r
b
28 i
241
25 i
21
41
51
61
71
81
91
701
111
121
131
141
151
16
XJ71
181
191
.201
211
221
231
261
291
301
311
321
331
34
351
361
371
271
-
n
Verzet
ït
Rood of groen?
It
de
jr
ook
de
3;
n
e
wonen
streven
er
I anger
een
de
ie
9
U
n
d
men
de
(n
derde
en
en
is
i-
i e
moge I ijk
hebben"
gewapend
en
ook aan-
du i del ijk
andere
de
daadwerkelijk
Nederland
nog groepen die
thuisvoelen
woon- en
a I terna-
wer-
zelfverzor-
of an-
samen-
ooit naar voren komen,
onvrede
een
tie om het
Er is nu
d i scussie
een
beg i nnen
te ont-
I.*-..,
I n
met een
burger I ijke
onze, is de stadsgueril-
u i tgebroken
is het (nog) niet
maar de geweld-
i n
er
af
staat"
van
te
f i losof eren
verzet. In Duitsland en Italië,
landen met een nog veel geslo—
tener burgerlijke samenleving
dan
I a
I n
zover gekomen,
niet. Wél weet ik
heel wat problemen
parlementaire lijn
bij ontruiming
enkele kraakpanden dreig-
eind die richting
ele verzorging, ontevreden over
hun plaats in de samenleving.
die veel
en werk;
si tuaties
wat landen in de
de milieuvervuiling
aantasting van natuur
de vervreemding
sen in hun leven
mensonwaard ige
nogal wat landen
wereld
de
I andschap
Voor deze problemen bestaan
noch in west, noch in oost op
lossingen. Integendeel, de pro
blemen komen voor een groot
deel juist voort uit deze maat
schappelijke systemen die eigen
welvaart en veiligheid centraal
stellen
Van daar de opkomst van de
vredesbeweging, de milieugroe
pen, de derde wereldorganisa-
ties. Zij bepleiten aanpassingen
het systeem die uiteindelijk
maatschappij
veranderen
d i e
Komt er
om
i s
als de
bij is. Integendeel: nu
de Iange-termijn-probIemen
de
de
en
a I s
de onvrede over
pelijke orde nadrukkelijker dan
Hoe zal
zich gaan uiten?
of andere organisa-
verzet te bundelen?
bijvoorbeeld al een
over de oprichting
van een "groene partij" die aan
de verkiezingen (Europese) van
'84 zou moeten meedoen. In
Duitsland, België en Frankrijk
is het dergelijke partijen gelukt
om zetels in vertegenwoord i ge
lichamen te behalen.
Is dat dus de toekomst?
Ik weet het niet. Wél
dat er nog
aan deze
vastzi tten
En dan zijn
zich niet
bij de traditionele
arbei dsomstandigheden
tief wonen, kleinschalig
ken, streven naar
ging. Zij willen om
dere reden iets aan
leving veranderen.
Tussen die groepen
dwarsverbindingen
staan, omdat mensen het gevoel
hebben dat alle problemen uit
dezelfde, ontoereikende maat
schappelijke ordening voortko
men. Dan is het beter om samen
te werken aan verandering.
Maar de bestaande orde is taai
en weet alternatieve bewegingen
vaak in te kapselen. Sommigen
keren er zich daarom helemaal
van af: "deze staat is niet on
ze staat". Die afkeer kan vari
ëren van "er zo min
mee te maken (willen)
tot filosoferen over
van
onze maatschappij ingrijpend
zouden veranderen. Dergelijke
veranderingen staan ook op het
verlanglijstje van groepen die
in onze verzorgingsstaat onvol
doende aan bod komen: vrou
wen, homo's, buitenlanders,
jongeren die zelfstandig willen
wonen, etc.
En ook de trekkers van uitke
ringen zijn, ondanks de materi-
Welke vorm het verzet
neemt, het lijkt me
dat de strijd voor een
samenleving niet zal verdwijnen
economische crisis voor-
Integendeel: nü worden
naar
achtergrond gedrukt door
zorgen over de werkloosheid
het overhei dstekortmaar
die zorgen voorbij zijn zal
onvrede over de maatschap-
dad i gheden
van
den soms een
in te gaan.
Ik'
