volwassenenedukatie en beroeps
36
v< J wassenenonder wijs
belang van goede beroepsopleidingen
A.
vd
vrouwen
in
die
Er
De
aan
In de groep jeugdigen
mannen werkloos.
mee
leven en dat de prioriteit niet (langer) wordt
gelegd bij de meest kansarmen (ook het beleid
van de arbeidsburoos is gericht op de best
plaatsbaren
Het onderwijs wordt steeds meer beschouwd in
termen van rendement: wat kost het en wat levert
het op.
Het beeld dat het volwassenenonderwijs ons laat
zien: 70% van de aan het volwassenen onderwijs
deelnemende 130.000 mensen, is vrouw. Naast de
bij de Gewestelijke Arbeidsburoos geregistreerde
vrouwen zijn er nog 400.000 die een baan zoeken
(nog niet de 1} miljoen!), dat wil zeggen:
willen herintreden in het arbeidsproces,
zijn er ook nog 114.500 tot en met 22 jaar.
opleidingen van vrouwen sluiten vaak niet
bij kwal ifikatie-eisen
zijn tweemaal zoveel vrouwen als
Waarom houdt de gemeenschap er geen rekening
dat een groot gedeelte van de vrouwen na een
jarenlange periode van gezinsverzorging weer wil
gaan werken. De man is kostwinner en de vrouw
gratis huisvrouw en gezinsverzorgstersDit
drogbeeld is jarenlang geldig geweest, maar nu
versleten, behalve voor de huidige regering.
Deze regering houdt de ongelijkheid tussen
vrouwen en mannen ferm in stand en zorgt dat
vrouwen niet maatschappelijk en ekonomies zelf
standig kunnen worden. Vrouwen willen hun eigen
leven inrichten en deelnemen aan betaalde arbeid,
onderwijs, politiek en bestuur. Bijna de helft
van de vrouwen die nu geen betaald werk hebben,
zou dit graag hebben. Daarom ook een grote
belangstelling van vrouwen voor volwassenenedu
katie. Ze willen hun opleidingsnivo verbeteren
en/of zich voorbereiden op werken. Voor veel
is dat knap moeilijk, welliswaar zitten
ze in een zeer gemotiveerde groep binnen het
onderwijs, maar daarbuiten moeten ze het
maar zien te rooien.
Steeds minder mensen leven in traditioneel
gezinsverband (50%), er zijn steeds meer
alleenstaanden, gelukkig maar, die aspiraties
hebben los van de hoeksteen.
Volwassenenonderwijs voldoet aan de behoefte
van vrouwen die zich op eigen benen waar wil
len maken, niet alleen via leervakken maar ook
via algemeen maatschappelijke en politieke
vorming
Waarom hebben vrouwen behoefte aan volwasse
nen edukatie? Omdat ze op een moment in hun
leven zijn dat ze zich willen ontwikkelen, dat
ze zelfstandig hun weg willen gaan vinden, op
een punt zijn dat ze voelen dat ze zelfstandig
beslissingen willen nemen, los van betuttelende
omgevingsnormenBovendien vinden ze in het
volwassenenonderwijs sociale kontakten die ze
uit een isolement haalt. Dit nog afgezien van
de toegang tot de arbeidsmarkt.
Wat gebeurt er nu? Scholing en vorming wordt
op papier warm aanbevolen, maar het ontmoedi
gingsbeleid neemt toe. Kijk naar kontrole twee
verdieners, uitkeringsrechten, wederzijdse af
hankelijkheid, het afpakken van studiefinan
ciering voor boven de 30 jaar, de kosten Open
Universiteit en de drastiese verhoging van
kursusgelden in het volwassenenonderwijs.
Dit zal vrouwen afschrikken. Het aantal vrouwen
in het volwassenenonderwijs is nog steeds stij
gende, dus zelfs als het aantal deelneemsters
volgend jaar ongeveer gelijk zou zijn, betekent
dit dat de afschrikking heeft gewerkt.
De fraktievoorzitter van de P.
den Uyl zei eens:
"Vrouwen op de schopstoel bij ontslag,
vrouwen als randversiering. Van de top
tot de bodem is de samenleving doortrok
ken van onderschikking die in zijn effek-
ten vaak niet zo verschilt van onderdruk
king. Als hoofdpunten heb ik steeds
gezien, naast de mogelijkheid tot gelijke
kansen in opleiding, het gelijke recht op
werken. Van alle buitenshuis werkenden is
70% mannen en 30% vrouwen. Dat betekent
dat er Ij miljoen meer moeten gaan werken.
Dat betekent een volstrekte maatschap
pelijke omwenteling, drastiese arbeidstijd
verkorting per werkenden. Dan moet je naar
een werkende bevolking toe van niet 4J maar
6 miljoen mensen. Dat zie ik op zichzelf
als de meest ingrijpende en ook noodzake
lijke verandering in de samenleving".
Is dit niet een prachtige volzin om aan
te geven hoe belangrijk het is dat vrouwen
- via het tweede kansonderwijs- hun plek
op de arbeidsmarkt opeisen.
Ondanks het benadrukken van het belang van
goede ekukatieve en arbeids-scholingsmogelljk-
heden voor vrouwen is dat niet het enige wat
moet gebeuren om vrouwen daarwerkelijk toe
gang te geven tot de arbeidsmarkt.
Herverdeling van arbeid, arbeidstijdver
korting en goede beroepsopleidingen bieden
vrouwen de mogelijkheid haar positie te ver
beteren.
De vakbeweging vinden we hier aan onze
zijde?! De F.N.V. meent dat er behoefte is
aan een aanzienlijke kwantitatieve en kwalita
tieve uitbreiding van de beroepsgerichte
volwassenenedukatie. Omdat het onderwijs een
van de bepalende faktoren op de krappe arbeids
markt is, moet het onderwijs rechtvaardiger
worden verdeeld. Bovendien onderschrijft de
F.N.V. dat een goed opleidingsnivo van de
bevolking een randvoorwaarde is voor ekono
mies herstel. Een uitgebreid stelsel van vol
wassenenedukatie is daarvoor noodzakelijk,
evenals goed beroepsonderwijs. Het is van
groot belang dat ook vrouwen gekwalificeerd
zijn voor de uitoefening van een beroep.
Het gaat dan niet alleen om vaktechniese
kennis, maar ook om kennis over het produkatle-
proces, arbeidsorganisatie, medezeggenschap;
als om de voorwaarden waaronder vrouwen deel
kunnen nemen aan dat onderwijs: denkend aan de
specifieke positie van vrouwen; rekening hou
dend met vroegere leer- en werkervaringen,
zelfvertrouwen en zelfbeeld, motivaties, opvat
tingen over leren, de betekenis van betaald
werk, positie in de samenleving; leren van
elkaar, elkaar ondersteunend; kinderopvang;
lestijden e.d.
Helaas is de beroepsgerichte volwassenenedu
katie nu niet roldoorbrekend[Er is een tendens
in negatieve richting: mannen dringen enigszins
door in de zogenaamde vrouwenopleidingen en
vrouwen zijn nog zeer schaars in de zogenaamde
mannenrichtingen]. Ondanks dat bovenstaande voor
vrouwen van essentieel belang genoemd mag worden,
staan de beroepsopleidingen onder grote druk:
er heerst een geest dat algemeen vormende ele
menten in een opleiding als franje aangemerkt
moeten worden, dat er een tendens is om het oor
te laten hangen naar de wensen van het bedrijfs-