op dood spoor
8
man-vrouw verhoudingen
I
amsberg, marx...
Roos
kracht van vrouwen,
van machteloosheid,
schuilen?
Op het eerste gehoor viel dat tegen. Carla,
volgens eigen zeggen geen feministe van het
eerste maar meer van het laatste uur, heeft
lange tijd de problemen van de man-vrouw ver
houding als een ver van haar bed show gezien.
Pas de laatste jaren dringt zich de realiteit
van een grenzeloze vrouwenmishandeling en
-onderdrukking aan haar op.
"Onze zusters lijden overal. Wij laten het
gebeuren, ontkennen of bedekken het met de
mantel der liefde. Liefde belet vrouwen om
haarzelf te bevrijden. De droomprins is onze
grootste vijand."
Ze schetst een cynies beeld van mannen die
vrouwen overal ter wereld haar vrijheid af
pakken, haar haar eigen sexualiteit ontzeggen,
haar gebruiken als objekten. Aan het einde
van dit ons wel bekende verhaal, dat Walschap
beeldend voor ons ontvouwde vroeg ze haar
zelf af, hoe deze aanslag op de persoonlijke
vrijheid van vrouwen zal eindigen. Geleidelijk
aan of zal het plots openbarsten? Zij zelf
zag vier mogelijkheden.
Op haar pessimisme aangesproken reageert
ze verklarend "Dat heeft te maken met dat ik
nog maar zo kort feministe ben. Nu ik zie hoe
wanstaltig de man-vrouw verhoudingen zijn wil
ik dat het ook meteen verandert. Dat gebeurt
niet, hetgeen me vervult met wanhoop. Ik weet
niet verder, misschien weten jullie wel ant
woorden voor de toekomst en kan ik van jullie
le ren
Het blijkt, dat Carla, die lerares op een
techniese school is - haar vriendin Veerle
met wie ze al 20 jaar samenwoont is hoofd van
een ander schooltype in het zelfde scholen-
komplex - haar lesbieszijn als iets privés
beschouwd. "Het bepaalt niet heel mijn per
soonlijkheid. Ik vind mijn vrouw-zijn belang
rijken dan mijn lesbies-zijnOp de vraag
hoe ze over de strijd van Eliane Morrissens
denkt antwoordt ze dat ze niet in martelaars
schap gelooft, volgens haar heeft Eliane niets
be re ikt
Over haarzelf zegt ze, dat ze haarzelf en
anderen ook afhoudt van 'revolutie' vanwege
die onderdrukte kracht van duizenden jaren.
"Als die echt open zou barsten is dat een
atoombom. Daar heb ik schrik voor, al voel ik
me wel eens laf.
Voor mij is Carla Walschap vrouw, die
het feminisme wel met woorden belijdt, maar
die in haar dagelijks leven nog geen feminis-
tiese praktijken ingevoerd heeft. Ze zal niet
in vrouwengroepen zitten waarin gepoogd wordt
het persoonlijke politiek te maken. Waarin
kwaadheid niet naar binnen wordt gericht maar
omgezet in kracht, b.v. in akties of andere
kreatieve explosies. Ik mis in haar verhaal
de weet van de kracht van de kleine stappen,
het vertrouwen in onderlinge solidariteit.
Ik moet denken aan een uitspraak van Dorry,
een V0klasgenote (Voortgezette Opleiding)
van me denken, die afgelopen dinsdag zei:
"Door theorie alleen verander je niet. Beur
telings is het nodig dat je praktijk je theo
rie voedt en omgekeerd. Gebeurt dit niet dan
verkeer je in een persoonlijke krisis."
Carla's verhaal is geen verhaal van vrouwen
vriendschappen, al was dat de hoop van Xitera-
lust
Het is geen verhaal van hoe het kan worden.
En ook nog geen verhaal van de geleefde
Of zou in het bekennen
fatalisme een eigen kracht
Xiteralust had Carla Walschap uitgenodigd omdat
eskimo en de roos hoge verwachtingen had. Het is
en vrolijke zelfspot over de liefde tussen twee
geleden verscheenZe zououd en wijs geworden
hebben
De eerste schrijft ze toe aan Ariane Ams
berg. Waarom houden we mannen niet voor de
gek? Zij die oorlogen voeren, zich voortplant
en om te kunnen doden. Het lijkt wel of het
halve mensdom krnakzinnig is. Laten we sterk
worden en infiltreren in hun mannenmaatschap
pij. Het is wel oppassen geblazen, dat we bij
de lange mars door de instituties niet net
zo worden als mannen.
De tweede weg, die ze aan Marx ontleent, is
die van de opheffing van het instituut gezin
en van het privé eigendom. Geen gemakkelijke
weg, want veel vrouwen zeggen "mijn man is
niet zo onderdrukkend." Als hij zo was zou
het gezin als bron van alle ellende haar recht
van bestaan verliezen. Toch kan men geen femi
niste zijn zonder twijfel ten aanzien van de
eigen partner én zonder konflikten. Volgens
haar willen te veel vrouwen die wankele over
tuiging niet verliezen om reden dat ze zelf
standigheid nog niet hebben gekend.
Een derde mogelijkheid lijkt haar, dat door
de evolutie van de wetenschap de man voor de
voortplanting overbodig wordt. Er leven al
100 reageerbuisbabies over de hele wereld.
Het zaad van een man zou voor een hele stad
als Tilburg voldoende zijn. Invoering van der
gelijke praktijken op grote schaal zou volgens
Walschap kunnen leiden tot een struktuurwij-
ziging van de maatschappij.
De laatste oplossing, revolutie, zag Wal
schap zelf niet zo zitten, vanwege een inge
boren afkeer van geweld. Óm haar heen kijkend
naar de vrouwenhaat voelt ze wel haar woede
groeien en als veel vrouwen die woede ooit
gelijktijdig zouden laten opwellen zou dat
een ongekende krachexplosie worden.
Ondertussen heeft Carla Walschap nog nooit
in een demonstratie meegelopen.
Afsluitend noemt ze haarzelf "een manne-
haatster, een bidsprinkhaan, een heks, die
op weg naar de brandstapel van de kar is ge
vallen
ze van de schrijfster van de
een luchtig boek vol spanning
vrouwen, dat reeds twintig jaar
ons heel wat moois mee te delen
