de spinster
geschiedenis
3
een avond in het vrouwenkafee
■i
Anne Smit
Weet u
Meisje
dat er een vrouwenkafee is in Tilburg?
"Ja, dat weet ik."
Wat vindt u daarvan?
"Ik ben er niet zo voor. Er zijn toch ook geen
mannenkafees? 0, die zijn er wel. Dat wist ik
niet. Maar waarom moet dat gescheiden?"
Vrouwenkafee De Spinster. De naam is gekozen
om veel redenen: vanwege het textielverleden
van Tilburg, vanwege de Chinese zijdespinsters
die volgens een boek van Anja Meulenbelt enke
le eeuwen geleden hele vrouwengemeenschappen
vormden en tenslotte naar aanleiding van het
Engelse woord spinster, dat 'oude vrijster'
betekent. Al deze termen duiden op "ekonomies
en emotioneel zelfstandige vrouwen", aldus
een beschrijving in een nummer van de vrouwen
krant. Een associatie die ik hierin mis, is die
met de Duitse uitdrukking "sie spinnt": ze is
malende, ze is niet goed bij haar verstand -
aldus de buitenwereld dan altijd.
Hieronder een kort overzicht van de
geschiedenis van het vrouwenkafee, een
sfeerschets en een verklaring van de naam
van het kafee, gelardeerd met enkele uit
spraken van Tilburgers tijdens interviews in
de Heuvelstraat.
22 maart 1977 De eerste Vrouwenkafee-avond in
de grote zaal van het KWJ in de Tuinstraat. Om
de twee weken worden er thema-avonden gehouden.
november 1977 De Vereniging Vrouwenkafee Tilburg
wordt opgericht. In juni van het jaar erna is
het ledental tot 150 gestegen en vindt de
eerste ledenvergadering plaats.
1979 Het aantal barvrouwen schommelt tussen de
16 en de 21
februari 1980 Er is sprake van een eigen pand
voor het Vrouwenkafee in de Van Sasse Van
IJsselstraatDé besprekingen met de gemeente
vinden een aanvang.
Weet u dat er
Vrouw:"Nee"
Wat vindt u van een vrouwenkafee?
"Ik ben er niet kapot van. Ik drink zelf nooit
dus
Weet u dat er
Meisje"Ja"
Wat vindt u daarvan?
"Wel goed he'Ik ben er nog nooit geweest.
Ik heb wel een keer het plan gehad erheen te
gaan, maar toen wou er niemand mee."
Weet u dat
Man"Nee
Wat vindt u van een vrouwenkafee?
"Het mag van mij gerust, ik heb er helemaal
geen moeite mee."
een vrouwenkafee is in Tilburg?
er een vrouwenkafee is in Tilburg?
Donderdagavond in het vrouwenkafee. Als ik om
tien uur binnenkom, zitten er drie vrouwen.
Ze vermaken zich uitstekend, zo te horen.
Ik bestel een pilsje. De barvrouw verzekert me
dat er geen seksistiese muziek gedraaid wordt.
"Maar als het in het Engels is, kan ik de tekst
ook niet altijd verstaan." Naast mij wordt mee
gezongen met "Rose Garden" en éen van de vrouwen
zegt dat ze niet op vrouwen als Eartha Kitt valt,
hoewel die toch een goede stem heeft. Hoor maar!
Ik luister en vang de tekst op: "I don't
wanna be alone, where is my man?" "Ach," zegt
de barvrouw, "er is niet zoveel vrouwenmuziek
die ik leuk vind."
Tegen elven wordt het drukker. Veel bekende
gezichten van vrouwen die regelmatig in het
vrouwencentrum komen. Veel vrouwen kennen elkaar
en er wordt heel wat afgezoend bij de begroetingen.
Links van mij praten wat vrouwen over het op
handen zijnde vrouwenleest, rechts van mij vraagt
iemand belangstellend hoe het met de motor van
een andere vrouw gaat. Een vrouw bestelt "Een
dubbel met grenadine" en de twee barvrouwen
duiken eendrachtig in de koelkast onder de bar.
Een wat meer ervaren vrouw geeft tapinstrukties
"Het glas eerst schuin houden, dan recht en
als je het neerzet even laten staan. En dan twee
keer erop tikken, ja goed zo."
Om twaalf uur is het bezoekstersaantal geste
gen tot vijfentwintig. Ik besluit naar huis te
gaan. Als ik de klapdeuren van het kafee achter
me sluit, klinkt de diskodreun nog na in mijn
oren
een vrouwenkafee is in Tilburg?
maart 1980 Het vrouwenkafee verhuist naar de
Molenstraat. Op de openingsavond treedt Cobi
Schreijer op en er zijn naar schatting 400
be zoeksters
oktober 1980 Er werken in totaal 26 barvrouwen
in wisseIdiensten bij het vrouwenkafee.
april 1981 Het vrouwenkafee moet uit de ruimte
in de Molenstraat.
9 september 1981 De eerste kafee-avond in de
Van Sasse Van IJsselstraat. Pas in juni van
het volgende jaar zal het pand alleen door
vrouwen gebruikt worden. Nu zit de sportvere
niging Tilbria er nog in.
zomer 1982 Er zijn plannen om een geschikte ruimte
in de binnenstad te zoeken.
maart 1983 Er zijn onderhandelingen gaande met de
eigenaar van een geschikt pand. De bedoeling
is dat het vrouwenkafee op 7 mei start en
zes avonden in de week open zal zijn.
Later blijkt van deze ondernemeing niets
terecht te komen. De eigenaar van het bewuste
pand is failliet. De vrouwen zetten het zoeken
naar een goede ruimte voort.
10 februari 1984 Het vrouwenkafee De Spinster
opent haar poorten op feestelijke wijze. Het
kafee bevindt zich in de voormalige film
zaal van kafee Tooten op de Heuvel en is
drie avonden per week open. Elke derde
donderdag van de maand organiseren de kafee-
vrouwen een aktiviteit.
