15
liefde van werkbijen
Het bijzondere van haar was
dat ze al in de jaren vóór
de Revolutie praatte en schreef
over het belang van persoon
lijke ervaringen in een revo
lutionaire maatschappij en m.n
over de positie van vrouwen.
Ook zette zij zich in voor een
aparte vrouwenorganisatie bin
nen de Partij.
'Hoe kan iemand die zich marx
ist en revolutionaire noemt
zoveel over liefde en seksuele
moraal praten' vroegen partij
genoten zich in die tijd geergerd
af."Dat zijn typische proble
men van de klein-burgerlijke in
telligentsia'.' In de tijd dat ze
minister was,had ze een be
langrijk aandeel in het tot
stand komen van nieuwe wetten
op het gebied van huwelijk en
echtscheiding,kinderzorg,
abortus etc.
Haar ideeën over liefdeseksu
ele omganghuwelijkscheiding
onafhankelijkheid enz. geeft ze
in deze roman,een bundeling van
drie "liefdesgeschiedenissen"
weer. Nieuwe ideeën in een ver
anderende maatschappij-van
burgerlijk-feodaal naar commu-
nisties)het breukvlak van twee
tijdperken-waarbij Kollontaj
de vrouw de drijfveer laat
zijn in de veranderingen
in dit persoonlijke vlak;
"omdat zij vanuit haar gevoel
en wensen al uit de nieuwe
ideologie put De man draagt
in de seksuele omgang nog
altijd de verouderde bagage
van de burgerlijke cultuur.
Een conflikt is onvermijdelijk".
Als een mogelijke oplossing
stelt Aleksandra Kollontaj
voor om zich in deze roerige
tijden naar niet teveel met de
liefde in te laten, zolang de
mannelijkedraaknog niet in
staat is de vrouwelijke 'witte
vogel' recht te doen. "Maar de
gevangenis van de liefde
vermijden is niet de enige
oplossing. Er is nog een an-
dere-hoewel die voor de meeste
"Liefde van werkbijen" geschre
ven door Aleksandra Kollon
taj,derde uitgave in de serie
'historische romans' van de
feministische uitgeverij SARA.
Een paar maanden geleden re
ageerde mijn broer heel ver
baasd,omdat ik nog nooit ge
hoord had van Aleksandra
Kollontaj. Hij was zo verbaasd
omdat Kollontaj een belang
rijke revolutionaire was in
Rusland begin deze eeuw,die
zich al had ingezet voor
vrouwen,en ik me nogal bezig
hou met de vrouwenbeweging.
Dat blijkt ook zo te zijn,
maar dat ik nooit van haar ge
hoord heb is niet zo gek;
ten eerste omdat er maar wei
nig artikelen van haar in het
Nederlands zijn vertaald.
En ten tweede wat ik gehoord,
geleerd of gelezen heb over de
Russische Revolutie, ging al
tijd over mannen; Engels,
Lenin,Stalin etc. Wat heel wat
wil zeggen,want Kollontaj
(1872-1952) was een aktief
revolutionaire vóór de revo
lutie en in 1917 werd ze
minister van Sociale Zaken
in het eerste kabinet van
Lenin. In haar latere leven
was ze ambassadeur voor de
Sowjet-Unie in Noorwegen en
Mexico(een van de eerste
vrouwelijke
DAT V/ASm'N
