amazonepad tot venusstraat
van
23
v> J
WW—»z~:--
- i_ S--
en
L'
is
man
Zuster Liesbeth erkent
ze "thuis over
- -'--SB»
'X',.* .Jr'*.-
X X X X X X X X KX.X.X,
Véronique Has
yyxxxxxxxxxx
Anke Servaes is het pseudoniem van A.G.Valk-
hoff-Wijdom. Naast Kinderzaal1waarvan wij de
elfde druk in handen kregen, schreef ze onder
meer 'Moeder Liesbeth' en 'Kinderen die over
zijn
'Kinderzaal' verhaalt over de verpleegster
Elizabeth van der Waarde. De cliché's zijn
overbekend: de hoofdzuster is een kreng, zus
ter trouwt op het eind met de vriéndelijke dok
ter, die god-betert- dezelfde voornaam heeft
als haar vroeg gestorven vader, de verpleeg
ster offert zich op voor het heilig ideaal,
al is het niet altijd zonder zuchten, en de
dokter is de charismatiese figuur: arme men
sen hoeven niet te betalen.
Tot zover identiek met de Boeketreeks. De
verpleegster in de hoofdrol biedt Anke Ser
vaes echter ruimschoots de gelegenheid haar
visie op vrouwen te ventileren. Vrouwen be
horen moeders te zijn en: "Moederliefde reikt
tot in de Hemel", behalve dan de moeder van
de verwaarloosde Bertje. ZJj is de "schuldige".
En niet zo'n klein beetje ook met "haar op
zichtige bontmantel van goedkope namaak,
haar valse edelstenen in de lange oorhangers,
en haar uitdagende ogen en brutaal geverfde
mond"
De dokter weet het ook. Elke kursus aan een
nieuwe lichting leerlingverpleegkundigen be
gint hij met:"Iedere vrouw, die uit eigen vrije
wil verpleegster wordt, heeft in zich een
De Anke Servaeshof vormt een z-verbinding tus
sen de Anna Blamanweg en de Herman Heyermansweg
in de auteursbuurt van het Wandelbos.
Wat de straatnamenkommissie in Tilburg beweegt
is moeilijk te doorgronden. En zeker in dit ge
val. De auteursbuurt kent vier straten met
namen van vrouwéljjke auteurs. Daarvan heeft
alleen Anna Blaman onverdachte literaire kwa
liteiten. Top Naeff is wat in de vergetelheid
geraakt als auteur van 'Schoolidyllen', maar
heeft ook ander uitstekend werk op haar naam
staan. Met marie Koenen en Anke Servaes slaan
de straatnaamgevers wel een heel bedenkelijke
weg in. Beide schrijfsters zjjn niet terug te
vinden in de Moderne Encyclopedie van de We
reldliteratuur, al hoeft dat nog geen absolute
maatstaf te zijn. Beide schrijfsters zjjn ooit
wel een stukgelezen, getuige de vele herdrukk-
ken die van verschillende boeken zijn versche
nen. Ook dat is echter geen maatstaf: van de
boeketreeks gaan er ook wekelijks onvoorstelba
re hoeveelheden over de toonbank.
Wat beide schrijfsters ook gemeen hebben is
dat ze beschikken over een uiterst moralise
rend toontje. Marie Koenen hanteert dat van
uit een diepe religieusiteltAnke Servaes is
het toppunt van moraliserende burgertruttig-
heid, zo sterk, dat ook in de periode, waarin
de naamgeving in het Wandelbos geschiedde die
burger truttigheid onderkend had moeten worden.
Bovendien geeft de uitverkiezing van juist
deze twee auteurs te denken over de waarde
ring, die andere schrijfsters blijkbaar is ont
houden. Waarom niet Clara Eggink ('Tilburg-
sche Mijmeringen') of Carry van Bruggen ver
noemd?
niet. Ze zeggen altijd: de man neemt, maar dat
is gelogen! De vrouw neemt omdat ze zich laat
nemen. Zo'n wijf zou ik kunnen vermoorden."
Het is dan ook niet verwonderlijk dat Zuster
Truus wordt ontslagen, nadat haar verhouding
met de portier uit komt, en de portier niet.
"Vrouwen onder elkaar zjjn mateloos in wreed
heid", wordt ergens gezegd. Waarom er dan ook
angstvallig voor gewaakt wordt, dat twee ver
pleegsters op één kamer verblijven lijkt daar
mee niet in overeenstemming. Of toch wel?
sterk moedercomplex",
dat, voor Zuster Jo geldt dat
was
Die verheerlijking van het moederschap neemt
groteske vormen aan wanneer Zuster Liesbeth
liefdevol neerblikt op een zogende moeder en
denkt:"Ik zie in haar een Madonna: haar we
zen is louter liefde, en de gedachte aan haar
hulpeloosheid is me plotseling heiligschennis:
zij is zonder lichaam, verheven boven elke
aanraking. Alleen haar blanke borst is tast
baar, als een symbool van haar Geven".
Maria en Eva, de Madonna en de Hoer, ik heb
er nog nooit zo'n duidelijk voorbeeld van ge
zien
Die andere vrouwen, de hoeren, komen in het
volgende citaat mooi uit de verf, een patiënte
over haar man, alleen thuis met de gezinshulp:
"Ik heb het hem al meer vergeven, juist omdat
hij zo eerlijk is, maar zo'n vrouw! diè haat ik!
dat is het slechtste wat er is! een vróuw
doet het, Zuster, niet een man, waarachtig
In Tilburg zijn zo’n 30 van de 1500 straten vernoemd naar vrouwen. Daarom zal deze straatnamenrubriek
ook uit zo’n 30 afleveringen bestaan. Opdat een ieder vete, wie deze vrouwen waren.
