9
-
men
er
kleur
In de zwarte vrouwenbeweging is
er het niet over eens welk begrip
gehanteerd moet worden: zwart, van
met kleur, etnies kulturele jgroepen.
Hoe zit dat?
"In Suriname wordt als mensen 'zwart' worden
genoemd, de groep creolen bedoeld. Zwart
is daar niet algemeen aanvaard als aanduiding
van gekleurde mensen. Dat komt omdat zwart/
wit daar niet dezelfde betekenis heeft die
het hier heeft. 'Zwart' is voor mij in Neder
land een politiek begrip, dat refereert
aan de machtverhoudingen tussen witte mensen
als groep aan de ene kant en zwarte mensen
als groep aan de andere kant. Ik ken een
chinees-surinaamse vrouw die zich hier zwart
noemt, maar in Suriname niet.
Ik ken ook turkse en marokkaanse mensen
die zich aangesproken voelen, als je uitlegt
wat je met 'zwart' bedoeld, hoewel voor
zie ik niet in de eerste plaats vanuit een
eventuele behoefte aan ondersteuning. Het
is niet omdat we zielig zouden zijn. Ik zie
het meer als een krachtenbundeling. Het
gaat erom, dat je positief bezig bent, dat
je je organiseert, dat je laat zien dat
je er bent. Kijk, ook de vrouwenbeweging
bestrijdt seksisme alleen al door er te zijn."
Haar moeder komt van Antigua, een eiland in
de buurt van Haïti, haar vader uit Suriname,
zelf werd ze 25 jaar geleden geboren op Cura
cao. Toen haar vader ontslagen werd by Shell-
Curacao moesten ze kiezen: terug naar Suriname
of naar Nederland. Voor de kinderen werd het
beter geacht het laatste te doen. Na vier
jaar in Amsterdam en 10 jaar in Zaltbommel
woont ze nu weer in de hoofdstad.
Ze is zevende jaars studente andragologie.
Ze wil afstuderen bjj Chris Mullard, die
vorig jaar in Amsterdam begon met de studie
richting Race and Ethnic studies. ("Dat
omvat ook beter waar ik de afgelopen 7 jaar
mee bezig ben geweest.")
Ze werkt op free-lance basis voor de Zwarte
Vrouwenradio, die vorig jaar september startte
met een uitzending per twee weken.
Samen met anderen is ze bezig een zwarte
vrouwenbiblioteek- en dokumentatiecentrum
op te richten. Over ongeveer een jaar zou
dat geopend moeten gaan worden. Of dat lukt
is mede afhankelijk van of de personeelskosten
(4 keer 30 uur) struktureel gesubsidieerd
gaan worden. Aan dit dokumentatiecentrum,
dat literatuur voor, over en door zwarte vrou
wen bjj elkaar brengt, zou ook een zwarte
vrouwencentrum gekoppeld moeten worden met
vergader- en ontmoetingsruimtes.
In oktober en november zendt FeDuCo twee
videofilms uit over antilliaanse vrouwen.
Mavis Carrilho zit in de redaktie van deze
programma's, die worden uitgezonden in de
serie Medelanders-Nederlanders
robi: de vrouwen die het forum bjjwonen "door
zagen over de vrouwenbeweging in hun land".
Daarvan komt een boekje uit.
wordt nu gezien dat dat niet allemaal filan
tropie was, maar dat ze het uit eigen belang
deden. Enerzijds gaf het hun de mogelijkheid
maatschappelijk bezig te zijnaan de andere
kant waren de (niet vrijwillige) seksuele
betrekkingen, die hun echtgenoten met zwarte
slavinnen onderhielden hun een doorn in
het oog. Je moet niet denken dat die witte
vrouwen, die zo strijdbaar waren in de anti-
slavernijbeweging antiracisties waren. In
tegendeel! Datzelfde kun je door trekken
naar de feministiese dames in Nederland
aan het begin van deze eeuw, die de arbeiders
vrouwen probeerden her op te voeden en onder
tussen heel klassisties bezig waren. En
hetzelfde trek ik ook door naar al die witte
vrouwen die taallessen geven aan buitenlan
ders. Want kijk, taallessen zijn niet neutraal.
Met die taallessen worden ook bepaalde waarden
en normen overgedragen, er is een etnocen-
triese ondertoon."
In hoeverre is de aandacht voor zwarte
mensen 'trendy', met name de aandacht
van witte feministen voor zwarte/buiten-
landse vrouwen?
"Ja, zwarte mensen zijn zeker 'in'. Je kunt
daarin een verschuiving zien. Tien jaar
geleden vormden de groep Surinamers en An
timanen nog 'hèt probleem' Sinds die zich
zijn gaan organiseren, opkomen voor hun eigen
belang verschuift de aandacht naar Marokka
nen en Turken. Deze groepen hebben, hoewel
er bijvoorbeeld evenveel Marokkanen al Suri
namers in Amsterdam wonen, nog niet zo'n
organisatiegraad en bovendien beheersen
deze groepen vaak nog niet zo goed de neder-
landse taal. En wat zie je, iedereen stort
zich nu op deze groepen.
Ik zit op de universiteit in een groep
'vrouwen en racisme'. De groep bestaat uit
12 witte en 2 zwarte vrouwen, ik en een
andere surinaams/antilliaanse vrouw. Zes
van de twaalf witte vrouwen gaan nu een
paper schrijven over 'mediterrane' vrouwen.
Ik denk dat ze niet over surinaams/antilli
aanse vrouwen durven te schrijven omdat wij
in de groep zitten.
De belangstelling voor zwarte mensen heeft
een dubbele bodem. Je ziet dat nederlandse
taallessen aan buitenlanders vooral gegeven
worden door witte vrouwen. Je kunt dat verge
lijken met de antislavernijbeweging in Amerika
in de eerste helft van de vorige eeuw. Die
werd mede gedragen door witte vrouwen. Er
