23
wat verkondigde de r.k. kerk over vrouwen? gezin en
bij wijze van
noch in
Paus Leo XIII schreefin 1880 een encycliek 'Arcanum' geheten.
Hierin zei hij dat het huwelijk onontbindbaar was en hij veroor
deelde scherp de echtscheiding. Hij sprak over de doeleinden én
plichten van het chritelijk huwelijk en over de degradatie van de
vrouw, wanneer zij niet trouw was aan de man. Dit zou leiden tot
verval van het huwelijk zoals bij heidenen en joden, volgens deze
paus
In 1891 verscheen de encycliek "Rerum Novarum". Over het gezin en
vrouwen staat daarin geschreven:
- "Vrouwen zijn van nature geschapen voor huishoudelijk werk.Dat
werk beschermt de eer van het zwakke geslacht in hoge mate en is
in natuurlijke overeenstemming met de opvoeding van de kinderen
en het welzijn van het huisgezin".
In "Rerum Novarum" werd het agressieve uitgangspunt van het vader
lijk gezag nog eens extra benadrukt:
- "Kinderen zijn van de vader, een uitbreiding,
spreken, van zijn persoonlijkheid".
- "Dit komt de man als hoofd van het gezin rechtens toe. En des
te meer naarmate zijn persoonlijke inbreng in het huiselijk geheel
ruimer en meer omvattend is".
- "De Staat kan het vaderlijk gezag noch te niet doen,
zich opnemen"
In 1930 werd er door paus Pius XI een nieuwe encycliek geschreven
over het huwelijk nl. "Castie Connubü". Deze pauselijke brief
sloot volkomen aan bij "Arcanum", de eerdere huwelijksencycliek.
Maar omdat "Arcanum" te weinig ingang had gevonden, meende Pius XI
nog eens extra te moeten terugkomen.
Als ondertitel heet de encycliek:
-" Over hetchristelijk huwelijk, met inachtneming der in gezin en
maatschappij heerschende toestanden, noode, dwalingen en misbruiken".
De Paus verzet zich tegen wat hij noemt: "De valsche emancipatie
van de vrouw" en stelt dat het huwelijk niet door mensen is inge
steld of hersteld, maar door God.
De "goederen" van het huwelijk zijn: in de eerste plaats dat je
kinderen in liefde moet aanvaarden, goed onderhouden en godsdien
stig moet opvoeden. Op de tweede plaats dat je trouw moet zijn,
geen omgang met anderen buiten het huwelijk en tot slot is een
groot "goed" van het huwelijk, het sakrament.
Ook is belangrijk om te weten, al gaat dat niet specifiek over
vrouwen alleen, dat in "rerum Novarum" het kommunisme en socialis
me, als een bron van verarming werden voorgesteld en het privé-
eigendom werd verdedigd.
Er heerste in deze tijd grote armoede binnen arbeidersgezinnen en
talloze vrouwen moesten of thuiswerk verrichten ofwel buitenshuis
gaan werken om het dagelijks brood mee op de plank te krijgen.
Met name onder deze bevolkingsgroepen voelden veel vrouwen en man
nen zich aangesproken door de denkbeelden van het kommunisme en
socialisme omdat daarin verwoord werd, wat voor deze mensen dage
lijks lijfelijk aanwezig was. Vanuit het socialisme en kommunisme
konden zij hun strijd om de meest elementaire levensvoorwaarden:
eten, drinken en een woning, legitimeren ten opzichte van de heer
sende burgerij.
Dat de kerk, waarin juist ook veel van deze arbeidsters en arbei
ders geloofden, het hen erg moeilijk maakte, moge duidelijk zijn.
I
