k
KJ Molenheide
i
r
p r
Ben niet bang voor de wilde dieren
werd er een jonge baviaan gevan
gen. Het aapje wou eens lollig zijn
en was ontsnapt uit Safaripark De
Beekse Bergen. Koos en Geert van
den Ouweland en Jan van Gestel
wisten het bij Café De Hooikar te
overmeesteren, terwijl daar een
bruiloftsfeest aan de gang was. En
dat viel nog niet mee, want bavia
nen weten hoe ze moeten krabben
en bijten. Het dier werd zolang met
een banaan in een kooi gezet, tot
dat medewerkers van de Beekse
Bergen hem kwamen halen.
gilzenaren op de
apenvangst.
„DE OUDE HARMONIE”
't Vrit miraokel”.
M. VAN LOON
BEZOEKT CAEÉ
j ten Jcr
van ‘t kamp
gekomen, er
onder Gilze werd gedgna*-~;
Gistermiddag zagen Bart
mans en H. van der
t. g. Klein Helke dU n’cns-b
achtig wezen In veld zitten.
Was bezig sneeuw Toen MJ
naderbij kwamen sprong xnw
dier fluks in een heg. Thuis gmgc
de mannen wat brood
halen en toen was »»P
zijn vrijheid kwijl. Wanthet***
had grooten honger cn zoo konuvn
zij bot in het jJe-
mans lokken, waar hot nog ops-
dure kostganger, ver-
klaarden dc apenvangew.
vrit mfcsokeF. Hoe dji
van vrij flloke propose jj^r
gekomen? Men herinnert Jch mh
E na? dat wij dezen zoniet
artikeltje plaatsten, waarin
vermeld werd, dat bij
woonwagen-btwoners van t
tegenover café Gillis aan
d^chcn weg een aap ont,vlucJ|l
ro$. verondersteld wordtdaj
bedelfde dier is, dal zich dan al
dien tijd In de RücnIc2‘Z
Chuamsche bosschen
tiehull gehouden. Door den
^dreven heeft hot, nu de aaMe
‘door een sneeuwtapijt U bedekt,
meer bzwoonde streken opgezocht
Het leuke dier heeft vooral van de
shde der jeugd veel bekijks en
wordt flink vertroeteld.
Gilze
Raadh uisstraat
s
Heemkring
la ge
voon
I
Tekst: Mariëlle van Hezewijk;
Fotoredactie: Piet Weterings
Bronnen:
tijdmachinegilzerijen.nl; www.
heemkringmolenheide.nl; delpher.
rirpven vnn GUZC CC11 aa»>
PAGINA 9
EKBLAD GILZE EN RIJEN - WOENSDAG 12 AUGUSTUS 2020
GIN;
In Gilze en Rijen streek je een premie van 25 gulden per wolf op
de zwaargewonde dieren afmaken
met
Café Gillis (Kampzicht) aan den Bredaschenweg rond 1925
V
V
■MHB
in ons land. In de 17e en 18e eeuw
kwamen ze in strenge winters nogal
eens vanuit het noorden onze kant
op. De hele mannelijke bevolking
van een dorp werd dan opgetrom
meld voor een klopjacht. Want de
bij tientallen dorpen in de omge
ving voor een premie terecht, want
Molenschot. In een verslag uit 1710
staat dat Wijnand en Adriaan van de
i was
nodig. Denk maar aan de Rijense
in Ulvenhout’. Volgens weer een
andere bron deden ze met toe-
Advertentie van Café De oude Harmonie, in de
volksmond het café van ‘Theeke Loon’
Met de hooivork te lijf
Je kon goed geld verdienen met de
wolvenjacht. In Gilze en Rijen streek
je een premie van 25 gulden per
wolf op. En dan kon je vervolgens
Gilzenaren op apenvangst - artikel uit het Dagblad voor
Noord-Brabant en Zeeland van 18 februari 1959
>rima
weer!
Ikom
ivon-
is te
en is
enjej
Mensen keken in die tijd ook niet
vreemd op als iemand op de ach
terplaatsvan zijn huis een eekhoorn
het weer raak in in een kooitje had zitten. Het beestje
De vangers, de schudders
en de klimmers
Weer een heel ander, en volgens de
huidige normen nogal eigenaardig
fenomeen, is de eekhoorntjesclub
die onze gemeente in de jaren twin
tig en dertig ‘rijk’ was. Een club die
het nu niet meer zou halen: sinds
1994 is de eekhoorn een beschermd
dier. Eekhoorntjesclub ‘Onze vrije
uren’ telde zo ’n vijftien tot twintig
leden, meest huisvaders van veer-
schiedenis van Gilze en Rijen hebben we ook zo onze dierenverha- tig, vijftig jaar, die ‘hierin een aardige
len. Over hongerige wolven, ontsnapte apen en
hoorntjes...
eeiW
jjnl
TS
to
to
O
«j
I
ke in Gilze. Een halfjaar eerder was kistjes vol, dan ging de jas uit: in elke
het hongerige dier uit het woonwa- dichtgebonden mouw kon nog een
genkamp ‘tegenover café Gillis aan beestje. De gevangen eekhoorntjes
den Bredaschenweg’ ontsnapt. Op werden verkocht en bijvoorbeeld
een vindingrijke manier wisten de naar Engeland getransporteerd om
Gilzenaren Wagemans en Van der daar uitgezet te worden.
Velden het dier het bakhuis in te
lokken. ‘Een dure kostganger’, con
cludeerden de twee apenvangers,
‘want ’t vrit miraokel’.
was
Gilze. Na enkele dagen voor sensa-
i
terwege.
van Jan Matheus Jansen: elf dode Menselijk ingrijpen
schapen, acht zwaargewonde en i
zes met lichte verwondingen. Geen legende uit 1794 over een troep
vreedzame Bor de Wolf uit Fabel- I
de bomen te vinden. Ontdekten
den omwonenden het gebied ten ze die, dan sloegen ze met stokken
oosten van Rijen Wolfsweide. En tegen de boom, stampten ertegen
daarmee is dan weer de naam van of klommen er zo nodig in, totdat
de wijk en de straatnaam verklaard, de eekhoorn eruit sprong. Dan rie-
een eekhoorn kon venijnig bijten.
Het dier moest een kistje met lucht
wolven hadden een territorium van vangst van een aap op ’t Klein Hei- gaatjes in. Waren de meegebrachte
tientallen kilometers. Sommige in
woners legden zich speciaal op de
wolvenbestrijding toe. In het begin
van de 18e eeuw was dat bijvoor
beeld de familie Van de Corput in
Gilze. Nicolaas schoot in 1708 ‘ee-
nen jongen Reu wolff’ in de Lan-
gerijtse bossen. En een jaar later,
samen met Cornells Bollekens, een
moederwolf en een Jonge reu in het
‘Cornelisjan de Jongs bosch’ onder In juni 1977
- liep zijn rondjes in een houten rad,
tie in het dorp gezorgd te hebben, wat weer een molentje in werking
zette. ‘Een onschuldige vorm van
vermaak’, werd het genoemd. Toen
in 1940 de oorlog uitbrak, kwam
S er een eind aan de eekhoorntjes-
vangst in verenigingsverband. De
j toegang tot de bossen werd moei-
S lijker; de bezetter had grote stukken
bos in beslag genomen. Bovendien
was de vraag naar eekhoorntjes ver
dwenen. Gelukkig maar.... Kunnen
we zonder gewetenswroeging weer
terug naar het geromantiseerde
beeld van de slimme Knabbel en
Babbel in de wondere wereld van
Walt Disney.
pen ze ‘joekel’ en kwamen ook de
't Vrit miraokel anderen erbij om het beestje op te
Een ander ‘wild’ dier dat nog wel jagen en uit een (kleinere) boom te
eens in onze contreien verzeild schudden. De vangers hadden ste-
ook nog eens met diezelfde trofee raakte, is de aap. Op 18 februa- vige leren handschoenen aan, want
ri 1939 meldde het Dagblad voor ,1* 1
Noord-Brabant en Zeeland de
nl (Dagblad voor Noord-Brabant Zuiden); Kwartaalblad De Mulder;
en Zeeland; Nieuwsblad van het Archief Heemkring Molenheide
mers’. Op de fiets trokken ze naar
‘de Chaamse bossen, op d’n Ooie
vaarsnest, rond de Waterleiding, de
we de meest bloederige details uit Seterse bergen of bij d’n Schietberg
in juli 1733 een wolf op Nerhoven het overgeleverde verslag nog ach-
huisgehouden in de schaapskooi terwege.
niet altijd stemming van de boswachter ook
de bossen onder Meerle, Ulicoten
en Poppel aan. Eenmaal ter plekke,
hongerige wolven, die een veulen vormden ze onderling, met enkele
tjesland dus. De dorpsslager moest met een gewrichtsziekte in een wei meters afstand, een rij en gingen
aanviel. De merrie wist de wolven op zoek naar eekhoorns. Ze letten
en bewoners gebruikten de inge- op een afstand te houden door daarbij op vraat aan dennenappels
wanden en darmen als lokaas om steeds in volle vaart rond het veulen (mastappels) om grote nesten in
de volgende nacht ‘eenen ouden te galopperen. Vanaf die tijd noem-
mannekens wolff’ voor de schaaps
kooi te kunnen neerschieten.
NUMMER 0 6
Vakantie in eigen tand? Dagje dierentuin in de planning? In de ge-
opgejaagde eek- ontspanning zagen’. Ze waren thuis
in het café van Jantje van de Wester-
laken halverwege de Raadhuisstraat
in Gilze; vanaf 1937 was dat het café
van ‘Theeke Loon’ (Theo van Loon).
Contributie betaalden ze niet, want
jaar of 9, vertelde dat hij een wolf er kwam genoeg geld binnen via de
In onze streken zijn de wolven nu Corput op de 17e juni aan de Aal-
nog niet gesignaleerd, maar na lan- straat aan het hooien waren, toen
ge afwezigheid rukken ze weer op een koeherder, een jongen van een
de straat over had zien steken, een gevangen en verkochte eekhoorns,
perceel rogge in. Wijnand ging hem Binnen de vereniging had je de ‘van
te lijf met een hooivork, maar broer gers’, de ‘schudders’ en de ‘ktim-
Adriaan moest er aan te pas komen
om met een mes de definitieve
wolven wilden zich nog wel eens doodsteek te geven. En dan laten
aan schapen te goed doen. Zo had -
-
