fort helpt vrouwen haar
1
6
Gebruiken jullie ook nog andere methoden?
nog een drietal: het herwaarderings-counselen
Waarom zijn er aparte vrouwengroepen gekomen?
FORT gaat ervan uit dat vrouwen en mannen zich niet
hoeven aan te passen aan de bestaande normen voor
hen. Maar wat vrouwen aan zichzelf en hun situatie
willen veranderen, botst vaak met wat 'men' goed
vindt. In gemengde groepen is het voor vrouwen
veel moeilijken om hun gedrag te veranderen,
omdat de mannen hen daarbij vaak hinderen. Die
houden de aandacht bijvoorbeeld op zichzelf gericht.
De vrouwen geven daar vaak makkelijk aan toe en
besteden daardoor maar heel weinig tijd aan zich
zelf. Zodoende komen ze er ook veel minder snel
achter dat ze veel dingen gemeenschappelijk hebben,
terwijl dat juist heel stimulerend werkt.
Hoe is FORT ontstaan?
FORT is ontstaan in het midden van de jaren zeven
tig. Twee Amerikaanse vrouwen die in Amerika al
diverse FORT-groepen hadden opgestart, zijn toen
naar Nederland gekomen en begonnen op een paar volks
hogescholen de eerste groepen.
FORT komt voort uit Radicale Therapie, die in
Amerika is ontstaan als reaktie op wantoestanden
in de bestaande hulpverlening en psychiatrie. De
Radicale Therapie gaat er niet vanuit dat de pa
tiënt ziek is en de maatschappij gezond, zoals de
traditionele hulpverlening denkt.
Radicale Therapie draait het om. De maatschappij
is ziekmakend. De mensen die in deze maatschappij
moeten leven weten zelf wel wat goed voor hen is.
Maar de maatschappij werkt mensen tegen hun eigen
zin te doen.
Ja
lijfwerk en spel.
En elke bijeenkomst begint met het 'ritueel'. Dit
bestaat uit de rondjes spinsels, wrevels en knuf
fels.
Spinsels zijn bedoeld om je intuïtie te verster
ken en te leren erop te vertouwen. Alles wat je
vermoedt, denkt of 'vaag voelt' over vrouwen in de
groep, uit je in dit rondje.
De wrevels zijn er om je te oefenen in het uit
spreken van elke irritatie, hoe klein die ook is.
Dat doe je door alles wat je in de groep niet be
valt te zeggen. Wanneer je namelijk boosheid op
kropt, kan het je zo gaan verlammen dat je er moe,
lusteloos of depressief van wordt.
Het derde element van het ritueel is het geven
en krijgen van complimenten, de knuffels. Vrouwen
krijgen vaak alleen maar complimenten over hun
verzorgende eigenschappen, hun aanpassingsvermogen
en hun uiterlijk. Bovendien moeten ze deze compli
menten verdienen. In dit rondje krijgt iedereen zo-
Kun je kort uitleggen wat FORT is?
FORT is een plek waar vrouwen erachter kunnen komen
wat de oorzaak is van allerlei opgelopen spanningen,
die zich bijvoorbeeld hebben gemanifesteerd in het
onderkennen of niet kunnen hanteren van emoties of
in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en voortdu
rend moe of lusteloos zijn. Vrouwen krijgen in een
FORT-groep inzicht in zichzelf, in hun maatschappe
lijke positie als vrouw en in allerlei processen
waarmee vrouwen zichzelf vastzetten en vastgezet
worden
Met dat inzicht wordt hen duidelijk wat ze bij
zichzelf of in hun situatie moeten veranderen om
van hun teveel aan spanningen af te komen. Elke
vrouw sluit dan een contract, waarin staat waaraan
zij wil gaan werken. Elke vrouw vraagt aan de vrou
wen in de groep of zij haar willen helpen. Er is
dus altijd ondersteuning wanneer iemand haar gedrag
gaat veranderen.
FORT gaat niet eindeloos door: als je de punten
in je contract hebt afgewerkt, stel je een nieuw
contract op of je gaat uit de FORT-groep.
De FORT gaat uit van de transactionele analyseWat
houdt die theorie in?
De transactionele analyse gaat ervan uit dat elk
mens drie ego-staten heeft. Dit zijn:
- de verzorgende en de normerende ouder
- de volwassene
- het kind
Vooral de verzorgende en de normerende ouder is
bij vrouwen sterk ontwikkeld. Dat de verzorgende
ouder zo sterk ontwikkeld is, kan je bijvoorbeeld
zien aan het arbeidsproces: in de gezondheidheids-
zorg en het welzijnswerk zijn vooral vrouwen
werkzaam. Dat vrouwen veel normen in hun hoofd en
lijf hebben opgeslagen, komt doordat elke vrouw
van jongsafaan op de taak van huisvrouw en kinder
opvoedster wordt voorbereid.
De tweede ego-staat is die van de volwassene. Deze
heeft als funktie de dingen te overzien, op een rij
tje te zetten en dan op een rationele manier beslis
singen te nemen. In de FORT leren vrouwen deze kant
van zichzelf verder te ontwikkelen.
Tenslotte heb je de ego-staat van het kind, die
net als die van de ouder in twee delen uiteenvalt:
'de kleine professor' oftewel de intuïtie en het
hele scala van gevoelens. De intuïtie is bij vrou
wen sterk ontwikkeld maar wordt in de maatschappij
weer niet geaccepteerd als reden om dingen te doen
of na te laten.
De ego-staten ontwikkel je in je opvoeding en
vormen de drijfveer achter je handelen en je gedrag.
Elke avond leggen we een gedeelte van deze theo
rie uit. Daarna worden er oefeningen gedaan waardoor
de theorie duidelijker wordt en van toepassing
blijkt te zijn op ieders eigen situatie.
FORT. Die naam klonk mij al een paar jaar intrigerend in de oren, maar behalve dat die
letters staan voor Feministische Oefengroep Radicale Therapiewist ik er niets vanaf.
Toen de FORT in januari haar eigen ruimte in het Vrouwencentrum had opgeknapt, nam ik
stiekem een keer een kijkje. Het zag er prachtig uit: een grote, witgeschilderde zolder
ruimte, op twee matrassen na leeg. Toen de. redaktie de ruimte onder die zolder kreeg,
werden onze vergaderingen af en toe opgeschrikt door geschreeuw, gelach, gestamp en
klanken van kinderliedjes. Mijn nieuwsgierigheid werd hierdoor nog meer geprikkeldhet
was hoog tijd voor een interview.' Toos van den Hurck en Anja van Kempenallebei opstart-
ster van FORT-groepen, stonden me te woord.
