I
19
Beatrijs van der Weijden en Wilbert Willems
daar
Burgerlijke ongehoorzaamheid
het
Beslui t
i s
Het
verzet
tegen
op
Toon Jongbloed (links) en Dion
den Berg
van
over
geval
plaatsing
ge-
van
te
en
ker
re ld
Al s
ven
dat
Dat
veel
Gerard Butten
Karei Luiijf
ik
van
een
wi I-
we
veel
NAVO
t
zo
ef-
in
we
Het
Wijs
naar
kije
PortugaI
er
jaar blijven
kan zich nog
"We
dat ze
I u i steren
lijke groepen hebben nu
tijd in het gareel
gelopen. De
p I aatsel ijk
I n
anders
het
de regering keren. Het lijkt wel
of ze de meerderheid van de
bevolking hebben willen straf
fen voor haar betrokkenheid."
Maar wat nu?
Burgerlijke
de vorm van
ten
ren?
Ad
II
tot
bewapening
beseft dat er
geen
u i t
je moet wel duidelijk
dat veel van
de NAVO te wijten zijn.
het NAVO-sprookje ontze-
de NAVO is er niet om
demokratie
i s er
krijgen
fekt."
massale
dingen. Hij
verwij ten
teken i ng
burgerlijke
"Ik vind
middel
richt is
demokratischer. De rechter
wel beoordelen of wat
binnen de grenzen
rechtsstaat valt.
ongehoozaamheid in
vorm van kruispunten bezet-
of defensiebelasting weige-
p I egen
ze zei dat
harder dan 100 km/
bij de plaatsing, en daarna bij
oefeningen, worden er voor het
vervoer van die raketten wegen
afgezet tot kilometers in de om-
gev i ng
Ook Wilbert wijst op het belang
van de vorm bij burgerlijke on
gehoorzaamheid. "Kijk eens hoe
veel sympathie Greenpeace oogst
maar haar akties. Die sympa
thie moet wel blijven, anders
leg i t iem
me
on-
za I
doe
de
Bovendien heb
ik Smit-Kroes onlangs ook horen
oproepen tot het plegen van
strafbare feiten: ze zei dat ie
dereen best harder dan 100 km/u
mag rijden."
Ad: "Je moet bezig blijven, be
zig blijven. Ik heb het 1-novem-
berbesluit gevierd door drie keer
de basis op te gaan. Ik ben
evenzoveel keren opgepakt, maar
bij de
probeer
Je
i s
ik niks doe, heeft mijn
geen zin. Dus strijd ik,
een geweldloze manier."
Beatrijs: "We staan nu
punt dat ze absoluut niet
len luisteren, hoe massaal
ook protesteren. We moeten geen
chaos scheppen in het land,
maar we moeten wel heel duide
lijk de handschoen oppakken
die Lubbers en de zijnen ons
hebben toegeworpen - en dóór
gaan tot dat besluit is terugge-
draa i d
steken
De
minstens
Als we het
du ide I ijk
kunnen we
tegen de bewapening
het algemeen mobiliseren."
Dion: "Maar het is niet zo
makkelijk een goeie analyse
de Noord-Zuid-verhouding
maken - die van 't Oosten
't Westen is al zo verrekte
moei Iijk
nog niet verstomd. Een besluit,
overigens, dat verder gaat dan
de plaatsing van 48 kruisraket
ten in Woensdrecht. De Neder
landse regering heeft zich vast
gelegd op een strukturele ver
hoging van de defensiebegroting
met 3%. Bovendien moeten de
kruisraketten er volgens het
verdrag 5 jaar blijven staan.
Dion: "Dat kan zich nog tegen
is daar voorstander van,
als het maar strikt geweldloos
en ludiek is, en als het kan
massaal. Een trein lamliggen
heeft weinig zin, maar als je
tegelijkertijd in het hele land
een aantal treinen laat stoppen
kan het weer wél."
Toon: "Maar als er in die trein
mensen zitten die een afspraak
hebben of naar hun werk moe
ten?" Ad: "Denk eens aan de
last die we zullen hebben van
de noodmaatregelen als de inter
nationale spanning oploopt. Al
Hoewel
moge lijk
een
niseren
mi ssch ien
denken
dat nog
'88 gebeuren.
Wilbert ziet de akties tegen de
kruisraketten als "speerpunten",
aanzetten tot verdere diskussie
over bewapening en de NAVO.
Hij beseft dat er onder de be
volking nog geen meerderheid
voor uittreden uit de NAVO is,
maar "je moet wel duidelijk ma
ken dat veel van de problemen
aan de NAVO te wijten zijn. We
moeten
nuwen: de NAVO is er niet
de demokratie te beschermen,
de NAVO is er voor de verdedi
ging van ekonomische belangen,
bijvoorbeeld maar eens
het lidmaatschap van Tur-
met zijn generaals, of van
gedurende tientallen
jaren diktatuur."
Toon ziet het nóg breder. "Het
is jammer dat we zoveel tijd en
energie moeten steken in het
Oost-West-prob leemDe verhou
ding Noord-Zuid is minstens zo
belangrijk. Als we het verband
daartussen duidelijk weten te
maken, kunnen we veel meer
mensen tegen de bewapening in
een he
le tijd in het gareel van het
KKN gelopen. De akties moeten
weer plaatselijk en regionaal
worden. In Tilburg gaat dat
gewoon anders dan in Gronin
gen of op het platteland. Je
moet aansluiten op wat er leeft.
In België bleek het
rond de verkiezingen
grote demonstratie te orga-
dus daar moeten we
toch eens over gaan
In ieder geval moet
vóór de plaatsing in
II
op te gaan. Ik
keren opgepakt,
debatten in de Kamer
ik het gewoon nog va-
moet vechten. Deze we-
bezig kapot te gaan,
niks doe, heeft mijn le-
zin. Dus strijd ik, op
een averrechts
meest ziet hij
stakingen of ziekmel-
j wil niet horen van
vanwege zijn onder-
van de oproep tot
ongehoorzaamhei d
nu een
waartegen ik
strafbaarder
De
of