13
10
8
h
I
I
I
I
I
I
I
I
Speels en smakelijk kennismaken met taal
gids Louis aan de vrouwelijl
Letterbingo. Daarmee begon op woensdag 11 september de Week deelnemers nf ze wisten wie W
WEEKBLAD
M
I
^1
94" jaargang
I
I
I
I
I
I
I
ing 1
de I
an-1
r
I
I
I
I
I
g
MJ
fej
Lees verder op pagina 3
WEEK VAN DE ALFABETISERING IN RIJEN
3oH
en
atie
I
I
HONDERD JAAR VROUWENKIESRECHT
a
I
The Handmaid’s Tale
actief, maar zeker ook passief,
DOOR BRIGITTE LAURIJSEN
I
Vrolijke vrouwen in kleurige poncho's.
GILZE.
Letterbingo in het Praathuis.
2019 Week 38
Woensdag 18 september
Horizontaal of verticaal?
Alfabetisering. Het woord alleen
AL 1OOO KILO
AAN GEWASSEN
VOOR DE VOEDSELBANK
RHV KLEMGEZET
DOOR
RAADSVOORSTEL
lijk toch. De burgemeester komt
binnen en gaat er eens goed voor
zitten. Ook David Vermerken, de
wethouder van kunst en cultuur
schuift aan.
Een gedicht over Gilze, voorge
dragen in Rijen? Dat kan! Taal
verbindt immers, zeker bij het VIP
dat dit motto hoog in het vaandel
heeft staan. Kwam in het verhaal
over Rijen ‘kippenstront’ voor,
met de helikopter op de eerste
foto bij het tweede gedicht is
het letterlijk een ‘kippeneindje’
MOTORTOERTOCHT
EN BIERFESTIVAL
VOOR HET GOEDE DOEL
Taalwandeling
met poncho's
Na de gedichtenvoordracht was
net Krol, gemeenteraadslid voor
D’66. Zij haalt aan dat ze vaak de
enige vrouw in een commissie
is. Vrouwen zijn ondervertegen
woordigd in zowel politiek als be
drijfsleven. Drie van de vier wet
houders zijn vrouw in Gilze-Rijen.
Dat is mooi. In de gemeenteraad
is het echter treurig gesteld. 16
mannen en 5 vrouwen bezetten
de zetels.
gids Louis aan de vrouwelijke
deelnemers of ze wisten wie Wil
helmina was. Dat wisten ze niet,
maar koning Willem-Alexander
kenden ze wel.
Op 9 mei 1919 nam de Tweede Kamer het voorstel om een wet
Re wijzigingen aan: vanaf dat moment mochten vrouwen actief
[temmen. In het hele land zijn er dit jaar activiteiten om dit
heuglijke feit te vieren. Ook de gemeente Gilze-Rijen doet mee,
dankzij de vrouwen uit de gemeenteraad. De werkgroep ‘Vrouw
In Vrijheid’ werd in het leven geroepen. Vrijdagavond 13 septem
ber vond de eerste van vier activiteiten plaats, een lezing van
Sophie Bijsterveld over hoe het eindelijk was getukt om vrouwen
toe te staan hun politieke stem uit te brengen.
Gedichten
Na de letterbingo stond een ge
dichtenvoordracht van Rob van
Uden op het programma. Tussen
Een commissie met
meer dan een vrouw
Na Zwarts is het woord aan Anto-
Romantiek?
Een gedicht schrijven over een
leerfabriek. Hoe doe je dat? Ge
voelens van nostalgie en mis
schien zelfs romantiek zouden op
leer
doe
iels,
pel.
eve
gel-
ws-
:ijk-
niet
Van moskee naar kerk
Via de A. Leurisstraat (verzets
strijder WOU) kwamen ze via de
100-jarige St. Jozefschool bij het
Burgemeester Sweensplein waar
de moskee en een kunstwerk
werden besproken. Om even
later door het Kerkpad langs
het kerkhof (ook wel bekend
als begraafplaats) bij de Maria
Magdalenakerk uit te komen. De
deur stond uitnodigend open
en hoewel de meeste vrouwen
niet katholiek waren, stapten ze
benieuwd naar binnen. Weer
een vorm van verbinding dus. De
vrouwen keken via de glazen deur
naar de pracht en praal in de kerk
en bezochten zelfs de Mariakapel,
die ze zichtbaar bewonderden.
De kunstwerken van Ingrid Scheifes Cl) en Arda van Puijenbroek, de eerste
twee vrouwelijke wethouders in Gilze en Rijen. CFoto Jacomijn Dijkers)
C. en A. van Gorp. Rob liet foto’s Van Rijen naar Gilze
zien en vertelde over de leerin
dustrie die Rijen heeft geken
merkt.
Letterlunch en taalspel
Door enkele andere straten,
waaronder het Looiersveld (ze
wisten inmiddels wat looien was),
ke Plattelands Jongeren tot het trok de kleurige stoet richting de
asielzoekerscentrum dus.
al kan je hoofdbrekens kosten
wanneer de Nederlandse taal
niet je moedertaal is. Of wan
neer dat wel het geval is, maar je
er toch enige moeite mee hebt.
Of er gewoon iets meer van wilt
weten. Andere lastige woorden?
Misschien ‘horizontaal’ en ‘verti
caal’, belangrijk bij bingo, maar
zeker ‘diagonaal’. Die laatste rich
ting was echter niet van toepas
sing op de variant die woensdag
in Rijen werd gespeeld. Iedereen
ontving een bingokaartje waar
op diverse letters uit het alfa
bet stonden. Daarna werd het
spannend. Telkens wanneer een
het over de LEERindustrie ging
en figuurlijk omdat er behoorlijk
wat te LEREN viel. Na dit eerste
gedicht volgde applaus, evenals
gedicht had als titel ‘Hoofdstraat na het tweede. Een gedicht over
77’. Het pand aan dat adres blijkt
een oude leerfabriek te zijn, van
naar Gilze. In het gedicht kwam
ogenschijnlijk een wirwar aan
locaties en namen voor, maar
wel een wirwar waarvan Rob een
gedicht wist te ‘breien’. Of was
het ‘bRIJEN’ op deze tetterrijke en
verbindingsvolle dag? Een zin uit
het gedicht: Willekeurig spellend
van KPJ tot AZC. Van de Katholie-
Sophie van Bijsterveld: 'Niets is vanzelfsprekend...’
CFoto: Jacomijn Dijkers)
over onder meer het nathuis, de
droogzolder, het wetten van mes
sen en het gebruik van emmer
tjes kippenstront. LEERZAAM in
als gedichten bestaan immers twee opzichten, letterlijk omdat
uit letters. Rob van Uden las de
door hemzelf geschreven gedich
ten niet klakkeloos voor, maar
vertelde in gedeelten. Het eerste
Chocoladeletters in september?
laatste jaren zijn deze Sint-Ni-
c°laaslekkernijen inderdaad
steeds vaker veel vroeger dan
voorheen te vinden in super
markten en andere winkels. Op
een dag die in het teken staat van
Alfabetisering is het echter niet zo
Vreemd om de witte, pure, melk
en zelfs karamel-zeezout-exem-
Plaren op tafel aan te treffen,
donder letters immers geen al
fabet en op deze bijzondere dag
*aaide het nu eenmaal om alfa-
faetisering. Een bijzondere dag die
begon met letterbingo. Een spel
dat enige uitleg vergde.
met een H: hagelslag. Een huisdier
met een G: geit, gans of...goudvis!
De winnaar van het taalspel, An-
laan en de Past. (Pastoor dus!) gela, mocht nogmaals langs het
Gillisstraat, langs de schoorsteen lekkernijenbuffet. Het was een
van V.d. Steen en door de Lave- smakelijke, leerzame en verbin-
rije. Op het Wilhelminaplein vroeg dende dag.
de loer kunnen liggen. Misschien
onder het mom van ‘Vroeger
was alles beter’? Toch waren er
ook minder aangename kanten.
bingo en gedichten lijkt op het Het werd een LEERZAAM gedicht
letter werd geroepen, mocht die eerste gezicht misschien een we-
worden aangestreept. Even later reld van verschil te liggen, maar
klonk de eerste bingo, waarna de dat was woensdag toch niet het
eerste chocoladeletter mocht geval. Zowel letterbingokaarten
worden uitgekozen.
WW' LilLi III
GILZE&RIJEN
FRED POLLING FIETST
IN ACHT ETAPPES VAN
ITALIË NAAR NEDERLAND
Vanaf 19.30 uur stromen de be- wen, maar ook mannen laten zich
langstellenden binnen, veel vrou- niet onbetuigd en, extra mooi:
bibliotheek, waar de lunch al
klaar stond. Een letterlunch om
precies te zijn. Met onder meer de
A van appels, de B van bananen
en broodjes, de C van chocola-
het tijd voor een taalwandeling, depasta, dej van jam en de K van
maar niet voordat enkele deelne- krentenbrood. Na deze uitgebrei-
mers zich in een kleurige poncho de én smakelijke maaltijd was het
hadden gehuld en andere taallief- tijd voor de laatste activiteit, het
hebbers hun paraplu hadden uit- taalspel Pim Pam Pet. Iets zoets
geklapt. Nog even poseren voor
een foto bij het Palet en dan van
start. Wandelen door de Mimosa-
Niets is vanzelfsprekend
een aantal jeugdigen laat zich student aan de kunstacademie,
zien. Opgetogen stemmen vul- Een doek wil ondanks mannelijk
ten de hal van het gemeentehuis, ingrijpen niet blijven hangen. Met
Bodes schenken koffie en thee en veel plakband lukt het uiteinde-
bieden een speculaasje aan. Er
staan ongeveer 75 stoelen klaar
en elke plek wordt bezet. Aan de
balustrade twee spandoeken in
het paars van de vrouwenbewe
ging: ‘Vrouwenkiesrecht 100 jaar
en dat vieren we!’ De afbeelding
is ontworpen door Floor Rebbers, Tegen achten daalt de stilte als
vanzelf neer. In vlammend rood
trapt locoburgemeester Ariane
Zwarts af. Ze haalt de roman ‘The
Handmaid’s Tale’ van Margaret At
wood aan, waarin vrouwen al hun
rechten kwijtraken. Het is in 1985
geschreven en nog angstwekkend
actueel. Veel vrouwen zijn door
de prachtige tv-serie die ervan is
gemaakt wakker geschud. Ze be- want passief kiesrecht is helemaal
seffen hoe broos vrouwenrech- niet passief. Het betekent dat je
ten zijn. Lees of kijk en huiver. op de kieslijst komt en gekozen
Zwarts verwijst naar Trump en de kunt worden. Wij vrouwen kun-
VS waarin steeds meer conserva- nen en moeten een rol spelen in
tieve staten het recht op abortus hoe wij de samenleving achterta-
beperken. Maar ook dichterbij ten voor onze dochters. Niets is
doen politici denigrerende uit- vanzelfsprekend, besluit Zwarts
spraken over vrouwen en hun haar inleiding,
positie in de samenleving.
Zwarts roept vrouwen op om ge
bruik te maken van dat moeizaam
verworven kiesrecht. Niet alleen
van de Alfabetisering. Meer dan tien vrouwen meldden zien om
10.00 uur ’s morgens bij het Praathuis in het Palet in Rijen. Koffie
en thee stonden al klaar en op de lange tafel stonden ook scha
len met koekjes en bonbons. Even later verscheen ook een stapel
chocoladeletters, bedoeld voor de prijsuitreiking van de bingo.
Andere activiteiten waren onder meer een taalwandeling en een
gedichtenvoordracht. De deelnemers konden op een speelse
en smakelijke manier kennismaken met de Nederlandse taal.
