Duinkerken
BERKELMANS
BIOSCOOP RIJEN TEL 303
TOPSLAGERIJ
„DE DEUR
OP
EEN KIER”
„Langs de straten”.
(zaterdag
Opening
R*K* Militair Tehuis*
Brigade des doods
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG
UITGAVE VAN DRUKKERIJ NICO HOBBELEN
RIJEN - TELEFOON 343 (K 1692) - POSTGIROREKENING 28.32.41
Met medewerking
van de Zeereerwaarde
Pater H. de Greeve
gaat dinsdags
in de Charitasweek
ook voor U
5 DECEMBER 1959 No. 48^)
J. H. v. M.
Weekblad Qilze-Rijen
toegestaan
hun
f—
ïfsË
Aalmoezenier Th. H. M. Fritschy
Moderator
K.M.T. „Gilze-Rijen”
te Rijen N.B.
GRANDIOOS FESTIJN BIJ GOUDEN
HUWELIJKSFEST VAN
JAN KLAASSEN EN MIERE HAAGH.
95 et
80 ct
75 ct
75 ct
60 ct
40 ct
ons
gebed te vragen, want be-
Woensdag 8 uur
Woudlopers in de aanval in een groot
avontuur vol woeste spanning. Wild
roekeloos - romantisch.
Toegang 14 jaar.
Hoe een reeds verslagen leger door niets
dan moed gered werd van totale onder
gang. Het is meer dan 'n film:
een adembenemend brok historie.
Toegang 14 jaar.
8.30 uur
Zaterdag 8 zondag 6.15 en
om ons tot de onmiddellijke omgeving te
beperken zien in Gilze, Tilburg, Alphen
of Oosterhout, allen op de zandgronden
gelegen en opgebouwd uit een aantal ge
huchten of herdgangen, welke een kom
vormig karakter hadden.
Wanneer Rijen voor het eerst bewoners
gekregen heeft, is onbekend. Zo er ooit
vondsten in de bodem gedaan zijn, die op
een bewoning gedurende Karolingische- of
Romeinse tijd of nog vroegere perioden
zouden kunnen wijzen, dan is daarvan nim
mer aangifte gedaan bij officiële instanties.
We moeten het dus noodgedwongen voor
lopig op de middeleeuwen houden.
denk (ik weet het nu lagzamerhand wel
uit ondervinding) een Militair tehuis bou
wen is niet zo moeilijk als een Militair te
huis runnen.
Het jongste K.M. Tehuis „Gilze-Rijen’
heeft een zeer bijzonder cachet. Hoewel het
primair bedoeld te zijn een tehuis voor de
Dienstplichtige soldaten en dat ook in alle
omstandigheden zal blijven, is dit tehuis zo
gebouwd en zo geplaatst dat er ook reke
ning is gehouden met de Militaire gezinnen
welke in de onmiddellijke nabijheid van het
Vliegveld en dit tehuis wonen. Waar de
Vliegbasis voor het grootste gedeelte be
staat uit beroeps/gehuwde Militairen en
waar zij al of niet terecht in een
speciale Wijk wonen, en vooral daar
ook zij evenveel recht hebben op Geeste
lijke verzorging zo zal dit tehuis ook voor
hen de reunieplaats zijn, men zou kunnen
zeggen het Militaire parochiehuis. Vijf jaar
geleden heeft men om dezelfde reden hier
een z.g. Militaire school gebouwd en en
kele weken geleden is er een zeer modern
Kleuterschooltje geopend.
Dit alles wordt thans gecompleteerd door
het Militair Tehuis. Om die reden is er ook
rekening gehouden met een grote toeloop
voor de zondagse Kerkdiensten. Tot nu toe
gingen de militairen en hun gezinnen naar
de Kapel van de Vliegbasis.
Hoewel dit jarenlang is
spreekt het vanzelf dat de Militaire auto
riteiten herhaalde malen hebben verzocht
indien mogelijk de zondagse Kerkdiensten
zoveel mogelijk buiten de Basis te houden,
hoewel zij voldoende begrip hadden voor
de onvoldoende ruimte-afstand en aanpas
sing in Parochiekerk.
.Derhalve is 8 december ook een vreug
dedag voor de ruim 300 Militairen waar
onder vrouwen en kinderen.
Zonder de enorme steun, toezeggingen
enz. van de Edelachtbare heer Burgemees
ter Mr. v. Mierlo en zijn Wethouders C.
A. de Theye en W. de Vet, zijn raadsleden
enz. zou dit niet tot stand zijn gekomen.
Dit gemeentebestuur is zelfs doende zo
spoedig mogelijk de bossen en terreinen
rondom dit tehuis om te scheppen in recre
atie en sportoorden voor geheel Rijen
waardoor uit de aard der zaak het geheel
een prachtige zet is op het schaakbord wat
de Gemeente aan het spelen is t.o.v.
het gehele dorp Rijen.
Een grote bijzonderheid is dat dit tehuis
nagenoeg geheel is ingericht (c.q. wordt
ingericht) door de Gemeentenaren t.w. de
vier Kerkdorpen Gilze, Rijen, Hulten en
Molenschot.
Toen wij vorig jaar 1 oktober ons Kope
ren jubileum vierden als Aalmoezenier had
den wij verzocht een actie te beginnen om
de gehele inventaris 20.000) bij elkaar te
brengen. Hoewel een en ander nog niet
geheel is afgewerkt en ’n zeer ijverig werk
comité nog steeds verder werkt hebben
we allen gemeend verantwoord te kunnen
starten.
Een verdere uiteenzetting kunt u verne
men op dinsdag 8 december a.s.
Nog zij vermeld dat dit prachtige ge
bouw is gebouwd door Architect J. A.
Waskowsky uit Breda na ruggespraak en
overleg met de Architect v. d. Lubbe uit
Den Haag.
De Aannemers zijn Gebr. van Broek
hoven uit Oosterhout.
Dit gehele gebouw had er evenwel voor
lopig nooit gekomen indien niet de Cen
trale van Katholieke Mil. Tehuizen met als
Voorzitter de Hoofdlegeraalmoezenier
Mgr. Kol. H. J. J. M. van Straelen en als
Secr. Penningmeester de Adj. H. Bunnik
ons niet geholpen hadden op een wijze dat
dit nieuwste tehuis aanspraak kan maken
op zo niet het mooiste, dan toch een van
de mooiste en doelmatigste tehuizen.
Moge onder Gods zegen dit tehuis beant
woorden aan het doel, en moge de mede
werking en waardering ons een steun zijn
om met behulp van ons personeel dit tehuis
een oord te doen zijn waar vele Militairen
een gezonde ontspanning genieten en te
vens tot behoud en verdieping van
eigen Godsdienstig en Moreel leven.
Mogen wij dan besluiten met voor
persoonlijk een g
RIJEN.
Menigeen zal zich wel eens hebben
afgevraagd, wat nu eigenlijk de betekenis
is van de naam Rijen.
De oudste bron, die ons voor deze ge
meente ter beschikking staat inzake akker-,
veld en gehuchtnamen is het cijnsboek uit
het jaar 1456. De spellingen van de naam
Rijen daarin luiden afwisselend: ten Riden,
ten Rijden, ten Rijen (uit te spreken als
rieën). Het gebruik van het plaatsbepalende
ten is nog steeds van kracht, zij het dat de
medeklinker t verzacht is tot d. Men zegt
immers nog steeds de Rijen: hij woont op
de Rijen.
Merkwaardigerwijze vinden we de naam
Rijen ook als vroegmiddeleeuwse benaming
voor het latere markgraafschap Antwerpen,
dat toen als het graafschap of gouw Rijen
bekend was.
Dit doet veronderstellen, dat deze beide
namen terug te voeren zijn tot één bepaald
stamwoord, waarvan de betekenis voor
beide dezelfde moet zijn. Met het reeds
ons Rijen n.l.
er ook te ver van-
genoemde graafschap heeft
niets te maken. Het lag
daan.
Er is inderdaad een verklaring voor dè
naam Rijen te geven. De oud-nederlandse
vorm van het woord is Rien (als benaming
van genoemd graafschap voorkomende inde
jaren 868-1003), later Rijen geschreven.
Dit Rien (Rijen) is niet anders dan een
meervoudsvorm van reie, het Vlaamse
woord voor waterloop.
Het is herkomstig van het Keltische
woord re(i)nos, dat eveneens waterloop
betekent en waarin ook de naamsoorsprong
van de rivier de Rijn moet worden gezocht.
Nu was het land of graafschap Rijen
inderdaad rijk aan beekjes en de herkomst
van deze naam is voor dat gebied daarmee
afdoende verklaard.
Diezelfde verklaring geldt echter ook
voor ons Rijen. Ook hier treffen we ten
oosten van dit dorp talrijke waterlopen
aan (denk eens aan de Lei, de le, 2e en
3e Lei, de Donge enz. nu slechts slootjes,
doch vroeger brede waterlopen)
De vorm van het oude dorp staat daar
mee zelfs in verband. Rijen is geen kom-
dorp, zoals Gilze en talrijke andere op de
Brabantse zandgronden gelegen plaatsen,
doch een straatdorp, zoals we die ook aan
treffen in de Langstraat.
Het is gelegen op de scheiding van een
hei- en bosgebied, dat zich in westelijke
richting uitstrekt, en en een poldergebied
of broekland ten oosten daarvan. Dit
broekland werd beheerst door de Donge
en andere thans vrijwel verdwenen, in
zuid-noord-richting gelopen hebben ri
viertjes met hun vele zijtakken. Dat deze
riviertjes duizenden jaren geleden, toen de
waterstand ervan veel en veel hoger was,
enorme beddingen moeten hebben gehad,
blijkt wel uit het zeer grote broekland, dat
zij hebben gevormd en dat zich ongeveer
vanaf Hulten in noordelijke richting uit
strekt, zich vervolgens waaiervormig ver
breedt en dan langs Rijen en Dongen zijn
grootste omvang verkrijgt bij de lijn 's-
Gravenmoer-Kaatsheuvel, waar het noor
delijker samenvalt met het door het Maas
water beheerste polderland.
Die vroegere waterrijkdom blijkt boven
dien uit de vele kei- en kiezelstenen, welke
er in dit hele gebied, doch vooral onder
Gilze, waar de bedding het smalst en de
stroomsnelheid dus nog het grootst was,
worden aangetroffen en die gezien hun
'structuur en soort afkomstig moeten zijn
uit het Belgische bergland.
Dit alles, de vorming van het landschap
dus, heeft zich echter vele duizenden jaren
geleden afgespeeld.
De eerste bewoners van Rijen hebben
zich niet in het verraderlijke broekland met
zijn vele waterloopjes neergezet, doch aan
de rand van dat gebied en dus bij of op de
rijen waterlopen). Aldus ontstond een
vrij langgerekte bebouwing, een straatdorp.
Hetzelfde verschijnsel zien we in gedeelten
van Dongen (Hoge en Lage Ham), ’s-Gra-
venmoer en alle dorpen van de Langstraat.
Het wijkt totaal af van hetgeen we
voor het feest van de buurt. Want ook de
buurt heeft deze dag de bloemetjes buiten
gezet, als voorproefje voor het grote feest,
dat maandag a.s. in de garage van de heer
Wilborts gehouden wordt. Eerst echter
komen de neven en nichten aan de beurt
en wel op vrijdagavond a.s.
Het was een leuk gezicht, toen om half
negen de hele buurt zich verzamelde, ge
tooid met feestmutsen en in de beste stem
ming, om de harmonie „Vlijt en Eendracht”
af te halen bij de Harmoniezaal. De sere
nade, die bij de ouderlijke woning gebracht
werd, viel vooral bij de buurtbewoners zeer
in de smaak. De voorzitter van de harmo
nie, de heer A. v. Alphen, sprak namens de
hele Rijense bevolking om de gelukwensen
namens hen aan te bieden.
De familie begaf zich naar het feest-
adres, café Sibon aan de Dongenseweg,
terwijl de buurt zich verzamelde in de
feestzaal van Wilborts. Tot laat in de
avond klonken de feestklanken in deze
anders zo stille buurt, die nu getoond heeft,
te weten wat feesten is.
150 gram rauwe ham
150 gram gek. ham
150 gram fijne snijworst
150 gram varkensrollade
150 gram tongeworst
150 gram Haagseleverworst
250 gram Smeerleverworst
TOP-kwaliteit 75 ct.
250 gram gek. worst 75 ct
Hebt U onze braadkuikens al
geprobeerd ze zijn verrukkelijk.
Doorregen braadvlees 2,40
Varkensfricandeau of varkenshaas 2,90
Ribcoteletten 2,20
Halscoteletten 2,00
Vers mager spek 1,50
a.s. Woensdag */2 kg. gehakt of verse
worst voor f 1,75.
Ik voel me als ’n vorst
met TOP-slagers rookworst.
'n Waar St. Nicolaasfeest
met TOP-slagers vlees.
Niettegenstaande het feit, dat de buurt
vereniging HoeksestraatLaagstraat, ge
deeltelijk) tot de allerkleinste buurten van
Rijen gerekend kan worden, hebben zij op
de dag van de gouden bruiloft van het
echtpaar Jan Klaassen en Mieke Haagh
het feest van dertig jaar geleden geëve
naard. Toen vierde n.l. het echtpaar
Haagh-Diepstraten in deze zelfde buurt hun
gouden feest op een wijze, zoals Rijen zel
den heeft gezien.
Niet voor niets liep heel Rijen uit om de
grandiose verlichting te aanschouwen, die
het actieve feestcomité voor deze gelegen
heid aan de hofstede, waarin het gouden
paar woont, had aangebracht.
In de morgenuren werden de mensen
van de buurt, bestaande uit 27 huisgezin
nen, door middel van enkele bazuinblazers
kond gedaan, dat de grote, blijde dag was
aangebroken. Dit was niet bedoeld om de
mensen te wekken, want om acht uur zijn
de meeste boeren reeds enkele uren present.
Het gaf echter een feestelijk cachet en het
bracht meteen de vereiste sfeer.
Vol lof was men over de prachtige op
tocht, die het gouden bruidspaar en de
familie naar de kerk begeleidde, via Hoek
sestraat en Hoofdstraat. Alle kinderen uit
de buurt waren vanzelfsprekend ingescha
keld, met symbolische voorstellingen. Een
trouwstoet van vóór 50 jaren trok ieders
aandacht. E achttal ruiters van de Rij-
vereniging „Prins Bernhard” hadden zich
over de stoet verdeeld. De twee ruiters op
hun prachtige schimmels deden het zeer
goed. Na een groep van strooiende bruidjes
bloemendragende bruidjes, bruidsmeisje en
bruidsjonker, kwam het gouden paar in een
prachtige koets, geflankeerd door vier rui
ters. Alles samen was het een fantastisch
kleurrijk gezicht. Bij gebrek aan school
gaande kinderen (de buurt is immers veel
te klein) werden ook de groteren ingescha
keld. Dat voldeed zeer goed.
Na de H. Mis, opgedragen door deken
van Eekelen, werd een „Ave Maria” ge
zongen door een neef en nicht van het
gouden paar, t.w. Noortje Haagh en G.
Haagh.
De receptie, die om half twee begon,
werd door zeer velen bezocht. Hieruit
bleek de sympathie, die deze krasse oudjes
in Rijen hebben.
Niet alleen de uitgebreide familiekring
gaf acte de presence, doch ook ontelbare
vrienden en kennissen kwamen even de
hand drukken van zeer geziene mensen.
Na de receptie werd een kinderhulde ge
houden, waaraan ook de groteren deel
namen bij gebrek aan schoolgaande kinde
ren. De beer J. v. Rheenen, die door ieder
beschouwd werd als de architect van deze
feestelijkheden, heeft met medewerking van
Mej. Annie Verheijen een prachtig succes
geoogst. Niet alleen was de keuze van het
programma zeer goed, doch ook de afwer
king van de liedjes, die declamaties, de
dansnummertjes waren dermate verzorgd,
dat men kan spreken over een zeer ge
slaagde kinderhulde. Is het wonder, dat we
dan ook hoorden mompelen:” Och, ja, daar
moet je wel dergelijke mensen voor heb
ben.”
Door de voorzitter van het feestcomité,
de heer G. Verheijden werd namens de
buurt een huiskamerlamp aangeboden, ter
wijl 6 kabouterstjes nog een luxe uitge
voerde thee- en koffieset aanboden.
De tractatie voor de jeugd, die het gou
den paar aanbood was zeer welkom, doch
ook de feestbijeenkomst in de tot feestzaal
in gerichte garage van de heer Wilborts
viel bij de jeugd buitengewoon in de smaak.
De oudste zoon, de heer A. Klaassen
dankte namens zijn ouders en de familie
voor de onvergefelijke dag die hen bezorgd
was en bood een gesloten couvert aan,
