vrouwenstudies zijn meer dan
14
I
I
I
I
I
I
I
het
IK WIL EEN ABONNEMENT OP DE VROUWENKRANT
IK GEEF EEN ABONNEMENT OP DE VROUWENKRANT
TILBURG AAN:
naam
naam
adres
adres
plaats
gen
naam
adres
plaats
NIEUWLANDSTRAAT 43,
5038 SM
plaats
Ik betaal zodra ik uw akseptgiro heb ontvan-
Stuurt u mij een akseptgiro.
Mijn naam en adres:
KNIP DE GEWENSTE BON UIT EN STUUR HAAR NAAR DE VROUWENKRANT TILBURG,
TILBURG.
JA,
TILBURG
terwijl hij zelf nog opmerkt dat er veel meer
vrouwen dan mannen op het eiland wonen. Gewoon
over het hoofd gezien. Een blinde vlek.
Als vrouwen wel in de wetenschappelijke belang
stelling stonden was dat meestal als afgeleide
van de man: moeder, echtgenote etc. De machts
verhouding tussen mannen en vrouwen werd nooit
geproblematiseerd.
Vrouwenstudies zijn meer dan woorden. Vanuit de
linkse kritiek op de bestaande wetenschap was
al ooit geformuleerd dat wetenschappelijk onder
zoek niet waardevrij kan zijn, omdat ook weten
schap plaatsvindt binnen een maatschappelijke
kontekst waarin machtsverhoudingen de sociale
ordening bepalen. Je moet als wetenschapperster
dus kiezen of Je aan de machthebbende of aan de
andere kant gaat staan om de wereld te bekij
ken. De ervaringen, de eerste bron van kennis
en dus ook van wetenschappelijke kennis, zijn in
beide kampen wezenlijk anders.
Ook het negeren van machtsverhoudingen tus
sen personen, of groep van personen, door bij
voorbeeld ervan uit te gaan dat personen als
gelijkwaardige vrije deelnemersters het leven
konstrueren, of participeren in een markt-
ekonomie is een oud gebruik binnen de waarde
vrije wetenschap. Hierdoor worden bestaande
machtsverhoudingen niet gezien en dus niet ge
problematiseerd, en vervolgens in stand ge
houden. De wetenschap als ideologie van de
status quo.
Vrouwenstudies hebben haar oorsprong in de
vrouwenbeweging, die er in haar diversiteit
naar streeft om de bestaande machtsverhoudin
gen tussen mannen en vrouwen op te heffen.
Zij zijn opgezet vanuit de vooronderstelling
dat vrouwen onderdrukt worden, dat de tegen
stelling man-vrouw (manneljjkheid-vrouwelijk-
heid) ingebed ligt in de maatschappelijke orde
ning en dat dit een belangrijk fundament -wel
licht het belangrijkste- is waarop de menselijke
samenleving is gebouwd.
Vrouwenstudies zouden een bijdrage kunnen le
veren aan de bevrijding van vrouwen door te zor
gen voor analyses van de bestaande verhoudingen
met als doel deze verhoudingen uiteindelijk op te
heffen
Halverwege de Jaren 70 drong de tweede femi-
nistiese golf ook door op de univers!teiten
In Tilburg schrijven we dan 1 979, toen er een
vrouwenoverleg werd opgericht. Dat het femi
nisme pas zo laat de akademiese wereld bereik
te, is wel verklaarbaar uit het feit dat je
als studerende vrouw je al heel geëmancipeerd
kunt voelen, omdat je mee mag doen in de aka
demiese mannenwereld. In 1982 werden in Til
burg pas formatieplaatsen gekreëerd voor het
van vrouwenstudies van de Sociale Fakulteit.
Vrouwenstudies zijn ontstaan uit kritiek op
de bestaande wetenschap. De wetenschap, beheerst
door mannen, ging (en gaat) uit van een natuur
lijke maatschappijordenlng waarbij de verschillende
posities van mannen en vrouwen als gegeven en
vastliggend werden beschouwd. Dit had bijvoor
beeld tot gevolg dat vrouwen amper in de weten
schappelijke literatuur voorkwamen. Men had het
altijd over mensen en als je dan goed keek bleken
dat mannen te zijn. Een klassiek voorbeeld hier
van is het onderzoek dat prof. Jeremy Boisse-
vain in 1 974 op Malta verrichte. Hij liet een
netwerkanalyse los op de bevolking van Malta
en in zijn hele analyse komt geen vrouw voor,
Dit artikel is een persoonlijke impressie. Aange
zien ik enkele jaren op de Hogeschool hier ge
studeerd heb, betrokken ben geweest bij het rea
liseren van vrouwenstudies in Tilburg, kan ik
het niet laten om naast landelijke ontwikkelingen
ook de 'stand van zaken' hier weliswaar van af
stand te volgen.
Ik heb van nabij meegemaakt hoe moeizaam en
energlevretend de strijd was om in het katho
lieke bolwerk een plek voor vrouwenstudies te
veroveren. Ik raakte gealarmeerd toen in het
Tilburgs Hogeschoolblad mannen uitdrukkelijk wer
den uitgenodigd om het vak vrouwenstudies bij de
psychologen te gaan volgen. In een nummer van
de Vrouwenkrant werd hier in polemiese zin op
gereageerd, wat enkel een ingezonden brief van
de betreffende student tot gevolg had. Deze
brief was echter zo warrig en gevuld met
geijkte gezeur dat we het de moeite niet waard
vonden om hem te plaatsen. (Ik zal er verderop
één stuk uit citeren.)
