Zie
nu is
JAARDAG.
Tel. 425, Postgiro 28.32.41.
F
Uitgever: N. Hobbelen Rijen
het de aangename tijd
de dag van ons heil.
I
He JAARGANG
ZATERDAG
No. 565
3 Februari 1940
wordt aanleiding dat Jonas toch zijn bood
schap doet en met succes, de Niniviten vasten
en happy end God spaart Ninive.
We leven weer in oorlogstijd. Is het een
straf voor de zonden Dreigt deze straf ook
ons? We weten het niet, maar de kans van
de Niniviten hebben ook wij: ons vasten en
onze verstervingen aan God op te dragen om
te verkrijgen, dat wij bevrijd mogen blijven
van de oorlog.
In de Kerstvacantie wist de jeugd en de
jongstudentenwereld reeds mee te delen, dat
het vroeg Pasen zou zijn en dus ook weer
gauw vacantie. De vroege Paas brengt ook
een vroege vasten mee, die niet zo streng meel
is, maar toch nog vol betekenis.
Hoe is de kerk er eigenlijk toe gekomen
een veertig daagse vasten in te stellen? Wat
is het doel hiervan en waarom houdt de Kerk
er nog aan vast terwijl de kerk toch heel
mild is in het verlenen van dispensaties?
De oorsprong van de veertigdaagse vasten
is niet ver te zoeken. Het idee van vasten be
stond reeds in het oud verbond voor Chris
tus. Het voorbeeld van Christus en de na
volging hiervan door de Apostelen en vrome
christenen burgerden de vasten om zo te zeg
gen in als een christelijk gebruik, dat de
kerk in onze wijze van spreken georganiseerd
heeft.
De Verrijzenis van Christus, de kroon op
het verlossingswerk is steeds het grootste
van de Christelijke feestdagen geweest. Nu is
het een heel oud gebruik van de kerk, de
hoge christelijke feestdagen door een of m$er
vastendagen voor te bereiden.
De triomf van Christus werd vooraf gegaan
door Zijn lijden. Het ligt voor de hand cat
de idee opkwam en zich ontwikkelde om het
Paasfeest door een tijd van boete voor te be
reiden en even voor de hand liggend, is wel,
dat de veertigdaagse vasten die Christus door
Zijn voorbeeld geheiligd had, hiervoor het
meest geschikt werd geacht.
Men kan zich op verschillende manieren
onthouden en vasten; doch de vastenwet ver
staat onder onthouding: geen vlees en jus uit
vlees te gebruiken. Vasten is volgens de vas
tenwet: niet meer dan eens een volle maaitijd
nemen en bovendien ’s-morgens en 's-avonds
geen vlees of andere zware spijzen te gebrui
ken.
Het doel van de vasten is eigenlijk meervou
dig. Geheel in 't algemeen zou men kunnen
zeggen bedoelt de vasten de eer van God en
het heil van de zielen.
Meer in het bijzonder beoogt deze vasten
het voorbeeld van Christus na te volgen en
betekent deze vasten een erkenning van de
kracht en waarde van het vasten in het raam
van Gods verlossingsplan.
Het is ook een erkenning en uiting van
dankbaarheid voor het verlossingswerk van
Christus, Die ons juist door Zijn leven van
vernedering boete en lijden de verlossing heeft
bereid. Hem navolgen is ongetwijfeld de meest
juiste en hoogste dankbaarheid suiting.
Deze vasten is tevens een bijzondere deel
name aan het verlossingswerk van Christus.
Paulus zegt dat wij moeten aanvullen wat
aan het lijden van Christus ontbreekt. Dit wil
niet zeggen dat Christus leven, lijden en dood
cp zich niet voldoende geweest zijn om ons te
verlossen. Maar God heeft het in Zijn ver
lossingsplan zo beschikt, dat wij zelf aan on
ze 'verlossing kunnen en moeten deelnemen
en bijdragen.
Christus heeft gezegd: zonder Mij kunt ge
niets. Uit ons zelf konden wij ons niet verlos
sen en kunnen wij het nog niet. Maar Christus
heeft ons door middel van de Sacramenten
tot de bovennatuurlijke orde verheven, ons
verrijkt met de heiligmakende genade, die ons
deelachtig maakt aan de goddelijke natuur.
Door deze deelname aan de goddelijke natuur
verkrijgen onze gedachten, woorden en werken
een goddelijke waarde en kunnen ze een bij
drage vormen tot de voltooiing van Christus
Verlossingswerk.
Zo gezien is het duidelijk, dat de onderhou
ding van de vasten, beschouwd als een na
volging van Christus en als een deelname aan
het verlossingswerk van Christus, diepe bete
kenis en hoge waarde is.
De vasten als deelname en verder voltooi
ing van onze Verlossing door Christus is van
zelf ook een krachtig middel tot uitboeting van
de zonde. Het verwerft kwijtschelding van de
straffen die na de vergiffenis der zonde nog
overblijven. Vasten betekent moeite en in
spanning en versterving voor onze bedorven
natuur en is daardoor juist geschikt om aan
God voldoening te brengen.
Als geschikt middel om de zonden uit te
boeten is het tevens een middel om de zonden
uit te boeten is het tevens een middel om onze
hartstochten te beteugelen en ons te oefenen
in zelfbeheersing, matigheid en versterving, in
't algemeen in de deugd. Het vasten maakt
de geest vrij cfr Potters van de beletselen
die ons verhinderen om op te stijgen tot de
beschouwing van de goddelijke dingen. Door
het vasten zullen wij ons meer en meer ont
hechten aan het aardse, om onze blik steeds
hemelwaarts tot God te richten.
AI is het nu waar dat de kerk veelvuldig
dispenseert in de onderhouding van de eigen
lijke vastenwet,,dit wil. toch niet zeggen dat de
geest van de kérk ten opzichte van het vasten
veranderd is. De Kerk is mild in het dispen
seren omdat zij dit in verband met de ongun
stige tijdsomstandigheden en tijdgeest in haar
wijze voorzichtigheid in 't algemeen belang
het beste acht.
Bij het afkondigen van de dispensatie wekt
de Kerk de gelovigen dan ook op om dóór
aalmoezen en andere goede werken de tekort
komingen in het vasten te vervangen.
De geest van de Kerk is dezelfde gebleven,
het is nog altijd de wens van de kerk, dat
de gelovigen zich door een veertigdaagse vas
ten waardig voorbereiden op het hoogfeest van
Pasen. Alleen is de practische toepassing van
de vastenwet wegens omstandigheden yan tijd
door een milde dispensatietoepassing verzacht.
De kerk verlang evenwel, dat de gelovigen de
ze verzachting compenseren door zich meer
dan anders toe te leggen op deugd en verster
ving, aalmoezen en andere goede werken.
Men hoort wel zeggen, dat de vasten niet
veel meer te betekenen heeft en wel afgeschaft
kon worden. Zowel het ene als het ander is
eigenlijk niet waar. De betekenis is dezelfde
gebleven, alleen laat de kerk nu meer aan ei
gen initiatief van de gelovigen over hoe zij,
die van de dispensatie gebruik maken, door
het brengen van andere offertjes zich met de
geest van de kerk willen verenigen.
De menselijke natuur vindt de vastentijd
vervelend en onaangenaam. Wanneer wij de
menselijke natuur evenwel niet het eerste
woord gunnen en ons liever laten leiden door
onze liefde tot God, tot Christus, tot onze
eigen ziel en tot de ziel van onze medemensen
dan brengen wij de offertjes van de vasten
tijd gaarne en valt het ons niet moeilijk in te
stemmen met het gebed van de Kerk in het
officie: Zie nu is het de aangename tijd, de
dag van ons heil.
De Heilige Schrift bevat episoden die om
de wijze van voorstellen aantrekkelijk zijn om
te lezen, niet het minst het Oude Testament.
Hier denk ik aan de geschiedenis van Jonas
in de walvis. Jonas krijgt van God opdracht
een onaangename boodschap mee te delen
aan de Niniviten. Ze hebben zwaar gezondigd
en tot straf wil God de stad verwoesten. God
wil nog een kans laten de straf te ontgaan. Als
de Niniviten vasten en boete doen zaf God
de stad sparen. Jonas krijgt de opdracht deze
boodschap aan de Niniviten over te brengen.
Deze gevoelt niet veel lust de opdracht uit
te voeren en onderneemt een zeereis om er
aan te ontkomen. Vergeefs, een schipbreuk
Wanneer een bijzondere gebeurtenis een jaar
ouder wordt, herdenkt men ze gewoonlijk' op
de een of andere manier. De verjaardag van
de geboorte, van het trouwen, van het over
lijden van iemand. Het zit in dé aard van de
mens te herdenken. Het zou een lijst geven,
de jubilea van iedere dag uit de krant te ver
zamelen.
'n Jubilé, 'n verjaardag doet terugkijken
naar wat er in de afgelopen tijdsruimte ge
beurde. Het geeft te denken, het is een ge
wetensonderzoek.
Dinsdag, ’30 Januari, vierde het Derde Rijk
voor de zevende keer zijn verjaardag. Het
was gewoonte, dat de Führer en Rijkskanse-
lier op die jaardag een feestrede hield in het
Snortoalei?. Hij somde,dan op wat het Duit
se Rijk in dat jaar weer bereikt had. Iedere
keer kon hij iets groots noemen, althans wat
in zijn en der Duitsers ogen groot scheen.
Dit jaar wierp de oorlog wel een somber
licht op de verjaardag van het Rijk. Het had
er alle schijn van dat dit jaar geen rede, door
den Führer gehouden kon worden. Totdat de
kranten een paar uur voor het uitspreken
het tegendeel vermeldden.
Het loont altijd de moeite naar Hitler te
luisteren. Niet zozeer om wat hij beweert dan
wel om de manier waarop hij met zijn onloo
chenbare sprekerstalenten zijn volk weet te
boeien en te suggereren.
Ook Dinsdagavond heb ik me bij de luid
spreker gezet en geluisterd naar den verbit
terde, die een illusie in rook zag opgegaan:
dat hij Duitsland alles kon geven, zonder dat
het ook maar één druppel Duits bloedd zou
kosten; den teleurgestelde, die pas in Sep
tember een lang tijdperk van vrede beloofd
had; die een sage, rondom zijn persoon ge
weven, dat alles hem lukte zonder het zwaard,
verscheurd zag.
Maar in het begin zei Hitler toch iets, wat
werkelijk leerzaam was.
Hij gaf een opsomming van wat hij reèds
bereikte: de hermilitarisering van het Rijnland,
de algemene dienstplicht ingevoerd, in 1937
begon het vierjaren-plan, de inlijving van Oos
tenrijk, de inlijving van het Sudetenland. Wat
een veranderingen in die nog geen tien jaar
dat de nazi's aan het bewind zijn. Ieder jaar
opnieuw moest de wereld wel vertoornd, maar
toch ook verbaasd toezien. Wat kan één man
bereiken, indien hij al de krachten die in hem
zijn, concentreert op één doel.
Ge zult zeggen: Maar nu loopt het toch
maar uit op een katastrofe. Dat is wel zo,
maar dat neemt niet weg, dat die krachtin
spanningen heel wat veranderd en heel wat
tot stand gebracht hebben.
Beeldt U in dat al die krachten eens ten
goede hadden gewerkt. In plaats van tegen
werking een eerlijke medewerking en begrij
pen van het Vatjcaan. In plaats van het. slui
ten van christelijke scholen, een steunen en
aanmoedigen. In plaats van verbieden een
ijveren voor de kristelijke pers. In plaats van
het propageren van een nieuw-heidendom het
bevorderen van een verjongd christendom. In
plaats van het samengaan met een rood Rus
land, een zich aaneensluiten met alles in Eu
ropa wat anti-communistisch is. Ook dan zou
er veel veranderd zijn, maar nu met een heel
ander resultaat.
W EI KB LAD
GILZE-RIJEN
1
