ik word gezien als een aangepaste
"Het eerste kontakt met een Nederlander is soms
een beetje raar, niet voor mijmaar voor die
Nederlander. Die kleur, het anders zijn, speelt
in het eerste kontakt een rol. Als je aan el
kaar ge«end bent, dan valt het weg, merk ik. Dan
is doorslaggevend, hoe je met elkaar als mensen
omgaat
Wat je hier wel moet hebben is een aangepast
gedrag. Je hoort je toch wel aan te passen aan
de nederlandse normen. Als je dat doet, dan kan
het kleurverschil, niet alleen het kleurver
schil, maar ook het kultuurverschil gemakkelijk
wegvallen. Ik word gezien als een aangepaste
buitenlandseJaik word gezien als een bui
tenlandse, ik ben (zogenaamd) geen Nederlander.
Als een Antilliaan zich niet aangepast ge
draagt, dan valt-ie er onmiddellijk buiten. Te
gen mij zeggen ze soms: 'Jij bent een uitzonde
ring
Aanpassen op zich vind ik geen slechte zaak,
maar het is wat anders dan integratie. Integra-
en ook wel als een 'gunstige' uitzondering,
zegt Richeline Joe tijdens het interview. Dat
zegt natuurlijk meer over diegenen, die zoiets
zeggen, dan over haar. Feit is wel, dat ze
een zeldzame verschijning is op de Katholieke
Hogeschool in Tilburg. Zwart èn vrouw, van
die kombinatie is zij de enige vertegenwoor
digster. Richeline is afkomstig van Curacao.
Ze woont nu negen jaar in Nederland, vanwege
haar studie psychologie. Toen zij negen jaar
geleden hier kwam studeren, was het gebrui
kelijk dat Antillianen, die een hogere oplei
ding wilden volgen naar Nederland kwamen.
"Elk jaar komen er zo'n 100 Antillianen naar
Nederland om te studeren, met een speciaal
charter." Dat is echter aan het veranderen.
Antillianen blijven steeds vaker in de regio:
Venezuela, Colombia en de V.S. Dat geldt ook
voor Richeline's jongste broer en zus. Zij
zelf zou, als ze nu nog achttien was, ook niet
meer naar Nederland komen.
Richeline Joe is psychologe (kinder- en jeugd-
psychologieIn het kader van haar promotie
is ze bezig met een onderzoek naar de verschil
len tussen kinderen op Bonaire en op St. Eusta-
tius, verschillen die veroorzaakt worden door
verschillen in (soorten) talen op de beide ei
landen. Haar onderzoek valt te beschouwen als
een soort 'race and ethnic study', zoals die
ook door Chris Mullard in Amsterdam wordt ver
tegenwoordigd. Het is opmerkelijk, dat Richeline
haar onderzoek zo 'onopgemerkt' door de hoge-
schoolgemeenschap kan doen. Met name de vrou
wen die bezig zjjn met vrouwenstudies valt dat
te verwijten. Ook zjj hanteren als uitgangspunt
immers de maatschappelijke overheersing van de
ene groep door de andere.
Naast haar promotiewerkzaamheden werkt ze
20 uur per week als konselente vrouwenwerk
bij de Stichting Buitenlandse Werknemers in
Eindhoven. ("Het is heel breed, het hele vrou
wenwerk valt eigenlijk onder mij." Naast het be
geleiden van twee turkse en een Marokkaanse
vrouwengroep houdt ze zich bezig met het be
leid en de pleitbezorging naar instellingen
toe. Dat is, ook in Eindhoven, niet eenvoudig:
"Als je de emancipatienota van Eindhoven be
kijkt, dan staat daar misschien maar één regel
over buitenlandse vrouwen in."
Hoewel ze haar werk in Eindhoven nog steeds
leuk vindt, wilde ze ook wel eens wat anders
doen. Toevallig liep ze tegen een vakature
bij de regionale kruisverenigingen in Roozendaal
aan. Binnenkort wordt ze daar koördinatrice van
het samenwerkingsverband voor de vroegtijdige
onderkenning van ontwikkelingsstoornissen bij
kinderen van 0 tot 7 jaar: een eerstelijns
voorziening die erop gericht is de hulpverle
ning aan kinderen, die tussen de wal en het
schip terecht dreigen te komen te koördineren.
Ze is verder aktief in de antilliaanse ver
eniging in Tilburg (Onderdeel van de Stichting
Progreso Antiyano in Brabant en Limburg). Door
tijdsgebrek is dat niet meer zo intensief. Wel
maakt ze nog deel uit van de antilliaanse
dansgroep, die overal in het land optreedt.
Bovendien is ze redaktrice van het blad van de
eerdergenoemde stichting,Progreso'
In oktober is ze gastspreekster op een inter
nationaal kongres over randgroepjongeren. Het
kongres wordt gehouden op Curacao in ket kader
van het jongerenjaar
