helemaal niets na in mijn boeken
2065
15
vitaal, ironisch, realistisch
louisa jebb
ze
Jacqueline Cotnpaijen
Overigens is Doeschka Meijsing pessimistisch
over de toekomst van het feminisme.
"In het jaar 2065 zal er van de vier Revi-
In het begin van de jaren zeventig begonnen
er in Nederland drie vrouwen te schrijven. Dat
waren Ethel Portnoy, Hannes Meinkema en Doesch
ka Meijsing. In het buitenland kwam een gewel
dige stroom van vrouwenboeken op gang. Ze had
den gemeenschappelijk dat ze allemaal onder de
bekentenisliteratuur vielen. Ze gingen over de
moeilijkheden in het vrouwenleven. Klagerigheid
was niet vreemd aan hen.
Nu, in 1984, hebben we schrijfsters als Marij
ke Höweler, Renate Dorrestein en Tessa de Loo.
Jonge vrouwen die vitaal, ironisch en realis
tisch zijn. Die in een totaal andere toon
schrijven dan bijvoorbeeld Hannes Meinkema.
Dat vrouwen nu in een eigen toon durven
schrijven zonder dat ze meteen heel klagerig
worden, komt zeker doordat de vrouwenbeweging
in alle geledingen nagedacht heeft.
Maar het heeft wel lang geduurd. Twintig
jaar is niet niks
Het feminisme is volgens Doeschka Meijsing
zeker van invloed geweest op het schrijven
van boeken door vrouwen. Ze schetst de ont
wikkeling hierin. "Laten we aannemen dat in
1965 het feminisme goed op gang kwam. Else
vier heeft toen het tijdschrift Chrysallis
opgezet. Daarin zou plaats zijn voor het
gigantisch potentieel van onderdrukte teksten
die door vrouwen geschreven zouden worden.
Twee jaar later is het tijdschrift opgeheven.
Volgens Ethel Portnoy en Hannes Meinkema, die
in de redactie zaten, was dat potentieel er
helemaal niet.
Doeschka Meijsing werd geboren in 1947.
In 1974 debuteerde ze met het boek
De hanen en andere verhalen. Daarop
volgden Robinson, De kat achterna,
Tijger, tijger! en Utopia of De geschie
denissen van Thomas. Al deze boeken gaan
over het zoeken naar de eigen identiteit.
Doeschka Meijsing studeerde Nederlands
en gaf les op een middelbare school en
op een universiteitSinds 1978 werkt
als redactrice en eindredactrice voor de
boekenbijlage van Vrij Nederland.
rassend en kort. Zó kort, dat alle vragen
vóór de pauze behandeld waren. Doeschka Meij
sing besloot daarom tot het voorlezen van
een nog niet gepubliceerd verhaal, De verdwij
ning van Louisa Jebb. Deze 'vreemde geschie
denis van één van de weinige vrouwen uit de
geschiedenis van het reizen', vormde het
hoogtepunt van de middag.
belt, Alba. "In dit boek is Anja Meulenbelt
teruggekeerd van haar lesbische relatie naar
een hetero-relatieDat mag ook. Maar wat is
er wel mis? Ze klaagt dat ze een publieke
vrouw is geworden doordat ze haar leven heeft
beschreven in het boek De schaamte voorbij.
Maar nu, tien jaar later, doet ze precies het
zelfde in Alba. Dat getuigt van een oneerlijk
heid die ik niet prettig vind."
Verder heeft ze geen maatstaven voor de be
oordeling van boeken. "Ik weet niet wat ik
goed of slecht vind aan een boek. Maar ik
weet wel dat ik het goed of slecht vind en
dat probeer ik zoveel mogelijk als gevoelens
onder woorden te brengen in mijn kritieken."
Over één van die vergeten vrouwen uit vorige
eeuwen heeft Doeschka Meijsing een verhaal
geschreven. Louisa Jebb was een Engelse
vrouw die in 1898 een reis maakte op de Nijl.
Bij Beni Süef stopte ze en trok van daaruit
de Sinaï-woestijn in richting Bagdad.
Verder is er niets over haar bekend behalve
de dingen die ze schreef in haar - opgewek
te - reisbrieven.
Doeschka Meijsing nu heeft er een dagboek
aan toegevoegd. Hoe ze eraan kwam, het dag
boek zelfverzonnenen wat ze voelde toen
ze het gelezen had, beschrijft ze in het
verhaal De verdwijning van Louisa Jebb.
Dit nog niet gepubliceerde verhaal las ze
tijdens de lezing voor. De meeste vrouwen
vonden het spannend en mooi maar ook jam
mer dat ze dingen niet verder had uitge
werkt. Er was vooral grote nieuwsgierig
heid naar hoe het verder zou gaan met
Louisa Jebb, die door haar reizen haar
eigen grenzen overschreed.
Doeschka zelf toonde zich tevreden. "Het
was de bedoeling een fragmentarisch ver
haal te schrijven en aan de reacties te
horen is dat gelukt. Ik ben van plan een
boek te schrijven met allemaal fragmenta
rische verhalen."
Tot de tijd dat dit boek uitkomt, wil
ik jullie één van de mooiste gedachten
van Louisa Jebb niet onthouden: 'Verve
ling is de grootste zonde. Het weigeren
te reizen in welk gebied dan ook.'
sor-schrijvers Kellendonck, Matsier, Kooij-
man en Meijsing alleen van de eerste drie
(allemaal mannen, J.C.) nog wat over zijn.
In vorige eeuwen hebben vrouwen net zulke
goede of betere kunstwerken gemaakt als man
nen. Maar die zijn nu óf vergeten óf ze wor
den toegeschreven aan mannen.
In de geschiedenis zijn er al meer vrou
wenbewegingen geweest, maar die zijn door
economische teruggang ook altijd weer ver
dwenen. Waarom zou het nu anders gaan?"
Pissig is ze daar wel over. Maar ze denkt
niet dat ze er wat aan kan doen.
