Complete Woninginrichting: Fa. M. Luijkx
trailer
chauffeur
monteur
rac
H. VAN EIJCK EN ZN.
VAN GROEZEN
ailllBE
7^1
RAADHUISPLEIN 4, RIJEN
UIT HET LAND VAN
MERIJNTJE GIJSEN.
N.V. Expeditiebedrijf
ï/h W. J. Rutters Zn.
Voor alle werkzaamheden ter beschikking,
vol hydr. kraanwagen,
220 graden zwenkende mast,
in- en uitschuifbaar, hefvermogen 6 72 ton.
Auto-roest Auto-spuiten
AUTO-SCH ADE
g
„Het Witte Verffhuis”
I
e
I
I
Het adres voor autosloop
Fr. v.d. Mosselaar
vanaf
A
vanaf
Dames laarzen
vanaf
Kinder schoenen
vanaf
laarzen voor slechts 5,van maat 28 t.m. 42.
RAADHUISPLEIN 11 - RIJEN
vraagt:
en
Aanmelden op
bovenstaand adres.
De prijzen zijn in:
Dames schoenen
19,90
f 39,95
f 14,90
f 17,95
SPORT- EN SCHOENEN
P. VAN LEIJDEN
Hoofdstraat 147 - Rijen
tel. 01612-2345
Rijksweg 22 - Hulten - Tel. 01612-2530
Wij zijn in het bezit van
een kraanwagen.
en oud ijzer is
\y2 maand lang de nieuwe W.M.F. Mosaicdecorpan-
nen voor een feestelijke prijs.
15% korting op alle W.M.F. pannen
van 15 september tot 31 oktober
Stap gerust eens bij ons binnen en overtuig U hoe
mooi en doelmatig W.M.F. pannen zijn.
De tijdelijke korting van 15% geldt ook voor de W.M.F.
ongedecoreerde Cromargan pannen.
EN...
wilt U voorkomen, dat uw wagen gaat roesten,
laat hem dan tijdig door ons Tectyleren, M.L-Me-
thode en/of Bitakken.
(Op aanvraag zenden wij U GRATIS uitvoerige gege
vens en prijs.)
’t Is weer:
Kies een gespecialiseerd F.O.C.W.A. bedrijf.
Daar kunt U terecht met elk merk en type wagen
VOOR:
Herstel van deuken en beschadigingen,
Het bij- of geheel overspuiten in de juiste kleur,
Geroeste delen te vernieuwen of repareren met
roestvrije aluminium-plaat.
Kinder laarsjes
Wij hebben zolang de voorraad strekt zwarte Rubber-
Stationsstraat 42 - Rijen
Wilt U modieus, sportief en chiek voor de dag komen,
wij hebben een uitgebreide winter collectie in schoenen
en laarzen, zowel voor Heren, Jongens, Dames en
Kinderen.
Uitdeuk- en Auto-Spuit-inrichting
Nieuwstraat 111, GILZE - Tel. 563.
in zijn spelling
de
vol-
I
U KUNT OOK ZONDAGSVOORMIDDAGS KOMEN
WINKELEN
duizenden stuks konfektie -
zéér modieus - iedere week
Tevens bericht Heistraat 48,
Rijen.
Lage Ham 7, Dongen,
tel. 01623-2971
Nieuwstraat 9
BAARLE NASSAU - HERTOG
dagelijks open tot 7 uur
vrijdags tot 9 uur
(’s maandags de hele dag gesloten)
ideaal in de keuken, ideaal op tafel
WMF Cromargan pannen van roestvrij
edelstaal hebben koperen bodems.
Dat is ideaal, ook voor aardgas!
Perfect sluitende deksels,
ook als dekschaal te
s. gebruiken. .S'
ZAG U OOK DE MODESHOW
Alle konfektie werd er getoond.
Zowel voor dames, heren en kinderen .De belangstelling
was enorm.
Kom eens kiezen, U ziet bij ons
alles zéér exclusief ingekocht en
komt er wat anders bij in alle afdelingen.
In bontsoorten enorme verscheidenheid: in cravatten en
nertscolliers (met kop en pootjes) en bontmutsen, de moderne
hoeden. De mantels met echte nertskragen enz.
Alle lengten in dameskonfektie - prachtige maxijurken.
De stoffenafdeling is weer groter. Verder alle assesoires, ket
tingen en garneringen, te veel om op te noemen.
OP DE HERENAFDELING
Nu bij aankoop van ieder herenkostuum of kombinatie
GRATIS 1 doos met echte porseleinen kop en schotels.
Zolang de voorraad stekt.
Verder alles in hip - klassiek - sportief en modieus
In één woord U slaagt voor alles
Bij:
HANDELSHUIS VAN DER SLUIS
I
uitbreiding van de suikerbietenteelt werd er in
hoge mate door bespoedigd. Tot zover Then-
nissc
De malaise van de zeventig-tachtiger jaren
had zich geducht doen gevoelen. Wie weet
was ook dit niet de oorzaak dat de vader van
Hendrik aan de drank was geraakt. Op een
goede avond was Marijn op een later uur,
dan gewoon nog niet thuis. Én toen zijn zoon
hem was tegemoet gegaan vond hij hem ver
dronken liggen in een water langs het veer-
padje. En met de gebrekkige transportmidde
len van die tijd wist hij niet beter te doen dan
op zijn schreden terug te keren en thuis een
kruiwagen te halen en aldus het lijk van zijn,
vader naar huis te brengen. Wel een triest
zaak ervan, dat vader nooit erg veel over
zijn vader aan ons heeft verteld. Hij hield
het bij zich uit respect. Zelf heeft hij ons
altijd een voorbeeld van soberheid gegeven.
Hendrik was nog geen 21 jaar, toen hij
alleen voor de boerderij stond en het beheer
kreeg over 90 gemeten gronds en het besturen
van zijn arbeiders, een 7-tal uit Steenbergen
en van de Boompjesdijk. Bij die arbeiders
moest nog gerekend worden een rijknecht, die
meestaal "aan huis was, d.i. daar als huisge
noot sliep en aan tafel' mee aanzat. Zo heb
ben wij het in onze vroegste jeugd nog gekend:
meid en knecht en kinderen maakten het
getal tafelgenoten, al gauw behoorlijk groot.
In het jaar 1887 op de 16de mei trouwde
vader met een boerendochter uit de Oud-
Prinslandse polder. Zij moest nog twee en
twintig worden en hij was op één maand na
21 jaar.
Het huis waar de nieuwe vrouw haar intrek
nam was groot en ruim. Het staat er nog
al is het inwendig wel wat verbouwd en ge
moderniseerd en het staat op de lijst van
te vernieuwen huizen van het domein.
De beschrijving bewaren we voor een
gende keer.
talen op of voor den eersten December van
yder jaar.
Bedraagt omtrent 102 gld. 19 c. per neder-
lans bunder of omtrent 42 gld. 31per gemet
Prinslansse maad”.
Andere hofsteden in voorafgaande jaren wer- j
den verpacht voor rond 35 gld. per gemet. Hier
deed de ligging en de kwaliteit van de grond
wel aan af. Interessant op te merken is, dat een
kleinzoon en kleindochter van hen beiden in het
negen en vijftigste jaar van hun gelukkig hu
welijk nog leven
De malaise van de zeventig-tachtiger jaren
in zijn boek uit de serie Bijdragen tot.de ge-
schiedenis van het Zuiden van Nederland: „Jan i vaucr a
Frederig Vlekke” 1849—1903 met als onder- beeld en mogelijk was deze herinnering de oor-
titel „Ethiek en rentabiliteit in een ondernemers- --
leven". Ik citeer uit zijn beschouwing over de
beetwortelsuikerbietenteelt in de inleiding van
het werk op blz. 5:
„De verbouw van suikerbieten of beetwor
telen was op zichzelf niets nieuws. .Tijdens
de Franse overheersing was de beetwortel hier
vanuit Frankrijk geïntroduceerd, maar de beet-
wortelsuiker kon na 1815 nog geen plaats ver-
overen naast het rietsuiker en de verbouw van
beetwortelen raakte in onbruik. Anders verliep
het in Frankrijk. Daar werd het experiment
met de suikerfabricage uit beetwortelen voort
gezet en wel met zulk succes, dat na 1830
verschillende landen, m.n. België, de verbouw
en verwerking van suikerbieten ook weer sti
muleerden. Ten onzent vond dit voorbeeld
omstreeks 1850 navolging, vooral onder de boe
ren op de kleigronden van West-Brabant en de
Zeeuwse eilanden. Deeze gronden lieten een
grote mate van vrijheid toe voor de wijze
van gebruik en zijn geschikt voor akkergewas-
sen. De boeren uit deze contreien had het vóór
de landbouwcrisis al niet meegezeten. De mee-
krapteelt was daar reeds na 1840 ingekrompen
vanwege de grote concurrentie uit Frankrijk.
De genadeslag voor het oude meekrapbedrijf
kwam in 1868 door de uitvinding van de syn
thetische bereiding van aniline kleurstoffen. De
In de zeventiger en tachtiger jaren van de
vorige eeuw situeren we het begin van ons
verhaal uit de uiterste westhoek van Noord-Bra-
bant. Hendrik woonde op een kleiboerderij
aan het „Veerpadje” bij de Steenbergse Vliet
zo werd hij onderscheiden van een neef,
ook Hendrik aan het „Heense Sas”. Het wa
ren allebei goede en behoorlijke grote hofste
den, waar met noeste -ijver landbouw werd
gepleegd. De veehouderij was meer voor eigen
gebruik dan voor de melkproduktie, ofschoon in
latere tijd, Hendrik toch lid was van de
Coöperatieve Melkfabriek Fijnaart en omstre
ken en hij daar een zevental koeien moest
laten melken.
De herinnering van de verhalen strekt zich
uit de jaren 1910 en misschien wat vroeger,
precies ook de tijd, dat Merijntje Gijsen’s
jeugd en omzwervingen van Flierefluiter door
zijn auteur in die contreien geplaatst werden.
Hij kan zich nog een zwerverstype, dat zeer
veel overeenkomst vertoonde met Flierefluiter
van M. de Jong, en hij herinnert zich nog
heel goed het zo nu en dan verschijnen op den
dijk, en aan de deur van „Hoeve Sluiszicht’’
van de koperen Ko. Met name in de tijd van
Steenbergse kermis vertoonde deze graag ge
ziene gast zich met zijn op de fantasie inwer
kende aankleding zich voor jong en oud bezorg
de hij amusement en afleiding in de stille oorden
van het land.
Hendrik was de enige zoon van Marijntje, die
destijds als bedrijfsleider gekomen was op de
in Flakkee getrokken waren. In die eeuw
boerderij van zijn Sannémui, die de vrouw
was van Egidius Heestermans, wiens zonen
Willem Hendrik en Marijn naar over ’t water
was er nog, al veel huwelijkscommumcatie tus
sen west-Brabant en Flakkee. Zo is het trou
wens nog. Wij hebben dat voor dé twee vo
rige eeuwen kunnen vaststellen bij archief
onderzoek uit genealogisch oogmerk in de ar
chieven van Steenbergen en Wouw en in Den
Bosch in het Rijksarchief.
En voor deze eeuw berust het op ervaring
in onze kennissenkring. „Sluiszicht’ was een
hoeve van het Kroondomein. Ik herinner me
nog, dat vader, Hendrik? meer dan eens ver
telde, dat het in de jaren zeventig-tachtig in
de klei allesbehalve een vetpot was. De pach
ten van het domein waren niét zo licht en bij
het verlopen van de zeven-jaarlijkse termijn
was het altijd weer een onzekere toestand,
want het inpachten geschiedde openbaar bij
afmijning. Een nogal wreed wreed systeem,
waar men pas laat van af gestapt is. Temeer
onzeker was het, omdat de katholieke pach
ters, een drietal, niet zo vermogend waren
als de protestantse in het Dinteloord van
toen.
De malaise in de landbouw schreef vader
voor een groot stuk toe aan het teloorgaan
van de meekrapcultuur. En dat hij zich daar
niet in vergistte heb ik bevestigd gezien in
het volgende citaat van Dr. J. C. L. Theunisse.
Hoe duur de grondpacht was in die tijd we
ten we uit een memorieboekje van Chr. v. d.
Riet, die in dezelfde polder woonde als Ma
rijn. We nemen over in zijn spelling van de
negentiende eeuw.
„In het Jaar 1875 op den Tl Maart des voor-
middags ten Elf ure is de Hofstede, bewoond
door Marijn Huijsmans, zijnde de tweede van
i het Kroondomein in het Openbaar verpacht
-I voor Zeven achtereenvolgende jaren te be-
ginnen met stoppeltijd ’76.
Groot 39 bunders 49 R 89 Ellen of omtrent
92 gemeed prinslandse maad. Verpagt aan de
zelfde voor een jaarlijkse pagt van 3700 gulden
I Alsnog voor Tiend 320 gulden; aan onkosten
voor het eerste pagtjaar betaald 403 gld. be-
loopt nog 57 gld. voor ieder pagtjaar te be-
