel erg.”
Slechte dagen
“Ik was als laatste aan de beurt.
Het viel me mee. Ik ben twee
en een halve dag echt ziek ge
weest. Ik lag veel op bed en had
last van alles. Nadat ik opknapte
had ik eerst meer goede dagen
dan slechte dagen, maar ik heb
nu het idee dat ik meer slechte
dagen aan het krijgen ben. Nor
maal ben ik niet zo dat ik voor
iets naar de huisarts ga, maar ik
blijf gezondheidsklachten heb
ben. De nasleep van de corona-
besmetting vind ik heftig. Ik wil
erop uit, ik kan ook niet stilzitten,
maar ik red het gewoon niet. Die
moeheid, dat is heel anders dan
datje moe bent omdat je slecht
geslapen hebt. Via de huisarts
ben ik nu doorverwezen naar de
fysiotherapeut. Ik hoop echt dat
zijn. “Ik voel me nu gewoon een
oude vrouw. Mijn lichaam kan
niks meer. Elke dag mag ik hoog
uit twee dingen doen. Douchen is
heel zwaar. Ik heb het opgedeeld
in stappen en na elke stap moet
ik een kwartier uitrusten voordat
ik verder kan. En het enge is dat ik
niet weet hoe lang dit gaat duren.”
John Merkus stuurt een e-mail:
„Na het jammerlijk einde van Het
NatuurPodium heb ik niet stil ge
zeten. Naast het maken van schil
derijen ben ik al jaren bezig om
gedichten te schrijven over zaken
die je zo in je leven tegen komt.
Nu is mijn eerste bundel klaar”.
De titel van de dichtbundel blijkt
‘Dichter bij mij’ te zijn. Een inter
view in coronatijd is niet vanzelf
sprekend. Vinden gesprekken
normaliter plaats in openbare
locaties, zoals bij voorbeeld in
een cultureel centrum of een ho
recagelegenheid, momenteel is
daar geen sprake van. Voor een
gesprek met John Merkus kom
ik bij hem thuis: „Ik heb alle tijd
en mag één gast ontvangen”. Op
de gesprekstafel liggen al enkele
exemplaren van ‘Dichter bij jou’
uitnodigend klaar.
Home poetry
Het idee om een dichtbundel
samen te stellen ontstond in
november 2020, maar dat bete
kent niet dat John toen pas met
dichten is begonnen. Hij schrijft
al jaren gedichten. Sterker nog, al
zijn hele leven. John vertelt: „Toen
Doordrammen
Babs snapt dat mensen alle maat
regelen rondom het coronavirus
beu zijn. “Na zo’n jaar waarin niks
mag wil ik zelf ook wel weer eens
lekker weg, een terrasje pakken.
Je komt nergens en ik merk dat
dat mensen sloopt. De eerste
lockdown vond ik het mooi dat
mensen creatief werden. Nu mis
ik dat echt wel. Mensen kunnen
het niet meer hebben. En ieder
mag zijn eigen mening hebben
over de coronamaatregelen, wat
dat hoort in Nederland, maar het
kan me echt raken als mensen an
deren aanvallen en hun mening
doordrammen, zo van: stel je niet
aan, het is maar een griepje. Men
sen praten echt wel anders als ze
ders komen aan bod. Zijn moeder
in ‘Ons moeder’ en zijn vader in
‘De kleine grote man’.
toen onze kanarie dood ging. Vol
gens haar had ik zelfs een schriftje
dat ik ‘home poetry’ noemde”.
het zelf hebben gehad, of als ze
er last van blijven houden. Het is
Ga alleen naar buiten voor de noodzakelijke dingen.
Je kunt toch alles krijgen, gewoon pinnen, binnen,
contactloos heet dat.
Het contact hebben we op de computer gehad.
het gedicht met ‘maar weten w(
nog hoe het is om echte warmtf
te voelen?’ Het is wellicht iets orr
Op de vraag waar zijn taalgevoel
vandaan komt, antwoordt John:
„Misschien toch wel van mijn va
der. Hij werkte bij een drukkerijen
was altijd met boeken bezig”. Nou
ja, altijd...Johns liefde voor kunstl
en cultuur komt misschien ookl
wel van zijn vader vandaan. John
schildert, zijn vader was muzikaal
en speelde toneel. Vader Merkus
vond overigens wel dat John eeri
vak moest leren: „Overheid is zei
kerheid!” John luisterde en heeft]
inderdaad een aantal jaren bij de|
Corona
Gezien de actualiteit rondom
Luisteren
Luisteren naar zijn vader, johl
deed het. Zelf vertelt hij luisteren
ook belangrijk te vinden: „Datis
een heel belangrijk woord. Men
sen moeten leren luisteren”. Be-i
doelt hij hiermee dat mensen hurl
Dansen in de keuken
Ze probeert alle negativiteit rond
om de maatregelen een beetje tel
vermijden. “Ik wil niet al die nega
tiviteit. Het is al allemaal niet leuk,!
moet ik dan ook nog naar al die
negativiteit kijken? Dat wil ik niet
Ik wil alles positief bekijken. We
moeten er zelf iets van maken
Ben gewoon lief voor elkaar en
respecteer elkaar gewoon. Dat
hebben we nu gewoon nodig.’
Babs heeft het lesgeven weer
opgepakt en is daar online mee
bezig. “De energie die je voelt is
anders, maar als ik dan in mijn
keuken sta te dansen met de al
lerkleinste via de laptop erbij, dan
is het gewoon gezellig. Dat is leuk.
Daar krijg je energie van.”
De voorgeschreven anderhalve
meter afstand lijkt in schril con
trast te staan met de titel van
de dichtbundel: Dichter bij mij.
Volgens hem moest de titel pak
kend zijn: „Hij heeft een dubbele
betekenis”. ‘Dichter’ slaat op het
eigenlijke schrijven van gedichten
en ‘Dichter bij mij’ brengt mensen
dichter bij John. Hij legt uit: „La
ten zien watje mee maakt”. Op
de voorkant van de boekomslag
staat een foto van een weg, ge
maakt bij een Mariakapel in Luyks-
gestel. John verklaart: „Daarmee
kun je twee kanten uit”.
Draag een mondkapje.
Het echte gezicht verdwijnt.
Zwaai naar je dierbare op een trapje.
Iemand achter het raam verschijnt.
Persoonlijk
Gevraagd naar zijn motivatie om
gedichten te schrijven, antwoordt
John: „Soms gebeuren er dingen
in de maatschappij”. Wie de ti
tels van de door John geschre
ven gedichten leest, komt tot de jaar corona plaatsen we bij dit
conclusie dat hij niet alleen over
algemene onderwerpen schrijft,
maar ook over ervaringen uit
Daarin legt hij uit waarom he
het hele jaar Kerstmis zou mogen
zijn. Een gedicht over de ‘Corona
Kerst’ is er overigens ook, even!
als over de ‘Avondstorm’. Wat hij|
daarmee bedoelt? Daar komei
de lezers van de bundel achter.
Babs Levens gaf les aan haar leerlingen van Theaterschool Babzz
in Cultureel Centrum de Boodschap in Rijen toen ze hoorde
dat het pand moest worden gesloten in verband met de corona
uitbraak. Dat was vorig jaar 10 maart. “Ik verwachtte nog een
groep. Daarom heb ik de leerlingen aan het werk gezet en ben
ik mensen afgaan bellen.” De theatervoorstellingen die in volle
voorbereiding waren konden niet doorgaan. “Ik heb nog buiten
les gegeven, maar dan mocht dit wel en dan mocht dat weer niet.
Het was echt een crime.”
artikel ‘Weten we nog hoe he®
voelt?'. Een gedicht over contact®'
en het juist niet kunnen hebbenB
zijn persoonlijke leven. De bun- van contact in de ‘coronatijd’, ni®
del bevat een gedicht over zijn al weer een jaar lang. John eindig®
overleden vrouw Patty, aan wie
het boek is opgedragen, en over
zijn door Huntington getroffen
schoondochter. Ook Johns ou- over na te denken. John Merkui
hoopt dat lezers zich in zijn tekl
sten kunnen herkennen. ’Dichteij
bij mij’ is via e-mail of telefonisch
bij John te bestellen voor slechts
Taalgevoel 12,50. Hete-mailadresvanjohnis
Schrijven, en in dit geval dichten, johnjurgenpatty@home.nl. Zijl
is niet voor iedereen weg gelegd, telefoonnummer is 06-15-148502.
jenoi
ger al een gedicht heb geschreven link met het gedicht ‘Kerstmis’®toepC
leder.
Liesbeth werkt in de gehandicaptenzorg. Tijdens een nacht
dienst probeerden drie personen van buitenaf naar de studio
van een van de cliënten te sluipen. Liesbeth sprak het drietal
aan op het plegen van huisvredebreuk. “Op een nette manier
probeerde ik ze buiten te krijgen. Ik legde uit dat ik anders ge
noodzaakt was de politie te bellen.” Uiteindelijk hoestte een van
hen Liesbeth een paar keer vol in het gezicht. Een paar dagen
later kreeg ze verkoudheidsklachten. Eerst testte ze negatief,
maar na het verergeren van de klachten bleek ze alsnog besmet
te zijn met het coronavirus.
overheid gewerkt, waar kunst enBprod
cultuur op zijn pad kwamen.
Dichter bij mij. Dat is de titel van de dichtbundel die de in Rijen
woonachtige John Merkus heeft geschreven. Zijn eerste bundel,
zo vertelt hij, maar of er ook een tweede zal verschijnen, weet
hij nog niet. Het boekje dat nu is verschenen bevat zeventien
gedichten. De teksten gaan over heel veel verschillende onder
werpen. Belevingen, zoals John het zelf omschrijft. In een inter
view vertelt hij over de totstandkoming van de bundel en over ‘mobieltje’ neer moeten leggen?
zijn motivatie om gedichten te schrijven. Ja, maar dat niet alleen. Volgen!
John kunnen mensen zich ooi
mijn zus hoorde dat ik een bundel eenzaam voelen in een groep. Er
uit wilde geven, zei ze dat ik vroe- misschien ligt daar ook wel eer
