17
maar
het
Vérenique Nas
om-
no-
'mij krijgen ze niet'
met als gevolg dat
en-
Als je
niet makkelijk. Bewustwording kun je niet
draaien. En daar sta je dan. Het heeft tijd
dig om van daaruit verder te gaan.
Maar voor mü is dit een plezierige manier
van bewustwording, plezieriger dan het pra
ten in een VOS-kursus."
Sylvia:"Voor my betekent de schrjjfgroep
verbreden van vormen. Mijn eerste kennismaking
met 'bewustwording' was tijdens de kursus zelf
verdediging. Het met mezelf bezig zijn, daar
van dacht ik eersthoezo?waarom?
Ik wist wel dat ik niet verder wilde op de
manier waarop ik tot dusver had geleefd. Mede
door de schrljfgroep heb ik daar een betere
vorm aan kunnen geven, meer samenwerking. In
deze periode van mijn leven heb ik behoefte
aan positieve stimulansen. En daar is de
schrjjfgroep een voorbeeld van. Het helpt me
een duidelijker beeld te krijgen van mezelf,
hoe ik in bepaalde situaties sta, hoe ik be
paalde dingen doe.
Ik hader van tevoren ook alleen maar
thousiaste verhalen over gehoord,
nagaat dat er zelfs twee vrouwen uit Nijmegen
komen voor de schrjjfgroepnoudat bete
kent toch wel iets. Voor de VOS is niet meer
zoveel belangstelling, maar de schrjjfgroep
loopt goed."
Ik wist al wel dat schrijven verhelderend kan
werken, zeker op deze manier. Het werkt bewust-
wordend, je gaat op een andere manier kijken en
dat werkt enorm, zelfs zó, dat je er met zjjn
allen behoorlijk van schrikt. Er komen dingen
naar boven die anders zouden blijven zitten.
Maar ik kwam toch vrjj onbevangen hier naar toe,
zonder op de hoogte te zjjn van jullie feminis-
tiese visie. Maar als je het nu hebt over die
keuzemomentenik denk dat voor bijna iedereen
in de groep geldt, dat het aanmelden bij de
schrljfgroep een van de eerste keuzes is, die
iedereen zelf heeft gemaakt. Anders zou de ver
bazing bjj de deelneemsters over wat ze schrij
ven niet zo groot zijn. Je ontdekt dat wat je
gedaan hebt niet stoelde op eigen keuzes. En
toch deed je het altijd maar, terwjjl Je eigen
lijk iets anders zou hebben gewild.
Laatst zei iemand:'Ik zit wel de hele tjjd te
praten over die andere vrouw, maar dat ben
ik eigenlijk zelf.' Dat maakt wel duidelijk, wat
er gebeurt. Je komt jezelf dan wel op een har
de manier tegen. Dan weet je pas:'Ik sta hier
en ik kan handelen'. Het is goed dat je dat
voor de schrjjfgroep je je niet zo duidelijk re
aliseert. Dan kun je je er tenminste ook niet
voor afsluiten.
Nu weet ik wat ik wil, en doe ik ook wat ik
wil, terwijl ik eerst maar deed. Natuurlijk
heeft ook de VOS wel wat teweeg gebracht,
dit is toch konfronterenderIk denk ook dat
ik best een poos rust nodig heb. Het is heus
AnnemlekIs het ook niet veiliger dan een
praatgroep? Je bepaalt ten slotte zelf of je
iets voorleest of niet."
Dorrle:"Ja, je bepaalt inderdaad hoever je
gaat. Je kunt wel denken
En dan krjjgt niemand jou
je jezelf niet krijgt".
Ans:"Dat staat ook voorop, dat vrouwen zelf
haar grenzen bepalen, zelf uitmaken hoever
je gaat."
Annemiek"Natuurlijk zijn we erop uit dingen
in beweging te zetten, om zaken duidelijk te
krjjgen, om inzicht te verschaffen, om een
bewustwordingsproces te stimuleren. Maar we
willen niet de richting bepalen. Iedereen
gaat met een opdracht aan de gang, vanuit haar
eigen ervaringen, haar eigen positie, hoe je
left, wat voor jou belangrijk is. We geven een
thema aan, een bepaald facet. De vrouwen bepa
len zelf hoe ze dat doen, aansluitend bjj haar
eigen ervaringen. Je bepaalt zelf ook of je
dat wilt delen met andere vrouwen in de groep.
Dat is van te voren ook duidelijk: je hoeft
niets voor te lezen, als je dat niet wilt."
Dorrie:"Toch is dat voorlezen heel belang
rijk. Een dagboek schrijf je voor jezelf, en dat
is goed. Als je voorleest in een groep, waar
onderling veel vertrouwen heerst, dan vraag
je en krijg je bevestiging, die je in een on
zekere periode in je leven toch wel nodig kunt
hebben. De herkenning is belangrijk. Dan is
het begrepen, dan heeft het een plaats gekre
gen. Dat is heel bemoedigend."
Annemiek"Het voorlezen heeft ook tot ge
volg dat beelden, die vrouwen hebben van el
kaar doorbroken worden. Vrouwen, die zich aan
getrokken voelen tot de schrljfgroep, zijn heel
verschillend, haar achtergrond, opleiding en
leeftijd bijvoorbeeld. Maar ook in relatievor
men: er komen gescheiden vrouwen, getrouwde,
alleenstaande en lesbiese vrouwen. En Je
ziet dat dat elkaar helemaal niet hoeft te
bjjte. Beelden worden doorbroken, het wordt
allemaal vertrouwder. Maar het schrijven staat
gewoon op de eerste plaats."
Dorrie:"Ook dat dat in een schrift gebeurt,
en neit losbladig bijvoorbeeld. Zo'n schrift
wordt een dokument, waarin Je kunt zien dat
je op weg bent. Je merkt ook dat het 'op weg
zjjn' vaak in beelden wordt gebruikt.
Ik zelf heb 20 jaar stil gestaan, nou en
dan wil je wel op weg! Het liefst in de vier
de versnelling."
Annemiek"Dat ligt natuurlijk niet voor al
le vrouwen hetzelfde. Het ligt er ook aan waar
de vrouwen zelf staan, in hoeverre het aan
sluit bij de vrouw die je nu bent. Niet alle
vrouwen gebruiken die vierde versnelling. Sor.s
is het schrijven van leuke, prachtige verhalen
het belangrijkst. Deze groep is inderdaad meer
'op weg'. Het hangt af van de vrouwen zelf:
zy bepalen zelf wat er uit komt."
