BATTLE CRY
IS DANKBAARHEID IN RIJEN
EEN SCHAARS ARTIKEL?
i
60 Jaar auto in ons land»
Collecte voor de R.K. Universi-
teit te Nijmegen en de R.K» Eco
nomische Hogeschool te Tilburg
Verheijden S Westenburg
Opstand in het
Zigeunerkamp
Gelukkige Hans
(negen en twintigste jaargang)
(^ZATERDAG
1 SEPT. 1956
No. 35
UITGAVE VANDRUKKERIJ NICO HOBBELEN - RIJEN - TELEFOON 343 (K 1692) - POSTGIROREKENING 28.32.41
graag zelf-
U geld
BIOSCOOP - Rijen - Tel. 303
gen. Op hetzelfde moment wint de angst
het van de sensatie. Koddebeiers dui
ken neer achter bomen in de wegberm
en een paard protesteert met de raarste
capriolen tegen zijn nieuwe concurrent.
Het is, alsof de man, die met een rode
vlag in de hand voor de koperen radia-
teur uitfietst, boeren, burgers en buiten
lui door middel van het symbool der
revolutie waarschuwt voor het nakend
gevaar. De snelheid, waarmee de wa
gen rijdt, bedraagt die van een hard
dravend paard, doch aangezien de ene
gemeente rappere dravers bezit dan de
andere is het moeilijk een snelheidsbe-
grenzing aan te geven. Naar ooggetui
gen later verklaarden, sprongen boeren
in de Langestraat van hun bok en
vluchtten de polder in, terwijl een Jan
Plezier met inzittenden in de vaart te
rechtkwam. Met geweldige kracht-
explosies, die men door zijn hele lichaam
voelt, snelt het voertuig de marktstraat
door en het geraas van de machine en
van de drijfkettingen wordt regelmatig
tegen elke boom teruggekaatst. Het is
niet eenvoudig een beschrijving van het
voortdonderende monster te geven,
doch naar wat wij er ons van herinne
ren, was het voertuig voor twee per
sonen ingericht en zaten de twee inzit
tenden op een rechtlijnige langwerpig-
vierkante zitting met een ijzeren gal-
lerietje er om heen en daarvóór een
rechtopstaan vierkant dashbordje.
l
Ooggetuigeverslag van eerste proefrit
in 1896.
Wie zich heden ten dage met een
super-automobiel over Neerlands auto
wegen spoedt, zal zich zelden of nooit
de intrede van de eerste auto in Neder
land realiseren. Alhoewel de geschied
vorsers zoals te.doen gebruikelijk
zowel over de importeur als over de
juiste datum van mening verschillen,
neemt men in het algemeen hiervoor
toch wel de maand september van het
jaar 1896 aan, dus nu juist 60 jaar ge
leden. Ter gelegenheid van dit diaman
ten jubileum stuurden wij onze verslag
gever terug naar het jaar 1896 en hier
onder treft u dus een verslag aan, zoals
de journalist aan het einde der 19e eeuw
dit heugelijke feit gezien heeft.
Niemand van de duizenden aanwezi-
i van onze goede,
oude stad Nijmegen heeft zich waar
schijnlijk ooit in kunnen denken, welk
een paniek de intrede van het eerste
paardeloze voertuig in Nederland gis
teren zou veroorzaken. Weken sprak
men er reeds over als over een te ver
wachten Laatste Oordeel, en ook giste
renmorgen ontdekte men, wanneer men
zijn oor onder het publiek te luisteren
legde, een stemming, waarin men alleen
geheimzinnige zaken bespreekt. Het
platteland was te hoop gelopen en de
koddebeiers repeteerden gloeiend van
dienstijver hun beste proces-verbaal-
stijl. Doch hoe anders heeft het uitge
pakt. Het grote moment naderde met
de minuut en toch weer eerder, dan het
publiek verwacht had, klonk een ver
vaarlijk geplof, waarop het publiek on
middellijk de halzen rekt. Met een zwaai
verschijnt er om de hoek een voertuig,
dat zich op het eerste gezicht het beste
laat beschrijven als een loslopende wa-
Maar dat zou jammer zijn, want waar
de dankbaarheid afwezig is, daar is ge
woonlijk ook de liefde niet thuis en
daarmee zijn aanwezig 'n heleboel on
aangename dingen, die we niet behoe
ven te noemen, omdat U ze zelf wel
kent.
Het zou ook jammer zijn voor onze
voortreffelijke Sint Elisabethsvereni-
ging, die over enkele weken 25 jaar be
staat. Onze gevoelens van dankbaar
heid voor deze vereniging, wier leden
uit stille werksters bestaat, die onschat
bare diensten bewezen aan hulpbehoe
vende plaatsgenoten, verplichten ons
dit zilveren jubileum passend te geden
ken.
Hoezeer ’n eerbetoon aan deze stille
werksters ook op z’n plaats zou zijn:
zij willen niet gehuldigd worden. Zij
vragen slechts ’n aanvulling van haar
berooide kas om haar veelomvattende
taak te kunnen voortzetten.
Wat gaan we doen?
De St. Elisabethsvereniging in Rijen
heeft nu bijna 10.000 dagen de moed
opgebracht om vrijwillig en belangeloos
aan behoeftige Rijenaren hulp en steun
te bieden. Welnu, één dag van 12 uren
gaan we belonen met 5 cent per secon
de door middel van een seconde-loterij,
welke gehouden wordt vanaf woensdag
«<5 september tot zondag na kermis en is
goedgekeurd door B. en W. van onze
gemeente.
Wat is ’n seconde-loterij?
Als tijdmaat is n seconde ’t zestigste
deel van n. minuut; n minuut weer ’t
zestigste deel van 'n uur en als de wij
zerplaat van onze klok rond is geweest
zijn er 12 uren voorbij, ’n Seconde-
loterij is hierop helemaal ingesteld. Zij
omvat 43200 loten, dus evenveel als
er seconden in ’n twaalftal uren gaan.
De hoofdprijs wordt ook niet bepaald
door een getal, maar door ’n ogenblik
van de tijd. Notaris Jhr. de Kuyper zal
verzocht worden om n uurwerk op te
winden, te verpakken en te verzegelen.
Precies op de seconde, dat dit uurwerk
blijft stilstaan is de rechthebbende op
de hoofdprijs aangewezen. We weten
dat op dinsdag 30 oktober, als het uur
werk ontbloot wordt.
en afbrekende kritiek op de koop toe.
Zal deze loterij slagen?
Zonder enige twijfel. De Oranje-
stichting onder wier leiding deze loterij
staat en die al haar vrije tijd voor de
verkoop ervan beschikbaar stelt, heeft
'n rekensommetje gemaakt. Het aantal
Rijense huisgezinnen werd op 1200 be
paald. Maar dat is 'n prachtig getal!
Delen we ’t op de 43200 loten, dan is dat
voor elk gezin 36 seconden, ofwel 36
kansen op de hoofdprijs!
De Oranje-stichting weet bovendien
dat dankbaarheid in Rijen geen schaars
artikel is, het werd aanhoudend bewe
zen. Van deze loterij maakt Rijen een
prestige-zaak, 'n ere-kwestie, om de St.
Elisabethsvereniging in staat te stellen
haar werk van barmhartigheid en mede
lijden voort te zetten.
Waarschijnlijk zullen we loten te kort
komen; wees er daarom als de kippen
bij om ze te bemachtigen. Hier geldt het
wijze woord: tijd genoeg komt steeds
te laat. Elke stap die U zet kan 200,—
waard zijn.
Wees royaal!
God loont het U!
Prijs per lot slechts 5 cent.
Binnenkort komen leden van 't or
ganiserend comité bij U op de thee.
Heeft U ’n minuutje?
Namens de Oranje-stichting,
A. PELCKMANS, voorzitter
N. KLERX, secretaris.
Hoe groot is de hoofdprijs?
De hoofdprijs van deze interessante
loterij bedraagt de waarde van twee
honderd gulden. Voor 5 cent kan
iemand dus de gelukkige bezitter wor
den van dit tijdlot.
Er is echter nog veel meer te win
nen. Ook in elk uur valt 'n waardevolle
prijs, die onmiddellijk wordt uitgekeerd
als 'n uur verkocht is. Koopt heel veel
loten omdat ze zo goedkoop zijn, omdat
de prijzen zo hoog zijn, omdat U de 3
pet. al heeft gehad, omdat de 6 pet. ook
komen zal, omdat het ouderdomspen
sioen kracht van .wet heeft gekregen,
omdat U toch ook wel eens ’n goed
werk kunt doen, omdat de opbrengst
van de loterij is bestemd voor onze jubi
lerende St. Elisabethsvereniging, die de
gelden... weer aan Rijen teruggeeft!
Aan wie in Rijen?
Aan grote gezinnen, die werkelijk
arm zijn (er zijn er tientallen); aan pas
geboren kindjes, die het zonder extra
hulp niet redden; aan zieken, die geen
uitkomst weten; aan ouden van dagen,
die niets meer durven verlangen; aan
allen, die in nood verkeren, welke kost
wat kost opgelost moet worden.
De St. Elisabethsvereniging zelf
wordt voor dit zware werk niet betaald.
Zij werkt met onbaatzuchtige bedoelin
gen en dit gezegend ras van stille werk-:
sters neemt boze uitleg van haar daden
ontspanning, sigaret, borrel, bioscoop,
enz. enz. van nogal wat jonge en oudere
mensen daar tegenover stellen. Het is
bekend, dat de gelijkstelling van het
bijzonder en openbaar hoger onderwijs
er nog niet is, zelfs nog een beetje als
politiek knelpunt dienst doet.
Vraag niet, wat er nodig is aan sala
ris, instrumentarium (denk bijv, aan de
medische faculteit), onderhoud en wat
niet al meer bij die inrichtingen van on
derwijs.
Zeg ook niet: „Dat is voor de zoon
tjes van de rijke lui”. U kunt voor üw
eigen kinderen, laat staan uw kleinkin
deren, niet eens zekerheid hebben, dat
ze niet nog eens op de universiteit te
recht komen. De gelegenheid daartoe
wordt hoe langer hoe ruimer. U zou
versteld staan van het aantal studenten
dat op een beurs studeert, of door wer
ken in de vakantie wat studiekosten
wil verdienen, of door dagelijkse spoor-
reis de pensionkosten wat uitspaart.
Dat zullen wel geen zoontjes van rijke
lui zijn. Weet ook, dat daarom bijv, de
R.K. Universiteit te Nijmegen zorgt
voor goedkope maaltijden en verwarm
de lokaliteit ’s winters om te studeren.
Daar helpt uw kwartje ook aan mee.
Op ’t uitermate grote belang van
R.K. Hoger Onderwijs voor de door
werking der katholieke beginselen in de
maatschappij behoeft wel niet gewezen
te worden. Wat die op het gebied van
rechtswetenschap, economisch inzicht,
medische behandeling e.a. betekenen is
wel duidelijk voor ieder, die tegenwoor
dig de krant een beetje bijhoudt.
Conclusie: als in september of een der
volgende maanden de collectanten bij
U aankloppen voor R.K. Universiteit
en R.K. Hogeschool, draag dan uw
kwartje per persoon bij, als het lijden
kan. Jonge mensen, die zo
standigheid bezitten, ook voor
dit. En wie ruimer met aards goed is
gezegend, laat hij ook wat ruimer geven
om bij te springen voor hen of haar, die
uit wezenlijke nood niet geven kunnen.
Als ’t over collecteren gaat, hebben
drie soorten van mensen ’t niet best.
De eerste soort omvat die, waarvoor
gecollecteerd wordt. Zij verkeren op
een of andere wijze in nood, soms in
zeer grote nood. Zij boffen soms nog
wel, als zij betrokken zijn bij een plot
selinge, omvangrijke ramp, die niet te
ver van onze omgeving verwijderd ge
beurt.
De tweede soort vormen de collec
tanten zelf. Zij trekken er op uit, deur
voor deur, trap voor trap. Niet voor
zichzelf. Da’s tenminste nog één geluk.
Een tweede geluk is, dat ze toch ook
nog wel wat kunnen ophalen, als dat
tweede geluk tenminste met hem (haar)
is. Nogal eens vernemen ze echter een
beleefde of een onbeleefde weigering,
al of niet begeleid door de melodie van
een dichtslaande deur.
De derde soort bestaat uit de aange
sprokenen. Eerlijk gezegd is 't pretti
ger, dat ze wat centen bij je komen gen op het marktplein
brengen dan er enige te komen halen. KT"-
Maar toch is 't wel gelukkig, dat men
nog wat kan geven en het wil. Wie
„nergens meer aan doet” of „overal uit
gaat”, sluit voor zich zelf de toevoer-
kraan af, waaruit zegen stroomt naar
de vele aftapkraantjes, waarlangs we
de voor ons nodige zegen kunnen be
trekken. Verondersteld natuurlijk, dat
de nood tot die afwijzende houding niet
dwingt.
Hiermede kunnen we de algemene
beschouwing over collecteren voor ge
ëindigd beschouwen.
Hoe zit ’t nu met de twee hierboven
genoemde instellingen voor hoger on
derwijs?
Voor beide instellingen dient katho
liek Nederland ruim een miljoen gulden
per jaar op te brengen, dat is per per
soon (groot en klein) omgerekend een
kwartje per jaar. Een onbeduidend be
drag, als we de kosten per week voor
Verzekeringen - Hypotheken
Financieringen van auto’s,
motorrijwielen en bromfietsen.
Assurantiekantoor
Rijen, Hoofdstr. 31. Tel. 393 (K 1692)
Zaterdag 8 Zondag 6.15 en 8.30 uur
Woensdag 8 uur.
met in de hoofdrol Roy Rogers, de ko-
ning der Cowboys in een geheel nieuw
Western avontuur vol spanning en vlot
te liedjes. Toegang 14 jaar.
Verwacht: „ATTILA" en
De zee der verl. schepen.
Zondag 2 september LAATSTE VA
KANTIE ZONDAG om 3.15 uur.
Een geheel Nederlands gespro
ken jeugdfilm
Naar het beroemde sprookje van Gebr.
Grim. Een romantisch en vrolijke film
vol prachtige opnamen uit het Beierse
Bergland. Een film, waarvan het ver
haal ons leert, dat het lang niet altijd
geld alleen kan zijn, dat het geluk on
der de mens brengt. In het voorprogram
ma Binnen en buitenlands nieuws en de
vlotte klucht „Brand Alarm".
Verlaagde prijzen: 40 en 60 cent.
Laat Uw kinderen deze laatste vakantie
zondag nog eens profiteren. Voorkom
teleurstelling, bespreek tijdig Uw plaat
sen. Toegang alle leeftijden.
(Gezworen kameraden)
Een prachtige kleurenfilm in Cinemas
cope met in de hoofdrol van Heflin.
Als vreemden troffen zij elkaar in het
opleidingskamp, maar de harde dicipline,
de wilde avonturen en de barre onder
vinding op het strijdtoneel bonden hen
tezamen tot gezworen kameraden.
Deze film trok overal volle zalen en
werd in de meeste steden geprolongeerd.
Toegang 18 jaar.
Weekblad Qilze-Rijen
