UllIJJJ
14
stuk
mijn ziel
een
van
winnie
■■MrWiiMll
mandela,
literalust
Véronique Nas
nu-
te
van Nel-
stuk van
dat het
zeer re-
Die
Literalust houdt op 20 oktober een bijeenkomst
met en over astrid roemer
Van haar verschenen onder andere de romans!
-Over een gekte van een vrouw
-Nergens, ergens
-verder schreef ze novellen, gedichten,
ziek)theaterspelen, verhalenbundels.
Op 20 oktober zal ze een lezing houden en
voorlezen uit eigen werk.
Vanaf 14.00 uur bent u welkom in het Vrouwen
centrum, Nieuwlandstraat 43.
Voor kinderopvang wordt gezorgd.
snel bewust van haar kracht,
toespraak die ze hield kreeg ze een banning
order. Toen ze vroeg waarom werd er verwezen
naar een Afrikaans spreekwoord: Als je een v
ken ziet aan de rand van een pompoenenveld
hoeft niemand je te vertellen dat dat varken
op een dag de pompoenen zal opvreten.
Ze is zich zeer wel bewust van de speciale
positie van de zwarte vrouw in Zuid-Afrika,
meer dan Anne Benjamin laat uitkomen in haar
boek. De oprichting van de Black Women's Fe
deration in 1975 beargumenteert ze door te
wijzen op de bjjzonder zware strijd, die zwarte
vrouwen moeten leveren. Niet allen tegen het
systeem, maar ook tegen de mannelijke hegemo
nie, komplex vanwege speciale problemen, die
voortkomen uit de kuituur, met een traditione
le rol van de vrouw thuis. Dat is verweven met
de wetgeving, die zwarte vrouwen veroordeeld
tot verliezers, tot 'minderwaardigen'.
Er wordt reklame gemaakt voor 'een
mjjn ziel' gemaakt door de toevoeging,
talrijke niet eerder gepubliceerde en
cente brieven van Nelson Mandela bevat,
toevoeging was niet nodig. Het verhaal van
Winnie Mandela heeft genoeg waarde in zich
zelf.
Winnie Mandela, Een stuk van mijn ziel.
Tekst en interviews Anne Benjamin
Vertaling Tinke davids
Van Gennep, 236 blz. ƒ29,50
De oorspronkelijke titel, 'Ein Stück meiner See-
le ging mit ihm', verraadt het uitgangspunt van
Anne Benjamin, de duitse vrouw, die Winnie Man
dela interviewde. Zy is 'de vrouw van Nelson
Mandela', een kwalifikatie die ook altijd ge
bruikt wordt door de NOS-nieuwslezermaar die
geen recht doet aan de persoon van Winnie zelf.
De nederlandse vertaling probeert dat te kor-
rigeren door het boek als titel 'Een stuk van
mijn ziel' mee te geven.
Een stuk van haar ziel ligt bijvoorbeeld in
Brandfort, haar woonplaats sinds haar verban
ning in 1977- Brandfort ligt 55 kilometer van
Bloemfontein, de hoofdstad van Oranje-Vrijstaat
waar de harde kern van de Afrikaners woont.
Haar komst heeft de gemeenschap zo geschokt,
dat de blanken een verzoekschrift hebben inge
diend bjj de regering om haar naar elders
verbannen. Het feit dat zjj de vrouw is
son - van hem hebben de meeste blanken daar
zelfs nog nooit gehoord - lag daar niet aan
ten grondslag. Wel het feit datzy zich de
'kleine' apartheid niet laat aanleunen, dat
zy zich niet onderwerpt aan het systeem: ze
gaat boodschappen doen in de plaatseiyke super
markt, terwyi er voor zwarten een luik achter
in de winkel is. Andere zwarten volgen haar
voorbeeld, in het begin alleen als zy óók in
de winkel is. Dat is voor haar een reden om
veelvuldig de winkel te bezoeken, zonder ei-
geniyk iets aan te willen schaffen. De tyd
dat zy binnen is, blyven de blanken buiten.
Datzelfde doet zich ook voor by het postkan
toor, de bank, het politieburo en het advoka-
tenkantoor. Zo worden dingen, die elders dood
normaal zyn in Zuid-Afrika een politieke daad.
Winnie zegt daarover"Wanneer een zwarte zo'n
verdomde lelieblanke wc betreedt, dan wordt
dat hier gezien als een politieke koerswyzi-
ging.
Ondanks de achteriykheid van Brandfort is
ze zo aan haar werk gehecht geraakt, dat ze
niet meer zou vertrekken, wanneer haar 'ban
ning order' wordt opgeheven. Ze heeft er een
kresj opgezet, die de ergste ondervoeding
by kinderen moet voorkomen=Elk weekend be
graven we baby's, afgelopen weekend hadden we
zes begrafenissen. Dit weekend zullen het er
drie zyn." Vanwege de slechte voedselsitua
tie is ook een tuinbouwprojekt gestart. Bo
vendien is ze betrokken by een werkgelegen-
heidsprojekt voor vrouwen: er worden school
uniformen genaaid voor de verkoop. Er zyn
plannen voor een video- en konferentiecentrum
om jongeren van de straat te houden en ontwik
kelingskansen te geven. "Er bestaat per slot
van rekening geen geen wet tegen dromen".
Over haar politieke ontwikkeling is ze heel dui-
deiyk. De tijd dat ze samen was met Nelson was
te kort om veel van hem te 'leren'. Het waren
eerder de omstandigheden (Nelsons arrestatie)
die haar dwongen politiek aktief te zyn. Al
snel was ze niet meer Mandela's vrouw, maar
werd er naar haar geluisterd om wat ze zelf
te zeggen had. Dat vond ze in het begin wel
moeiiyk. Jaren had ze in de schaduw van haar
man geleefd. Hy was haar steun en toeverlaat.
Maar ook de veiligheidspolitie was zich al
o
ct
S
w
0Q
