22
ook ervaren, praat je als vrouw
meestal veel vrijer over je ge
voelens, over je leven en je
huwelijk als er geen mannen bij
zijn. Samen praten kost vaak veel
tijd, voordat de verschillen in
gevoelens en visie tegen elkaar
geuit kunnen worden. Het is vaak
erg bedreigend om met de verschil
len gekonfronteerd te worden.
"mannen praten met elkaar
niet over zulke dingen. Ik heb
altijd met vrouwen gepraat. Toen
ik klein was praatte ik met
mijn moeder, niet met mijn vader.
Toen ik ouder werd praatte ik met
meisjes, niet met jongens. En nu
heb ik mijn vrouw om mee te pra
ten"
En dat klinkt logisch, zegt Lil
lian. Want het zijn vrouwen die
voeden, die troosten. Kleine
jongens vertrouwen hun pijn,
angsten, fantasieën en hun over
winningen het eerst toe aan vrou
wen. En voorzover de Amerikaans,
maar ook de Nederlandse kuituur
mannen toestaat warmte of liefde
te uiten, is dat tussen een man
en een vrouw, niet tussen twee
mannen. Lillian’s eigen ervaring
en in vrouwengroepen, de vrouwen
beweging en als therapeute brach
ten haar ertoe met mannen en
vrouwen apart te praten. Dit om
dat ze inzicht wilde krijgen in
de manier waarop elk van hen de
relatie en zijn of haar rol
daarin beleefde. En zoals wij zelf
Lillian verwerkt deze inter-
vieuws in de beschrijving van de
gezinnen en in haar konklusies.
Je staat er bij het lezen van dit
boek vaak versteld van dat zij,
als vreemde onderzoekster (nota
bene afgestudeerd aan de univer-
siteit, waar je als arbeider of
arbeidersvrouw toch wel wantrou
wig tegenaan zult kijken) zulke
persoonlijke verhalen bij zowel
mannen als vrouwen los kan maken.
En dat niet in 5 gezinnen maar
in 50.
Door het hele boek heen zie je
die verschillen in beleving en
mening tussen man en vrouw: in
de verwachtingen van het huwelijk;
in het beleven van de seksuali
teit; de teleurstellingen, de
schulden en de schuldgevoelens,
de taakverdeling in het gezin,
werk van man en vrouw buitens
huis, vrije tijd enz.
Het boek gaat over gezinnen van
blanke handarbeiders. We praten
vaak over de onderdrukking van
de vrouw in het gezin. Maar ’het
gezin' bestaat eigenlijk niet.
Natuurlijk zijn er een aantal
overeenkomsten tussen de gezin
nen. Ze bestaan uit vader, moeder
en kinderen. Ze hebben op het
eerste gezicht met dezelfde
dingen te maken zoals werk, vrije
tijd, kinderopvoeding en inter
menselijke relaties. Maar onder
de oppervlakte van deze overeen
komsten vinden we verschillen.
En die verschillen vinden z’n
oorzaak vaak in het werk van de
vader. Voor mij was dit het
eerste boek, waarin niet alleen
geschreven wordt over de onder
drukking van de vrouw, maar waar
in ook de onderdrukking van de
man in zijn werk, in de maatschap
pij niet vergeten wordt.
Want er is natuurlijk een nauwe
samenhang tussen de positie
van de vrouw t.o.v. de man en
de klassepositie die beiden,
door het werk van de man, en
ook al van hun ouders, in de
maatschappij innemen. Het bepaalt
voor een groot deel de dagelijk
se levenservaring, het bepaalt
ook de ervaringen in je jeugd
en de verwachtingen van de toe
komst.
Daaraan werkt natuurlijk mee, dat
ze zelf uit een arbeidersgezin
komt en ze in haar vroegere werk
huwelijks- en gezinstherapeute
was. Maar vooral het feit dat
ze vrouw is, maakt het gemakke
lijker over persoonlijke zaken
te praten. Zoals een eenendertig
jarige monteur in het boek op
merkt
heid, angst, opstandigheid, be
rusting enz.
