ARBEIDSGELEGENHEID en WOONRUIMTE
DE AREND VAN
MADAGASCAR
HARMONIE BIOSCOOP
TERUGTOCHT
DER HELDEN
Twee belangrijke vraagstukken
voor
onze gemeente*
Dansschool Evers
No. 4^
RIJEN - TELEFOON 343 (K 1692) - POSTGIROREKENING 28.32.41
UITGAVE VAN: DRUKKERIJ NICO HOBBELEN
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG^)
^ZATERDAG 23 JANUARI 1954
Weekbl
QilzeRijen
half acht
pl.m.
RIJEN
Erroll Flynn, Maureen O’Hara
en Anthony Quinn
Een romantisch avonturenverhaal verfilmd
in prachtige kleuren. Zal de Britse officier
die dienst neemt bij de piraten er in slagen
hen onschadelijk te maken? De kleuren
zijn fantastisch goed. 14 jaar.
een nieuwe danscursus. Zij die aan deze
danslessen willen deelnemen kunnen zich
opgeven aan de Harmoniezaal. Prima en
gezellige lessen, beschaafd millieu.
Volgende week brengen wij de film die
deze week in Breda draait„Vloot op
stelten” en als tweede film „Vlammende
pijlen.”
Woensdag 27 Januari om
doende óf nog geen riolering hebben, van een
deugdelijke afvoer te voorzien De raad ver
leende reeds een crediet voor de verbetering
van de riolering in Tuinstraat en Marijkestraat,
terwijl binnenkort een voorstel voor riolering
van de Pastoor Gillisstraat zal volgen. De Wil-
helminastraat, het woningcomplex ten zuiden
van de spoorbaan BredaTilburg en de Pius
X-straat werden eveneens gerioleerd, terwijl de
Stationsstraat, Hoofdstraat en Heistraat van
nieuwe bestrating werden voorzien. Bestrating
en riolering werden eveneeneens aangebracht in
het woningcomplex Nerhoven te Gilze.
De modernesering en uitbreiding der straat
verlichting in onze gemeente kreeg ook in 1953,
op een klein onderdeel na, haar beslag. Het
totaal aantal lichtpunten bedraagt thans 342,
tegen nog geen 200 tevoren. Een aanmerkelijke
uitbreiding der waterleiding in belangrijke delen
der gemeente zal in 1954 haar beslag krijgen.
De daarvoor benodigde credieten zijn, zoals U
bekend is, reeds gevoteerd en goedgekeurd.
De watersnoodramp van Februari 1953 was
oorzaak dat met de uitvoering dezer werken
niet reeds in 1953 kon worden begonnen. Om
vangrijke herstellingen in westelijk Noord-Bra-
bant moesten uiteraard voorrang hebben.
Er wachten nog enkele noodzakelijke grote
werken op uitvoering, o.a. de Dongenseweg en
de Julianastraat te Rijen, alsmede een nieuwe
riolering in de hoofdstraten van Gilze. Een
grote inrichting bij voorbeeld als het aanzien
lijk uitgebreide St. Franciscusgasthuis te Gilze
ondervindt bij voortduring moeilijkheden met
de waterafvoer. Het zal uitsluitend van de
financiële omstandigheden afhangen of in 1954
althans met een deel dezer werken zal kunnen
worden aangevangen. De aanvankelijk in uit
zicht gestelde financiële hulp van rijkswege,
welke later om de U bekende redenen werd
opgeschort, zal echter niet te ontberen zijn, aan
gezien de hiervoor benodigde grote kapitalen
bezwaarlijk zullen kunnen en mogen worden
geinvesteerd bij een gemeentebegroting zoals
die voor 1954, welke een tekort van ruim ander
halve ton op de gewone dienst vertoont. Ge
noemd tekort vindt zijn oorzaak enerzijds in de
steeds stijgende lasten der gemeente, waaraan
niet is te ontkomen men denke aan de laatste
jaren sterk verhoogde uitgaven van het onder
wijs in al zijn geledingen, de verhogingen van
salarissen en lonen, de stijging van rente en
aflossingen (om slechts enkele oorzaken te noe
men) en anderzijds in de totaal onvoldoende
uitkeringen van rijkswege, welke voortspruiten
uit de onbevredigende financiële verhouding
tussen rijk en gemeenten welke geenszins in
verhouding staan tot de onontkoombare verho
ging der uitgaven. Het ligt in ons voornemen
om ons met een uitvoerig en gedocumenteerd
schrijven tot de betrokken minister te richten
met verzoek om onze gemeente extra bijdragen
toe te kennen. Het verzorgingspeil onzer ge
meente is eerder laag dan hoog te noemen,
terwijl deze uitgestrekte gemeente met haar
vier ver uit elkaar liggende kernen hogere
financiële eisen stelt dan menige andere ge
meente met een ongeveer gelijk aantal in
woners.
Alle in onze gemeente gevestigde L. O. scho
len beschikken thans eindelijk over voldoende
ruimte voor het steeds wassende aantal leer
lingen, met uitzondering van de R.K. Meisjes
school te Rijen. In de loop van 1954 zullen de
in uitvoering zijnde voorzieningen ook hier ge-
Frank Lovejoy, Richard Carlson
en Anita Louise
Groots, onopgesmukt en fel tekent deze
film de geschiedenis van mannen, die door
een hel van vuur en ijs gingen. Een
prachtige film van de belevenissen van
de helden in strijd op Korea.
Toegang boven 14 jaar.
hetwelk voorzag in een uitleg en uitbouw der
gemeente van Zuid naar Noord en omgekeerd
en waarop sinds 1936 is gewerkt en voortge
borduurd, plotseling verantwoord om te buigen
in de richting Oost-West. Het mogelijk zal
worden gedaan om in de korst mogelijke tijd
deze aangelegenheid haar beslag te doen krijgen.
Oplossingen van vraagstukken, welke beslis
send zijn voor vele tientallen jaren en welke,
eenmaal vastgesteld en in uitvoering, niet of
nauwelijks voor redes vatbaar zijn, vragen nu
eenmaal herhaalde en uitvoerige studie en over
weging en derhalve tijd.
In de agrarische sector mag onze gemeente
zeker niet terugzien op een ongunstig jaar. De
landbouwende bevolking mocht zich in een
redelijke welstand blijven verheugen. De aan
merkelijk toenemende vermindering van de t.b.c.
onder het rundvee wijst uit, dat onze boeren
hun taak t.a.v. de bestrijding dezer ziekte goed
verstaan. Het ideaal zal echter eerst bereikt
zijn, als Gilze-Rijen slechts t.b.c.-vrije stallen
zal hebben; een ideaal dat bereikbaar is en
in elk opzicht de gehele bevolking ten zegen
zal zijn.
Onze gemeente bleef in 1953 gelukkig voor
grote rampen gespaard, met name ook voor
grote branden. In totaal behoefden de gemeen
telijke brandweren slechts tien keer uit te ruk
ken voor meestal onbetekenende branden.
Slechts in één geval was de brandschade te
schatten op pl.m. 20.000..In de negen
overige gevallen bedroeg de geschatte schade
slechts in totaal ruim 22.000.—.
De algemene gezondheidstoestand der bevol
king bleef onveranderd goed. Weliswaar be
droeg het aantal sterfgevallen 91, tegen 44 in
1952, doch dit vond zijn oorzaak in de om
standigheid, dat in 1953 een groot aantal hoog
bejaarden tot de overledenen behoorde. Be
smettelijke ziekten kwamen niet veel voor; in
totaal werden slechts 13 gevallen geconsta
teerd.
De bevolking steeg in het afgelopen jaar tot
12.645 inwoners. Op 1 Januari 1952 telde de
gemeente 12.308 inwoners, alzo een toeneming
van 337 inwoners. Het aantal geboorten be
droeg 347, tegen 387 in 1952. Het geboorte
cijfer bedroeg derhalve in vergelijking met het
landsgemiddelde vrij hoge percentage van pl.m.
30 per duizend inwoners.
In 1953 kwamen 860 personen zich in de
gemeente vestigen, terwijl 779 personen ver
trokken, hetwelk derhalve een vestigingsover
schot geeft van 81 personen. De voor deze
gemeente hoge cijfers van vestiging en vertrek
vinden uiteraard voor een groot deel hun oor
zaak in de militaire bevolking, waaronder veel
overplaatsingen voorkomen.
Het aantal woningen in onze gemeente be
droeg per 1 Januari 1954 2129 stuks, het aantal
stuk in 1954 of in de eerstvolgende jaren geheel
op te lossen, daar het ter beschikking komende
bouwvolume geenszins in verhouding staat tot
de aanwezige behoefte. Bij de verdeling van
het provinciale bouwvolume voor de jaren 1954,
1955 en 1956 is onze gemeente uit de bus ge
komen met voorlopig 188 woningen, zijnde 63
per jaar, exclusief woningen ten behoeve van
het vliegveldpersoneel. In de vorige driejarige
periode beschikte onze gemeente over 68 wo
ningen per jaar. Al is de toewijzing thans iets
geringer, in vergelijking met andere soortgelijke
gemeenten hebben wij niet veel reden tot klagen,
vooral als men bedenkt, dat onze gemeente in
de vorige periode een volume had dat vrij aan
zienlijk uitging boven ongeveer alle andere
vergelijkbare gemeenten. Bovendien beschikt de
provincie nog over een reserve voor speciale
gevallen, waaruit ook onze gemeente kan put
ten, wanneer die gevallen zich hier voordoen.
Voorts kreeg onze gemeente nog een extra
contingent van 15 woningen ten behoeve van
krotopruiming. Dit extra contigent zal worden
besteed om de in 1945 in Gilze gebouwde be
tonnen noodwoningen, welke niet meer bewoon
baar zijn voor mensen, te doen vervangen. Het
beschikbare bouwvolume voor de komende jaren
zal ons inziens voor een belangrijk deel dienen
te worden besteed voor de eigen bouwers en
particuliere bouwers, omdat de woningvoorzie-
ning een aangelegenheid is welke niet op de
eerste plaats door de overheid dient te worden
verzorgd.
Teneinde U enig inzicht te geven in de be
hoefte aan woonruimte, moge 'ik U de navol
gende cijfers geven, welke echter geen aan
spraak op nauwkeurigheid kunnen maken, om-,
dat gebleken is, dat niet allen die woonruimte
zoeken, zich bij de gemeente melden of doen
inschrijven. Het aantal samenwoningen in onze
gemeente bedraagt 168, waarvan 72 in Gilze
en Hulten en 96 in Rijen en Molenschot. Het
aantal aanvragen om andere woonruimte be
draagt in Gilze en Hulten 62 en in Rijen en
Molenschot te samen 57. Het aantal aanvragen
van trouwlustigen bedraagt 30 in Gilze en
Hulten en 37 in Rijen en Molenschot. Alles
bijeengenomen bedraagt het tekort aan woon
ruimte in onze gemeente ten behoeve van eigen
inwoners ongeveer 300. Hierbij zijn dus niet
inbegrepen een 60-tal aanvragen van mensen
die elders wonen, doch die zich in verband met
hun werk alhier zouden willen vestigen. Opge
merkt zij, dat, ofschoon de behoefte in beide
woningnoodgevallen in Rijen in het algemeen
moeilijker en daarom urgenter zijn. Wanneer de
45 thans in aanbouw zijnde gemeentewoningen
in Rijen gereed zijn gekomen, zullen naar het
zich laat aanzien, alle gevallen welke om een
dringende oplossing vragen, kunnen worden
afgehandeld.
In 1953 kwamen in onze gemeente in totaal
64 woningen gereed. Op 1 Januari 1954 waren
er echter in totaal 220 woningen in aanbouw,
waaronder 100 woningen ten behoeve van per
soneel van de vliegbasis. In Rijen zijn, buiten
de militaire woningen, momentel 89 woningen in
aanbouw, in Gilze 26, in Hulten 4 en in Mo
lenschot 1. Van de eerst onlangs ingevoerde
gemeentelijke hypotheekregeling werd reeds een
vrij groot gebruik gemaakt. Reeds 19 woningen
zijn met behulp van deze regeling in aanbouw.
Het is te wensen, dat deze sociaal juiste rege
ling steeds groter bekendheid moge krijgen,
zodat nog velen er gebruik van zullen kunnen
maken.
De bouwbedrijvigheid in haar geheel nam in
1953 flink toe, In totaal werden in 1953 168
bouwvergunningen verleend tegen 121 in 1952.
De geraamde bouwkosten beliepen bijna
ƒ1.700.000,-.
Op het gebied van publieke werken was
1953 een uitermate druk en ook belangrijk jaar.
Twee grote en tevens kostbare werken waar
van de uitvoering reeds lange jaren urgent was
te achten, werden in 1953 begonnen en ook
ten einde gebracht n.l. de Gilzerbaan en het
stamriool te Rijen.
De totstandkoming van de verbinding met
Tilburg, welke meteen dienstbaar gemaakt kon
worden aan de onsluiting van het industrieter
rein te Gilze, zal zoals hierboven vermeld hope
lijk reeds in 1954 de eerste tastbare vruchten
afwerpen. De totstandkoming van het stam
riool te Rijen heeft een einde gemaakt aan de
onhoudbare toestanden op rioleringsgebied
aldaar en is meteen de onmisbare voorwaarde
om andere straten in Rijen welke óf een onvol-
Zaterdag 23, Zondag 24 en Maandag 25
Januari om half acht
In de eerste raadsbijeenkomst van dit jaar
heeft Burgemeester van Mierlo de volgende rede
uitgesproken:
Een nieuw jaar heeft sinds kort zijn intrede
gedaan. In het voetspoor van vorige jaren moge
ik in de eerste gemeenteraadsvergadering van
1954 de gelegenheid aangrijpen om het wel en
wee onzer gemeente zowel over de afgelopen
als over de komende periode op enkele punten
in ogenschouw te nemen, mij daarbij overtuigd
wetende, dat dit uw belangstelling zal hebben.
Allereerst echter moge ik U allen persoonlijk
mijn beste wensen voor 1954 doen toekomen
zowel ten aanzien van uw persoonlijk- en ge
zinsleven als ten aanzien» van uw ondernemin
gen en arbeid, waarbij ik uiteraard uw arbeid
als lid van deze gemeenteraad zeer nadrukkelijk
insluit. Kan men allerwege beluisteren dat 1953,
ondanks de vreselijke ramp welke ons vader
land in Februari 1953 trof, in het algemeen niet
ongunstig is geweest voor het Nederlandse volk,
voor onze gemeente kan dit zeker in niet min
dere mate worden onderschreven. Hiermede is
natuurlijk niet gezegd dat alles, wat nodig of
wenselijk is, kon worden bereikt of dat er geen
problemen meer zijn op te lossen. Integendeel,
in een zich ontwikkelende gemeente als de onze
heeft het gemeentelijke leven zoveel facetten
en dringen zich zoveel vraagstukken het
een van meer, het ander van minder belang
op, dat eerder van een toeneming dan van
een vermindering van problemen kan worden
gesproken.
Boven alle vraagstukken, wélke zich aandie
nen zijn er echter twee welke het in belangrijk
heid van alle andere winnen, te weten het
vraagstuk der arbeidsgelegenheid en het woon-
ruimtevraagstuk, waarvan op langere termijn
gezien, het eerste wel het voornaamste is. Dit
moge wellicht eigenaardig schijnen, omdat
momenteel de werkgelegenheid geen problemen
vormt immers de werkloosheid in onze ge
meente is thans niet van betekenis op lan
gere termijn gezien ligt het vraagstuk duidelijk.
Immers er is vooreerst jaar in, jaar uit, een
vrij belangrijke geboorte-overschot, terwijl in
de agrarische sector, debelangrijkste sector
naast de industriële geen uitbreiding van
arbeidsgelegenheid van enige betekenis te ver
wachten is bij gebrek aan cultuurgrond en de
practisch te verwaarlozen gevallen, waarin nog
tot splitsing van bedrijven kan worden over
gegaan. Neemt men aan, dat in de andere
sectoren de arbeidsbezetting niet noemenswaard
toeneemt, er is geen aanwijsbare reden om
het anders te zien dan zal de eerste 15 jaren
jaarlijks in de industriële sector voor ongeveer
65 a 70 personen of in totaal 975 personen
méér, arbeidsgelegenheid moet worden gevon
den, tenzij de jonge mensen die jaarlijks voor
arbeid beschikbaar komen, naar elders vertrek
ken. Dit wil heel wat zeggen, wanneer men
bedenkt, dat momentel het totaal aantal plaat
sen in de industriële sector in onze gemeente
is te stellen op 2300.
Het werk van het gemeentebestuur zal er
derhalve bij voorduring op gericht moeten
zijn om al datgene te doen en te bevorderen
wat er toe kan bijdragen om de bestaande
arbeidsgelegenheid te behouden en te vergroten
en nieuwe arbeidsgelegenheid zo mogelijk te
verkrijgen. Wij zijn voor wat de meer nabije
toekomst betreft, niet pessimistisch. Vooreerst
maakt het bedrijfsleven in onze gemeente een
redelijke en in sommige branches zelfs een goede
periode door, terwijl de vooruitzichten zich
voor 1954 in het algemeen niet ongunstig laten
aanzien wanneer men het oor bij tot oordelen
bevoegden te luisteren legt. Vervolgens bestaat
de mogelijkheid dat zich in onze gemeente in
1954 en met name in Gilze zichtbaar resultaat
van de totstandkomng van de Gilzerbaan
een nieuwe industrie komt vestigen, welke aan
100 mensen werk geeft. Besprekingen hier
omtrent zijn gaande. Tenslotte zal in de loop
van 1954 en later de mogelijkheid geschapen
worden om op de vliegbasis een vrij aanzien
lijk aantal burgerwerkkrachten te werk te stellen
die voor passende en permanente arbeid in aan
merking komen. De werkloosheid is, zoals ge
zegd, momenteel van weinig betekenis. Tegen
over 31 ingeschreven werklozen en 6 mensen
die bij de D.U.W. werken op 31 December
1953, stonden 286 aanvragen van werkgevers,
waaronder 245 ten behoeve van de vliegbasis.
Het tweede probleem in belangrijkheid is het
woonruimtevraagstuk. Het zal uiteraard ook in
onze gemeente niet mogelijk zijn om dit vraag-
reed zijn. De lagere landbouwschool te Hulten
voorziet in elk opzicht in de behoefte. Het
stemt tot voldoening, dat deze inrichting van
onderwijs steeds zo goed als geheel, zo niet
geheel bezet is met het maximum aantal leer
lingen waarvoor zij plaats biedt. Wat de nijver
heidsschool in oprichting te Gilze betreft, kan
worden medegedeeld dat het er naar uitziet dat
in 1954 een flinke stap in de goede richting zal
kunnen worden gedaan. Daarmede verband
houdende voorstellen zullen de Raad hopelijk
binnenkort bereiken.
Een niet gemakkelijk vraagstuk vormt de
omstandigheid, hoe in de behoefte in onderwijs
moet voorzien wórden ten aanzien van een
waarschijnlijk niet gering aantal kinderen uit
militaire gezinnen, welke zich dit jaar in deze
gemeente zullen vestigen en welke ander dan
bijzonder onderwijs op Katholiekz grondslag
verlangen. Een redelijke en bevredigende op
lossing aangaande dit probleem kan momenteel
nog niet worden aangegeven.
De definitieve vaststelling van het uitbrei
dingsplan voor de hele gemeente behoort onge
twijfeld niet alleen tot uw voornaamste wensen.
Bijna dagelijks wordt het gemeentebestuur ge
confronteerd met de moeilijkheden, welke zich
voordoen, omdat een definitief vastgesteld plan
ontbreekt. Het is echter een verre van een
voudige zaak om een stedebouwkundig plan,
