informele arbeid
woau
23
mijn trui
italic, Honolulu, tilbury
Misschien vraag Je Je af wat die Italiaanse onder
nemer met zijn Italiaanse thuiswerksters nu met het
werken van vrouwen in de informele sektor in Til
burg te maken heeft. Er is toch meer dan genoeg te
vertellen over de vrouwen die hier thuiswerk doen
of een oproepkontrakt hebben? En een relatie leg
gen tussen het gebruik van nieuwe technologie en
thuiswerk kan ook met tilburgse voorbeelden wor
den aangetoond, denk maar aan het postorderbedrijf
Otto, die zijn thuiswerksters de beschikking over
een terminal geeft.
Maar dat internationale verhaal is nu juist van
wezenlijk belang om te snappen waarom ook hier
steeds meer vrouwen genoodzaakt zyn om onderslech
te omstandigheden en voor weinig geld te werken.
De ekonomiese krisis is niet de oorzaak, het zyn
de ontwikkelingen in de industrie en de diensten-
sektor met daarbij een versnelde invoering van
uitvoerend werk. Ik stel me voor dat het bestuur
vrij direkt ondresteunend en kontrolerend is
naar de werkers, kennis van zaken heeft, weet
wat zo'n organisatie nodig heeft, weet wat er
speelt in de organisatie en in de stad op het
gebied van emancipatie en feminisme. De over
leggroep ontbreekt het aan informatie en kennis.'
Margriet: "Ik denk dat andere organisaties er
hun voordeel mee kunnen doen, te zien hoe vrou
wen een aantal dingen organiseren. Er is een
duidelijk verschil tussen overlegsituaties tussen
vrouwen en tussen mannen. Mannen zitten nogal
eens in overlegsituaties om te skoren. Dat ge
drag is by vrouwen bijna niet aanwezig, er wordt
veel beter geluisterd. Met vrouwen kom je
veel sneller tot zaken omdat, ik chargeer het
wat, de ene man vaak in andere bewoordingen her
haalt wat zjjn buurman net heeft verteld."
Klaar: "Een ander belangrijk kul tuurverschil
tussen mannen en vrouwen is, dat vrouwen over
het algemeen geneigd zyn om hun kennis en
informatie te delen, het niet te behouden om
zichzelf op te kloppen. Ze stellen zichzelf
ook makkelijker ter diskussie."
Is de organisatie van het Vrouwencentrum wat
vertikaler aan het worden?
Klaar: "Het wordt vertikaler, maar niet meteen
hiërarchieser of ondemokratieserWe zijn af aan
het komen van het idee dat iedereen alles moet
kunnen en dat we allemaal gelijk zijn. Dat werkt
niet in de praktijk. De een heeft meer infor
matie, kennis, ervaring dan de ander. Het komt
je organisatie niet ten goede als de sterkere
steeds teruggefloten wordt. We pleiten er steeds
meer voor dat iedereen die in deze organisatie
werkt haar kapaciteiten en deskundigheden inzet
en kan ontplooien. Dat is voor my karrière: het
liefst maatschappelijk erkend je kwaliteiten
ontplooien
De Wet Onbeloonde Arbeid door Uitkeringdgerech-
tigden heeft als doel werkzoekenden met behoud
van hun uitkering in de gelegenheid te stellen
onbeloonde arbeid te verrichten, zodat ze hun
arbeidservaring en arbeidsbekwaamheid op peil
houden of verwerven. Instellingen kunnen be
paalde banen aanmelden by een toetsingskommissie
die haar oordeel er over uitspreekt.
Deze wet gaat voorby aan een groot aantal
belangen van vrouwen. Om te beginnen institutio
naliseert de wet onbetaalde arbeid in plaats
van het streven naar herverdeling van betaald
en onbetaald werk en naar ekonomiese zelfstan
digheid te ondersteunen.
Voorts zal vooral in de dienstensektorwaar
veel vrouwen werkzaam zyn, en waar toch al on
betaald en betaald werk naast elkaar bestaat
de tendens om betaalde vrouwen te vervangen
door onbetaalde vrywilligers toenemen.
En ander aspekt is het vervangen van vrou-
welyke vrijwilligsters door uikeringsgerechtig-
den. Omdat vrouwen veel vaker geen recht heb
ben op een uitkering ondanks de EEG-richtlynen
die diskriminatie in de sociale zekerheid ver
bieden, zullen zy ook niet in staat worden ge
steld de 'goedgekeurde onbetaalde arbeid' te
verrichten. Vrouwen krygen daardoor minder kans
op betaald werk. Niet alleen mist zy dan de
werkervaring maar ook de rechten die de uike-
ringsgerechtigden wel zullen hebben in de
nieuwe wet, bv de mogeiykheid om bepaalde be
roepstrainingen te volgen of deel te nemen aan
een interne sollicitatieprocedure. Nog een re
den de wet af te wyzen: Volgens een andere
EEG-richtlyn is het ook verboden onderscheid
te maken, direkt of indirekt, tussen mannen en
vrouwen als het gaat om de mogelykhedenom een
kans op een arbeidolaats te verwerven te kun
nen benutten.
Steeds meer vrouwen werken in de "informele sek
tor" of hebben een baan waarin ze "flexibel in
zetbaar" zyn. Vrouwenarbeid glydt in de informele
sferen; wie krygt er nog een normaal arbeidskon-
trakt?
Als ik een trui wil kopen dan wil ik een wollen
trui. Dus op advies van een winkelier ben ik naar
Benetton in Breda gegaan. Verrukt was ik. Wat een
kle’uren en variaties. De prys was niet laag, maar
toch ook niet overdreven.
Later denk je er nog eens over na. Na een onder
zoek over thuiswerk gedaan te hebben en wetende
welke omvang dat heeft in Italiëdaar moet toch
een luchtje aan zitten.
Benetton is een schoolvoorbeeld van het pro
bleem wat ik hier wil bespreken. Van produkten uit
een mooie winkel verwacht je dat die netjes in een
<fabriek worden gemaakt. Als een winkelier een
groot aanbod heeft, dan denk je ergens dat het een
waaghals is. Zeker met kleding, de mode gaat zo
snel. Maar meneer 'Benetton' is een slimme jongen.
Zyn bedryf heeft de laatste jaren een enorme groei
doorgemaakt. In 1978 had hy al enkele honderden
winkels in Italië, nu wordt het aantal Benetton-
winkels in de wereld geschat op 2300. Suksesformu-
le: selektief gebruik van nieuwe technologie en de
produktie laten uitvoeren door een net van thuis
werksters. In de fabrieken die hy heeft, wordt met
behulp van komputer-gestuurde machines kleding
ontworpen, gesneden en geverfd. Op die manier kan
er behoorlyk op personeel bespaard worden. Het in
elkaar zetten van de kleding gebeurt door thuis-
werkzters en/of in hele kleine familiebedryfjes
(De engelsen noemen dit 'sweatshops') Gezien de
produktie wordt het aantal thuiswerksters geschat
op 6000. Benetton geeft dat werk niet zelf uit,dat
zou teveel aan organisatie kosten. Nee, hy geeft
kleine ondernemers kontrakten, en die zetten het
iop hun beurt weer af aan de thuiswerksters. Sub-
kontrakteren heet dat.
Niet alleen in de produktie wordt gebruik ge
maakt van nieuwe technologie en goedkope arbeid.
In de winkel wordt de verkoop op een komputer by-
gehouden. Er wordt niet meer aangemaakt dan er
verkocht wordt en tendensen zyn meteen zichtbaar.
Zo wordt bepaald wat die thuiswerksters in Italië
moeten maken en of ze iets maken. En geen werk be
tekent geen geld.
Over goedkope arbeid in winkels hoef ik niet zo
veel te vertellen. Een minimum Jeugdloon voor de
eventuele vaste kracht. Pieken worden opgevangen
door de 'flexibele' vrouwen. Zy hebben een kon-
trakt van minder dan 13 uur, of een oproepkontrakt
of werken via een uitzendburo. Nog net formeel,
maar vallen buiten allerlei sociale voorzieningen.
