VAN AMAZONEPAD TOT VENUSSTRAAT
/J
13
Hr*
i\
on-
I!
Vêronique Nas
In Tilburg zijn
daarom ook uit
Top Naeff was van 1914 tot 1930 als toneel-
recensente verbonden aan De Groene Amster
dammer en van 1937 tot 1940 redaktrice van
Elseviers Geïllustreerd Maandblad. Op 72-
jarige leeftijd, twee jaar voor haar dood,
verscheen haar autobiografie 'Zo was het
ongeveer'
Op weg naar de Reeshof via de Baden Powell-
laanpasseer je aan je linkerhand de schrij-
versbuurt in het Wandelbos. Vijftien schrij
vers hebben hun naam geschonken aart evenzo
veel straten, wegen, lanen, hoven en dreven
en een park. Eén van de vier vrouwelijke au
teurs, die waardig werden bevonden haar naam
te geven aan een der Wandelbosse dreven is
Top Naeff.
of de weg naar het geluk'over een vrouw
die zelfstandig wenst te blijven, baarde nog
al wat opzien, maar werd desondanks of mis
schien wel daarom grif verkocht. 'Voor de
poort'verscheen al in 1912 en beleefde dit
jaar als Salamander de tiende druk (ƒ13,75)
Deze roman handelt over een onbeantwoorde
liefde in Couperiaanse stijl. Johan van der
Woude schreef in 1948 in het Vrije Volk, ter
gelegenheid van haar zeventigste verjaardag:
"De wijze waarop deze entourage is beschre
ven heeft de betekenis van een historisch
documentevenals Eline Verevoor welk
meesterwerkje van Louis Couperus de roman
van Top Naeff zeker niet onderdoet."
De meest gehoorde reaktie op het horen van
haar naam is:"Ik dacht dat dat een man was
maar nee, Anthonetta werd geboren op 24
maart 1878 te Dordrecht als dochter van o.a.
een officier. Het milieu wordt in de Moderne
Encyclopedie van de Wereldliteratuur omschre
ven als 'paticisch'. Tegenwoordig zou mis
schien een term als 'jetset' gebezigd worden.
In 1899 debuteerde zij met het toneelstuk'De
Genadeslag', maar bekend werd zij pas met
'Schoolidyllen', een van de eerste meisjes
boeken uit de nederlandstalige literatuur.
Daarmee ging ze Cissy van Marxveldt met haar
'Joop ter Heul'-serie en 'Een zomerzotheid'
voor.
In 'Schoolidyllen' geeft Top Naeff ongetwij
feld een indruk van haar eigen jonge-meisjes-
jaren. Het verhaalt de belevenissen van vijf
meiden van vijftien jaar: onverschillige Jet,
een wees, die bij haar liefdeloze en sikke
neurige oom en tante in huis woont, Jeanne,
de nuffige jongste uit een chique dokters
gezin, de zusjes Noes en Lien,die dankzij
de vindingrijkheid van haar moeder niet al te
veel te lijden hebben, financieel, van het
statusverlies door het overlijden van haar
vader, en Maud, de eigenzinnige, wier gebrek
aan ontzag voor autoriteit haar op een schor
sing van school komt te staan. Vooral de
'schooljool' staat centraal: het pesten van
de zenuwachtige juffrouw Verbeek, het taart
jes eten bij 'de Gladde' en 'de Gekroesde'
de zussen-eigenaressen van een lunchroom.
(Ook Joop ter Heul at eindeloos veel taart
jes met haar vriendinnen.) In de laatste
drie hoofdstukken krijgt de roman een drama-
tiese wending. Jet sterft aan een onduidelij
ke ziekte in het bijzijn van de door haar aan
beden broer Huug en een stille aanbidder.
Na enkele jaren zien de overige vier elkaar
weer. Iedereen is keurig terecht gekomen.
(Maud getrouwd met Huug, hebben een dochter
Jetje) Maar hun vrolijke jeugd is nog niet
zo'n 30 van de 1500 straten
zo'n 30 afleveringen bestaan.
vernoemd naar vrouwenVan Amazonepad tot Venusstraat zal
Opdat een ieder vete, wie die vrouwen waren.
geheel verdwenen. Nog eenmaal worden er
taartjes gegeten bij het vertrouwde adres
der de verzuchting"Net als vroeger".
Behalve een reeks suksesvolle meisjesboeken,
die Top Naeft zelf niet bijster serieus nam,
schreef ze toneelstukken, poëzie en verschil
lende romans. Het in 1926 verschenen 'Letje,
