Bij t
ontbranden van de
stembusstrijd*
Honderd jaar Bisschoppelijke
Hiërarchie*
De vloot gereed tot
haringvangst*
No. 20
UITGAVE VANDRUKKERIJ NICO HOBBELEN - RIJEN - TELEFOON 343 (K 1692) - POSTGIROREKENING 28 32 41
De omstandigheden na de oorlog
hebben geleid tot het bouwen van hui
zen met veel te kleine ruimte. Voor ’n
gezonde gezinsontplooiiing dient voor
gestaan te worden, dat de huizenbouw
(^ZATERDAG 16 MEI 1953
(~ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG
Weekblad Qilze-Rijen
’t gezin
'n
voor-
woningbouw mogelijk te maken en deze
door gemakkelijke financiële voorwaar
den, krachtig te stimuleren.
te herkennen is als 'n raadslid ’t woord
voert. In de huiskamer hangen vele
problemen, die 'n goede gemeenteraad
tot oplossing kan brengen.
Op Woensdag 27 Mei krijgt iedere
gemeentenaar boven 23 jaar weer ge
legenheid zich uit te spreken over de
samenstelling van de Raad. De verkie
zingen geven ons 't middel in handen
de Raad samen te stellen en daarmee
dan tevens 'n vinger in de pap bij de
keuze der Wethouders. De Burge
meester staat geheel buiten de verkie
zingen. Zo wil het de Gemeentewet, die
niet de Burgemeester, maar de Ge
meenteraad aan ’t hoofd van de ge
meente stelt. Omdat dus de Raadsleden
’t heft in handen hebben, is het uit
brengen van zijn stem n gewichtige
zaak. Juist omdat de beslissingen varf
de gemeenteraad zo’n weerslag kunnen
hebben op het rijlen en zijlen binnen de
muren van t gezin. Het is bovendien
voor ’n gemeenteraad ’n toer om eigen
benen te behouden en niet veel van de
gemeentelijke bevoegdheden te laten
opslokken in de centralisatiewoede van
de centrale overheid, niet zelden ten
nadele van de beperkte bevolkingsgroep
die Gilze-Rijen uitmaakt.
het herstel der hiërarchie, er een schaduw
van driefenis hangt over de feestelijkhe
den om de vele zonen en dochters, die
ontrouw werden aan de H. Kerk. Maar
de kracht, die nog steeds in het Katholi
cisme leeft, kan ons zelfs om dit feit niet
tot volslagenheid brengen. Want het is
voor allen, die trouw bleven, een duidelijke
zaak, dat de overwinning beschoren zal zich richt naar dé te" verwachten be-
zijn aan de latente kracht, die in de Ka
tholieke Kerk leeft. Desniettemin dient
iedere Katholiek er zich van bewust te
zijn, dat dit eeuwfeest een criterium
vormt voor het Katholicisme in ons land.
Immers, de ingang van een nieuwe eeuw
Nederlands. Katholicisme onder bisschop
pelijk bestuur zal het beginpunt moeten
zijn van een massale terugvoering van de
afgedwaalden naar de Kerk van Christus.
Daarbij zal de mate, waarin wij, beginsel
vaste Katholieken, in staat zijn ons geloof
te beleven in de handelingen van ons da
gelijkse doen en laten, doorslag gevend
zijn.
Maar zonder neerslachtigheid kunnen wij
ons vertrouwen stellen op de toekomst.
Want over ons waakt een episcopaat, dat
in oorlog en vrede heeft bewezen de no
den te kennen en de middelen te weten
om ons te beschermen tegen de funeste
invloed van een verscheurd tijdsgewricht.
Onze bisschoppen, de dragers van het
evangelie, hebben hun harten wijd open
voor de noden, die er leven bij het Ka
tholieke volk. Maar het episcopaat rekent
dan ook op de leken. Het verwacht van
hen de steun en daadwerkelijke hulp om
Christus Kerk in dit goede land nog hech
ter te vestigen op een sterke geloofsaan-
hang. Zo gezien, mag deze eeuwfeestvie
ring niet slechts een blij gedenken zijn over
wat bereikt werd, maar meer noge dient
te zijn een stimulans voor een verdere uit
bouw van Christus’ Kerk in Nederland en
een herstel van de gelederen door een
terugvoering van de afgevallenen.
De nuchterheid, die in de Nederlan
der wordt getekend als n „gezonde
eigenschap” biedt weinig grond voor
politiek fanatisme. Vandaar dat de ge
middelde Nederlander de politiek op
z’n slofjes afdoet. Zolang niet de di
recte belangen van meneer Jansen door
politieke tegenstanders dreigen te wor
den aangetast, is de interesse van me
neer Jansen voor de politiek maar zeer
matig, n Pittig debat in het parlement
mag wel z’n belangstelling trekken,
slechts 'n geringschattend grimlachje
heeft hij over als hij leest over de ge
baren in de gemeenteraad. Zo heel
vreemd is dat niet, want hij komt een
paar keer per dag 'n raadslid tegen, kent
zijn doen en laten en vindt geen aan
leiding er hoog tegen op te kijken. Bij
afgevaardigden in Eerste en Tweede
Kamer is dat anders. Daar zetelen de
grote heren, die de politiek van ons
land maken, die met forse redevoerin
gen hun namen brengen op de* front
pagina s van de dagbladen. Zij plegen
staatkunde. Gemeentepolitiek is maar
iets van de zoveelste rang.
Kortzichtigheid mag verweten wor
den aan allen, die de gemeentepolitiek
niet de plaats toekennen, welke haar
toekomt. De maatregelen en wetten,
die lands- en provinciaal bestuur vast
stellen voor grote groepen van de be
volking lijken veel gewichtiger dan de
arbeid van de gemeenteraad en het col
lege van B. en W. Een feit is ’t ech
ter, dat de gemeentepolitiek veel dich
ter bij ieders belang staat. Zij, die het
bestuur van de gemeente in handen heb
ben, zijn de pottenkijkers van ons wel
en wee. De raadsleden blikken in het
voorbijgaan in onze huiskamers en leren
daaruit de noden en de behoeften van
de gemeentenaren kennen. Dit is geen
frase, maar 'n waarheid, die zo dikwijls
De malse maatjes komen!
Op Dinsdag 26 Mei a.s. vaart de haring-
diijfnetvloot uit. Dan begint de jacht op
Hollandse Nieuwe. Aan een vertrek der
vloot gaan altijd de vermaarde Vlaggetjes
dagen vooraf. Deze worden op Zater
dag 23 Mei en de beide Pinksterdagen
gehouden in Vlaardingen, Scheveningen en
Ymuiden. Daar liggen dan de fraai ge
schilderde haringschepen onder een rijke
vlaggentooi te pronken. Dit jaarlijks
schouwspel pleegt vele duizenden kijkers
te trekken.
s Zaterdagsmiddags, 23 Mei worden in
genoemde plaatsen vele feestelijkheden
georganiseerd. Optochten, het hijsen van
de Bedrijfschapswimpel voor de best ver
zorgde haring door Drs D. J. van Dijk,
voorzitter-directeur van het Bedrijfschap
voor Visserijproducten, ditmaal op de
SCH 233, enz. 's Avonds liggen de sche
pen onder het licht van schijnwerpers.
s Zondags is het kijkdag, 's Morgens
worden in de meeste kerken bidstonden
gehouden voor de „grote visserij” en des
middags plegen allen naar de kant té gaan
om met vele „vreemdelingen” te genieten
van het schoon der vloot, die gereed tot
haringvangen ligt.
De haringdrijfnetvloot van Nederland
bestaat uit 250 schepen. Wanneer in het
hoogseizoen alle schepen met een vleet
de verzamelnaam der netten ongeveer 3000
meter vissen, hangen dus per nacht
pl.m. 750.000 meter netten in de Noordzee.
Dat is (ongeveer) de afstand Amster
dam^Berlijn. Vorig jaar voerde de haring-
Juist dit geeft de kracht en de apostoli
sche waarde van het Katholicisme, omdat
in het gesprek en overleg met andersden
kenden steeds het beginsel van het ge-
loofsprincipe naar voren zal komen. Maar
ondanks de sleutelposities, die thans bezet
zijn, is de emancipatie nog niet ten volle
volvoerd. Nog zijn er terreinen, waarop
door de Katholieken een achterstand is in
te halen. Om slechts een enkele sector te
noemen, op wetenschappelijk gebied dient
de sterkte van het Nederlandse Katholi
cisme nog meer tot gelding te komen.
Staan thans, een eeuw na het herstel
van de bisschoppelijke hiërarchie, vele be
wijzen van gelijkberechtiging van de Ka
tholieken in dit land als tastbare realitei
ten in ons midden, hoe staat het met de
innerlijke kracht van ons Katholicisme?
Hoe is onze gesteldheid ten opzichte van
de Kerk? Heeft het geloof zich in ons
geconsolideerd of verkeert het in ons,
door de invloed van de tijd, in ontbinding?
Helaas moet geconstateerd worden, dat
maar al te veel Katholieken zich kinderen
van deze tijd hebben getoond door zich
over te geven aan negativisme, defaitisme,
futloosheid, slapheid en zucht naar opper
vlakkigheid. Het materialisme, dat de
strijd om het stoffelijke verheft boven het
behoud van de geestelijke waarden, is niet
ongemerkt langs vele Katholieken gegaan.
De strijd om aardse belangen heeft ette
lijken doen ontsporen. Dt cijfers, die om
trent de geloofsafval bkend zijn, spreken
zelfs een taal, die beangstigend en zeker
verontrustend is. Vandaar, dat bij de jubel
welke thans heerst om het herdenken van
Katholiek Nederland gaf in deze dagen
blijk van zijn vreugde, dat een eeuw ge
leden bij pauselijke breve het bisschop
pelijk bestuur over dit land hersteld werd.
Dit gedenken gaat gepaard met een trotse
terugblik op hetgeen in honderd jaar be
reikt werd voor de gelijkstelling van Ka
tholieken met de overige landgenoten. Het
is een moeizaam proces geweest, waarin
zich deze emancipatie heeft voltrokken.
Als een geïsoleerde groep leefden de Ka
tholieken voor 1853 binnen de wallen van
het eigen bestaan in het grote geheel van
de Nederlandse samenleving. Maar de
grondwetsherziening van 1848, die een
scheiding bracht van Kerk en Staat, gaf
gelegenheid een bres te slaan in het isole
ment en schonk middelen om binnen te
treden in de gemeenschap van het Neder
landse volk. Dat ging echter niet zonder
tegenstand. Een vloed van protesten brak
los en manifesteerde zich in wat later de
April-beweging werd genoemd. Doel van
de protestactie was te verhinderen, dat de
Nederlandse Katholieken door middel van
een bisschoppelijk bestuur een volwaar
dige plaats zouden krijgen onder de drie
kleur. Katholiek en anti-papist stortten
zich inde strijd en poogden in weerwil
van de godsdienstverijheid, geregeld bij de
grondwet, de Katholieken het recht te
ontnemen op een eigen kerkbestuur. Alle
tegenstand was echter tevergeefs. Er
kwam een Nederlands Episcopaat, waar
door aan de Katholieken de weg werd
geopend hun mondigheid te bewijzen.
En thans is dit alles een eeuw geleden.
Honderd jaren scheiden ons van het mo
ment, waarop Nederland uit het duister
van een missiegebied verheven werd tot
de waardigheid van een zelfstandige
kerkprovincie. Er is reden tot trots, om
dat veel goed werk werd verricht en om
dat deze tijd de resultaten plukt van het
pionierswerk, waarmede de emancipatie
de Katholiek in zijn ware menselijke
grootte stelden temidden van ons volk,
Zij hebben het aangedurfd, die werkers
van het eerste uur, om onder hoonge
lach, geschimp en bespotting te wijzen op
die groep Nederlanders, die, omdat zij
Katholiek waren, niet 'minder moesten
worden aangeslagen dan de anderen. Zo
kwam door hun werk het bolwerk tot
stand van de machtige organisaties. Er
kwam een arbeidersbeweging, gegrond op
de beginselen der Pauselijke encyclieken
Rerum Novarum en Quadragesimo Anno.
Werkgevers organiseerden zich op grond
slag van de geloofsbeginselen en voerden
hun acties met inachtneming van de Pau
selijke richtlijnen, neergelegd in de ency
clieken. Middenstanders rijden zich aan
in een hecht verband, ook weer op grond
slag van dezelfde beginselen. De jeugd
kreeg een tehuis in een sterk verenigd ver
enigingsverband, waarbij hetzelfde uit
gangspunt geldt. En eveneens op dit be
ginsel fungeerden zich tal van andere
sociale, godsdienstige, charitatieve, cultu
rele en andere geschakeerde organisaties.
Met elkaar werden zij tot een machtig ap
paraat van geloofsverdediging én een
krachtig tegenwicht voor de verkeerde
stromingen van buitenaf. Maar meer nog
vormden zij de eigen Katholieke volks
groep. Als verdedigers van de belangen
van deze groep ontstond een volwaardige
Katholieke pers en formeerde zich een
Katholieke politiek, voortgesproten uit ’n
eigen staatkundige organisatie.
De positie, welke de Katholieken zich
aldus verschaften temidden van de ver
scheidenheid van het Nederlandse volk,
geeft aan de tegenstanders van het Katho
licisme de waarschuwing rekening te hou
den met deze groep. Er kan niet meer zon
der hen gehandeld worden. Tegelijkertijd
echter hebben de Nederlandse Katholie
ken nimmer geaarzeld hun bijdrage te ge
ven voor het algemeen welzijn van de
gehele Nederlandse volksgemeenschap.
Gezinspolitiek zij hoofdschotel.
Het gemeentelijk huishouden kent
vele taken. En evenals uit de opvatting
der taken van ’n gezinshoofd blijkt,
welke inslag de man heeft, zo spreekt
ook in de gemeenteraad bij behandeling
van zaken de opvatting der leden. Het
staat voor ons vast, dat die gemeente
politiek de beste is, die zo gunstig mo
gelijke resultaten oplevert voor 't gezin,
die zo dicht als ’t kan bij, de belangen
van t gezin staat. Daarom dient 't
komende gemeentebestuur allereerst de
hoefte, zodat de jonggehuwden en hu
wenden niet binnen enkele jaren in de
knel komen.
Het voortZ-.;„d uitvoeren van
uitbreidingsplan houdt met dit
naam onderdeel van t gemeentelijk
huishouden innig verband.
n Taak heeft de Raad ten opzichte
van de jeugd.
Er moet toegezien worden op be
scherming van moraal en zeden, con-
trö op kamperen, baden en zwemmen.
Met materiële en morele steun moet
het jeugdwerk in 't algemeen bevorderd
worden. Natuurlijk komt de opvoeden
de en vormende taak allereerst toe aan
Ouders en Kerk. Maar de Gemeente
raad moet niet door ’t afwimpelen of
’t geven van te schriele subsidies 't
jeugdwerk in zijn bloei tegenhouden
of, nog erger, financieel onmogelijk ma
ken. Het scheppen van recreatie-oorden
voor onze jeugd is ’n zorg, die een
raadslid ter harte zal gaan.
Ten nauwste in aanraking met de ge
zinspolitiek komt de grootte van 't ge
zin. Dat zou er n principieel afgevaar
digde toe moeten voeren om ’t grote
gezin alle faciliteiten te verlenen waar
toe de Raad maar bevoegd is.
Dat is duidelijk: terwille van ’t gezin
kan men niet de straten in verval laten
geraken of t bouwen van winkelpanden
bemoeilijken. Zuiver materiële belangen
verdienen de nodige aandacht. Door-
sla99evend bij de keuze van onze can-
didaat zou toch moeten zijn of hij alle
gemeente-aangelegenheden, die iets te
maken hebben met t gezin op de eerste
plaats nauwlettend behartigd. Of dat
gezinsbelang nu toevallig in Gilze,
Rijen, Htrtten of Molenschot ligt, is niet
van ’t minste gewicht.
n Sterke, vooruitziende gemeente. -
raad is ’n groot geluk voor ’n gemeente.
Wij hopen van harte, dat er 27 Mei
zo n Raad uit de bus mag komen.
